بررسی همدید بارش‌های شدید در نواحی جنوبی استان بوشهر
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
امیر گندمکار
1
(استادیار گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد)
کلید واژه: سیل, ارتفاع ژئوپتانسیل, سامانه‌ها جوی, تحلیل سینوپتیکی, کم‌فشار سودانی,
چکیده مقاله :
وقوع بارش‌های رگباری و شدید از جمله ویژگی‌های آب و هوایی نواحی خشک و نیمه‌خشک است که موجب بروز سیل می‌شود. وقوع چنین بارش‌هایی حاصل ترکیب شرایط سینوپتیکی و محیطی است. عبور سیکلون‌های مدیترانه‌ای مهمترین عامل بروز بارش‌های سیل‌آسا در ایران است اما در برخی مناطق ایران از جمله نواحی جنوبی و جنوب غربی، تحت تاثیر سیکلون‌های مدیترانه‌ای قرار نمی گیرد. در این پژوهش با بررسی رابطه وقوع بارش‌های شدید در نواحی جنوبی استان بوشهر با سامانه‌های جوی حاکم بر کشور ایران و نواحی اطراف آن، سعی شد تا علت سینوپتیکی وقوع بارش‌های سنگین در این منطقه مشخص شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عامل اصلی بروز بارش‌های شدید و سیل‌زا در نواحی جنوبی استان بوشهر ورود سامانه کم‌فشار سودانی از جنوب و جنوب غرب کشور به این منطقه است که البته اگر شرایط صعود محلی مانند گرمای زمین هم فراهم باشد، شدیدترین بارش‌ها رخ می‌دهد و به واقع بروز بارش‌های شدید در نواحی جنوبی استان بوشهر منشأ سودانی دارند و اگر با ورود سیستم‌های مدیترانه‌ای همراه باشند، بارش‌های شدیدتری رخ می‌دهد.
Heavy rains are one of the features of arid and semi-arid climates which result in flood. This kind of rainfall originates from environmental and synoptic conditions. Mediterranean cyclones are the major factors in heavy rainfall in Iran, but these cyclones do not happen in some parts of Iran such as Southern and Southeastern areas. In this study, it has been tried to pinpoint the synoptic reasons of heavy rainfall in Southern regions of Bushehr province through the analysis of the relationship between this rainfall in Bushehr province and atmospheric system over Iran and the areas around it. The findings of this study show that the major cause of heavy and torrential rains is the arrival of Sudanese low pressure system in this region from the South and Southwest. Albeit, if the ascent local conditions such as heat occur, the heaviest rains happen in Southern regions of Bushehr province. In fact, this kind of rainfall in this area has a Sudanese origin and if it is accompanied by Mediterranean system, heavier rain falls.