سطحبندی و بررسی تطبیقی سطوح توسعۀیافتگی با استفاده از تکنیکهای برنامهریزی (مطالعه موردی: شهرستانهای استان کرمانشاه)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ایبرهان ویسی ناب 1 * , مهدی نیک سرشت 2 , امید ابراهیمی 3 , مهدی سبزی 4
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 - مربی گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایلام، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، جغرافیایی طبیعی(ژئومورفولوژی)، دانشگاه خوارزمی تهران، تهران، ایران
4 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، سنجش از دور (مخاطرات محیطی)، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
کلید واژه: توسعۀیافتگی, شهرستانهای کرمانشاه, تکنیکهای برنامهریزی, شاخص HDI, شاخص موریس,
چکیده مقاله :
در برنامهریزیهای توسعۀ در سطح منطقهای، شناخت و درک تفاوت موجود میان مناطق از حیث برخورداری آنها از امکانات و زیرساختهای اجتماعی و اقتصادی، ضرورتی اجتنابناپذیر است. با عنایت به مبحث مطرح شده، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی در پی آن است تا ضمن مشخص کردن وضعیت توسعۀیافتگی شهرستانهای استان کرمانشاه به لحاظ شاخصهای مختلف توسعۀ با استفاده از دو شاخص HDI و موریس نتایج این دو شاخص را با هم مقایسه نماید و در نهایت به بررسی تحلیل جمعیتی توسعۀیافتگی در سطح استان با استفاده از آزمون پیرسون بپردازد. در این پژوهش برای نشان دادن بهتر وضعیت فضایی توسعۀی شهرستانها در دو شاخص HDI و موریس، نقشههای مربوطه با استفاده از نرمافزار Arc GIS ترسیم شدهاند. جامعه آماری پژوهش شامل 14 واحد اداری (شهرستان) استان کرمانشاه میباشد. 55 متغیر مورد استفاده در این پژوهش، طوری انتخاب شدهاند که بر تمام جنبههای توسعۀ شهرستانها تأکید دارند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که شهرستانهای استان به لحاظ توسعۀ در وضعیت مناسبی به سر نمیبرند، زیرا در سطح استان هیچ شهرستانی در خوشه اول و دوم (توسعۀیافتگی بسیار بالا و بالا قرار ندارد)، همچنین مقایسه دو شاخص پژوهش بیانگر آن است که شاخص موریس وضعیت توسعۀیافتگی شهرستانها را بهتر نشان میدهد؛ بنابراین نسبت به شاخص HDI برتری دارد و در نهایت تحلیل وضعیت جمعیتی توسعۀیافتگی بیانگر همبستگی مثبت بین درصد شهرنشینی و وضعیت توسعۀیافتگی شهرستانها میباشد.
In development planning at the regional level to identify and understand the differences between regions in terms of their enjoyment of economic and social facilities and infrastructure is an inevitable necessity. According to the topics proposed, the present study is a descriptive- analytic method it seeks In addition to determine developing degrees of Kermanshah province counties with respect to various factors using HDI and Morris index and The index compares the two and finally an analysis of the demographic development in the province using Pearson's test. Calculation results have led to maps using ArcGIS for better spatial analysis of development. Community of research includes 14 administrative units of Kermanshah province. 55 variables which have been used in this research, consists of the majority aspects of development of units. The results indicate that the counties in terms of development in good condition to do not, because the level of any county in Cluster I and II (Is not a very high development and high), and also, comparing 2 research indexes indicate that Morris indexes show the status of development of the counties better. So, this index is preferable to the HDI index and analyzes the demographic situation of development indicate a positive correlation between the percentage of urbanization and the development level of the counties.