بررسی تحلیلی ارتباط ویشنو با جهان و انسان در بستره ی متون مقدس هندویی

محورهای موضوعی : ادیان هندی

مجتبی زروانی ¹ , نیلوفر سلمانی ²

1 - عضو هیات علمی دانشگاه تهران. دپارتمان الهیات
2 - دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1401/11/02 تاریخ پذیرش : 1402/09/19 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: حفاظت, هم‌بودگی, خلقت, جهان, ویشنو, انسان,

چکیده مقاله :

در حوزه ی پژوهشهای نظری، تحقیقات متعددی راجع به ویشنو صورت گرفته است، لیکن پژوهش حاضر تلاش دارد سیر تحول رابطه ی ویشنو با جهان و انسان را که مسئله‌ی اصلی این پژوهش است، در متون مقدس هندویی و با نظر به دو دوره‌ی ودایی و پساودایی مورد بررسی قرار دهد. ضرورت این پژوهش وجاهت ویشنو در هندوئیسم و جایگاه متون مقدس در اندیشه معتقدان آن است. نظر به نشانه‌ها، ارتباط ویشنو با جهان در متون پساودایی علاوه بر دو وجه نگهدارنده‌گی و نجات‌بخشی که متعلق به دوره‌ی ودایی است، وجه هم‌بودگی را نیز شامل می‌شود. همچنین جنبه‌ی لطف و بخشندگی ویشنو که در دوره‌ی ودایی به طوریکسان با قهاریتش مطرح است، در متون پساودایی برجسته می‌شود و بر قهاریتش غلبه می‌یابد. این موضوع عینا در بحث ارتباط ویشنو با انسان وجود دارد. ضمن آنکه ارتباط ویشنو با انسان که در دوره‌ی ودایی بر محور برآورده ساختن نیازهای مادی انسان است، دچار تحول شده و بیشتر بر محور امور معنوی و تکامل روحی انسان قرار می‌گیرد.

چکیده انگلیسی:

The main problem of this research is the evolution of Visnu with the world and man in two Vedic and Post-Vedic periods. According to the signs, Vedic texts, which express Aryan thoughts, point to the encompassment and dominance of Visnu in the world and his creativeness, as well as the texts of the post-Vedic period, which are a return to the Dravidian period, indicate that Visnu is the center of existence both a center for creation and a center for manifestation in the world and human heart. In addition, in the texts of the Vedic period, Visnu is relevant to the world from both preservation and salvation aspects; however, in the texts of the post-Vedic period, preservation, salvation, and immanency are attributed to Visnu. Visnu's relationship with human in Vedic and Post-Vedic texts is in the form of manifestation in the world and human heart in order to make human ideals and needs practical. In the Vedic era, ideals are more related to material affairs though in the post-Vedic era, the emphasis is on spiritual matters.

منابع و مأخذ:

• آشتیانی، جلال‌الدین، 1386، عرفان گنوستی‌سیزم، میستی‌سیزم، شرکت سهامی، ج4.


• ایمانی، محمدرسول، 1392، اوتاره آموزه‌ای در حال تحول و تکامل در منابع هندویی، معرفت ادیان.


• بهگود گیتا، (سرود خدایان)، 1385، ترجمة محمدعلی موحد، خوارزمی.


• بیرونی، ابوریحان، 1958، فی تحقیق ماللهند، چاپ حیدرآباد.


• ذکرگو، امیرحسین، 1377، اسرار اساطیر هند. تهران : فکر روز.


• رادا کریشنان، سروپالی، 1367، تاریخ فلسفه شرق و غرب، ج1، ترجمه خسرو جهانداری، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.


• شایگان، داریوش، 1387، آیین هندو و عرفان اسلامی، ترجمه جمشید ارجمند، تهران: انتشارات فرزان.


• شایگان، داریوش ، 1389، ادیان و مکتبهای فلسفی هند، ج1و2، تهران: امیرکبیر.


• شایگان، داریوش، 1371، بت‌های ذهنی و خاطره‌ی ازلی، تهران: امیرکبیر.


• گراوند، سعید؛ پیغامی، نوروز، 1396، بررسی آموزه مایا در سنت هندویی، مطالعات شبه‌قاره، ص55.


• Adluri, Vishwa. 2017. Hindu studies in a Christian, secular academy. International Journal of Dharma Studies.


• Adluri S. 2015. Textual Authority in Classical Indian Thought: Rāmānuja and the Viṣṇu Purāṇa. Abingdon: Routledge.


• Bailey, Greg. 2010. “Puranas”. Encyclopedia of Hinduism. ed by Denise Cush and et al. Routledge. p.634-642.


• Bartlett, Sarah. 2009. The mythology bible: The definitive guide to legendary tales, Sterling Publishing Compan.


• Barua, D Mitra. 2022. Pāli Studies in Colonial Bengal: Bengali-Speaking Buddhists’ Strategy to Distinguish themselves from Hindus. Oxford University Press.


• Bowmer, William Robert. 2018. The Persistence of Images: Mūrti, Monotheisms, and Museums. island1.uncc.edu


• Conio, Caterina. 1987. “Puranas”. Encyclopedia of Religion. ed by MircaEliade. New York. Macmillan. V.12, p. 86-89.


• Dasgupa, Surendranath. 1952. A History of Indian Philosophy. v.3. Cambridge University Press.


• De, Sushil Kumar. 1959. Aspects Of Sanskrit Literature. Digital Library of India.


• Dolan, Marion, 2021, Hinduism and Cosmology in India, Decoding Astronomy in Art and Architecture.


• Dowson, John. 1961. A Classical Dictionary of Hindu. London: Routledge & Kegan Paul.


• Ellwood, Robert S, and Alles, Gregory D. (eds.). 2007. The Encyclopedia of World Religions. Facts On File. Inc. New York.


• Elmore, Wilber T. 2016. Dravidian Gods in Modern Hinduism: A Study of the Local and Village Deities of Southern India. New Era Printing Co.


• Entwistle, A. W. and Bakker, H. T. 1981. History Of Vaishnavism.


• Gonda, Jan. 1969. Aspects of Early Visnuism. Delhi. Motilal Banarsidass.


• Gonda J. 1968. The Hindu Trinity. International Journal of Anthropos. (63). P. 224.


• Goudriaan,Teun. 2005. "maya". Encyclopedia of Religion. Vol.9. Thamson Gale(ed). Macmillan. usa.


• Griffith, Ralph T. H. 1896. The Hymns of the Rigveda. 2nd edition. Kotagiri (Nilgiri).


• Grimes, John. 1996. A Concise Dictionary of Indian Philosophy. Sanskrit Terms Defined inEnglish. USA. State Univevrsity of New York Press.


• Hopkins, Thomas J. 1966. "The Social Teaching of the Bhāgavata Purāṇa". Krishna: Myths, Rites, and Attitudes, Milton Singer (ed.), Honolulu.


• Jones, Constance A. and Ryan, James D. 2007. Encyclopedia of Hinduism. USA. Facts on File.


• Jones, Lindsay (ed.). 2005. Encyclopedia of Religion. (2nd edition). Thomson Gale. New York.


• Krishnananda, Swami. 1969. The Philosophy of the Bhagavadgita. The Divine Life Society. Sivananda Ashram, Rishikesh, India.


• Lipner, Julius. 1999. Hindus Their Religious Beliefs and Practices. New York: Routlege London.


• Lorenzen, David N. 2004. "Bhakti".


• Mesquita R. 2003 . The rank and function of the God Vāyu in the philosophy of Madhva. Indo-Iranian Journal , 46 , 97 –117


• Narayanan V. 1998 . ‘Giver of fortune, bestower of grace’. In Stratton Hawley J., Wulf D. M. (eds.) Devī: Goddesses of India. Delhi: Motilal Banarsidass, pp. 87 –108 .


• Radhakrishnan, Sarvepalli. 2008. Indian Philosophy. New Dehli. Oxford University Press. vol.1.


• Sarvepalli. 1960. The Bhagavadgīta. (ed. and trans.).


• Raghavendrachar , H.N , " Madhva’s Brahma-Mīmāmsā" , The Cultural Heritage of India, vol.3, p.331


• Rameshkumar N. 2018. Iconographical Study On Thirukkannapuram Sauriraja Perumal Temple, International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences. 7(9).


• Rocher, Ludo. 1989. The Purana: A History of Indian Literature. V.2. Germany: Otto


• Sharma, Vishal. 2021. Reading the Mahābhārata as Śāstra: The Role of the ‘Righteous’ Pāṇḍavas and ‘Villainous’Kauravas in Madhva's Dvaitavedā The Journal of Hindu Studies, V.14, Issue 3.


• Singh, N. Dharmdeo. 1999. A study of Hinduism. New Delhi. Vikas Publishing House.


• Srinivasa Chari, S. M. 1994. Vaiṣṇavism: Its Philosophy, Theology, and Religious Discipline. Delhi. MotilalBanarsidass.


• Stoker, V. 2004. “Conceiving The Canon In Dvaita Vedanta: Madhva’s Doctrine Of ‘All Sacred Lore’.” Numen: International Review for History of Religions, 51(1), 31, 47-77.


• Stoker, Valerie. 2011. Polemics and Patronage in Sixteenth-Century Vijayanagara: Vyāsatīrtha and the Dynamics of Hindu Sectarian Relations. The University of Chicago Press.


• Sundararajan, K. R. 2009. One and many-the Ontology of change in Ramanuja and Bhaskara. Journal of Indian Philosophy and Religion. V. 14.


• Wadia, B.P. 1964. Zoroastrian Philosophy and Way of life. Theosophy Company (India) Private Ltd. 40 New Marine Lines. Bombay I. India.


• Wango, Madhu bazaz. 2009, World religions; Hinduism. Forth edition. New York. Chelsi House Publishers.


• Wilson, Hayman.1840. The Vishnu Purana. London. Oxford.


• Yandell,K.1999.“Faith and Philosophy.” Journal of the Society of Christian Philosophers, 16(4), 544-561.


• Younger P.1982. Ten days of wandering and romance with lord Raṅkanātaṉ: the Paṅkuṇi Festival in Śrīraṅkam temple, South India. Modern Asian Studies,16, 623 –56.