بررسی ویژگی های نثر روزنامه نگاری دربار قاجار

محورهای موضوعی : حماسه

علی غلامی ¹

1 - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانش‌آموختة دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن.

تاریخ دریافت : 1387/08/11 تاریخ پذیرش : 1387/10/11 تاریخ انتشار : 1387/12/01

کلید واژه: نثر منشیانه, نثر روزنامه‌نگاری, شیوة نگارش دربار,

چکیده مقاله :

به دنبال ورود صنعت چاپ به کشور و انتشار نخستین روزنامه های ایرانی توسط دربار قاجار و رشد و تحول آن ، نوع ادبی تازه ای به نثر فارسی راه یافت که نوع روزنامه نگاری نام داشت. از آن جا که در این زمان، هنوز زبان روزنامه نگاری در کشور جا نیفتاده بود، از شیوة متکلف منشیانه، یعنی همان شیوة نگارش رایج مکاتبات درباری برای نوشتن مقاله های روزنامه استفاده شد. این زبان دشوار نه مورد فهم و پسند عامة مردم بود و نه دردها، شکایت ها و خواسته های ایشان را منعکس می کرد. از این رو با استقبال مردمی روبه رو نشد و با پیروزی انقلاب مشروطه و خارج شدن روزنامه نگاری از انحصار مطلق دربار، این شیوة متکلف زوال یافت. این نوشتار با نشان دادن تصویری از فضای روزنامه نگاری دربار قاجار، به معرفی ویژگی های نثر روزنامه ای دربار پرداخته و دلایل افول آن را بیان داشته است.

چکیده انگلیسی:

Following the advent of printing industry in Iran and the publishing of the first Iranian newspapers by the Gajar Court, its growth and revival, a new literary genre, journalistic genre, found its way into the Persian prose.  Since at that time, this journalistic language was quiet new in the country, articles of newspapers were written in the same eloquent style as was used for writing Court correspondences.  This difficult language was neither well understood nor liked by the public, since it did not reflect their pains, complaints and their wishes.  Thus, it was not well received by the people and with the victory of Constitutional Revolution and the freedom of journalism from the absolute monopoly of Court, this sublime style began to decline. This article by painting a picture of the journalistic atmosphere of Gajar Court, discusses its prose features, and deals with the reasons for its decline.  

منابع و مأخذ:

آرین پور، یحیی، از صبا تا نیما، زوار، 1382، ج1، ص 5-2. نیز نک: کام­شاد، حسن، پایه گذاران نثر جدید فارسی، نشر نی، 1384.

بهار، ملک الشعرا، سبک شناسی، امیرکبیر، 1370، ج 3.

طباطبایی، استاد محیط، تاریخ تحلیلی مطبوعات ایران، انتشارات بعثت، 1366.

از صبا تا نیما، ج 1.

تاریخ تحلیلی مطبوعات ایران.

خطیبی، دکتر حسین، فن نثر در ادب فارسی، زوار، 1375.

روزنامه دولت علیه ایران، چاپ کتاب­خانة ملی، 1372، ش  474.

پروین، ناصرالدین، تاریخ روزنامه نگاری ایرانیان و دیگر پارسی نویسان، مرکز نشر دانش­گاهی، 1377، ج 1.