تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر برخی صفات کمی و کیفی ذرت و سویا در کشت مخلوط

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

یوسف قاضی‌خانلو ثانی ¹ (گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
خلیل جمشیدی ² (گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
محمدرضا عظیمی‌مقدم ³ (گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/07/02 تاریخ پذیرش : 1394/07/02 تاریخ انتشار : 1394/06/10

کلید واژه: زنجان, عملکرد دانه, کشت مخلوط جایگزینی, کشت مخلوط افزایشی, کمبود آب,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت و سویا در کشت مخلوط در شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه دانشگاه زنجان به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح مختلف آبیاری در کرت‌های اصلی در سه سطح (7 روز یکبار (شاهد)، 9 روز یکبار و 11 روز یکبار) و الگوی کشت در کرت‌های فرعی به صورت تک‌کشتی ذرت، تک‌کشتی سویا، کشت مخلوط افزایشی (100% ذرت + 20% سویا)، کشت مخلوط جایگزینی با نسبت 2:2 (50%ذرت + 50% سویا) در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه ذرت بعد از تیمار شاهد از دور آبیاری 9 روز یکبار به دست آمد که با تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری نداشت. همچنین بیشترین عملکرد دانه ذرت از الگوی کشت مخلوط افزایشی به دست آمد. سطوح مختلف آبیاری تاثیری بر میزان عملکرد دانه سویا نداشت و بیشترین میزان عملکرد دانه از الگوی کشت خالص سویا به دست آمد هرچند این میزان با کشت مخلوط جایگزینی تفاوت معنی‌داری نشان نداد. اثر متقابل دور آبیاری و الگوی کشت نیز در هیچ کدام از صفات مورد مطالعه در ذرت و سویا از نظر آماری معنی‌دار نشد. به طور کلی می‌توان گفت که کشت مخلوط نسبت به تک کشتی برتری نشان داد که در این سیستم، آبیاری هر 9 روز یکبار، بهترین روش کم آبیاری برای تولید دانه در کشت مخلوط بود.

چکیده انگلیسی:

In order to evaluation of yield and yield components of corn and soybean intercropping under different irrigation condition, a field experiment was conducted in research field of University of Zanjan as split plot based on randomized complete block design with three replications. The levels of irrigation containing 7days, as control, 9 days and 11 days were the main factors and pattern cropping as sub factors included sole cropping of corn, sole cropping of soybean, additive intercropping and replacement intercropping. The results showed that the highest yield obtained in control and 9 days irrigation regimens. There were not any significant differences in yield components between the control and 9 days irrigation regimen. The highest grain yield was obtained from the additive intercropping pattern. Irrigation levels had no effect on yield of soybean, and the highest yield was obtained in sole cropping of soybean, but, it did not show significant difference with intercropping. The interaction between irrigation and cropping pattern was not significant in any of the parameters in soybean and corn. In general, intercropping had significant advantages compared to monoculture. Nine days irrigation regimen was the best irrigation method for  grain yield in intercropping system.