تأثیر شیوه کشت و میزان بذر بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب گندم (Triticum aestivum)
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهیداوود افیونی 1 , اردشیر اسدی 2 , لیلی صفایی 3 , سمانه متقی 4 , امید لطفی فر 5 *
1 - استادیار پژوهش بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
2 - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
3 - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
4 - استادیار گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
5 - استادیار گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
روش کشت مسطح علاوه بر کارایی کم مصرف آب باعث فرسایش شدید خاک می‌شود و روش‌های دیگر باید جایگزین گردد. به منظور مقایسه کشت مسطح گندم(مرسوم)وپشته‌ای درمقادیر گوناگون بذر از نظر عملکرد،اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب،پژوهشی درقالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 7تیمار و 3تکرار دراصفهان در سال زراعی88-1387 اجراشد. تیمارهای آزمایش شامل سه میزان بذر(60، 120 و 180کیلوگرم درهکتار) درکشت پشته‌ای وچهار میزان بذر (60،120،180و300 کیلوگرم در هکتار) در کشت مسطح بودند.نتایج نشان دادکه تاثیر تیمارهابر کلیه صفات بجز ارتفاع بوته ووزن هکتولیتر معنی‌دار بود.باتوجه به نتایج اگرچه کشت مسطح با مصرف 180کیلوگرم بذرر هر هکتار (9948 کیلوگرم درهکتار) بالاترین میزان عملکرد را داشت، اما تفاوت معنی‌داری بین عملکرداین تیمار و تیمارهای کشت پشته‌ای با مصرف 180کیلوگرم بذر در هکتار (9715کیلوگرم درهکتار)وکشت پشته‌ای ومسطح بامصرف 120کیلوگرم بذر در هکتار (به ترتیب با9549 و9235 کیلوگرم درهکتار) وجود نداشت. کشت مسطح با مصرف 60کیلوگرم بذردرهکتار به دلیل کاهش معنی‌دارتعدادسنبله و تعداددانه درهر سنبله پایین‌ترین عملکرد (8046 کیلوگرم در هکتار) را داشت. کشت مسطح و مصرف 300 کیلوگرم بذر در هر هکتار (روش مرسوم) عملکردی معادل تیمار کشت پشته‌ای و مصرف 120 کیلوگرم بذر در هر هکتار داشت. کارایی مصرف آب و مقدار کل آب مصرفی در روش کشت پشته‌ای به ترتیب بیانگر 11 درصد مصرف آب کمتر و 14 درصد کارایی مصرف آب بیشتر نسبت به روش کشت مسطح بود. به طور خلاصه استفاده از روش کشت پشته‌ای با استفاده از حداکثر 120 کیلوگرم بذر در هکتار در شرایط مشابه این پژوهش نسبت به روش مرسوم قابل توصیه است.
In order to comparison of bed planting (3 rows on 75 cm beds) and flat planting (random broadcast pattern) of wheat, in different seed rates in terms of yield, yield components and water use efficiency, an experiment was conducted with use of randomized complete block design with 7 treatments and 3 replications during 2008-2009 in Isfahan city. Treatments included bed planted wheat in 60, 120 and 180 kg ha-1 seed rates, and flat planted wheat in 60, 120, 180 and 300 kg ha-1 seed rates. Although flat planting with consumption of 180 kg of seeds ha-1 produced highest yield but had not significant differences with bed and flat planting methods with 120 kg seeds ha-1. Flat planting with 60 kg of seed ha-1 due to a significant reduction in the number of grains per spike and spike had the lowest yield. Flat planting and 300 kg of seeds ha-1 (conventional method) had yield of equivalent with bed planted and consumed 120 kg of seed ha-1. Water use efficiency was 11 percent more and used water was 14 percent less on a bed culture method than the flat method. In summary, using a bed planting up to 120 kg of seeds ha- 1 in similar conditions study, compared to conventional method is recommended.