بررسی اثرات تاریخ کاشت، فاصله ردیف و کودهای روی و نیتروژن بر نخود در شرایط دیم در گنبد.

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محمد صلاحی فراهی ¹ (دانشجوی دکتری دانشگاه ارومیه و محقق مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان، گرگان، ایران.)
محمدرضا داداشی ² (استادیار زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.)
حسین عجم نوروزی ³ (استادیار زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1394/12/08 تاریخ پذیرش : 1395/06/10 تاریخ انتشار : 1397/02/01

کلید واژه: دیم, تراکم گیاهی, محلولپاشی ونخود,

چکیده مقاله :

چکیدهبه منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت، فاصله ردیف، محلولپاشی نیتروژن و مصرف روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آرمان در شرایط دیم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. تیمارها ترکیبی ازچهار عامل تاریخ کاشت (25 آبان، 15 آذر و 5 دی ماه)،فاصله ردیف (24 و 36 سانتی‌متر)، محلولپاشی اوره (بدون محلولپاشی و محلولپاشی اوره(با غلظت 5 در هزار) در دو مرحله شروع و 50 % دانه بندی) و مصرف روی (در دو سطح بدون مصرف و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار سولفات روی)بود. در این آزمایش عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه شمارش و یا اندازه گیری شدند. نتایج حاکی از تاثیر مثبت محلول‌پاشی نیتروژن وکودسولفات روی بر برخی صفات فنوتیپی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه نخود بود سولفات روی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه داشته و از 1853کیلوگرم در تیمار عدم استفاده از سولفات روی به 1913کیلوگرم در تیمار سولفات روی رسید. همچنین محلول‌پاشی نیتروژن بر ارتفاع بوته و تعداد دانه در غلاف تاثیر معنی داری داشت. تعداد دانه در غلاف در تیمار محلولپاشی نیتروؤن با 79/1عدد برتری معنی داری نسبت به تیمار عدم محلولپاشی 46/1غلاف داشت.

چکیده انگلیسی:

Abstract:In order to evaluate the effect of sowing date, row spacing, foliar application of nitrogen and Zinc on yield and yield components of chickpea cv. Arman, a factorial experiment was carried arranged in an RCBD with three replications under rain-fed condition at the agricultural research station of Gonbad Treatments were combination of four factors, i.e. sowing dates (Nov 6th, Dec 6th and Dec 26th), row spacing (24 and 36 centimeters), two nitrogen foliar application (without application and spraying urea at 5/1000) and zinc Levels (0 and 30 kg/ha of zinc sulphate). In this experiment, grain yield, pods per plant, seeds per pod, one-thousand seed weight were counted or calculated. The results revealed the positive effect of foliar application of nitrogen,and zinc sulphate on some phenotypic traits, seed yield and yield components of chickpea. Zinc sulphate significantly increased seed yield (1913 kg ha-1) compared to without zinc sulphate treatment (1853 kg ha-1). In addition, nitrogen foliar application significantly affected plant height and seeds per pod. Number of seeds per pod with nitrogen foliar application (1.79 seeds) was significantly higher than that of no foliar application (1.46 seeds).

منابع و مأخذ:

باقری، ع.، ا. نظامی، ع.ا. محمد آبادی و ج. شباهنگ. 1379. مطالعه اثرات کنترل علفهای هرز و تراکم بوته نخود بر خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد آن در شرایط دیم شمال خراسان. مجله علوم و صنایع کشاورزی. 14 (2): 153-145.

 باقری، ع.، ا. نظامی، ع. گنجعلی و م. پارسا. 1376. زراعت و اصلاح نخود. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. مشهد. 444 صفحه.

نظامی، ا. و م.ح. راشد. 1374. بررسی اثرات تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا در منطقه مشهد. مجله علوم وصنایع کشاورزی. 9 (2): 39-22.

کوچکی، ع. و م. بنایان اول. 1373. زراعت حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 236 صفحه.

کوچکی، ع. و غ.ح. سرمدنیا. 1377. فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 474 صفحه.

 مقدم، ع.ن. و م. رمرودی. 1381. تعیین اثر تاریخ کاشت و میزان نیتروژن سرک بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس. مجله پژوهش و سازندگی. 16 (2): صفحات 86-81.

Ayaz, S., D.L. McNeil, B.A. McKenzie, and G.D. Hill. 2001. Population and sowing depth effects on yield components of grain legumes. 10^th Australian Agronomy Conference. Hobart. 2001.

Barary, M.,D. Mazaheri, and T. Banai. 2003. The effect of row and plant spacing on the growth and yield of chickpea. 11th Australian Agronomy Conference. Geelong. 2003.

Bahr, A.A. 2007. Effect of plant density and urea foliar application on yield and yield components ofchickpea (Cicer arietinum L.). Res. J. Agri. and Biological Sci. 3: 220-223.

Khan, H.R., G.K. McDonald, and Z. Rengel. 1998. Chickpea genotypes differ in their sensitivity to Zn defficiency. Plant and Soil. 198 (1): 11- 18.

Khan, H.R., G.K. McDonald, and Z. Rengel. 2003. Zn fertilization improves water use efficiency, grain yield and seed Zn content in Chickpea. Plant and Soil. 249 (2): 389- 400.

 Khanna-Chopra, R. and S.K. Sinha. 1988. Physiological aspects of growth and Yield in the chickpea. In M.C. saxena & K.B. Singh(eds). The chickpea. CAB international, Oxon, U. K. pp: 163-169.

Lai, S.S., C.A.R. pias, C.P. Yadva, and D.N. Singh. 1980. Effect of sowing date on the infestation of Heliothis armigera & yield. International Chickpea Newsletter. 3: 14-15.

Liu, P.H., Y. Gan, T. Warkentin, and C. McDonald. 2003. Morphological plasticity of chickpea in a semiarid environment. Crop Sci. 43: 426-429.

Palta, J.A., A.S. Nandweal, S. Kumari, and N.C. Turner. 2005. Foliar nitrogen applications increase the seed yield and protein content in chickpea (Cicer arietinum L.) subject to terminal drought. Aust. J. Agric. Res. 56: 105-112.

Rashid, A., J. Ryan.. Micronutrient constraints to crop production in soils with mediterranean-type characteristics: A review . Journal of Plant Nutrition. 27 (6): 959-975.

Regan, K.L., K.H. Siddique, and L.D. Martin. 2003. Response of kabuli chickpea to sowing rate in mediterranean type environments of south-western Australia. Australian Journal of Experimental Agriculture. 43: 87-97.

Shukla, U.C., O.P. Yadav. 1982. Effect of phosphorus and zinc on nodulation and nitrogen fixation in chickpea (Cicer arietinum L.). Plant and Soil. 65 (2): 239- 248.

Siavoshi, K., and R. Soleimani. 2005. Interrelationship and path analysis of yield attributes in

chickpea (Cicer arietinum L.). Inter. J. Agri and Biol. 3: 404- 406.

Siddique, K.H., and R.H. Sedgley. 1986. Chickpea, a potential grin lrgume for south- western Australia: Seasonal growth and yield. Aust. J. Agric. Res. 37: 245-261.

Silim. S.N., M.G. Saxena, and W. Erskine. 1990. Seeding density and row spacing for lentil in rainfed mediterranean environments. Agron. J. 82: 927- 930.

Singh, P., and S.M. Virmani. 1996. Modeling growth and yield of chickpea. Field Crops Research. 46: 41-59.

Zaiter, H.Z., and S.G. Barakat. 1995. Flower and pod abortion in chickpea as affected by sowing date and cultivar. Can. J. Plant Sci. 75: 321-327.