• صفحه اصلی
  • طراحی مدل ارزیابی زنجیره‌های راهبردی ارزش با تاکید بر موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : 140303281123050 بازدید : 96 صفحه: -

نوع مقاله: پژوهشی

طراحی مدل ارزیابی زنجیره‌های راهبردی ارزش با تاکید بر موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی

محورهای موضوعی : ساماندهی اقتصاد فضا

میرنجف موسوی 1 , رویا کامل نیا 2

1 - هیئت علمی دانشگاه ارومیه
2 - دانشگاه ارومیه

تاریخ دریافت : 1403/02/22 تاریخ پذیرش : 1403/04/24 تاریخ انتشار : 1403/05/31

کلید واژه: زنجیره ارزش, راهبردی, مرز, استان آذربایجان غربی ,

چکیده مقاله :

بیان مسئله: امروزه برنامه‌ریزی برای بهبود زنجیره راهبردی ارزش در بسیاری از کشورها ضرورت تام یافته است. گسترش بازارها و محصولات، رقابت را از سطح مابین شرکت­ها به سطح مابین زنجیره‌ها کشانده و برنامه­ریزی در راستای بهبود عملکرد این زنجیره­ها تنها راه دستیابی به موفقیت است. در این بین نقش و جایگاه مناطق مرزی به‌عنوان مناطق دارای پتانسیل‌های بالا در راستای تکمیل زنجیره ارزش از اهمیت بیشتری برخوردار گشته است.

 هدف: هدف این تحقیق تحلیل ابعاد (نهادی، فرهنگی- اجتماعی، فناوری، روابط بین‌المللی، موقعیت جغرافیایی مرز و اقتصاد) بر زنجیره ارزش در منطقه مرزی استان آذربایجان غربی می­باشد.

روش: روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، جامعه آماری این پژوهش فعالان اقتصادی، مدیران استانی، تولیدکنندگان و اساتید دانشگاه می­باشد. برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه‌گیری غیر احتمالی گلوله برفی به تعداد 274 نفر استفاده شد. ابزار جمع­آوری داده­ها اسنادی و پرسشنامه می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل نمودن داده­ها از الگوی مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم­افزار LISREL و آزمون رگرسیون خطی استفاده‌شده است.

یافته‌ها و بحث: نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری زنجیره راهبردی ارزش با توجه به موقعیت مرزی براساس برآورد ضرایب استاندارد شده مدل ساختاری پژوهش سطح معناداری مطلوب به‌دست‌آمده که نشان‌دهنده برازش مطلوب مدل می­باشد و براساس یافته­های پژوهش مؤلفه روابط بین‌المللی و نقش آن بر زنجیره ارزش تولیدات با ضریب مستقیم و مثبت 01/1، بالاترین تأثیرگذاری را دارد، عامل نهادی بر زنجیره راهبردی ارزش در این منطقه با ضریب مستقیم و مثبت 00/1، در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد، تأثیر مؤلفه فرهنگی – اجتماعی بر زنجیره ارزش با ضریب مستقیم و مثبت 99/0 و تأثیر عامل موقعیت جغرافیایی بر زنجیره ارزش با ضریب مستقیم و مثبت 99/0 در مرتبه سوم اهمیت قرار دارند. تأثیر عامل فناوری بر زنجیره ارزش تولیدات با ضریب مثبت 0.98 و در نهایت مؤلفه اقتصاد با ضریب مستقیم و مثبت 97/0 بر زنجیره ارزش در مناطق مرزی تأثیرگذار می­باشد.

نتیجه‌گیری: یافته­های پژوهش نشان می­دهد که ابعاد (نهادی، فرهنگی-اجتماعی، فناوری، روابط بین­المللی، موقعیت جغرافیایی مرز، اقتصاد) بر زنجیره راهبردی ارزش با استفاده از تحلیل ساختاری (لیزرل)، در بالا بردن ارزش‌افزوده محصولات و ایجاد فرصت برای بهبود زنجیره ارزش نقش مؤثر و مستقیمی دارد.

چکیده انگلیسی:

Introduction And Objectives: Today, planning to improve the strategic value chain has become an absolute necessity in many countries. The expansion of markets and products has brought the competition from the level between companies to the level between chains, and planning in order to improve the performance of this chain. is the only way to achieve success. Meanwhile, the role and position of border areas as areas with high potentials in order to complete the value chain has become more important. the purpose of this research is to analyze the dimensions (institutional, socio-cultural, technology, international relations, geographical location of the border and economy) on the value chain in the border region of West Azerbaijan province.

Methodology: descriptive-analytical research method, the statistical population of this research is economic activists, provincial managers, producers and university professors. To determine the sample size, the non-probability snowball sampling method was used with the number of 274 people. The data collection tools are documents and questionnaires. To analyze the data, structural equation modeling was used using LISREL software.

Results and Discussion: The results of modeling the structural equations of the strategic value chain with regard to the border location, based on the estimation of the standardized coefficients of the structural model of the research, the desired significance level has been obtained, which indicates the optimal fit of the model, and based on the research findings of the index of international relations And its role has the highest impact on the production value chain with a direct and positive coefficient of 01.1, the institutional factor on the strategic value chain in this region is the second most important with a direct and positive coefficient of 00.1, the impact of the cultural-social index on The value chain with a direct and positive coefficient of 99.0, and the influence of the geographic location factor on the value chain with a direct and positive coefficient of 99.0, are in the third order of importance. The effect of the technology factor on the production value chain with a positive coefficient of 98.0, and finally the economy index with a direct and positive coefficient of 97.0 affects the value chain in border areas.

Conclusion:

The findings of the research show that the dimensions (institutional, socio-cultural, technology, international relations, geographical location of the border, economy) on the strategic value chain using structural analysis (Lisrel), in increasing the added value of products and Creating opportunities to improve the value chain has an effective and direct role.

منابع و مأخذ:

اکبری، حاج فیرو؛ منجیلی، سحر و طالقانی، محمد(1399). توسعه زنجیره ارزش محصولات کشاورزی صادرات محوردر راستای تحولات جهانی مبتنی بر سیاست¬های اقتصاد مقاومتی. فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، دور 10(49).241-268
DOI:10.22034/IRR.2021.122843
حسن پور، بهروز(1402). تشکیل و توسعه زنجیره ارزش کشاورزی، راه‌کار ساماندهی بازار محصولات کشاورزی. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 15(76).76-88
DOI:10.30495/JAE.2023.28358.2268
راستی، ابراهیم؛ خانی، ناصر و عالم، تبریز (1400). طراحی وارزیابی یک نظریه داده بنیاد برای توسعه نوآوری ارزش از سطح درون سازمانی به زنجیره تامین. فصلنامه مدیریت صنعتی،16(57).20-44
DOI:
سلیمانی، غلامرضـا؛ وحـدت، سـیاوش و انوشـه، مرتضـی(1401). راهنماي زنجیره ارزش، قم:انتشارات آیین محمود.55-65
سلیمانی، مریم؛ عبدالله زاده، غلامحسین و شریف زاده، محمدشریف (1398). برنامه¬ریزی راهبردی توسعه زنجیره غذایی زیتون در شهرستان رودبار. مجله راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی،6(12) .98-111
DOI: 20.1001.1.25383426.1398.6.12.4.1
صحنه، بهمن؛ سادین، حسین و جاهدی، فاطمه(1401). تحلیل زنجیره ارزش فالیت نوغانداری در مناطق روستایی شهرستان رامیان. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 12(2).45-64
http://doi.org/10.30488/GPS.2022.335091.3519
مهتدی، محمدمهدی، و محمدی، نوید. (1400). مدل یکپارچه زنجیره ارزش و زنجیره تامین در مجتمع های کشت و صنعت دریایی (مطالعه موردی: سواحل مکران). علوم و فناوری دریا، 25(97 ).72-85
SID. https://sid.ir/paper/986251/fa
میرنجف، موسوی(1390). برنامه‌ریزی توسعه شهرهای مرزی، مشهد. انتشارات شریعه توس
نامی، محمدحسن، و حیدری پور، اسفندیار. (1391). الگوی جدید برای محاسبه دقیق مساحت و طول مرزهای کشور ج.ا. ایران. جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 2(2).25-45
SID. https://sid.ir/paper/224097/fa
نظری، محسن، و موسوی نقابی، سیدمجتبی. (1396). نقش شبکه سازی در حل مسائل راهبردی خوشه های کسب وکار طلا و توسعه اقتصاد منطقه ای. پژوهش های مدیریت راهبردی، 23(67 ).93-110
https://sid.ir/paper/513072/fa
Bhatt, G. & Emdad, A. Bhatt, G. & Emdad, A. (2001). An Analysis of the Virtual Value Chain in Electronic Commerce.Logistics Information Management, 14, 78-85.2021.An Analysis of the Virtual Value Chain in Electronic Commerce.Logistics Information Management, 14(780).78-85
DOI:10.1108/09576050110362465
Draper, Peter (2021). "The Shifting Geography of Global Value Chains: Implications forDeveloping Countries and Trade Policy", World Economic Forum.9914).68-95
https://www.weforum.org/publications/ global-risks-report-2024/.
Guritno AD. Agriculture Value Chain as an Alternative to Increase Better Income’s Distribution: The Case of Indonesia, Agricultural Value Chain, 2019; Gokhan Egilmez, IntechOpen.8(14).86-98
[DOI: 10.5772/intechopen.70141]
Li, S., B. Ragu-Nathan, T.S. Ragu-Nathan and S.S. Rao.(2019) . The impact of supply chain management practices on competitive advantage and organizational performance. International Journal of managementscience.6(15)107-124
https://doi.org/10.1016/j.omega.2004.08.002
Lichtenthaler, U. (2017). „Shared value innovation: linking competitiveness & societal goals in the context of digital transformation‟, International Journal of Innovation & Technology Management, 14(4).27-39
10.30495/IMJ.2021.686118
Mallick, S, Shivakoti, G. P, Datta, A, Kuwornu, J. K, & Asbrouck, J. V.(2018). Value chain analysis of bitter gourd (Momordica charantia L.) seed in Bangladesh. International Journal of Value Chain Management, 8(2),151-170
ID 2193393-5. - Vol. 8.2017, 2, p. 151-170
Munasinghe, M., Deraniyagala, Y., Dassanayake, N. and Karunarathn, H. (2019). "Economic, social and environmental impacts andoverall sustainability of the tea sector in Sri Lanka", Sustainable Production and Consumption, 12(1).155-169.
10.22034/IRR.2021.122843
Nefedov, K, & Panibratov, A. (2018). Dimensions of global value chain analysis: New theoretical developments and methodological issues No.18938).53-64
DOI:10.1017/9781108559423.012
Negi, S. and N. Anand. 2019 Issues and challenges in the supply chain of fruits and vegetables sector in India: A Review. International Journal of Managing Value and Supply Chains Pooya, A. . Supply chain management and information technology support. Tadbir9(14).78-98
DOI: 10.5121/ijmvsc.2015.6205
Olomu, M., Ekperiware, M. and Akinlo, T. (2020) . "Agriculturalsector value chain and government policy in Nigeria: issues, challenges and prospects", African Journal of Economic and Management Studies, In Press.15(14).64-78
DOI:10.1108/AJEMS-03-2019-0103
Srinivas K, Dubey U, Lalitha N. Analysing the Value Chain of Quinoa: A Case Study of Quinoa - The Queen to be, FIIB, Business Review. 2015; Volume 4, Issue 4, October-December.14(24).37-53
DOI:10.1177/2455265820150404
Sturgeon, Timothy J., and Memedović, Olga (2018). Mapping Global Value Chains:
Intermediate Goods Trade and Structural Change in the World Economy, United NationsIndustrial Development Organization (UNIDO). Retreived from.18(28).89-98
https://www.unido.org/ api/opentext/documents/download/9928658/unido-file-9928658.
Yan, T., Yang, S. & Dooley, K. (2018). A theory of supplier network-based innovationvalue‟, Purchasing & Supply Management, 23(3): 153-162.
https://doi.org/10.1016/j.pursup.2017.02.002
متن کامل:


         نشریه ساماندهی اقتصاد فضا، دوره 2، شماره 4، تابستان 1403

ORIGINAL RESEARCH PAPER

img0 

Journal Organization of Space Economy

journal homepage: https://sanad.iau.ir/journal/jose

 

 

Designing the evaluation model of strategic value chains with emphasis on the border location of West Azarbaijan province

 

 

 

Miranjaf Mousavi 1*img0And Roya Kamelnia 2img0

1. Professor, Department of Geography, Urmia University, Urmia, Iran

* Corresponding Author: Miranjaf Mousavi

 Email: M.mousavi@urmia.ac.ir

2. PhD Candidate, geography and land use planning, Urmia University, Urmia, Iran

ARTICLE INFO

EXTENDED ABSTRACT

History Article: Received:

11 May 2024

 

Revised:

14 July 2024

 

Accepted:

14 July 2024

 

Introduction And Objectives: Today, planning to improve the strategic value chain has become an absolute necessity in many countries. The expansion of markets and products has brought the competition from the level between companies to the level between chains, and planning in order to improve the performance of this chain. is the only way to achieve success. Meanwhile, the role and position of border areas as areas with high potentials in order to complete the value chain has become more important. the purpose of this research is to analyze the dimensions (institutional, socio-cultural, technology, international relations, geographical location of the border and economy) on the value chain in the border region of West Azerbaijan province.

Methodology: descriptive-analytical research method, the statistical population of this research is economic activists, provincial managers, producers and university professors. To determine the sample size, the non-probability snowball sampling method was used with the number of 274 people. The data collection tools are documents and questionnaires. To analyze the data, structural equation modeling was used using LISREL software.

Results and Discussion: The results of modeling the structural equations of the strategic value chain with regard to the border location, based on the estimation of the standardized coefficients of the structural model of the research, the desired significance level has been obtained, which indicates the optimal fit of the model, and based on the research findings of the index of international relations And its role has the highest impact on the production value chain with a direct and positive coefficient of 01.1, the institutional factor on the strategic value chain in this region is the second most important with a direct and positive coefficient of 00.1, the impact of the cultural-social index on The value chain with a direct and positive coefficient of 99.0, and the influence of the geographic location factor on the value chain with a direct and positive coefficient of 99.0, are in the third order of importance. The effect of the technology factor on the production value chain with a positive coefficient of 98.0, and finally the economy index with a direct and positive coefficient of 97.0 affects the value chain in border areas.

Conclusion:

The findings of the research show that the dimensions (institutional, socio-cultural, technology, international relations, geographical location of the border, economy) on the strategic value chain using structural analysis (Lisrel), in increasing the added value of products and Creating opportunities to improve the value chain has an effective and direct role.

Keywords:

Evaluation,

value chain,

 strategic,

border,

West Azarbaijan, province.

Highlight:

• Evaluating the impact of the border situation and the opportunities arising from it on the value chain cycle

• Investigating the role of international developments in the context of the value chain and the importance of the border

• Examining the role of the value chain on border areas and using this capacity

• Utilizing the model of modeling structural equations with Lisrel software and its modeling

Cite this article:

Miranjaf, M, Kamelnia, R. (2024(Designing the evaluation model of strategic value chains with emphasis on the border location of West Azarbaijan province. Journal Organization Of Space Economy, 2(5), 54-71.

• Linear regression test has been used in line with the results.

 

 

 

img0 

Publisher: Islamic Azad University of Yadegar-e Imam Press

 

 

 

 

 

img0 

نشریه ساماندهی اقتصاد فضا

https://sanad.iau.ir/journal/jose

 

 

نشریه علمی ساماندهی اقتصاد فضا، 2(5) 71-54، پاییز 1403

 

 

مقاله علمی

طراحی مدل ارزیابی زنجیره­های راهبردی ارزش با تأکید بر موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی

 

 

 

 

 

 

میرنجف موسوی 1*img0 و رویا کامل­نیا 2 img0

1. استاد، گروه جغرافیا، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2. دانشجوی دکتری، جغرافیا و برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

ناشر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام (ره) شهرری

 ارجاع به این مقاله: موسوی، میرنجف و کامل­نیا، رویا. (1403). طراحی مدل ارزیابی زنجیره­های راهبردی ارزش با تأکید بر موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی، نشریه ساماندهی اقتصاد فضا، 2(5)، 71-54.

(مطالعه موردی: شهر بناب)

 

مشخصات مقاله

چکیده

تاریخ دریافت:

22/02/1403

تاریخ بازنگری:

24/04/1403

تاریخ پذیرش:

24/04/1403

 

بیان مسئله: امروزه برنامه‌ریزی برای بهبود زنجیره راهبردی ارزش در بسیاری از کشورها ضرورت تام یافته است. گسترش بازارها و محصولات، رقابت را از سطح مابین شرکت­ها به سطح مابین زنجیره‌ها کشانده و برنامه­ریزی در راستای بهبود عملکرد این زنجیره­ها تنها راه دستیابی به موفقیت است. در این بین نقش و جایگاه مناطق مرزی به‌عنوان مناطق دارای پتانسیل‌های بالا در راستای تکمیل زنجیره ارزش از اهمیت بیشتری برخوردار گشته است.

 هدف: هدف این تحقیق تحلیل ابعاد (نهادی، فرهنگی- اجتماعی، فناوری، روابط بین‌المللی، موقعیت جغرافیایی مرز و اقتصاد) بر زنجیره ارزش در منطقه مرزی استان آذربایجان غربی می­باشد.

روش: روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، جامعه آماری این پژوهش فعالان اقتصادی، مدیران استانی، تولیدکنندگان و اساتید دانشگاه می­باشد. برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه‌گیری غیر احتمالی گلوله برفی به تعداد 274 نفر استفاده شد. ابزار جمع­آوری داده­ها اسنادی و پرسشنامه می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل نمودن داده­ها از الگوی مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم­افزار LISREL و آزمون رگرسیون خطی استفاده‌شده است.

یافته‌ها و بحث: نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری زنجیره راهبردی ارزش با توجه به موقعیت مرزی براساس برآورد ضرایب استاندارد شده مدل ساختاری پژوهش سطح معناداری مطلوب به‌دست‌آمده که نشان‌دهنده برازش مطلوب مدل می­باشد و براساس یافته­های پژوهش مؤلفه روابط بین‌المللی و نقش آن بر زنجیره ارزش تولیدات با ضریب مستقیم و مثبت 01/1، بالاترین تأثیرگذاری را دارد، عامل نهادی بر زنجیره راهبردی ارزش در این منطقه با ضریب مستقیم و مثبت 00/1، در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد، تأثیر مؤلفه فرهنگی – اجتماعی بر زنجیره ارزش با ضریب مستقیم و مثبت 99/0 و تأثیر عامل موقعیت جغرافیایی بر زنجیره ارزش با ضریب مستقیم و مثبت 99/0 در مرتبه سوم اهمیت قرار دارند. تأثیر عامل فناوری بر زنجیره ارزش تولیدات با ضریب مثبت 0.98 و در نهایت مؤلفه اقتصاد با ضریب مستقیم و مثبت 97/0 بر زنجیره ارزش در مناطق مرزی تأثیرگذار می­باشد.

نتیجه‌گیری: یافته­های پژوهش نشان می­دهد که ابعاد (نهادی، فرهنگی-اجتماعی، فناوری، روابط بین­المللی، موقعیت جغرافیایی مرز، اقتصاد) بر زنجیره راهبردی ارزش با استفاده از تحلیل ساختاری (لیزرل)، در بالا بردن ارزش‌افزوده محصولات و ایجاد فرصت برای بهبود زنجیره ارزش نقش مؤثر و مستقیمی دارد.

واژگان کلیدی:

ارزیابی،

زنجیره ارزش، راهبردی،

مرز،

 استان آذربایجان غربی.

 

نکات برجسته:

·       ارزیابی تأثیر موقعیت مرزی و فرصت‌های ناشی از آن بر چرخه زنجیره ارزش

·       بررسی نقش تحولات بین‌المللی در زمینه زنجیره ارزش و اهمیت مرز

·       بررسی نقش زنجیره ارزش بر مناطق مرزی و استفاده از این ظرفیت

·       بهره‌گیری از الگوی مدل یابی معادلات ساختاری با نرم‌افزار لیزرل و مدل یابی آن در راستای تائید نتایج از آزمون رگرسیون خطی استفاده‌ شده است.

 

 

 

© نویسندگان

img0 

* نویسنده مسئول: میرنجف موسوی

پست الکترونیک: M.mousavi@urmia.ac.ir

 

 

بیان مسئله

جهانی­سازی اقتصادی شبكه­های تولید به ارتقا همگرایی و ادغام اقتصاد جهانی منجر شده که باگذشت زمان، زنجیره ارزش جهانی1 در نقش ستون فقرات و سیستم عصبی مرکزی آن ظاهر و تقویت‌شده است (Draper, 2019: 21). به­گونه­ای که در میان عوامل اصلی در چارچوب نظام نئولیبرال جهانی، تغییرات ساختاری شبكه­های تولیدی و زنجیره ارزش در سطوح مختلف نقش بسزایی در پیشبرد این راهبرد ایفا کرده است (Sturgeon, 2018: 5). به‌واقع امروزه رقابت جهانی، عدم ثبات بازارها و تکنولوژی­های جدید، راه‌های جدید ایجاد ارزش را در یک محیط پویای رقابتی از لحاظ کیفیت به وجود آورده است. زنجیره ارزش کارآمد محصولات می­تواند نقش کلیدی در کاهش فقر، توزیع بهتر درآمد و امنیت غذایی در کشورهای درحال‌توسعه ایفاء کند (Guritno, 2019: 24). ارزیابی زنجیره ارزش مکانیزمی است که به تولیدکنندگان، فراوری کنندگان، فروشندگان خریداران و مشتری­ها فرصت می­دهد به‌صورت مرتبه­ای با حرکت از یک حلقه زنجیره به حلقه دیگـر بـه ارزش خدمات و کالاها بیافزایند (سلیمانی و همکاران، 1401: 87). در این‌بین وجود مزیت مرزی به‌منظور توسعه همه‌جانبه و افزایش ارزش‌افزوده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌واقع با جهانی‌شدن صنعت، تجارت، امور مالی و تغییرات در نظام بین‌المللی، تفکرات ژئواستراتژیک2 به‌سوی باورهای جغرافیای اقتصادی مرزها معطوف شد. به‌گونه‌ای که تحولات در کارکرد مرز و نگرش به آن، به‌عنوان یک فرصت اقتصادی از سوی نظام‌های سیاسی حاکم، موجب افزایش جمعیت در مناطق مرزی شده و شرایط جدیدی را رقم‌زده است (موسوی، 1390: 25).

 در همین راستا باید گفت با توجه به اینکه یکی از خصوصیات ساخت اقتصادی - اجتماعی ایران این است که باوجود برخورداری از ظرفیت‌های عظیم منابع زیستی، معدنی، انرژی و... و به‌رغم توانمندی‌های گسترده هنوز تولیدات در این سرزمین بیشتر به‌صورت خام فروشی صورت می­گیرد که این امر منجر به ضرر و زیان‌های متعدد از جهت زنجیره ارزش برای کشور ما گشته است. پس بنابراین بدیهی است در کشوری همچون جمهوری اسلامی ایران که دارای 8574 کیلومتر مرز می‌باشد که از این مقدار 3965 کیلومتر مرز خشکی 2564 کیلومتر مرز دریای و 2045 کیلومتر مرز رودخانه‌ای می‌باشد (نامی، 1390: 1) و تنوع کشورهای همسایه که اغلب آن‌ها دچار ضعف و بی‌ثباتی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی هستند لزوم توجه تنگاتنگ با مسئله زنجیره راهبردی ارزش در تولیدات با توجه به موقعیت مرزی و رسیدن به توسعه امری بسیار اساسی و ضروری است. دراین‌بین استان آذربایجان غربی با دارا بودن مرز مشترک با 3 کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان از این قاعده مستثنا نبوده به صورتی که این استان باوجود دارا بودن موقعیت ژئوپولتیک مرزی از این ظرفیت بهره‌برداری مناسبی تاکنون نداشته و ازنظر توسعه‌یافتگی در وضعیت نامناسبی قرار دارد. درواقع این استان با دارا بودن موقعیت مرزی و ارتباطی مهم بین شرق و غرب و وجود توانمندی‌های طبیعی و اکولوژیکی فراوان دارای فرصت‌های زیادی جهت توسعه و تولید با ارزش‌افزوده است؛ که می­تواند با بهره­گیری از فرصت­های اقتصادی بازارهای هدف در این کشورها فرصت مضاعفی جهت رشد و توسعه همه‌جانبه را مهیا کند؛ بنابراین اين پژوهش باهدف در نظر گرفتن پتانسيل بالاي موجود در نواحی مرزی کشور و ضرورت برنامه­ریزی در راستای تکمیل زنجیره راهبردی ارزش؛ به دنبال آن است که مدل جامعي از زنجيره ارزش با تأکید بر موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی، به‌منظور ايجاد درکي بهتر از پتانسيل بالاي موجود در اين نواحی، ترسيم نموده و به این پرسش پاسخ دهد که بین موقعیت مرزی و تکمیل زنجیره ارزش ارتباط مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد یا نه؟

مبانی نظری

به گفته پژوهشگران و صاحب­نظران، از دهه 1990، تجارت بین‌المللی محصولات به دلیل آگاهی و ریسک ادراک‌شده از سوی مشتری و به‌منظور مدیریت و تأمین امنیت غذایی، دستخوش تغییر و تحول شده است؛ به‌طوری‌که بزرگ‌ترین بخش تولید در کشورهای توسعه­یافته و درحال‌توسعه به‌طور مستقیم از تولید به مصرف‌کنندگان نمی­رسد، بلکه از طریق سیستم­های بازاریابی چند سطحی به فروش می­رسد و این یعنی غالب شدن تفکر «زنجیره ارزش» که توانسته انقلابی در تولید و صنعت به وجود آورد (اکبری و همکاران، 1390: 3). براین اساس باید گفت گسترش بازارها و محصولات، رقابت­ها را از سطح مابین شرکت­ها به سطح مابین زنجیره­های تأمین کشانده و تمرکز بر بهبود عملکرد این زنجیره­ها، تنها مسیر دست­یابی به مزایایی رقابتی در بازار جهانی کسب‌وکار امروزه است (سلیمانی و همکاران، 1398: 3). زنجیره­ی عرضه شبکه به‌هم‌پیوسته‌ای است از عرضه­کنندگان، توزیع‌کنندگان و مشتریانی که به‌منظور فراهم آوری یک محصول یا خدمت برای مشتری به وجود آمده­اند (Li, 2019: 45). هدف عمده در مدیریت یک زنجیره­ی عرضه حداکثر کردن ارزش کلی محصول تولیدشده است (Negi, 2019: 15). 

 در آستانه جنگ جهانی اول بحث‌های مهمی در خصوص سرمایه‌داری از منظر مارکس شکل گرفت که مفهوم سرمایه‌داری را به‌عنوان یک انحراف به دلیل کمبود مصرف توسط طبقه کارگر و تمرکز ثروت معرفی کرد بر این اساس مارکس در کتاب سرمایه بیان داشت تغییر شکل و تمركز ثروت مدنظر نظام سرمایه‌داری برمبنای ارزش‌افزوده و ارزش مبادله در عرصه تجارت کالا وقوع می‌یابد (شرف خانی و همکاران، 1400: 3) دنبال مارکس رودلف هیلفردینگ در مبحث دارایی­های سرمایه‌ای با الهام از مفاهیم پیشین مورد تأکید مارکسیست‌ها درباره زنجیره مبادلات کالا در توصیف اقتصاد جهانی سرمایه‌داری به‌عنوان بخشی از چشم‌انداز آتی جهان و نظام‌های پیشرفته به روابط زنجیره کالا اشاره کرد (Hilfending, 2016: 60).

 مدل زنجیره ارزش نخستین بار توسط پورتر در سال ۱۹۸۵ مطرح‌شده که دربرگیرنده یک رویکرد سیستمی است و در طول زمان از طراحی رشته­های مختلف تکامل‌یافته و استنتاج شده است (صحنه، 1401: 3). بر مبنای این موضوع مدل­ها و الگوهای زیادی نظیر زنجیره ارزش تاوالیس، مدل زنجیره ارزش فقرا، مدل زنجیره ارزش (REA)، مدل الماس پورتر، ارزش‌افزوده در زنجیره نساجی مدل­های زنجیره ارزش محصولات کشاورزی، (برنج، سبزی­ها، میوه و...) ارائه گردید. ازنظر پورتر زنجیره ارزش مجموعه فعالیت­هایی را شامل می­شود که یک شرکت از نقطه شروع یعنی تأمین مواد اولیه تا رسیدن محصول به دست مصرف‌کننده نهایی انجام می­دهد (2021: 83,Bhatt & Emdad). به نظر بیلو زنجیره ارزش یک رویکرد تجارت باهدف ایجاد بیشترین ارزش در تمام مراحل تولید فراوری و تجارت از کشاورزان، تجار، پردازشگران و خرده‌فروشان تا مصرف‌کننده نهایی هست (Belly, 2013: 3) به عبارتی دیدگاه فرا بخشی و نگرش سیستمی حاکم از خصوصیت اصلی این راهکار در شناسایی نقاط قوت و ضعف فعالیت­های اقتصادی به شمار می­رود (سادین و همکاران، 1400: 222). براساس گزارش فائو (۲۰۰۸)، با زنجیره ارزش یک ارتباط عمودی و یا یک شبکه بین سازمان‌های مختلف کسب‌وکار ایجاد می­شود که شامل پردازش، بسته‌بندی، ذخیره‌سازی، حمل‌ونقل و توزیع است (ترحمی، 1396: 15) لذا برای فهم اینکه چگونه می‌توان یک کسب‌وکار را تحلیل کرد باید اول زنجیره ارزش آن مشخص شود. یک زنجیره ارزش طیف کاملی از فعالیت‌ها شامل طراحی، تولید، بازاریابی، توزیع، فروش و خدمات پس از فروش را در برمی‌گیرد. کسب‌وکارها برای تبدیل یک محصول (خدمات) از «تولیدکننده کالا و خدمات « به «مشتری» بایستی با کم‌ترین مسیر و بیش‌ترین کارآیی را طی کنند (حسین­پور، 1400: 3). هدف از برآورد هزینه و ارزش‌افزوده خلق‌شده در هر حلقه­ی زنجیره مورد تحلیل است (نظری، 1396: 3). در تحلیل زنجیره ارزش، زنجیره فعالیت­ها از مرحله مواد خام تا محصول نهایی به بخش­های استراتژیک تفکیک می­شود تا بتوان رفتار هزینه‌ها و منشأهای تمایز را بهتر درک نمود (Mallick, 2018: 16). تحليل زنجيره ارزش، امکان تحلیل ساختار هزینه‌های بنگاه و مقایسه آن با رقبای کلیدی را فراهم می‌آورد تا مشخص شود کدام‌یک از فعالیت­های بنگاه منشأ هزینه‌های رقابتی و کدام‌یک منشأ هزینه‌های غیررقابتی است (Nefedov, & Panibratov, 2018: 14)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 1. مدل مفهومی پژوهش

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403


 

پیشینه تحقیق

 با توجه به جستجوهای انجام‌شده در این موضوع تحقیق، پژوهش‌های متعددی در رابطه با زنجیره راهبردی ارزش انجام‌شده است. ولیکن پژوهشی که به بررسی و ارزیابی زنجیره ارزش در رابطه با موقعیت مرزی پرداخته باشد یافت نگردید. در این بخش از پژوهش به برخی از تحقیقات مرتبط با پژوهش حاضر اشاره می‌گردد ازجمله:

 در پژوهشی مهتدی و همکاران (1400)، با عنوان مدل یکپارچه زنجیره ارزش و زنجیره تأمین در مجتمع‌های کشت و صنعت دریایی. مطالعه موردی: سواحل مکران به این نتایج دست یافتند که اين مدل مي­تواند ارتباط بين حلقه‌های مختلف زنجيره ارزش را فراهم آورده و بهره­وري را به شکل قابل‌ملاحظه‌ای ارتقاء دهد بنابراین در راستای بهره‌گیری از مزیت‌های زنجیره ارزش بایستی یکپارچگی و تکمیل مراحل تولیدات موردتوجه قرار گیرد. راستی و همکاران (1400)، طراحی و ارزیابی یک نظریه داده بنیاد برای توسعه نوآوری ارزش از سطح درون‌سازمانی به زنجیره تأمین را موردبررسی قراردادند به این نتایج دست یافتند که می­توان از طریق افزایش انطباق، بهبود ارتباطات، افزایش همکاری، افزایش اعتماد، افزایش تعهد، وابستگی متقابل در عین حفظ استقلال و به‌طور هم‌زمان کاهش هزینه­ها به نوآوری ارزش مشارکتی در زنجیره تأمین دست‌یافت. حسین پور (1400)، در مقاله خود با تحلیل تشکیل و توسعه زنجیره ارزش کشاورزی، راهکار ساماندهی بازار محصولات کشاورزی به این نتایج دست‌یافت که آشنایی کارآفرینان و فعالان اقتصادی بخش کشاورزی با منافع زنجیره ارزش و تدوین قوانین حمایتی می‌تواند در ایجاد، توسعه و تکمیل زنجیره­های ارزش کشاورزی کمکی شایان کند. صحنه و همکاران (1401)، در پژوهشی تحت عنوان تحلیل زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری در مناطق روستایی شهرستان رامیان به این نتیجه دست­یافت که بر مبنای مناسبات مؤلفه‌های زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری نشان می­دهد که توجه به بخش­های سیاست‌گذاری و زیرساختی کسب‌وکار نوغانداری بهترین عملکرد را در زمینه تکمیل زنجیره ارزش داشته‌اند.

سرینیواز3 و همکاران (2015) با بررسی و تجزیه‌وتحلیل زنجیره ارزش کینوا در کشور هندوستان به این نتایج اشاره کردند که ضمن شناسایی تمامی ذینفعان، نقاط ضعف موجود در زنجیره ارزش مشخص شد و نویسندگان ایده‌هایی را برای کاهش هزینه‌ها و رقابت‌پذیری محصول کینوا نسبت به محصولات دیگر زراعی ارائه دادند. لیک تنتلر (2017)، به‌منظور نوآوری در ارزش مشارکتی به این موارد اشاره کرد که پیوند دادن رقابت و اهداف اجتماعی در حوزه تحول دیجیتال می‌تواند ضمن معرفی نوآوری ارزش دیجیتال به ظرفیت‌های این حوزه تأکید نمود که بهره‌گیری از ارزش دیجیتال می­تواند تحول بزرگی در زمینه زنجیره ارزش باشد. یان و همکاران4 (2018) در مطالعه خود به بررسی نظریه نوآوری ارزش مبتنی بر شبکه عرضه‌کنندگان، مدیریت عرضه و خرید پرداختند و به این نتایج در زمینه زنجیره ارزش اشاره کردند که شبکه ارزش بالادستی و پایین‌دستی یک عرضه‌کننده می‌تواند منبعی برای مزایایی رقابتی شرکت خریدار باشد. موناسینگ5 و همکاران (2019)، در گزارشی تحت عنوان تأثیرات و پایداری کلی بخش چای در سریلانکا، تولید و مصرف پایدار در زمینه اهمیت زنجیره ارزش به این نتایج دست‌یافت که جهت تعیین نقشه فرایند صنعت چای از تحلیل زنجیره ارزش/ تأمین و چرخه حیات ترکیبی برای بررسی پایداری و ثبات تولید چای در سریلانکا باید از منبع اصلی صادرات و اشتغال‌زایی بهره گرفت. اولومو6 و همکاران (2020)، در پژوهشی تحت عنوان زنجیره ارزش بخش کشاورزی و سیاست‌های دولتی در نیجریه: مسائل، چالش‌ها و چشم‌اندازها به این نتایج دست یافتند که زنجیره ارزش کشاورزی نیجریه نیازمند سرمایه­گذاری و ایده­های نوآورانه جهت افزایش تولید و خلق ارزش‌افزوده در سرتاسر بخش­های سودآورتر می­باشد.

[1] . Chain Value Global

[2] . Geostrategic

[3] . Srinivas

[4] . Yan

[5] . Munasinghe

[6] . Olomu, Ekperiware and Akinlo

 مشكل دیدگاه­های پیشین مرتبط با مفهوم زنجیره ارزش در خصوص روندهای تحول‌یافته اخیر در این زمینه این است که هرگز مانند امروز با پیچیدگی مواجه نبوده­اند. به دنبال کاهش انقلابی در هزینه­های حمل‌ونقل و ارتباطات، مدت­هاست تولید کالاها و خدمات با استقرار در یك کشور فاصله گرفته­اند و شرکت­های بین­المللی، به­ویژه در کشورهای مختلف که غالباً تحت مداخله دولت مرکزی نیز هستند فرایندهای تولید خود را با برون‌سپاری تکه‌تکه کرده و فعالیت­های خود را در کشورهای مختلف جهان پراکنده کرده­اند که به آنچه زنجیره ارزش بین­المللی نامیده می­شود منجر شده است که در صنایع مختلف اعم از تولید کفش تا ارتباطات و خدمات نهادینه‌شده‌اند.

 در این راستا تحقیقات جدید نشان می­دهند زنجیره ارزش جهانی دستخوش تغییرات عمیقی شده است و توسعه سریع آن از ویژگی­های مهم جهان امروز محسوب می­شود. به‌واقع انتقال تدریجی کالا با تکیه‌بر فناوری­های پیشرفته از صنایع پایین­دستی زنجیره ارزش به سمت میانی و بالا به‌عنوان تولیدکننده و صادرکننده محصولات صنعتی بزرگ جهان، به‌طور نامحسوسی بر تعدیل ساختار صنعتی بین‌المللی و بازسازی زنجیره ارزش جهانی تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین ازجمله عوامل تأثیرگذار بر چرخه زنجیره ارزش با توجه به این تحولات بین­المللی موقعیت مرزی و فرصت‌های ناشی از آن می­باشد؛ اما بر اساس مطالعات صورت گرفته در اين حوزه، مي­توان بيان نمود که تاکنون هيچ پژوهشي در خصوص ترسيم اين زنجيره در داخل کشور با تأکید بر مناطق مرزی صورت نگرفته و اين مدل مي­تواند الگوی جهت تولید باارزش بشر در نواحی مرزی کشور، توسعه اشتغال، سرمايه و توانمندي کشور در حوزه مناطق مرزی شود؛ که در مناطق مرزی کشور، از ناامنی و اشتغال کاذب نیز جلوگیری می­شود.

روش تحقیق

این تحقیق از حیث هدف کاربردی و ازنظر روش انجام توصیفی-تحلیلی و ازنظر ماهیت کاربردی می‌باشد زیرا نتایج به‌دست‌آمده را می­توان در جهت فعالیت‌ها و اقداماتی که منجر به افزایش ارزش تولیدات با توجه به موقعیت مرزی بکار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها به چند صورت: مشاهده، پرسشنامه (طیف لیکرت) و مصاحبه می‌باشد. در این تحقیق برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق به‌صورت توأمان از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استفاده‌شده است؛ که با استفاده از روش مدل ­یابی معادلات ساختاری با Lisrel انجام خواهد شد. برای تعیین روابط احتمالی و تأثیرات آنها بر یکدیگر هم از همبستگی ساده (ماتریس همبستگی) و هم الگوی علی معادلات ساختاری و آزمون رگرسیون خطی استفاده‌شده است. جامعه آماری این پژوهش 1100 نفر از فعالان اقتصادی، مدیران استانی، تولیدکنندگان (موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، 1402: 3) و اساتید دانشگاه ارومیه (دانشگاه ارومیه، 1402: 40-3) می­باشد. برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه‌گیری غیر احتمالی گلوله برفی با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 274 نفر استفاده شد. جهت تائید روایی ابزار اندازه‌گیری از روایی محتوی استفاده شد. روایی محتوایی به‌وسیله اطمینان از سازگاری بین مؤلفه‌های اندازه‌گیری و ادبیات موجود ایجادشده و این روایی توسط نظرسنجی از اساتید حاصل گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه‌ها نیز از ضریب آلفای کرون باخ و نرم‌افزار SPSS استفاده‌شده که مقدار به‌دست‌آمده برابر 93/0 بود و ازآنجایی‌که مقدار محاسبه‌شده بالاتر از 75 درصد است، نشان‌دهنده بالاترین حد پایای است که در پژوهش‌های علوم انسانی نیز این مقدار رضایت‌بخش است.

جهت ارزیابی ابعاد زنجیره­های راهبردی ارزش با توجه به موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی براساس مؤلفه‌های پیشینه پژوهشی گردآوری‌شده، از 6 بعد: نهادی، فرهنگی- اجتماعی، فناوری، روابط بین‌المللی، موقعیت جغرافیایی مرز و عوامل اقتصادی استفاده‌شده است؛ که لیست ابعاد و مؤلفه‌های انتخاب‌شده برای ارزیابی زنجیره­های راهبردی ارزش با توجه به موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی بر اساس ویژگی‌های مکانی این استان در جدول شماره 1 نشان داده‌شده است:

جدول 1. مؤلفه و زیر مؤلفه‌های زنجیره راهبردی ارزش

زیر مؤلفه

مؤلفه

ارائه تسهیلات حمایتی جهت افزایش ارزش‌افزوده تولیدات، اولویت قرار دادن برنامه­های مرتبط با افزایش ارزش‌افزوده، وجود قوانین حمایتی، افزایش سرمایه‌گذاری دولت، تأمین زیرساخت‌های تولید، افزایش خوداتکایی و کاهش نیاز به واردات

نهادی

 

زنجیره ارزش

افزایش میزان علاقه مردم به تولید با ارزش‌افزوده، دسترسی به امکانات آموزشی جهت تولید با ارزش‌افزوده، نقش دانش مربوط به تولید با ارزش‌افزوده، راه­اندازی تعاونی‌های تولیدی، وجود متخصصین با دانش

فرهنگی-اجتماعی

دستیابی به تحولات فناوری و ماشین‌آلات مدرن، پذیرش فناوری از طرف تولیدکنندگان،

دانش بومی و بهره‌گیری از آن در تولید، استانداردسازی براساس نیازهای ورز دنیا، بهره‌گیری از فرصت فضای مجازی جهت صادرات

فناوری

فرصت حضور در بازارهای بین­المللی، انعقاد تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی جهت صادرات، افزایش تأمل با کشورهای همسایه، نیازسنجی بازارهای بین‌المللی

روابط بین‌المللی

وجود منابع عظیم کشاورزی و معدنی در مناطق مرزی، وجود فرصت بازارهای بین‌المللی برای صادرات، موقعیت ژئوپولتیک در شاهراه اتصال آسیا و اروپا، نقش‌آفرینی به‌عنوان صادرکننده محصولات، تسهیل ارتباط در مناطق مرزی

موقعیت جغرافیایی مرز

وجود صندوق تخصصی حمایت از تولید با ارزش‌افزوده، جذب و تسهیل سرمایه‌گذاری در راستای تولید با ارزش‌افزوده، بازاریابی برای محصولات با ارزش‌افزوده بالا، ایجاد مناطق آزاد تجاری جهت تسهیل در صادرات محصولات،

اقتصاد

مأخذ: اکبری، 1399. راستی و همکاران،1400، گرجی و همکاران، 1401. حسین­پور، ، تکلیمی، 1398، صحنه، 1401.

محدوده موردمطالعه

استان آذربایجان غربی بدون احتساب دریاچه ارومیه با وسعت ۳۷۵۴۲ کیلومترمربع بین ۴۴ درجه و ۲ دقیقه تا ۴۷ درجه و ۲۹ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۵۸ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۴۷ دقیقه عرض شمالی در شمال غرب ایران واقع‌شده است ازنظر ژئوپلیتیکی این استان دارای 890 کیلومتر مرز مشترک می‌باشد. به‌گونه‌ای که از شمال به جمهوری خودمختار نخجوان و کشور ترکیه از شرق به استان آذربایجان شرقی و زنجان، از جنوب به استان کردستان و از غرب به کشورهای ترکیه و عراق محدود می‌شود براســــــــاس تقسیمات کشوری سال ۱۴۰۱ استان آذربایجان غربی دارای 20 شهرستان، ۴۵ بخش، ۴۸ شهر، ۱۱۸ دهستان و ۳۶۵۶ آبادی (۳۰۳۲ آبادی دارای سکنه ۶۲۴ آبادی خالی از سکنه) می‌باشد (سالنامه آماری استان آذربایجان غربی،1401).

C:\Users\aram rayane\Desktop\Untitled.png 

شکل 2. موقعیت استان آذربایجان غربی در کشور و شهرستان‌های این استان

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

یافته­ها

یافته‌های توصیفی

در راستای بررسی یافته‌های تحقیق در ابتدا به بررسی پرسشنامه پرشده در محدوده موردمطالعه براساس مشخصات دموگرافیکی و به‌صورت کلی در شکل شماره 2 پرداخته‌شده است. یافته‌ها به‌گونه‌ای است که در بخش توصیفی از تعداد پاسخگویان 165 نفر مرد و 109 نفر زن هستند. همچنین از بین پاسخگویان تعداد 198 نفر متأهل و 76 نفر مجرد می‌باشند و ازنظر سنی بیشترین گروه دارای سن 30 تا 40 سال و ازنظر تحصیلات بیشتر پاسخگویان دارای تحصیلات لیسانس به تعداد 114 نفر می‌باشند (شکل.3)

 

img0 

شکل 3. مشخصات جمعیتی

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

یافته‌ها

مدل‌سازی معادلات ساختاری زنجیره­های راهبردی ارزش با تأکید بر موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی

در این پژوهش از 6 مؤلفه اصلی شامل (نهادی، فرهنگی- اجتماعی، فناوری، روابط بین‌المللی، موقعیت جغرافیایی مرز، اقتصاد) و 29 زیر مؤلفه مشاهده­پذیر با توجه به موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی استفاده گردید. جهت انجام آزمون معادلات ساختاری از نرم­افزار LISREL استفاده‌شده است. بدین‌صورت که به دنبال شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر زنجیره ارزش با توجه به موقعیت مرزی در استان آذربایجان غربی و اهمیت هرکدام از مؤلفه‌های ارائه‌شده با تأکید بر نتایج به‌دست‌آمده، مهم­ترین مؤلفه‌های که می‌توانند در راستای توسعه زنجیره ارزش مفید واقع گردند موردبررسی قرار گرفت شدند که برابر اطلاعات جدول 2، معیارهای شاخص نیکویی برازش برابر 92/0 بوده است که به دلیل اینکه پایین­تر از 1 می‌باشد، مدل از برازش خوبی برخوردار می‌باشد (جدول 3).

جدول 2. شاخص‌های برازش مدل ساختاری زنجیره‌های راهبردی ارزش

 

شاخص برازش

مقدار قابل‌قبول

مقدار مدل

نتيجه برازش

شاخص­های برازش مطلق

 

GFI

9/0<

92/0

مناسب

RMR

نزدیک به صفر

087/0

مناسب

شاخص­های برازش تطبیقی

NFI

9/0<

97/0

مناسب

CFI

9/0<

1/00

مناسب

RFI

9/0<

97/0

مناسب

IFI

9/0<

1/00

مناسب

شاخص­های برازش مقتصد

PGFI

50/0<

79/0

مناسب

RMSEA

08/0>

00/0

مناسب

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

 

1)       img0تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول زنجیره‌های راهبردی ارزش

شکل 4. تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول

جدول 3. بررسی روایی و پایایی زنجیره راهبردی ارزش

متغیر

شماره سؤال

ضریب استاندارد (بار عاملی)

واریانس خطا

آماره T

نهادی

1

60/0

64/0

15/11

2

65/0

58/0

93/10

3

53/0

72/0

32/11

4

62/0

62/0

06/11

5

57/0

67/0

22/11

6

59/0

65/0

17/11

 

فرهنگی- اجتماعی

1

63/0

61/0

83/10

2

59/0

65/0

03/11

3

57/0

68/0

12/11

4

57/0

68/0

11/11

5

54/0

71/0

21/11

فناوری

1

59/0

66/0

96/10

2

55/0

69/0

09/11

3

59/0

65/0

94/10

4

63/0

60/0

70/10

5

61/0

63/0

85/10

روابط بین‌المللی

1

52/0

73/0

33/11

2

63/0

61/0

81/10

3

56/0

69/0

17/11

4

62/0

62/0

89/10

موقعیت جغرافیایی مرز

1

59/0

65/0

03/11

2

55/0

70/0

20/11

3

49/0

76/0

36/11

4

64/0

59/0

75/10

5

60/0

64/0

00/11

 

اقتصاد

1

59/0

66/0

80/10

2

62/0

61/0

54/10

3

61/0

62/0

62/10

4

54/0

71/0

02/11

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

براساس نتایج به‌دست‌آمده شکل 4، مقادیر بار عاملی تمام گویه‌‌ها بیشتر از 4/0 می­باشد و بنابراین مدل اندازه‌گیری، مدلی همگن است و مقادیر بار عاملی، مقادیر قابل قبولی هستند؛ و می­توان گفت که نتایج به‌دست‌آمده از تمام زیر مؤلفه‌ها مثبت می­باشد.

براساس برآورد ضرایب استاندارد شده مدل ساختاری پژوهش و سطح معناداری مطلوب به‌دست‌آمده در نمودار شماره 3، مؤلفه روابط بین‌المللی با توجه به اهمیت وجود فرصت مرز و نقش آن بر زنجیره ارزش تولیدات با ضریب مستقیم و مثبت 01/1 بالاترین تأثیرگذاری را دارد، عامل نهادی بر زنجیره راهبردی ارزش در این منطقه با ضریب مستقیم و مثبت 00/1 در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد، تأثیر مؤلفه فرهنگی – اجتماعی بر زنجیره ارزش در محدوده منطقه مرزی موردنظر با ضریب مستقیم و مثبت 99/0 و تأثیر عامل موقعیت جغرافیایی بر زنجیره ارزش با ضریب مستقیم و مثبت 99/0، در مرتبه سوم اهمیت قرار دارند. تأثیر عامل فناوری بر زنجیره ارزش تولیدات در این منطقه با ضریب مثبت 98/0 و در نهایت مؤلفه اقتصاد با ضریب مستقیم و مثبت 97/0 بر زنجیره ارزش در مناطق مرزی تأثیرگذار می­باشد (شکل.3). نتایج بیانگر این است که ضروری است در برنامه­ریزی جهت تولید با ارزش‌افزوده بیشتر در این منطقه با توجه به موقعیت مرزی آن بایستی بر تمامی این عوامل تأکید نمود و از آنها استفاده کرد؛ بنابراین براساس نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری زنجیره ارزش با تأکید بر مؤلفه‌های (نهادی، فرهنگی-اجتماعی، فناوری، روابط بین‌المللی، موقعیت جغرافیایی مرز، اقتصاد) می­تواند نتایج مثبتی در بهبود وضعیت زنجیره راهبردی ارزش داشته باشد.

img0 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 5. ضرایب تخمین استاندارد مدل ساختاری

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

 

جدول 4. نتایج مدل ساختاری زنجیره راهبردی ارش

بعد

مؤلفه

اثرات مستقیم

اثرات غیرمستقیم

 

 

 

نهادی

 

 

ارائه تسهیلات حمایتی جهت افزایش ارزش‌افزوده تولیدات

88/0

88/0

اولویت قرار دادن برنامه­های مرتبط با افزایش ارزش‌افزوده

95/0

95/0

وجود قوانین حمایتی

77/0

77/0

افزایش سرمایه‌گذاری دولت

91/0

91/0

تأمین زیرساخت‌های تولید

83/0

83/0

افزایش خوداتکایی و کاهش نیاز به واردات

88/0

88/0

 

فرهنگی- اجتماعی

افزایش میزان علاقه مردم به تولید با ارزش‌افزوده

91/0

90/0

دسترسی به امکانات آموزشی جهت تولید با ارزش‌افزوده

89/0

88/0

نقش دانش مربوط به تولید با ارزش‌افزوده

84/0

83/0

راه­اندازی تعاونی‌های تولیدی

86/0

85/0

وجود متخصصین با دانش

77/0

76/0

 

 

 

فناوری

دستیابی به تحولات فناوری و ماشین‌آلات مدرن

89/0

87/0

پذیرش فناوری از طرف تولیدکنندگان

84/0

82/0

دانش بومی و بهره‌گیری از آن در تولید

86/0

84/0

استانداردسازی براساس نیازهای ورز دنیا

93/0

91/0

بهره‌گیری از فرصت فضای مجازی جهت صادرات

93/0

91/0

 

روابط بین‌المللی

فرصت حضور در بازارهای بین­المللی

78/0

79/0

انعقاد تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی جهت صادرات

97/0

98/0

افزایش تأمل با کشورهای همسایه

82/0

83/0

نیازسنجی بازارهای بین‌المللی

95/0

96/0

 

موقعیت جغرافیایی مرز

وجود منابع عظیم کشاورزی و معدنی در مناطق مرزی

88/0

87/0

وجود فرصت بازارهای بین‌المللی برای صادرات،

83/0

82/0

موقعیت ژئوپولتیک در شاهراه اتصال آسیا و اروپا

76/0

75/0

نقش‌آفرینی به‌عنوان صادرکننده محصولات

95/0

94/0

تسهیل ارتباط در مناطق مرزی

91/0

90/0

 

 

اقتصاد

وجود صندوق تخصصی حمایت از تولید با ارزش‌افزوده

89/0

86/0

جذب و تسهیل سرمایه‌گذاری در راستای تولید با ارزش‌افزوده

95/0

92/0

بازاریابی برای محصولات با ارزش‌افزوده بالا

91/0

88/0

ایجاد مناطق آزاد تجاری جهت تسهیل در صادرات محصولات

83/0

81/0

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

با توجه به اینکه؛ نتایج تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم بخش اندازه‌گیری متغیرهای درون‌زا و برون‌زا نشان داد که تمام سازه­ها از روایی و پایایی لازم برخوردارند، ساختار کلی مدل مفهومی پژوهش مورد آزمون قرار گرفت و مشخص شد که روابط تئوریکی بین متغیرها در مرحله تدوین چارچوب مفهومی مدنظر محقق بوده است، به وسیلة داده‌ها تأیید گردیده است.

یافته­های پژوهش نشان می­دهد که موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی بر افزایش اهمیت زنجیره ارزش نقش مؤثر و مستقیمی دارد. براساس نتایج به‌دست‌آمده پژوهش نقش عامل روابط بین‌المللی بر زنجیره راهبردی ارزش بسیار بالا می­باشد از این روی انعقاد تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی جهت صادرات با اثر مستقیم 97/0 و تأثیر غیرمستقیم 98/0، نیازسنجی بازارهای بین‌المللی با ضریب اثر مستقیم 95/0 و اثر غیرمستقیم 96/0 دارای اهمیت بالای در بالا بردن ارزش‌افزوده تولیدات با توجه به موقعیت مرزی می‌باشند.

عامل نهادی تأثیرگذار بر زنجیره راهبردی ارزش در این منطقه می­باشد. در این زمینه اولویت قرار دادن برنامه­های مرتبط با افزایش ارزش‌افزوده با اثرات مستقیم و غیرمستقیم 95/0 و زیر معیار افزایش سرمایه‌گذاری دولت با اثر مستقیم و غیرمستقیم 91/0 درصد بالاترین تأثیرگذاری را در بین عوامل نهادی بر افزایش ارزش‌افزوده با توجه به موقعیت مرزی دارند بنابراین باید به این عامل توجه شایانی شود.

در زمینه شاخص تأثیر مؤلفه فرهنگی – اجتماعی بر زنجیره ارزش در محدوده منطقه مرزی موردنظر باید به عواملی از قبیل:

افزایش میزان علاقه مردم به تولید با ارزش‌افزوده با اثر مستقیم 91/0 و اثر غیرمستقیم 90/0 و زیر معیار دسترسی به امکانات آموزشی جهت تولید با ارزش‌افزوده با اثر مستقیم 89/0 و اثر غیرمستقیم 88/0 درصد باید اهمیت بالایی داد.

در بین تأثیر زیرمعیارهای مؤلفه عامل موقعیت جغرافیایی بر زنجیره ارزش در محدوده موردمطالعه زیرمعیارهای نقش‌آفرینی به‌عنوان صادرکننده محصولات با اثر مستقیم 95/0، اثر غیرمستقیم 94/0 و زیر معیار تسهیل در ارتباط در مناطق مرزی با اثر مستقیم 91/0 و اثر غیرمستقیم 90/0 تأثیر بالایی بر بالا رفتن ارزش‌افزوده در زنجیره ارزش تولیدات دارند.

 در بخش تأثیر عامل فناوری بر زنجیره ارزش تولیدات در این منطقه با توجه به اهمیت این عامل بر افزایش ارزش‌افزوده تولیدات در محدوده موردمطالعه زیر معیارهای از قبیل استانداردسازی براساس نیازهای ورز دنیا با اثر مستقیم 93/0 و اثر غیرمستقیم 91/0 و زیر عامل دستیابی به تحولات فناوری و ماشین‌آلات مدرن با اثر مستقیم 89/0 و اثر غیرمستقیم 87/0 بالاترین تأثیر را دارند.

و در نهایت مؤلفه اقتصاد با ضریب مستقیم و مثبت 97/0 بر زنجیره ارزش در مناطق مرزی تأثیرگذار می­باشد که در این بخش عوامل جذب و تسهیل سرمایه‌گذاری در راستای تولید با ارزش‌افزوده با اثر مستقیم 95/0، اثر غیرمستقیم 92/0 و زیر معیار بازاریابی برای محصولات با ارزش‌افزوده بالا با اثر مستقیم 91/0 و اثر غیرمستقیم 88/0 بالاترین تأثیرگذاری را دارند (شکل 5).

موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی بر زنجیره­های راهبردی ارزش تأثیر دارد.

مدل

R

R2

تعدیل‌شده R2

خطای استاندارد برآورد

دوربین - واتسون

مقدار

701/0

491/0

48/0

8388/

514/1

جدول 5. الگوی رگرسیون

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

 

برای بررسی فرضیه این پژوهش از آزمون رگرسیون خطی استفاده شد. نتایج این آزمون به شرح زیر است. در جدول 7 که خلاصه آماره‌های مربوط به برازش مدل است، مقدار ضریب همبستگی چندگانه (R) برابر با 701/0 می‌باشد که نشان از وجود همبستگی بین متغیرها دارد. R2 میزان تبیین واریانس متغیر وابسته توسط متغیر مستقل را نشان می‌دهد. در جدول بالا مقدار R2 تعدیل‌شده برابر با 48/0 می‌باشد که نشان می‌دهد موقعیت مرزی می‌تواند حدود 4 درصد از وضعیت زنجیره راهبردی ارزش را تقویت و حل نمود تبیین کند. نتایج آماره دوربین- واتسون استقلال مشاهدات (استقلال مقادیر باقی‌مانده یا خطاها) از یکدیگر را تأیید کرد.

جدول 6. آزمون مجموع مجذورات و مقدار F

مدل

مجموع مجذورات

درجات آزادی

میانگین مجذورات

F

Sig

رگرسیون

2/9293

1

2/92932

1/787

000/0

باقی‌مانده

0/222229

174

8/1245

 

 

مقدار کل

3/231421

175

 

 

 

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

در جدول فوق مقدار F در سطح خطای 008/0 معنادار گزارش شد [01/0P –Value ≤]؛ که نشان می‌دهد مدل رگرسیونی برازش مناسبی دارد. بر این اساس فرضیه پژوهش تأیید می‌شود؛ به این معنا که بین موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی و زنجیره­های راهبردی ارزش رابطه معناداری وجود دارد.

جدول 7. ضریب رگرسیون استاندارد شده و استاندارد نشده

متغیر

ضرایب غیراستاندارد

ضریب استاندارد

t

Sig

B

Std. Error

Beta

مقدار ثابت

0/818

8/255

 

8/207

006/0

زنجیره­های راهبردی ارزش

7/164

657/0

700/0

6/1282

000/0

برگرفته از: یافته­های پژوهش، 1403

در این جدول ضریب Beta برابر 70/0 می‌باشد. در جدول مذکور مقدار t برای این متغیر در سطح خطای 01/0 معنادار بود [01/0P –Value ≤ ]. این بدان معناست که با افزایش یک انحراف استاندارد موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی، زنجیره­های راهبردی را به میزان 70/0 انحراف استاندارد افزایش می­یابد.

 


 

بحث و نتیجه­گیری

امروزه برنامه‌ریزی برای توسعه زنجیره راهبردی ارزش در بسیاری از کشورها ضرورت تام یافته است. گسترش بازارها و محصولات، رقابت را از سطح مابین شرکت­ها به سطح مابین زنجیره‌ها کشانده و برنامه­ریزی در راستای بهبود عملکرد این زنجیره­ها تنها راه دستیابی به موفقیت است. به‌واقع ایجاد ارزش یک شرط ضروری برای زنده ماندن در بازار است، اما این شرط کافی برای موفقیت و غلبه بر رقبا نیست زیرا در سال­های اخیر با توجه به افزایش رقابت در بازارها تکمیل زنجیره ارزش مهم‌تر شده است.

هدف عمده در مدیریت زنجیره ارزش حداکثر کردن ارزش کلی محصول تولیدشده است. به‌طوری‌که بزرگ‌ترین بخش تولید در کشورهای توسعه­یافته و درحال‌توسعه به‌طور مستقیم از تولید به مصرف‌کنندگان نمی­رسد بلکه از طریق سیستم­های بازاریابی چند سطحی به فروش می‌رسد و این یعنی غالب شدن تفکر «زنجیره ارزش» که توانسته انقلابی در تولید به وجود آورد. بدین سبب در سال­های اخیر با توجه به اهمیت صنایع تبدیلی و تکمیلی و ارزش‌افزوده زنجیره­های ارزش محصولات موردتوجه بسیاری قرارگرفته است.

دراین‌بین نقش و جایگاه مناطق مرزی به‌عنوان مناطق دارای ظرفیت و پتانسیل‌های بالا از اهمیت بیشتری برخوردار است. ازجمله این مناطق که از موقعیت استراتژیک ویژه‌ای برخوردار است استان آذربایجان غربی است؛ که با توجه به بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های محیطی و موقعیت استراتژیک و شرایط مناسب جهت توسعه مبادلات و تجارت خارجی از توانمندی‌های آن در راستای بهره­گیری از زنجیره ارزش تولیدات به‌خوبی بهره‌برداری نشده است؛ بنابراین می‌توان گفت این منطقه با داشتن توانمندی‌های متعدد از قبیل و جود اقلیم مساعد، زمینه مناسب جهت توسعه کشاورزی و ظرفیت‌های ویژه دیگر از قبیل پتانسیل بالا جهت توسعه صنعت و معدن و هم سو کردن این توانمندی‌ها جهت استفاده از موقعیت مرزی ناحیه می‌تواند امکان بهبود زنجیره ارزش تولیدات برای ناحیه موردمطالعه فراهم کند.

این پژوهش به بررسی تأثیر عواملی از قبیل (نهادی، فرهنگی-اجتماعی، فناوری، روابط بین‌المللی، موقعیت جغرافیایی مرز، اقتصاد) بر زنجیره راهبردی ارزش در مناطق مرزی می‌پردازد. این نتایج با یافته­ها و بررسی­های اولومو و همکاران (2020)، موناسینگ و همکاران (2019)، یان و همکاران (2018)، لیک تنتلر (2017)، سرینیواز و همکاران (2015)، صحنه و همکاران (1401)، مهتدی و همکاران (1400)، راستی و همکاران (1400) حسین پور (1400) همسو است که نشان از تأثیرگذاری این شاخص­های بر زنجیره ارزش در مناطق مرزی است. پژوهش حاضر ازاین‌جهت که به مقوله زنجیره ارزش با توجه به موقعیت مرزی می‌پردازد دارای تفاوت است در همین راستا یافته­های پژوهش نشان می­دهد که ابعاد (نهادی، فرهنگی-اجتماعی، فناوری، روابط بین‌المللی، موقعیت جغرافیایی مرز، اقتصاد) بر زنجیره راهبردی ارزش با استفاده از تحلیل ساختاری (لیزرل)، در بالا بردن ارزش‌افزوده محصولات و ایجاد فرصت برای بهبود زنجیره ارزش نقش مؤثر و مستقیمی دارد.

به‌واقع یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تأکید بر عامل موقعیت مرزی ازیک‌طرف باعث افزایش اهمیت زنجیره ارزش می­شود و از جهت دیگر با بهره­گیری از این موقعیت استان و با ایجاد زیرساخت‌های لازم زمینه افزایش ارزش‌افزوده محصولات تولیدی منطقه را فراهم می­کنیم. می­توان گفت به‌کارگیری این عوامل رابطه نزدیکی با بهبود زنجیره راهبردی ارزش با توجه به موقعیت مرزی استان آذربایجان غربی دارد.

در تبیین و توجیه این یافته­ها باید عنوان نمود نتایج حاصل از اين زنجيره نشان‌دهنده ارزش بالاي خروجی‌های تجاري زنجيره و همچنين ميزان توليد بسيار مطلوب آن با توجه به موقعیت مرزی محدوده موردمطالعه می‌باشد. اين رویکرد مي­تواند پاسخگوی نیازهای زیادی در داخل کشور و همچنين ایجاد فرصت صادرات تولیدات به خارج از مرزهاي کشور باشد. با تکیه‌بر رویکرد بالا بردن چرخه زنجیره ارزش علاوه بر استفاده تجاري و کسب سود براي تولیدکنندگان، اين اقدام موجب افزایش درآمد، به‌کارگیری نيروي انساني و ايجاد اشتغال براي مرزنشینان و مردم بومي در این منطقه مي­شود. همچنين انگيزه فراواني را براي تولید با ارزش‌افزوده بالا و امرارمعاش در نواحی مرزی کشور به‌ویژه در استان آذربایجان غربی ايجاد مي­نمايد.

در همین راستا براساس نتایج به‌دست‌آمده و تأثیر مرز بر زنجیره راهبردی ارزش پیشنهادات کلی تحقیق را می‌توان به شرح زیر خلاصه نمود:

1.       گسترش و حمایت از تعاونی‌های تولیدی با توجه به ظرفیت‌های محیطی مناطق مرزی و تکمیل زنجیره ارزش محصولات جهت صادرات به کشورهای دیگر

2.       بهره‌گیری از فناوری‌های مدرن در تولید محصولات باکیفیت براساس استانداردهای روز دنیا در مناطق مرزی جهت صادرات به کشورهای دیگر

3.       گسترش توسعه صنایع تولیدی در مناطق مرزی از طریق حمایت‌های دولتی و ارائه تسهیلات به آنها جهت تکمیل زنجیره تولید در این مناطق

4.       ارائه آموزش­های لازم به تولیدکنندگان در مناطق مرزی در راستای تکمیل زنجیره تولید در این مناطق

5.       اجرای برنامه­های راهبردی در راستای شناسایی ظرفیت‌ها و نیازسنجی بازهای بین‌المللی جهت بهره­گیری از موقعیت مرزی در بهبود زنجیره ارزش تولیدات

6.       افزایش حمایت‌های دولتی از طرح‌های بهبود زنجیره ارزش در مناطق مرزی

7.       افزایش به‌کارگیری روش­های نوین در تولید محصولات جهت بهینه‌سازی و صادرات به بازارهای بین‌المللی

حامی مالی

بنا به اظهار نویسنده مسئول، این مقاله حامی مالی نداشته است.

سهم نویسندگان

این مقاله مستخرج از کار گروهی است، کارهای میدانی، تحلیل و نگارش مقاله توسط نویسنده اول و دوم مقاله انجام‌شده است.

تضاد منافع

نویسندگان اعلام می­دارند که هیچ تضاد منافعی در رابطه با نویسندگی و یا انتشار این مقاله ندارند.

ORCID

Mirnajaf Mousavi

img0 

https://orcid.org/0000-0002-4814-5351  

منابع

 اکبری، حاج فیرو، منجیلی، سحر و طالقانی، محمد. (1399). توسعه زنجیره ارزش محصولات کشاورزی صادرات محور در راستای تحولات جهانی مبتنی بر سیاست­های اقتصاد مقاومتی. فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، 10(49).241-268

https://doi:10.22034/IRR.2021.122843

 ترحمی، نسرین. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر بهبود زنجیره ارزش پنبه در استان خراسان شمالی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان.

 حسن‌پور، بهروز. (1402). تشکیل و توسعه زنجیره ارزش کشاورزی، راه‌کار ساماندهی بازار محصولات کشاورزی. فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 15(76)، 76-88.

https://doi:10.30495/JAE.2023.28358.2268

 دانشگاه ارومیه (1402). گزارش دانشکده و پژوهشکده­ها، امکانات پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، رفاهی و ورزشی.

 راستی، ابراهیم، خانی، ناصر و عالم، تبریز. (1400). طراحی و ارزیابی یک نظریه داده بنیاد برای توسعه نوآوری ارزش از سطح درون‌سازمانی به زنجیره تأمین. فصلنامه مدیریت صنعتی، 16(57)،20-44.

https://doi: 10.30495/IMJ.2021.686118

 سادین، حسین، پور طاهری، مهدی و رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا (1400). شناسایی و ارزیابی زنجیره ارزش کسب‌وکارهای روستایی باقابلیت برندسازی. مجله پژوهش‌های روستایی، 12(2)، 230-218.

https://doi:10.22059/jrur.2020.302145.1499

 سلیمانی، غلامرضـا، وحـدت، سـیاوش و انوشـه، مرتضـی. (1401). راهنماي زنجیره ارزش، قم: انتشارات آیین محمود، 55-65.

 سلیمانی، مریم، عبدالله زاده، غلامحسین و شریف‌زاده، محمد شریف. (1398). برنامه­ریزی راهبردی توسعه زنجیره غذایی زیتون در شهرستان رودبار. مجله راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 6(12)، 98-111.

https://doi: 20.1001.1.25383426.1398.6.12.4.1

شرف خانی، مجید، حاجی مینه، رحمت و دهشیری، محمدرضا. (1400). جایگاه زنجیره ارزش بین‌المللی در رقابت هژمونیک چین و آمریکا. مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل، 4(2 )، 393-422.

https://sid. https://sid.ir/paper/961400/fa

 صحنه، بهمن، سادین، حسین و جاهدی، فاطمه. (1401). تحلیل زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری در مناطق روستایی شهرستان رامیان. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 12(2)، 45-64.

http://doi.org/10.30488/GPS.2022.335091.3519

 مهتدی، محمدمهدی و محمدی، نوید. (1400). مدل یکپارچه زنجیره ارزش و زنجیره تأمین در مجتمع‌های کشت و صنعت دریایی (مطالعه موردی: سواحل مکران). علوم و فناوری دریا، 25(97 ).72-85.

 SID. https://sid.ir/paper/986251http://fa

 

موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی (1402). گزارش شناسایی و تحلیل پیشران­های منطقه­ای (براساس تحلیل­های کمی و آینده‌پژوهی). استان آذربایجان غربی.

 میرنجف، موسوی (1390). برنامه‌ریزی توسعه شهرهای مرزی، مشهد: انتشارات شریعه توس.

 نامی، محمدحسن و حیدری پور، اسفندیار. (1391). الگوی جدید برای محاسبه دقیق مساحت و طول مرزهای کشور ج.ا. ایران، جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 2(2)، 25-45.

https://sid.ir/paper/224097/fa

 نظری، محسن و موسوی نقابی، سید مجتبی. (1396). نقش شبکه‌سازی در حل مسائل راهبردی خوشه‌های کسب‌وکار طلا و توسعه اقتصاد منطقه‌ای. پژوهش‌های مدیریت راهبردی، 23(67 )، 93-110.

https://sid.ir/paper/513072/fa

 

References

Akbari, H, Manjili. S, & Taleghani, M. (2020). Development of the value chain of export-oriented agricultural products in line with global developments based on resistance economy policies. International Relations Research Quarterly, 10(49), 241-268. (In Persian)  https://doi::10.22034/IRR.2021.122843

 Bellu, L. G. (2013). Value Chain Analysis for Policy Making: Methodological Guidelines and CountryCases for a Quantitative Approach. FAO, UN. pp. 1-178. http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/GAPS/docs/value_chain_analysis_software_fao_vca_tool_073en.zip

 Bhatt, G. & Emdad, A. Bhatt, G. & Emdad, A. (2001). An Analysis of the Virtual Value Chain in Electronic Commerce.Logistics Information Management, 14, 78-85.2021.An Analysis of the Virtual Value Chain in Electronic Commerce.Logistics Information Management, 14(780).78-85 https://doi:10.1108/09576050110362465

 Draper, Peter (2021). The Shifting Geography of Global Value Chains: Implications forDeveloping Countries and Trade Policy", World Economic Forum.9914).68-95. https://www.weforum.org/publications/ global-risks-report-2024/.

 Guritno, AD. (2019). Agriculture Value Chain as an Alternative to Increase Better Income’s Distribution: The Case of Indonesia, Agricultural Value Chain, Gokhan Egilmez, IntechOpen.8(14).86-98. https://doi:10.5772/intechopen.70141

Hasanpour, B. (2023). The formation and development of the agricultural value chain, the strategy of organizing the market of agricultural products. Scientific Quarterly Journal of Agricultural Economics Research, 15(76).76-88. (In Persian) https://doi:10.30495/JAE.2023.28358.2268

 Hilferding, Rudolf(2006). Finance Capital, New York, Routledge. https://doi:10.30495/IMJ.2021.686118

Institute of Business Studies and Research. (2023). Report on identification and analysis of regional drivers (based on quantitative analysis and future research). West Azarbaijan Province. (In Persian)

 Li, S. B., Ragu-Nathan, T.S., Ragu-Nathan & Rao. S.S. (2019). The impact of supply chain management practices on competitive advantage and organizational performance. International Journal of managementscience.6(15)107-124. https://doi.org/10.1016/j.omega.2004.08.002

 Lichtenthaler, U. (2017). „Shared value innovation: linking competitiveness & societal goals in the context of digital transformation‟, International Journal of Innovation & Technology Management, 14(4).27-39. https://doi:10.30495/IMJ.2021.686118

 Mallick, S., Shivakoti, G. P., Datta, A., Kuwornu, J. K., & Asbrouck, J. V. (2018). Value chain analysis of bitter gourd (Momordica charantia L.) seed in Bangladesh. International Journal of Value Chain Management, 8(2),151-170. https://doi.org/10.1504/IJVCM.2017.085484

Mehtadi, M, & Mohammadi, N. (2021). Integrated model of value chain and supply chain in marine farming and industry complexes (case study: Makran coasts). Marine Science and Technology, 25(97).72-85. (In Persian) https://sid.ir/paper/986251/fa

Miranjaf, M. (2011). Development Planning of Border Cities, Mashhad: Sharia Tos Publications

 Munasinghe, M, Deraniyagala, Y, Dassanayake, N. and Karunarathn, H. (2019). "Economic, social and environmental impacts andoverall sustainability of the tea sector in Sri Lanka", Sustainable Production and Consumption, 12(1).155-169. (In Persian)  https://doi: 10.22034/IRR.2021.122843

Nami, M., & Heydaripour, E. (2012). The new model for accurate calculation of the area and length of the country's borders, J.A. Iran, Geography (Regional Planning), 2(2).25-45. (In Persian) https://sid.ir/paper/224097/fa

Nazari, Mohsen. Mousavi Naqabi, S. (2016). The role of networking in solving strategic problems of gold business clusters and regional economic development. Strategic Management Research, 23(67). 93-110. (In Persian) https://sid.ir/paper/513072/fa

 Nefedov, K., & Panibratov, A. (2018). Dimensions of global value chain analysis: New theoretical developments and methodological issues No.18938).53-64. https://doi:10.1017/9781108559423.012

 Negi, S., & Anand, N. (2019). Issues and challenges in the supply chain of fruits and vegetables sector in India: A Review. International Journal of Managing Value and Supply Chains Pooya, A. Supply chain management and information technology support. Tadbir9(14).78-98. https://doi: 10.5121/ijmvsc.2015.6205

 Olomu, M, Ekperiware, M., & Akinlo, T. (2020). "Agriculturalsector value chain and government policy in Nigeria: issues, challenges and prospects", African Journal of Economic and Management Studies, In Press.15(14). 64-78. https://doi:10.1108/AJEMS-03-2019-0103

Rasti, E. Khani, N., & Alam, T. (2023). Design and evaluation of a foundational data theory for the development of value innovation from the intra-organizational level to the supply chain. Industrial Management Quarterly, 16(57).20-44. https://doi: 10.30495/IMJ.2021.686118

Sadin, H. Portahari, M., & Ruknuddin Eftekhari, A. (2021). Identifying and evaluating the value chain of rural businesses with branding capabilities. Journal of Rural Research, 12(2), 218-230. (In Persian) https://doi:10.22059/jrur.2020.302145.1499

Sehne. B. Sadin, H. & Jahdi, F. (2022). Value Chain Analysis of Noghandari Bankruptcy in Rural Areas of Ramyan. Journal of Geographical Survey of Space, 12(2).45-64 http://doi.org/10.30488/GPS.2022.335091.3519

Sharafkhani, M. Haji Minah, R. & Deshiri, M. (2021). The position of the international value chain in the hegemonic competition between China and the United States. International Political Economy Studies, 4(2), 393-422. (In Persian) https:// SID. https://sid.ir/paper/961400/fa

Soleimani, G., Vahadt, S., & Anoushe, M. (2021). Guide to the value chain, Qom: Ayan Mahmoud Publications. 55-65. (In Persian)

Soleimani, M, Abdullahzadeh, G. & Sharifzadeh, M. (2018). Strategic planning of olive food chain development in Rudbar city. Journal of entrepreneurial strategies in agriculture, 6(12). 98-111. (In Persian)https://doi:10.30495/IMJ.2021.686118

 Srinivas, K., Dubey, U., Lalitha, N.. (2015). Analysing the Value Chain of Quinoa: A Case Study of Quinoa - The Queen to be, FIIB, Business Review. 4(4), October-December. 14(24) .37-53 https://doi:10.1177/2455265820150404

 Sturgeon, T. J., & Memedović, O. (2018). Mapping Global Value Chains:
Intermediate Goods Trade and Structural Change in the World Economy, United NationsIndustrial Development Organization (UNIDO). Retreived from.18(28).89-98. https://www.unido.org/ api/opentext/documents/download/9928658/unido-file-9928658.

Tarhami, N. (2016). Investigating factors affecting the improvement of the cotton value chain in North Khorasan province. Master's thesis, Faculty of Agriculture, Zanjan University. (In Persian)

Urmia University (2023). Report of faculty and research institutes, research, educational, cultural, welfare and sports facilities. (In Persian)

 Yan, T., Yang, S., & Dooley, K. (2018). A theory of supplier network-based innovationvalue‟, Purchasing & Supply Management, 23(3): 153-162. https://doi: https://doi.org/10.1016/j.pursup.2017.02.002

 

 

 

 


مقالات مرتبط

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]