آزمون مدلهای ارزیابی خشکسالی و ترسالی برای ایستگاههای اندیمشک و ماهشهر خوزستان
محورهای موضوعی : اقلیم شناسیفریده عظیمی 1 , غلامعلی فرهادوند 2 , منیژه ظهوریان پردل 3
1 - استادیارگروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، ایران
3 - استادیارگروه جغرافیا،دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران
کلید واژه: خشکسالی, شاخص spI, ترسالی, شاخص PN, شاخص Z نرما, شاخص دهاک, اندیمشک, ماهشهر,
چکیده مقاله :
در پژوهش حاضر،پدیده خشکسالی وترسالی در دو منطقه اندیمشک و ماهشهر دراستان خوزستان ،بر اساس داده های ایستگاه های هواشناسی در یک دوره زماانی 08 سااله 5138 5113 (، ماورد -بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از شاخصهای استاندارد شده بارش (SPI) ، درصد از نرماا (PN) ،روش نیچه (NITZCHE) ، Z نرما و شاخص دهکها بارای سانشش میااان شاد و تاداو دورهخشکسالی وترسالی استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که در تمامی شاخصها، سا هاای باابارش نرما از توالی و تدوا بیشتری نسبت به سا های خشاک و مرواوب برخاوردار بودناد. باهگونهای که براساس شاخص SPI ، ایستگاه اندیمشک دارای 51 ساا باارش تقریباار نرماا اساتوایستگاه ماهشهر نیا دارای 51 سا بارشی تقریبار نرما بود، بر اساس شااخص PN ، در ساا 31در هر دو ایستگاه ماهشهر و اندیمشک خشکسالی شدید واقع شده است. بر اساس روش نیچاه درایستگاه اندیمشک 51 سا نرما و در ایستگاه ماهشهر 51 سا بارش نرما اتفاق افتااده اسات.بر اساس شاخص Z نرما ، در ایستگاه اندیمشک دو سا 5113 و 5115 ( و در ایستگاه ماهشاهریک سا 5113 ( به عنوان سا بارش دارای خشکسالی شدید مکتوب گردیاده اسات. بار اسااسشاخص دهک، خشک ترین سا بارشی هر دو ایستگاه اندیمشک و ماهشاهر ساا هاای 13 و 31است که در دهک او واقع شده است.
Drought is a climatic phenomenon caused by a period of unusual dry conditions which is stable enough to cause instability in the hydrological situation of an area. The average annual rainfall of the country is about 250 millimeters that is less than the average rainfall of Asia and about one-third of world’s average rainfall. According to Khuzestan station’s rainfalls and based on the Belter’s method, Khuzestan is located on the dry to mid-humid climatic region. Due to the importance of drought and its effect on the economic, social, biological, and even cultural issues, it is necessary to exactly assess this phenomenon. One of the significant and fundamental elements in drought studies in each area is the detection of some indexes for the intensity and lasting of drought period. In this paper, drought phenomenon in two stations of Mahshahr and Andimeshk in a period of twenty years (1370-1389), was analyzed by using the rainfall standardized index (SPI), percent ofnormality (PN), Nietzsche method, normal Z and decileindex. The results proved that in all the indexes, the years with normal rainfalls are more stable and lasting than the dry and humid years. So, based on the SPI index, Andimeshkstation has 13 years of almost normal rainfall. During this twenty years period, a terrible drought had happened on the year 87. Mahshahrstation has 15 years of almost normal rainfalls that is 2 years more than Andimeshk. Very strong humid year only happened on the year 76 and on the year 87,and the average drought was recorded for this station. According to PN index, on the year 87 on both Andimeshk and Mahshahr stations a terrible drought happened. According to Nietzsche method, 13 normal years in Andimeshk and 15 normal years for Mahshahr had happened. According to normal Z index, 2 years on Andimeshk(1381-1387) station and 1 year on Mahshahr (1387) was attributed as a rainfall with drought. According to deciles index, the driest years in both Andimeshk and Mahshahr stations are 87 and 78 which are in the first decile.
1- امین، س. (1379): بررسی نمایههای خشکسالی مطالعه موردی: باجگاه شیراز، مجموعه مقالات اولین کارگاه آموزشی و تخصصی بررسی مسائل خشکسالی استان فارس، صص 55-45.
2- بذر افشان، ج. (1379): بارش موٍر نگرشی تازه بر روند شدت و تداوم خشکسالیها، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با کم آبی و خشکسالی کرمان، جلد اول، صص 406-393.
3- خلجی، م. شایان نژاد، م. (۱۳۸۰): تعیین شدت و تداوم خشکسالی جهت مبارزه با بحرانهای کم آبی در مناطق شهر کرد، زابل و زاهدان، اولین کنفرانس مقابله با خشکسالی، کرمان، صص 143-127.
4- زارع ابیانه، ح. ، محبوبی، ع. ا. و حیدری، م. ،(۱۳۸۰): بررسیهای شاخصهای خشکسالی غرب کشور. اولین کارگاه آموزشی هواشناسی کشاورزی. همدان.
5- فرج زاده، م. موحد دانش، ع. ا. و قائمی، ه.، (۱۳۷۴): خشکسالی در ایران. مجله دانش کشاورزی. جلد 5. شمارههای ۱ و 2. دانشگاه تبریز.
6- کرباسی، پ. (1380): اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر کشاورزی استان اصفهان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب، دانشگاه زابل، جلد اول، صص 396-385.
7- نساجی زاده، م. و صانعی، م. (۱۳۸۰): آنالیز سریهای زمانی دادههای بارش ماهانه، شاخصSPI برای زابل و اصفهان، اولین کنفرانس مقابله با خشکسالی، کرمان، صص 246-235.
8- لشنی زاده، م. و خرمیان، ن. (1380): پهنه بندی خشکسالیهای اقلیمی در استان لرستان با بکارگیری شاخصهای آماری، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب زابل، جلد دوم، صص 121-102.
9- یوسفی، ی و فتحی، ق. (1386): تعیین سیستها و مبانی مدیریت قبل، حین و بعد از خشکسالی در اکوسیستمهای مرتعی، گزارشات و مقالات اداره کل منابع طبیعی استان مرکزی.
_||_10- Hayes, M., (2000): Drought Indices. National Drought Mitigation Center. University of Nebraska- Lincoln.
11- McKee, T.B., Doesken, N. J., Kleist, J. (1993): The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales. 8th Conference on Applied Climatology, 17-22 January, Anaheim, California, Pp. 179-184.
12- Mishra, A. K., and Desai, V. R. (2006): Drought Forecasting Using feed-Forward Recursive Neural Network, Ecological Modeling, 98: Pp.127-138.
13- Richard, R., Heim, H., (2002): A Review of Twentieth Century Drought Indices Used in The United States. J. American Meteorological Society, Pp. 1149-1165.