تأثیر بکارگیری جایگاهیابی برند و تجربه مشتری در وفادارسازی (مورد مطالعه: همراه اول)
محورهای موضوعی : مدیریت بازاریابیرمضان نوری بابیان 1 , محمد آقایی 2 , نادر غریب نواز 3 , وحید ناصحی فر 4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
کلید واژه: جایگاهیابی برند, تجربه مشتری, معادلات ساختاری و وفادارسازی,
چکیده مقاله :
در حال حاضر به دلیل پویایی بازار و تأثیر عوامل مختلف در سطح کلان و عملیاتی، الگوهای خرید مشتریان با مفاهیم عملیاتی متفاوتی روبرو بوده و در نتیجه، مفاهیم رضایت و وفاداری مشتریان از نظر عملیاتی، با شاخص های متفاوتی بر عملکرد سازمان ها، اثرگذار می باشند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر بکارگیری جایگاه یابی برند و تجربه مشتریان در وفادارسازی می باشد. پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی بوده و از نظر هدف کاربردی است. ابزار جمعآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده که توسط نویسندگان و به صورت استاندارد تهیه شده است. با توجه به حجم بالای جامعه آماری، با بکارگیری فرمول کوکران از روش نمونهگیری تصادفی ساده با حجم نمونه 415 نفر استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی محتوا و همگرا و برای پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن 938/. می باشد. داده های جمعآوری شده در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. از مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزار اسمارت پی ال اس برای آزمون مدل و بررسی فرضیه های پژوهش استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد، شرایط علی بر فرآیندهای وفادارسازی، شرایط مداخله گر و زمینه ای اثر مثبت دارد. شرایط زمینه ای و مداخله گر بر فرآیندها و پیامدهای وفادارسازی اثر مستقیم دارند. راهبردها بر پیامدها اثر مثبتی دارند، اما شرایط مداخله گر و زمینه ای بر راهبردها، اثر مثبتی ندارند و این دو فرضیه رد شدند.
Currently, due to market dynamics and the impact of various factors at the macro and operational levels, customer purchasing patterns face different operational concepts and the concepts of customer satisfaction and loyalty in terms of operation, with different indicators on organizational performance, are effective. Also, attracting customers and providing value-creating services to satisfy them, the important thing is to maintain them in the company's value chain and to increase market share, especially customer share. The purpose of this study is to investigate the effect of using brand positioning and customer experience in loyalty. The present study is descriptive-survey and is applied in terms of purpose. The data collection tools were questionnaire that due to the high volume of the statistical population, using Cochran's formula, a simple random sampling method with a sample size of 415 was used. Content validity and convergence were used to assess the validity of the questionnaire and Cronbach’s alpha was used for reliability with a value of. /938. The collected data were analyzed at two levels of descriptive and inferential statistics. Structural equation modeling and Smart PLS were used to test the model and the research hypotheses. The results show that causal conditions have a positive effect on loyalty processes, intervening and context conditions. Underlying and intervening conditions have a direct effect on the processes and consequences of loyalty. Strategies have a positive effect on outcomes, but intervening and contextual conditions do not have a positive effect on strategies, and these two hypotheses are rejected.
ستوده، ف.، سیدجوادین، س.ر. و مومنی، م. (1393). "تبیین مدل چهار مرحلهای خلق وفاداری از طریق متغیرهای مؤثر در مدیریت ارتباط با مشتری"، پژوهشهای مدیریت عمومی، دوره 7، شماره 23، صص. 53-67.
مرادی، م. (1389)."طراحی و تبیین مدل وفاداری مشتری در صنعت بیمه (مورد مطالعه: شرکت بیمه کارآفرین)"، فصلنامه مدیریت صنعتی، دوره 5، شماره 14، صص. 121-130.
Asli, D.A. & Tasci, R. (2018). “Testing the cross-brand and cross-market validity of a consumer-based brand equity (CBBE) model for destination brands”, Journal of Tourism Management, Vol. 65, PP. 143-159.
Altaf, M., Iqbal, N., Mohd, S. & Sial, M.H. (2017). “Managing consumer-based brand equity through brand experience in Islamic banking”, Journal of Islamic Marketing, Vol. 8(2), PP. 218-242.
Cornelia, P. & Ratneshwar, S. (2015). “The use of comparative advertising for brand bositioning: Association versus differentiation”, Journal of Consumer Research, Vol. 18(2), PP. 160-145.
Danko, T.P., Panova, E., Kazaryan, M.A., Kazaryan, A.A. & Sekerin, V.D. (2017). “Competitive estimating of value positioning of the intangible assets marke”, International Journal of Applied Business and Economic Research, Vol. 15(8), PP. 141-151.
Garas, S., Mahran, A. & Mohamed, H. (2018). “Internal corporate branding impact on employees: brand supporting behaviour”, Journal of Product & Brand Management, Vol. 27(1), PP. 79-95.
Hwang, E., Baloglu, S. & Tanford, S. (2019). “Building loyalty through reward programs: The influence of perceptions of fairness and brand attachment”, International Journal of Hospitality Management, Vol. 76, PP. 19-28.
Izogo, E.E. (2017). “Customer loyalty in telecom service sector: the role of service quality and customer commitment”, The TQM Journal, Vol. 29(1), PP. 19-36.
Zhang, J.Q., Dixit, A. & Friedmann, R. (2010). “Customer loyalty and lifetime Value: An empirical investigation of consumer packaged goods”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 18(2), PP. 127-140.
Koo, B., Yu, J., & Han, H. (2020). “the role of loyalty programs in boosting hotel guest loyalty: Impact of switching barriers”, International Journal of Hospitality Management, Vol. 84.
Kanakaratne, M.D.S., Bray, J. & Robson, J. (2020). “The influence of national culture and industry structure on grocery retail customer loyalty”, Journal of Retailing and Consumer Services, Vol. 54.
Nalca, A., Boyaci, T. & Ray, S. (2018). “Brand positioning and consumer taste information”, European Journal of Operational Research, Vol. 268(2), PP. 555-568.
Pan, H. & Ha, H.Y. (2019). “When do interest rates matter? Two methodological approaches to loyalty”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, Vol. 32(5), PP. 46-64.
Scherpen, F., Draghici, A. & Niemann, J. (2018). “Customer Experience Management to Leverage Customer Loyalty in the Automotive Industry”, Journal Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 238, PP. 374-380.
Zolkiewski, J., Story, V., Burton, J., Chan, P., Gomes, A., Hunter-Jones Lisa, P., O'Malley L., Chris, P. & Robinson, R. (2017). “Strategic B2B customer experience management: The importance of outcomes based measures”, Journal of Services Marketing, Vol. 31(2), PP. 172-184.
Zephaniah, C.O., Ogba, I.E. & Izogo, E.E. (2020). “Examining the effect of customers’ perception of bank marketing communication on customer loyalty”, Scientific African, Vol. 8.
_||_ستوده، ف.، سیدجوادین، س.ر. و مومنی، م. (1393). "تبیین مدل چهار مرحلهای خلق وفاداری از طریق متغیرهای مؤثر در مدیریت ارتباط با مشتری"، پژوهشهای مدیریت عمومی، دوره 7، شماره 23، صص. 53-67.
مرادی، م. (1389)."طراحی و تبیین مدل وفاداری مشتری در صنعت بیمه (مورد مطالعه: شرکت بیمه کارآفرین)"، فصلنامه مدیریت صنعتی، دوره 5، شماره 14، صص. 121-130.
Asli, D.A. & Tasci, R. (2018). “Testing the cross-brand and cross-market validity of a consumer-based brand equity (CBBE) model for destination brands”, Journal of Tourism Management, Vol. 65, PP. 143-159.
Altaf, M., Iqbal, N., Mohd, S. & Sial, M.H. (2017). “Managing consumer-based brand equity through brand experience in Islamic banking”, Journal of Islamic Marketing, Vol. 8(2), PP. 218-242.
Cornelia, P. & Ratneshwar, S. (2015). “The use of comparative advertising for brand bositioning: Association versus differentiation”, Journal of Consumer Research, Vol. 18(2), PP. 160-145.
Danko, T.P., Panova, E., Kazaryan, M.A., Kazaryan, A.A. & Sekerin, V.D. (2017). “Competitive estimating of value positioning of the intangible assets marke”, International Journal of Applied Business and Economic Research, Vol. 15(8), PP. 141-151.
Garas, S., Mahran, A. & Mohamed, H. (2018). “Internal corporate branding impact on employees: brand supporting behaviour”, Journal of Product & Brand Management, Vol. 27(1), PP. 79-95.
Hwang, E., Baloglu, S. & Tanford, S. (2019). “Building loyalty through reward programs: The influence of perceptions of fairness and brand attachment”, International Journal of Hospitality Management, Vol. 76, PP. 19-28.
Izogo, E.E. (2017). “Customer loyalty in telecom service sector: the role of service quality and customer commitment”, The TQM Journal, Vol. 29(1), PP. 19-36.
Zhang, J.Q., Dixit, A. & Friedmann, R. (2010). “Customer loyalty and lifetime Value: An empirical investigation of consumer packaged goods”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 18(2), PP. 127-140.
Koo, B., Yu, J., & Han, H. (2020). “the role of loyalty programs in boosting hotel guest loyalty: Impact of switching barriers”, International Journal of Hospitality Management, Vol. 84.
Kanakaratne, M.D.S., Bray, J. & Robson, J. (2020). “The influence of national culture and industry structure on grocery retail customer loyalty”, Journal of Retailing and Consumer Services, Vol. 54.
Nalca, A., Boyaci, T. & Ray, S. (2018). “Brand positioning and consumer taste information”, European Journal of Operational Research, Vol. 268(2), PP. 555-568.
Pan, H. & Ha, H.Y. (2019). “When do interest rates matter? Two methodological approaches to loyalty”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, Vol. 32(5), PP. 46-64.
Scherpen, F., Draghici, A. & Niemann, J. (2018). “Customer Experience Management to Leverage Customer Loyalty in the Automotive Industry”, Journal Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 238, PP. 374-380.
Zolkiewski, J., Story, V., Burton, J., Chan, P., Gomes, A., Hunter-Jones Lisa, P., O'Malley L., Chris, P. & Robinson, R. (2017). “Strategic B2B customer experience management: The importance of outcomes based measures”, Journal of Services Marketing, Vol. 31(2), PP. 172-184.
Zephaniah, C.O., Ogba, I.E. & Izogo, E.E. (2020). “Examining the effect of customers’ perception of bank marketing communication on customer loyalty”, Scientific African, Vol. 8.
تاثیر بکارگیری جایگاهیابی برند و تجربه مشتری در وفادارسازی (مورد مطالعه: همراه اول)
The Impact of Applying Brand Positioning and Customer Experience on Loyalty (Case Study: Hamrahe Aval)
چکیده
در حال حاضر به دلیل پویایی بازار و تاثیر عوامل مختلف در سطح کلان و عملیاتی، الگوهای خرید مشتریان با مفاهیم عملیاتی متفاوتی روبرو بوده و در نتیجه، مفاهیم رضایت و وفاداری مشتریان از نظر عملیاتی، با شاخصهای متفاوتی بر عملکرد سازمانها، اثر گذار میباشند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر بکارگیری جایگاهیابی برند و تجربه مشتریان در وفادارسازی میباشد. پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی بوده و از نظر هدف کاربردی است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بوده که توسط نویسندگان و به صورت استاندارد تهیه شدهاست. با توجه به حجم بالای جامعه آماری، با بکارگیری فرمول کوکران از روش نمونه گیری تصادفی ساده با حجم نمونه 384 نفر استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی محتوا و همگرا و برای پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن 938/. میباشد. دادههای جمع آوری شده در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس برای آزمون مدل و بررسی فرضیههای پژوهش استفاده شد. نتایج پژوهش نشان میدهد، شرایط علی بر فرآیندهای وفادارسازی، شرایط مداخلهگر و زمینهای اثر مثبت دارد. شرایط زمینهای و مداخلهگر بر فرآیندها و پیامدهای وفادارسازی اثر مستقیم دارند. راهبردها بر پیامدها اثر مثبتی دارند، اما شرایط مداخلهگر و زمینهای بر راهبردها، اثر مثبتی ندارند و این دو فرضیه رد شدند.
کلید واژهها: "جایگاه یابی برند"، "تجربه مشتری"، "معادلات ساختاری"و"وفادارسازی".
1.مقدمه
امروزه، وجود بازار رقابتی و محصولات متنوع باعث تغییر و تحول اساسی در دنیای کسب و کار شده است. در گذشته، کسب و کارها بیشتر به صورت سنتی اداره میشدند و از مفاهیم نوین بازاریابی و تبلیغات، اثری مشاهده نمیشد، ولی در عصر حاضر، مفاهیم نوین در این حوزه ظهور یافته و مشتری را به عنوان محور فعالیتهای کسب وکار در نظر میگیرد و برای وی ارزش فوق العادهای قائل است. کسب وکارها دریافتهاند در صورتیکه به روند قدیمی و سنتی خود ادامه دهند و نسبت به مسائلی که به مشتری مربوط میشود، بی اهمیت باشند، دیری نخواهد پایید که دچار تزلزل و شکست شده و از صحنه رقابت حذف خواهند شد و جای خود را به بازیگران جدید و توانمند در عرصه تجارت خواهند داد .یکی از مفاهیم مهم و حیاتی که امروزه مورد توجه جدی علم بازاریابی و بازاریابان قرار گرفته است، مفاهیم جایگاهیابی برند و تجربه مشتری است. در عصر کنونی، به دلیل پویایی بازار و تاثیر عوامل مختلف در سطح کلان و عملیاتی، الگوهای خرید مشتریان با مفاهیم عملیاتی متفاوتی روبرو بوده و در نتیجه، مفاهیم رضایت و وفاداری مشتریان از نظر عملیاتی با شاخصهای متفاوتی بر عملکرد سازمانها اثر گذار میباشند. در ضمن، علاوه بر جذب مشتری و ارائه خدمات ارزشآفرین در راستای رضایتمندی آنها، مساله مهم حفظ و نگهداشت و پایدارسازی آنها در زنجیره ارزش شرکت و همراه با او به منظور افزایش سهم بازار و به ویژه سهم مشتری است. سالها پیش، پیتر دراکر بیان کرد که هدف هر کسب و کاري، جذب و حفظ مشتري است. پیچیدگیها و عدم اطمینان در بازار در کنار افزایش شدت رقابت، سازمانهاي تجاري را به سرمایهگذاري در وفادارسازی مشتریان، ملزم میسازد.
نظر به اینکه پژوهشهای انجام شده در زمینه وفاداری مشتریان، بیشتر تمرکز بر رضایت مشتری داشته و به دنبال ارائه مدل از طریق متغیرهای اثر گذار در حوزه بازاریابی خدمات نبودند. لذا پژوهش حاضر، با استفاده از دو متغیر نیرومند در حوزه بازاریابی خدمات، یعنی جایگاهیابی برند و مدیریت تجربه مشتریان، در نظر دارد تا مدل وفادارسازی مشتریان را در صنایع خدماتی، تبیین نماید. اهداف اصلی این پژوهش، بررسی علمی ابعاد اثر گذار در راستای مدل وفاداری مشتریان، تعیین روابط بین ابعاد شناسایی شده و تبیین مدل همگون بر اساس سازههای استخراج شدهاست که با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس، محقق میشود. در گام بعدی، ارائه پیشنهاد کاربردی و عملیاتی برای شرکت ارتباطات سیار ایران، برای تاثیر گذاری بر روی جذب و نگهداشت مشتریان بر اساس مدل استخراجی و عارضه یابی مدل موجود سازمان به منظور ایجاد اثر و همچنین طراحی و تدوین پروژههای عملیاتی در راستای جذب و نگهداری مشتریان، براساس مدل وفاداری است.
2. پیشینه پژوهش
1-2. وفاداری
وفاداری مشتریان از مفاهیم کلیدی و اثر گذار در طراحی کمپینهای مختلف بازاریابی است. سدرلند1(2006) عنوان میکند که تعاريف و مفاهیم متعددي براي وفاداری توسط انديشمندان ارائه شدهاست که اين موضوع با توجه به مفهوم چند بعدي و پيچيده وفاداری، قابل قبول است(کوآ، یوب و هان2، 2020). اولیور(1997) وفاداری را چنین تعریف میکند: وفاداری، حفظ تعهد عمیق به خرید مجدد یا انتخاب مجدد محصول یا خدمت به طور مستمر در آینده است(وایت و تانگ3، 2019). جاکوبی و کینس4(1973) میگویند: وفاداری یعنی يك تعصب به برند و پاسخ رفتاري در طي زمان(وایت و تانگ، 2019). هور5 و همکاران(1999) بیان میکنند: وفاداری یعنی خرید مجدد نسبت به محصول یا خدمتی ترجیح داده شده(وایت و تانگ6، 2019). چندین جنبه وفاداری در تعاریف قبلی شناسایی شدهاست، اما دو دیدگاه غالب در رابطه با وفاداری وجود دارد، وفاداری رفتاری و وفاداری نگرشی. یک مشتری وفادار رفتاری، مایل است و علاقه دارد تا خرید مجدد یک برند خاص را ادامه دهد، اما یک مشتری وفادار با نگرش مثبت، نه تنها رفتارهای خرید مجدد را نشان میدهد، بلکه از طریق تبلیغات دهان به دهان و ارجاع کسب و کار نیز درگیرمیشود(کاناکاران، بری و رابسون7، 2020 ). رفتار یک مشتری خرید مجدد، میتواند تغییر کند، اما رفتار یک مشتری وفادار با نگرش مثبت، به سختی تغییر میکند(کاناکاران، بری و رابسون، 2020). بنابراین، ایجاد یک مرکز وفاداری برای ارائه دهندگان خدمات به منظور جذب مشتریان تکراری، کافی نیست. آنها باید اطمینان حاصل نمایند که مشتریانشان به لحاظ عاطفی به برند آنها متعهد میباشند، تا جاییکه که نه تنها در خرید مجدد، بلکه در تبلیغات دهان به دهان و ارجاع کسب و کار نیز، در گیر هستند. از این رو، معیارهای جامع وفاداری، باید دیدگاههای رفتاری و نگرشی مثبت را منعکس کند(کاناکاران، بری و رابسون، 2020). در کل، وفاداری مشتری به معنای به اشتراک گذاشتن قلب و پول آن مشتری با شماست. به این معنی که نه تنها از شما خرید میکند، بلکه شما را با ذوق و اشتیاق به دیگران نیز معرفی مینماید. كاتلر در بحث وفاداري معتقد است، از هیچ شركتي نمیتوان انتظار داشت، آن توجهي كه به مشتریان سودآور دارد، به مشتریان غیرسودآور نیز داشته باشد.
2-2. جایگاه یابی برند
جایگاهیابی برند یکی از مفاهیم بسیار پیچیده در دنیای کسب و کار امروزی است. نتیجه جایگاهیابی برند، خلق یک جایگاه منحصر به فرد در ذهن مصرفکننده به هنگام شنیدن یا دیدن برند شماست(نالکا، بویاچی و ری8، 2018). جایگاهیابی برند عبارت است از فرآیند ایجاد و کنترل تصویرها، ادراکها و تداعیهای ذهنی که مصرفکننده بر مبنای ارزشها و باورهای خود به محصول، نسبت میدهد. جایگاهیابی عبارت است از ایجاد تصویر ذهنی مناسب در ذهن کسانی که در فروش محصولتان به آنها تلاش میکنید. جایگاهیابی موجب شکلگیری ادراک مطلوب از محصولتان نسبت به محصولات رقبا در بازار هدف میشود. در بازار رقابتی، جایگاهیابی کاملا شما را از رقبا متمایز میسازد(نالکا، بویاچی و ری، 2018). انجمن بازاریابی آمریکا، نام و نشان تجاری9 را این گونه تعریف میکند: یک نام، عبارت، نشانه، نماد یا طرح یا ترکیبی از آنهاست که به منظور شناسایی کالا یا خدمات یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و ایجاد تمایز آنها از رقبایشان، ارائه میشود. این تمایزات، ممکن است عملکردی منطقی، محسوس و یا نمادین، عاطفی و نا محسوس باشند(کفاش پور و نیاکان، 2011). موضع یا جایگاه برند مشخص میکند که برند چیست، برای چه کسانی ایجاد شده و چه چیزی ارائه میدهد. اساس جایگاهیابی، قرار دادن محصول در ذهن مشتری است(استوری و هس10، 2010). تحقیقات نشان میدهد برندهای قوی بر تصویر ذهنی مشتریان اثر مثبت داشته و بر تصمیم خرید آنها تاثیرگذار هستند. فعالیتهای روابط عمومی با وفاداری مشتری رابطه مستقیم دارد. به این معنا که هر چقدر فعالیتهای روابط عمومی شرکت افزایش یابد و ادراك مشتری از این فعالیتها بالا رود، وفاداری مشتری نیز افزایش مییابد و منجر به جلب توجه مشتری و تکرار خرید از محصولات مربوط به آن شرکت میشود که این رضایتمندی، منجر به ایجاد تبلیغات شفاهی مثبت در مورد محصولات و خدمات شرکت به سایر دوستان و آشنایان میشود(حیدرزاده و ترابی، 2014).
3-2. تجربه مشتری
مفهوم تجربه مشتری برای اولین بار توسط پاین و گیلمور11(1998) مطرح شد. آنها معتقد بودند که تجارب موفق، افراد را از طریق درگیرکردن در تجارب واقعی که منجر به ارزش شخصی میشود، تحت تاثیر قرار میدهد. همچنین کاملا واضح است که شخصیسازی یک تجربه به طور معناداری میتواند درک و تصور مشتریان از کیفیت را متاثر ساخته و تجربه کلی آنها از داد و ستد با سازمان را بهتر نماید. مشاوران آئوئین12(2016) بر این باورند که در مدیریت تجربه مشتری، تمرکز اصلی بر روی الگو و تنظیم مداوم نقاط تماس با مشتریان است. اهداف کلی این استراتژی، دستیابی به وفاداری بلند مدت مشتری و رشد شرکت میباشد. هافنر13(2010) بیان میکند که مدیریت تجربه مشتری، همه مراحل خرید مشتری از جمله قبل، حین و بعد از تصمیم خرید را شامل میشود. طبق گفته هافنر، آنها به عنوان نقاط اطلاعات مشتری، نقطه فروش مشتری و نقاط خدمات به مشتری، نامیده میشوند(شرپن، دراقیشی و نیمان14، 2018). تجربه مشتری را میتوان، به صورت فرایندی توصیف کرد که در آن مشتریان با خدمات یا محصولات مهیا شده شرکت، تعامل میکنند(بادلایی و هاهیدی15، 2018). در واقع تجربه مشتری، خلق پاسخهای ذهنی از طریق تعامل مشتریان با عناصر مختلف پیشنهادی سازمان است. در فروشگاههای آنلاین، تجربه آنلاین در خرید، تحت تأثیر اهداف خرید مشتریان قرار میگیرد، یعنی تجربه مشتری شامل درگیر شدن چند وجهی مشتری است که بتواند از طریق تعامل با سازمان و محصولات آن، ارزش خلق کند(هدایت، نظری و دهدشتی، 2018). تجربه مشتری به عنوان یکی از مفاهیم مهم در حوزه بازاریابی به منظور ایجاد تجربهای به یادماندنی، لذتبخش و منحصر به فرد برای مشتری ظهور و بروز پیدا کردهاست. از دید نظری و عملی، تجربه مشتری، مفهوم نسبتاً جدیدی میباشد که در سالهای اخیر توجه پژوهشگران زیادی را به خود معطوف داشته است. محققان و بازاریابان، این مفهوم را به عنوان فرایندی استراتژیک برای خلق ارزش مشتری کل نگر16، دستیابی به تمایز17و مزیت رقابتی18 پایدار تعریف میکنند(جین19 و همکاران، 2017). تجربه مشتری، ترکیبی از ارکان پیچیدهای است که هم جنبه ذهنی و هم جنبه عینی دارد. جنبههایی که به ادراک و نگرش مشتریان کمک کرده و آنها را تحت تأثیر خود قرار میدهند(رحیمی و همکاران، 2019). در جدول شماره(1) به تعدادی از پیشینه پژوهشهای انجام شده در رابطه با وفادری مشتری، اشاره میشود.
جدول شماره 1. مروری بر مبانی نظری و پیشینه پژوهشهای انجام شده |
پژوهشگر | سال | عنوان مقاله | یافته های پژوهش |
کو، یو و هان | 2020 | نقش برنامههای وفاداری درتقویت وفاداری مهمانان در هتل | نتایج نشان میدهد که ارزش درکشده از یک برنامه وفاداری در شکلگیری برند، ضروری است. همچنین نتایج حاصل از یک تحلیل غیرمستقیم نیز نشان میدهد که یک تعهد موثر بین ارزش درکشده از یک برنامه وفاداری و وفاداری مشتری به نام تجاری، وجود دارد. |
زفانیا، اگبا و ایزوگو | 2020 | تأثیر درک مشتریان از ارتباطات بازاریابی بانکها در وفاداری مشتری | نتایج بیان میکند که عناصر ارتباطات بازاریابی بانکها عبارتند از: تبلیغات، ارتقاء فروش، روابط عمومی و فروش شخصی که پیش بینی کنندههای قابل توجه وفاداری مشتری هستند، اما بازاریابی مستقیم اینگونه نیست. |
کاناکاران، بری و رابسون | 2020 | تأثیر ساختار فرهنگ و صنعت ملی بر وفاداری مشتری در خرده فروشی مواد غذایی | در این پژوهش، تفاوتهای کلیدی پیرامون شناخت مصرفکنندگان از برنامههای وفاداری و عوامل اصلی انواع مختلف وفاداری، شناسایی شدهاست. |
ونگ، بالگلو و تانفورد20 | 2019 | بررسی ایجاد وفاداری از طریق برنامههای پاداش | این پژوهش، سهم از کیف پول مشتری را به عنوان یک نتیجه مهم در روند وفاداری مشتری معرفی مینماید. نتایج نشان میدهد، انصاف مبتنی بر ارتباطات و ارزش به طور قابل توجهی بر دلبستگی به برند و قصد وفاداری، تأثیر میگذارد. |
وایت و تانگ | 2019 | بررسی پیوند وضعیت اقتصادی با رفتار وفاداری مصرفکننده | یافتههای پژوهش اهمیت و کاربرد بالقوه مفهوم نیازهای جهانی برای گسترش و عمق بخشیدن به تئوری رفتار مصرفکننده را برجسته مینماید. |
شرپن، دراقیشی و نیمان | 2018 | بررسی مدیریت تجربه مشتری به منظور افزایش وفاداری مشتری در صنعت خودرو | نتایج نشان میدهد با توجه به تجربه متفاوت مشتری، مدیریت برای رسیدن به وفاداری بلند مدت مشتری و رشد شرکت، به یک استراتژی متمرکز در عصر دیجیتال نیاز دارد. بنابراین، لازم است با توجه به عملکرد فروشندگان خودرو، فناوریهای نوآورانهای برای برقراری ارتباط با مشتری بکار گرفته شود. |
نلکا، بویاشی و ری | 2018 | بررسی جایگاهیابی برند و اطلاعات سلیقه مصرفکننده | تجزیه و تحلیل نشان میدهد، دستیابی به اطلاعات مربوط به سلیقه و رفتار مشتریان، به خرده فروشان اجازه میدهد تصمیمگیریهای بهتری برای جایگاهیابی داشتهباشند |
محسن الطاف و همکاران | 2017 | بررسی مدیریت ارزش ویژه برند مبتنی بر مصرفکننده از طریق تجربه برند در بانکداری اسلامی | نتایج نشان میدهد که کیفیت درک شده، تصویر برند، تجربه برند، وفاداری به برند و آگاهی از برند، رابطه مثبت و تأثیر معنیداری بر ارزش ویژه برند دارند. |
ارنست امکا ایزوگو21 | 2016 | وفاداری مشتری در بخش خدمات مخابراتی، بررسی نقش کیفیت خدمات و تعهد مشتری در وفاداری | یافتههای پژوهش نشان میدهد که قابلیت اطمینان به خدمات، وفاداری مستقیم مشتری را پیش بینی مینماید، در حالی که اعتماد به خدمات، چنین نیست. تعهد عاطفی، اثر مستقیم مثبتی بر وفاداری مشتری دارد و تا حدی رابطه بین قابلیت اطمینان و وفاداری مشتری را میانجیگری میکند. در مقابل، اثرگذاری میانجی تعهد عاطفی و تداوم رابطه بین تضمین خدمات و وفاداری مشتری، مثبت اما ناچیز است.. |
لازلو ساتوس و هنینگ کریس22 | 2016 | تصویر برند، روابط تجاری و ارزش مشتری: بررسی نقش تعدیل کننده هزینه تبلیغات و شدت عملکرد نیروی کار در وفاداری مشتری | یافتههای پژوهش نشان میدهد، تصویر برند و كاركنان شرکت، تأثير قابل توجهي بر ارزش و درك مشتري از شرکت داشته و اختلاف قابل توجهي در الگوها در زمينههاي انتخاب شده، ايجاد میکنند. |
پل ولنتاین23 | 2016 | بررسی مسیر وفاداری مشتری با یک آزمایش تجربی از چارچوب وفاداری دیک و باسو24 | نتایج نشان میدهد اقدامات بازاریابی، یعنی سیاست و خط مشیگذاری اختصاصی، تبلیغات، نمایش محصول، پایان فروش و سیاست حفظ قیمت بر وفاداری مشتری، تاثیر میگذارد. |
کرت ماتزلر25 و همکاران | 2015 | بررسی تغییر تجربه، رضایت مشتری و هزینه تغییر در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات | یافتهها نشان میدهد که تغییر تجربه خوب مشتری بر رضایت مشتری و وفاداری رفتاری او، تأثیر منفی میگذارد. |
جیسون کیو ژان26 و همکاران | 2014 | بررسی وفاداری مشتری و ارزش طول عمر در تجربه کالاهای بسته بندی شده مصرفی | نتایج پژوهش نشان میدهد که در حوزه کالاهای بسته بندی شده مصرفی، وفاداری مشتری با درآمد مشتری و حفظ مشتری، رابطه مثبتی دارند که هر دو، محرک ارزش طول عمر مشتری هستند. بنابراین، وفاداری مشتری، پیشبینی کننده سودآوری طولانی مدت مشتری برای شرکت میباشد. |
ستوره، سید جوادین و مومنی | 2014 | تبیین مدل چهار مرحلهاي خلق وفاداري از طریق متغیرهاي موثر در مدیریت ارتباط با مشتري | این پژوهش با هدف بررسی مراحل چهارگانه وفاداري مشتریان(وفاداري شناختی، عاطفی، کنشی و رفتاري) و شناسایی عوامل موثر بر آن، انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که فرآیند شکلگیري وفاداري در مشتریان از الگوي چهار مرحلهاي پیشنهادي، پیروي مینماید. به علاوه، فرضیات مبتنی بر وجود رابطه معنادار میان تصویر سازمانی، رضایت مشتریان و وفاداري مورد تائید قرار گرفته است. |
نظر به مسئله پژوهش و تحقیقات انجام شده در این زمینه که ذکر شد، برای تعریف و سنجش
فرضیه ها، مدل مفهومی پژوهش که محصول یک تحقیق کیفی نویسندگان این مقاله میباشد به
شرح شکل شماره(1) اراءه شدهاست. این مدل با استفاده از دادههای شرکت ارتباطات سیار ایران، در
صنعت تلفن همراه استخراج شدهاست و در این پژوهش به بررسی و ارزیابی پارامترهای آن از منظر
مشتریان میپردازیم. با توجه به اهداف اصلی، سوالات پژوهش حاضر در راستای رسیدن به اهداف
یاد شده عبارتند از: مدل وفاداری تبیین شده در همراه اول بر چه محوری استوار است؟ و چه میزان
مدل وفادر سازی مشتریان بر اساس سازه های تعریف شده در طرح، قابل اعتبار و یکپارچه میباشند؟
شکل شماره 1. مدل مفهومیپژوهش (برگرفته از مدل مفهومیاشتراوس و کوربین، 2015) |
3. روش شناسی پژوهش
پژوهش حاضر از نوع توصیفی و پیمایشی به شمار میرود. برای گردآوری دادهها از پرسشنامهای که توسط نویسندگان و به صورت استاندارد تهیه شدهبود که با مقیاس ترتیبی و طیف پنج درجهای لیکرت استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی محتوا و همگرا استفاده شدهاست که روایی محتوا پس از اعمال نظر کارشناسان و اساتید بازاریابی، مورد تایید قرار گرفت و روایی همگرا که شاخص متوسط واریانس استخراج شده27 بالاتر از 5/0، بیانگر اعتبار همگرایی کافی است که در این پژوهش، روایی همگرا برای همه متغیر ها بیشتر از 5/0 میباشد. ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ نیز از ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎي ﮐﺮوﻧﺒﺎخ و دلوین- گلدشتاین اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻫﺪف های پژوهشی، حصول ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ 6/0 ﺗﺎ 8/0 کافی و مناسب اﺳﺖ. اگر آلفای کرونباخ بیشتر از 7/0 باشد، سازگاری درونی و تک بعدی بودن بلوک ها تایید میشود. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر، اﺑﺘﺪا ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ نمونه ﺑﯿﻦ 27 نفر از کارکنان همراه اول که مشترک همراه اول نیز میباشند، ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪ. ﻣﯿﺰان ﺿﺮﯾﺐ آلفای کرونباخ ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ، برابر با 927/0 ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ بسیار ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي اداﻣﻪ ﮐﺎر ﺑﻮد. ﭘﺲ از جمع آوری دادههای کل نمونه، مجددا ضریب آلفای کرنباخ برای پرسشنامههای تایید شده محاسبه شد که این ضریب به 938/0 تغییر یافت که پایایی بسیار مناسبی میباشد. جامعه آماری پژوهش، همه مشترکین تلفن همراه شرکت ارتباطات سیار ایران در شهر تهران میباشد که حدود دوازده میلیون مشترک است. با توجه به حجم بالای جامعه آماری، از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شد. پرسشنامه به صورت حضوری به مشترکین همراه اول ارائه شد. با توجه به اینکه احتمال دارد تعدادی از پرسشنامههای توزیع شده، پاسخ داده نشود یا برنگردد، به همین خاطر تعداد پرسشنامههای توزیع شده 415 عدد در نظر گرفتهشد که 391 پرسشنامه تکمیل شده معتبر بودند و 24 تا نا معتبر بودند که بیشتر از حجم نمونه به دست آمده(384) میباشد و مورد قبول است. از روش معادلات ساختاری28 برای آزمون فرضیه ها استفاده شد که نوعی از تحلیل کواریانس است. نرم افزارهای بکارگرفته شده در این پژوهش اس پی اس اس29و اسمارت پی ال اس میباشند. براين اساس، تجزيه و تحلیل و تفسیر دادههای جمع آوری شده از جامعه مورد مطالعه، در قالب آمار تحلیلی و به دو صورت آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام گرفته است. به طوری که ابتدا، دادههای مربوط به هر يک از اين متغیرها که از پاسخ پرسشنامههای بکار گرفته شده منتج شدهاست، در قالب مشخصههای عددی آماری، توصیف شد و شناخت کافی از پراکندگی و ويژگیهای جمعیت شناختی و توصیفی پاسخ دهندگان در بخشهای مختلف پژوهش حاصل شد. با توجه به اینکه جامعه آماری تعداد مشترکین همراه اول در شهر تهران که یک جامعه محدود میباشد، است. لذا برای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شد. در این روش، با داشتن یک سری مفروضات که در ادامه میآید، حجم نمونه پژوهش تعیین شد.
مفروضات فرمول کوکران:
n=
:n حجم نمونه آماری
:Nحجم جامعه آماری
:dاشتباه مجاز (معمولاّ برابر 05/0 در نظر میگیرند)
:Z مقدار متغیر نرمال با سطح اطمینان α-1 است. در آزمون دو دامنه مقدار z برای سطح اطمینان ۹۵ درصد برابر 96/1 و برای سطح اطمینان ۹۹ درصد برابر 58/2 است. در این پژوهش سطح اطمینان 95 درصد در نظر گرفته شده است.
p : نسبت برخورداری از صفت مورد نظر
q=(1-p) : نسبت عدم برخورداری از صفت مورد نظر. معمولا p و q را 5/0 در نظر میگیرند. فرض میشود بیشترین واریانس وجود دارد، بنابراین میزان p و q 5/0 در نظر گرفته میشود و خطا نیز 05/0 قرار داده میشود. هنگامیکه اعداد مذکور در فرمول بالا قرار گیرد، با حجم جامعه دوازده میلیون مشترک، حجم نمونه حدود 384 نفر تعیین شدند.
4.یافته های پژوهش
در ادامه به بررسی روابط بین متغیرهای موجود در مدل مفهومی پژوهش پرداخته شده است و از طريق الگوهای آماری مناسب، فرضهای پژوهش مورد آزمون قرار گرفته است. گذر از مراحل مستلزم استفاده از روش های تحلیل آماری مناسب و اطمینان از دقت و صحت اين استنباطهاست که در طی پژوهش با حساسیت بالايی، رعايت و بازنگری شده است.
1-4. آمار توصیفی
برای تحلیل دادههای جمعیت شناختی از نرم افزار اس پی اس اس استفاده شد. جدول شماره(2) یافته های جمعیت شناختی را نشان میدهد.
جنسیت | تعداد |
| |
مرد | 181 | 3/46 | |
زن | 210 | 7/53 | |
تحصیلات | تعداد | درصد فراوانی | |
زیردیپلم | 3 | 8/0 | |
فوق دیپلم | 46 | 8/11 | |
لیسانس | 233 | 6/59 | |
فوق لیسانس و بالاتر | 109 | 9/27 | |
سن | تعداد | درصد فراوانی | |
18-24 | 25 | 4/6 | |
25-34 | 113 | 9/28 | |
35-44 | 201 | 4/51 | |
بیشتر از 44 سال | 52 | 3/13 | |
شغل | تعداد | درصد فراوانی | |
دانش آموز / دانشجو | 68 | 4/17 | |
کارمند بخش دولتی | 70 | 9/17 | |
کارمند بخش خصوصی | 246 | 9/62 | |
شغل آزاد | 6 | 5/1 | |
دیگر | 1 | 3/0 | |
نوع سیمکارت | تعداد | درصد فراوانی | |
سیم کارت دائمی | 265 | 8/67 | |
سیم کارت اعتباری | 126 | 2/32 | |
سالهای استفاده از خدمات تلفن همراه | تعداد | درصد فراوانی | |
1 سال | 2 | 5/0 | |
5 -1 سال | 42 | 7/10 | |
10 – 6 سال | 105 | 9/26 | |
15- 11 سال | 145 | 1/37 | |
بیشتر از 15 سال | 97 | 8/24 | |
کل | 391 | 100 |
جدول ( 2 ): آمار توصیفی پژوهش |
2-4. آمار استنباطی
تکنیکهای آماری که در هر پژوهش مورد استفاده قرار میگیرد، بنا به ضرورت پژوهش و در جهت اثبات یا رد فرضیههای پژوهش است. به منظور آزمون و بررسی فرضیههای پژوهش از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. نرم افزار مورد استفاده در این بخش اسمارت پی ال اس میباشد. دلیل استفاده از این نرمافزار، عدم نیاز به نرمال بودن توزیع دادهها و همچنین امکان حل مدلها با نمونههای کمتر میباشد(هور و همکاران، 2011). به منظور بررسی مدل پژوهش و آزمون فرضیهها از رویکرد سه مرحله ای برازش مدلهای اندازه گیری، برازش مدل ساختاری و برازش مدل کلی استفاده شد(ریگدون30 و همکاران، 2010).
3-4. برازش مدلهای اندازهگیری
در بررسی برازش مدلهای اندازهگیری از شاخصهای پایایی و روایی استفادهشد. در بررسی پایایی، سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی مرکب استفاده شد. از سوی دیگر در بررسی روایی از دو معیار روایی همگرا و واگرا استفاده شد. معیار مناسب بودن بارهای عاملی بین 3/0 و 6/0 قابل قبول است(هالاند31، 1999). همانطور که در شکل(2) مشخص است، اکثر ضرایب بارهای عاملی از ملاک ذکر شده بیشتر هستند که حاکی از تناسب مدلهای اندازهگیری از این نظر دارد. اعدادی که بر روی مسیر، بین سازهها و معرفها نمایش داده میشوند، در مدلهای انعکاسی، بیانگر بارعاملی است و اعداد داخل هر دایره، نشان دهنده ضریب تعیین32 سازه اصلی است و مقدار آن همیشه بین صفر و یک تغییر میکند. هرچه ضریب تعیین، بزرگتر باشد، نشان میدهد که خط رگرسیون، بهتر توانسته تغییرات متغیر وابسته را به متغیر مستقل نسبت دهد.
جدول شماره 3. نتایج مربوط به پایایی مرکب و آلفای کرونباخ |
متغیر | پایایی مرکب | آلفای کرونباخ | میانگین واریانس استخراج شده |
شرایط مداخله گر | 958164/0 | 952647/0 | 638131/0 |
راهبرد ها و اقدامات اصلی | 910038/0 | 889054/0 | 516057/0 |
شرایط علی | 970663/0 | 968541/0 | 551183/0 |
پیامد ها | 945829/0 | 937332/0 | 593480/0 |
فرآیند های وفادار سازی مشتریان | 942441/0 | 938887/0 | 540708/0 |
شرایط زمینه ای | 950559/0 | 944940/0 | 517022/0 |
4-4. برازش مدل ساختاری
در بررسی برازش مدل ساختاری از معیارهای آماره تی37، ضریب تعیین و ضریب مسیر، استفاده میشود. مدل مفهومی آزمون شده در حالت استاندارد با الگوریتم پی ال اس38 و ضریب مسیرها در شکل شماه(3) ارائه شده است. اعدادی که بر روی مسیر سازهها نشان داده شده است، ضریب مسیر نامیده میشوند. این اعداد، بیانگر بتای استاندارد شده در رگرسیون یا ضریب همبستگی دو سازه هستند و میزان تاثیر مستقیم یک متغیر بر متغیر دیگر را نشان میدهند.
شکل شماره 3. مدل پژوهش در حالت معناداری( آماره تی ) |
جدول شماره 4: ضریب تغیین متغیر های پژوهش |
متغیر | ضریب تعیین39 |
شرایط مداخلهگر | 573470/0 |
راهبردها و اقدامات اصلی | 285109/0 |
شرایط علی |
|
پیامدها | 749603/0 |
فرآیند های وفادارسازی مشتریان | 564578/0 |
شرایط زمینهای | 741071/0 |
5-4. برازش مدل کلی و آزمون فرضیات
پس از مناسب بودن برازش مدل ساختاری از معیار نیکویی برازش در بررسی مدل کلی استفاده میشود( تننهاوس و همکاران، 2004).40 طبق ساختار مدلسازی مسیری پی ال اس، لازم است هر قسمت از مدل بهینه شود. به همین دلیل در مدلسازی مسیری پی ال اس از سه شاخص اشتراک، شاخص افزونگی و شاخص نیکویی برازش41 استفاده شده است. مثبت بودن شاخص اشتراک و شاخص افزونگی به ترتیب نشان دهنده کیفیت مطلوب مدل اندازهگیری و کیفیت مطلوب مدل معادلات ساختاری است. از شاخص نیکویی برازش میتوان برای ارزیابی برازش مدل اندازه گیری و مدل معادلات ساختاری در تحلیلهای پی ال اس استفاده کرد. مثبت بودن شاخص نیکویی برازش، برازش کلی مدل را نشان میدهد. این شاخص به صورت میانگین ضریب تعیین و متوسط مقادیر اشتراکی از طریق فرمول زیر محاسبه میشود.
GOF=
از آنجایی که این مقدار به دو شاخص مذکور وابسته است، حدود این شاخص بین صفر و یک بوده و سه مقدار 01/0، 25/0 و 36/0 را به ترتیب به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای شاخص نیکویی برازش عنوان میکنند(وتزلس و همکاران42، 2009). جدول زیر شاخصهای برازش مدل را نشان میدهد. حصول مقدار 570/0 برای شاخص نیکویی برازش، برازش بسیار مناسب مدل کلی را تأیید میکند.
متغیر
| شاخص اعتبار اشتراک43
| شاخص اعتبار افزونگی44
| مقادیر اشتراکی45 | ضریب تعیین | شاخص نیکویی برازش46 |
شرایط مداخلهگر | 578311/0 | 362659/0 | 638131/0 | 573470/0 | 570/0 |
راهبردها و اقدامات اصلی | 389309/0 | 096136/0 | 516057/0 | 285109/0 | |
شرایط علی | 517109/0 | 517109/0 | 551183/0 |
| |
پیامدها | 522675/ | 430186/0 | 593480/0 | 749603/0 | |
فرآیندهای وفادارسازی مشتریان | 480934/0 | 234568/0 | 540708/0 | 564578/0 | |
شرایط زمینهای | 468811/0 | 374809/0 | 517022/0 | 741071/0 |
جدول شماره 5. شاخص های برازش مدل کلی |
برای آزمون معناداری فرضیهها، آزمون بوت استراپ47 به کار گرفته شد و از شاخص جزئی مقدار آماره تی استفادهشد. از آنجا که برای رد یا تایید فرضیهها، مقدار تی باید بیشتر از 96/1 یا کمتر از 96/1- باشد، مقدار پارامتر بین دو دامنه در الگو، مهم شمرده نمیشود. همچنین مقادیر بین این دو مقدار حاکی از عدم وجود تفاوت معنادار مقدار محاسبه شده برای وزنهای رگرسیونی با مقدار صفر در سطح 95 درصد اطمینان دارد.
5.بحث و نتیجه گیری
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ پژوهش حاضر، بررسی اثرات پارامترهای جایگاهیابی برند و مدیریت تجربه مشتریان در وفادارسازی مشتری ﺑﺎ استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در شرکت ارتباطات سیار ایران میباشد. دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ پژوهش، ﻣﺴﺘﻠﺰم ﭘﯿﮕﯿﺮي این اهداف(بررسی روابط بین ابعاد مدل مفهومی موجود و بررسی مدل مفهومی وفادارسازی مشتریان بر اساس داده های همراه اول) میباشد. در این مدل، متغیرهای مورد بررسی، خروجی مقاله کیفی نویسندگان این پژوهش با عنوان طراحی الگوی وفاداری مشتری با استفاده از رویکرد جایگاهیابی برند و مدیریت تجربه مشتریان است. متغییرهای شرایط زمینهای و مداخلهگر اثر مستقیم و همچنین اثر غیر مستقیم از طریق متغیر راهبردها و اقدامات بر پیامدهای وفادارسازی مشتری دارند و متغیر راهبردها و اقدامات نیز اثر مستقیم بر پیامدهای وفادارسازی مشتری دارد. متغیر شرایط علی، اثر غیر مستقیم(از طریق متغیرهای شرایط زمینهای و مداخلهگر) و متغیر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان نیز اثر غیر مستقیم(از طریق متغیر راهبردها و اقدامات) بر متغیر پیامدهای وفادارسازی دارند. یافتههای پژوهش در رابطه با فرضیههای پژوهش به شرح جدول شماره(6)می باشد.
جدول شماره 6. یافتههای پژوهش در رابطه با فرضیهها
|
فرضیات | ضریب مسیر | آماره تی | نتیجه | توضیحات |
شرایط علّی بر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان،اثر مثبتی دارد. | 347/0 | 990/4 | تایید | فرضیه تاثیر شرایط علّی بر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
شرایط علّی بر شرایط مداخلهگر وفادارسازی مشتریان، اثر مثبتی دارند. | 757/0 | 906/27 | تایید | فرضیه تاثیر شرایط علّی بر شرایط مداخلهگر وفادارسازی مشتریان با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
شرایط علّی بر شرایط زمینهای وفادارسازی مشتریان، اثر مثبتی دارند. | 861/0 | 509/65 | تایید | فرضیه تاثیر شرایط علّی بر شرایط زمینهای وفادارسازی با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
شرایط زمینهای بر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان، اثر مثبتی دارند. | 322/0 | 805/3 | تایید | فرضیه تاثیر شرایط زمینهای بر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
شرایط زمینهای بر اقدامات و راهبرد ها اثر مثبتی دارند. | 020/0- | 252/ | رد | فرضیه تاثیر شرایط زمینهای بر اقدامات و راهبرد ها با 95 درصد اطمينان پذیرفته نمیشود. |
شرایط زمینهای بر پیامدهای وفادارسازی مشتریان اثر مثبتی دارند. | 171/0 | 011/2 | تایید | فرضیه تاثیر شرایط زمینهای بر پیامدهای وفادارسازی مشتریان با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
شرایط مداخلهگر بر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان، اثر مثبتی دارد. | 195/0 | 620/2 | تایید | فرضیه تاثیر شرایط مداخلهگر بر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
شرایط مداخلهگر بر اقدامات و راهبردها، اثر مثبتی دارند. | 049/ | 617/ | رد | فرضیه تاثیر شرایط مداخله گر بر اقدامات و راهبردها با 95 درصد اطمينان، پذیرفته نمیشود. |
شرایط زمینهای بر پیامدهای وفادارسازی، اثر مثبتی دارند. | 233/ | 441/3 | تایید | فرضیه تاثیر شرایط زمینهای بر پیامدهای وفادارسازی با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
فرآیندهای وفادارسازی مشتریان بر اقدامات و راهبرد ها، اثر مثبتی دارند. | 516/ | 926/3 | تایید | فرضیه تاثیر فرآیندهای وفادارسازی مشتریان بر اقدامات و راهبردها با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت میباشد، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
اقدامات و راهبردهای وفادارسازی بر پیامد ها، اثر مثبتی دارند. | 891/ | 713/36 | تایید | فرضیه تاثیر راهبردها و اقدامات وفادارسازی بر پیامدها با 95 درصد اطمينان، پذیرفته میشود و از آنجا که ضریب مسیر مثبت است، بنابراین این تاثیر به صورت مستقیم میباشد. |
ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻔﺎوتﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﺑﯿﻦ اﯾﻦ پژوهش و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ وﺟﻮد دارد و ﺟﺰء ﻧﻮآوريﻫﺎي اﯾﻦ پژوهش ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد، از ﻟﺤﺎظ ﻣﺪل و اﺟﺰاي آن ﻧﯿﺰ ﺗﻔﺎوتﻫﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد، وﻟﯽ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﯽﺗﻮان رواﺑﻂ و ﻣﻘﺎﯾﺴﺎﺗﯽ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم داد که در زیر به برخی از آنها اشاره میگردد.
کو، یو و هان(2020) در مقاله خود به نقش برنامههای وفاداری در تقویت وفاداری مهمانان در هتل، پرداختهاند. این پژوهش به بررسی روابط بین ارزش درک شده برنامه وفاداری، رضایت مشتری با برنامههای وفاداری، تعهد موثر، موانع جابجایی و وفاداری به نام تجاری توسط مشتری در زمینه هتلداری، میپردازد. نتایج نشان میدهد که ارزش درکشده از یک برنامه وفاداری در شکلگیری برند ضروری است. سرانجام، نتایج حاصل از یک تحلیل غیرمستقیم نیز نشان میدهد که یک تعهد موثر بین ارزش درکشده از یک برنامه وفاداری و وفاداری مشتری به نام تجاری، وجود دارد. در پژوهش حاضر، فرآیندهای وفادارسازی در همراه اول با مقولههای ارائه ارزش به مشتریان(مدیریت مشکلات مشتریان و بهبود عملیات خدمت رسانی)، بازارشناسی و تحلیل بازار و مشتریان(تحلیل مشتریان هدف و پایش محصولات و خدمات)، خلق ارزش مورد انتظار مشتریان(توسعه محصولات و خدمات ترغیبی و توسعه محصولات و خدمات شخصی شده)، توسعه تعاملات با مشتریان( برنامههای وفادارسازی مشتریان و ارتباط هدفمند با مشتریان) و توسعه و بهبود بستر فنی و نیروی انسانی (بهبود عملیات فنی و بهبود عملیات منابع انسانی) بر پیامدهای وفاداری(پیامدهای مشهود و نامشهود سازمانی و پیامدهای مشهود و نامشهود بازار برای سازمان و مشتریان) تأثیر مستقیم دارند.
ونگ، بالگلو و تانفورد(2019) در پژوهشی به بررسی ایجاد وفاداری از طریق برنامههای پاداش: تأثیر ادراک از انصاف و دلبستگی به برند، پرداختهاند. در این پژوهش، ادراک از عدالت به عنوان یک عنصر اصلی برای تقویت اثربخشی برنامههای وفاداری ارزیابی شدهاست. این مطالعه به بررسی نقش میانجی دلبستگی به برند و قصد وفاداری برای درک عدالت و وفاداری میپردازد. این پژوهش سهم از کیف پول مشتری را به عنوان یک نتیجه مهم در روند وفاداری مشتری معرفی مینماید. نتایج نشان میدهد، انصاف مبتنی بر ارتباطات و ارزش، به طور قابل توجهی بر دلبستگی به برند و قصد وفاداری، تأثیر میگذارد. در پژوهش حاضر نیز، همراه اول با توسعه راهبرد های وفادارسازی مشتریان، توسعه راهبرد های خلق ارزش برای مشتریان و توسعه راهبرد های ارتباط با مشتریان بر وفادارنمودن مشتریان گام بر میدارد.
کاناکاران، بری و رابسون(2020) در مقالهای، تأثیر ساختار فرهنگ و صنعت ملی بر وفاداری مشتری در خرده فروشی مواد غذایی را بررسی کردهاند. این پژوهش، برای اولین بار، تأثیر فرهنگ و صنعت ملی بر وفاداری مشتری در خرده فروشیهای مواد غذایی را مطالعه مینماید. خرده فروشان مواد غذایی سابقه طولانی و مداوم در گسترش بینالمللی این صنعت را دارند و درک این مسئله که چگونه میتوان وفاداری را در زمینههای مختلف پرورش داد، بسیار حیاتی است. در این پژوهش هم تفاوتهای کلیدی پیرامون شناخت مصرفکنندگان از برنامههای وفاداری و عوامل اصلی انواع مختلف وفاداری، شناسایی شدهاست. در پژوهش حاضر، شرایط محیط کلان یعنی: وضعیت نظام اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حاکمیتی موجود در جامعه بر وفاداری مشتریان همراه اول تأثیر میگذارد. همچنین پیچیدگی شرایط محیطی با مولفههای به روز بودن تکنولوژی در صنعت تلکام و شرایط سیاسی و بینالمللی( تأثیر تحریمها) بر وفادارسازی مشتری اثرگذار هستند.
شرپن، دراقیشی و نیمان(2018) در پژوهشی به بررسی مدیریت تجربه مشتری برای افزایش وفاداری مشتری در صنعت خودرو پرداختهاند. در این پژوهش، شرایط فعلی فروش در صنعت خودرو و رویکرد جدید ناشی از دیجیتالی شدن آن، بررسی شدهاست. نتایج نشان میدهد با توجه به تجربه متفاوت مشتری، مدیریت برای رسیدن به وفاداری بلند مدت مشتریان و رشد شرکت، به یک استراتژی متمرکز در عصر دیجیتال نیاز دارد. بنابراین، لازم است با توجه به عملکرد فروشندگان خودرو، فناوریهای نوآورانهای برای برقراری ارتباط با مشتری بکار گرفته شود. در پژوهش حاضر هم، خلق ارزش مورد انتظار مشتریان با مولفههای توسعه محصولات و خدمات ترغیبی(ارائه محصولات هدیه جهت معرفی محصول و طراحی و پیاده سازی کمپین های قرعه کشی و تخفیفی) و توسعه محصولات و خدمات شخصی شده (ارائه کمپینها و طرحهای مناسبتی و ارائه خدمات غیر حضوری به مشتریان هدف) در راستای ارائه تجربه خوب به مشتری به منظور افزایش رضایت و وفاداری مشتری، پرداخته شده است و مورد تایید میباشد.
نلکا، بویاشی و ری(2018) در پژوهش خود به بررسی جایگاهیابی برند و اطلاعات سلیقه مصرفکننده، پرداختهاند. در این پژوهش، بررسی میشود که چگونه یک خرده فروش میتواند در حضور رقابت بین مارک فروشگاه خرده فروشان و یک برند ملی تولید کنندگان از دستیابی به اطلاعات مربوط به سلیقه مصرفکننده، سود ببرد. تمرکز روی تأثیر کسب اطلاعات و استراتژی خرده فروشان در جایگاهیابی برند است. تجزیه و تحلیل نشان میدهد، دستیابی به اطلاعات مربوط به سلیقه و رفتار مشتریان، به خرده فروشان اجازه میدهد تصمیمگیریهای بهتری برای جایگاهیابی داشتهباشند. در این پژوهش هم شرایط مداخلهگر، تصویر ذهنی مشتریان از همراه اول(ارزشمندی برند همراه اول در بازار، جایگاه مناسب شرکت در بازار تلفن همراه) و قدرت برند همراه اول در بازار(قدمت همراه اول و داشتن منابع مالی کافی و قدمت و اهمیت شماره های دائمی همراه اول) در وفاداری مشتریان به همراه اول اثرگذار هستند.
وانگ و همکاران(2019) مقالهای تحت عنوان وفاداری از طریق برنامههای پاداش با عنوان: ارزیابی تاثیر ادراک عدالت و وابستگی به برند بر برنامههای وفاداری را ارائه کردهاند. این مطالعه، سهم خرید مشتری را به عنوان نتیجه ضروری فرآیند وفاداری، معرفی مینماید. نتایج نشان میدهد که انصاف مبتنی بر ارتباط و ارزش، به طور قابل توجهی بر دلبستگی به برند و قصد وفاداری، تاثیر میگذارد. همراه اول هم با توسعه راهبردهای تعامل با مشتریان، توسعه راهبرد های خلق ارزش برای مشتریان و توسعه راهبرد های ارتباط با مشتریان در جهت وفادارسازی مشتریان خود، میپردازد.
ارنست امکا ایزوگو(2016)در پژوهشی با عنوان وفاداری مشتری در بخش خدمات مخابراتی، به بررسی نقش کیفیت خدمات و تعهد مشتری در وفاداری مشتری، پرداختهاست. یافتههای پژوهش نشان میدهد که قابلیت اطمینان به خدمات، وفاداری مستقیم مشتری را پیش بینی مینماید، در حالی که اعتماد به خدمات، چنین نیست. تعهد عاطفی، اثر مستقیم مثبتی بر وفاداری مشتری دارد و تا حدی رابطه بین قابلیت اطمینان و وفاداری مشتری را میانجیگری میکند. در مقابل، اثرگذاری میانجی تعهد عاطفی و تداوم رابطه بین تضمین خدمات و وفاداری مشتری، مثبت اما ناچیز است. در نهایت، تعهد عاطفی، تأثیر تعهد پیوسته بر وفاداری مشتری را میانجیگری مینماید. بررسیهای پژوهش حاضر هم نشان میدهد شرکت ارتباطات سیار ایران با توسعه و بهبود خدمات و شبکه، با تمرکز بر بهبود کیفیت خدمات و توسعه خدمات نوین در راستای وفاداری مشتریان خود حرکت میکند و در این موضوع با پژوهش ازوگو، همخوانی دارد.
لازلو ساتوس و هنینگ کریس(2016) در مقالهای با عنوان تصویر برند، روابط تجاری و ارزش مشتری به بررسی نقش تعدیل کننده هزینه تبلیغات و شدت عملکرد نیروی کار در وفاداری مشتری، پرداختهاند. هدف این پژوهش، بررسی و پیشنهاد تاثیر دو میانجی جدید، یعنی تبلیغات و شدت تلاشهای کارکنان در پیشبینی تاثیر تصویر برند و اعتماد به کارکنان، میباشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد، تصویر برند و عملکرد كاركنان شرکت، تأثير قابل توجهي بر ارزش و درك مشتري از شرکت داشته و اختلاف قابل توجهي در الگوها در زمينههاي انتخاب شده، ايجاد میکند. در پژوهش حاضر هم همراه اول با تاکید بر توسعه نیروی انسانی مشتری محور با مولفههای داشتن فرهنگ سازمانی مشتریمدار و ایجاد همدلی در بین کارکنان به وفادار نمودن مشتریان خود میپردازد.
پل ولنتاین(2016) در پژوهش خود به بررسی مسیر وفاداری مشتری با یک آزمایش تجربی از چارچوب وفاداری دیک و باسو48 پرداختهاست. یافتهها نشان میدهد اقدامات بازاریابی، یعنی سیاست و خط مشیگذاری اختصاصی، تبلیغات، نمایش محصول، پایان فروش و سیاست حفظ قیمت، بر وفاداری مشتری، تاثیر میگذارد. در پژوهش حاضر نیز فرآیند بازارشناسی و تحلیل بازار و مشتری با تاکید بر تحلیل رفتار مشتریان هدف و پایش محصولات و خدمات خود و رقبا، بر این موضوع صحه میگذارد. همچنین در قسمت پیامدهای وفادارسازي مشتریان، مفاهیم پیامدهای مشهود و نا مشهود بازار در راستای کاهش ریزش مشتریان، انجام تبلیغات دهان به دهان مثبت به نفع شرکت، برندسازی در بلند مدت و تاثیر مثبت بر جایگاه برند شرکت در بازار، اقدامات بازاریابی در جهت وفادارسازی مشتری قلمداد میشود.
ستوره، سید جوادین و مومنی(2014) در مقالهای به تبیین مدل چهار مرحلهاي خلق وفاداري از طریق متغیرهاي موثر در مدیریت ارتباط با مشتري، پرداختهاند. این پژوهش با هدف بررسی مراحل چهارگانه وفاداري مشتریان(وفاداري شناختی، عاطفی، کنشی و رفتاري) و شناسایی عوامل موثر بر آن، انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که فرآیند شکلگیري وفاداري در مشتریان از الگوي چهار مرحلهاي پیشنهادي، پیروي مینماید. به علاوه، فرضیات مبتنی بر وجود رابطه معنادار میان تصویر سازمانی، رضایت مشتریان و وفاداري مورد تائید قرار گرفته است، در حالیکه رابطه معناداري میان تصویر سازمانی و اعتماد و همچنین اعتماد و وفاداري شناختی، مشاهده نشد. در پژوهش حاضر نیز جایگاه برند در بازار با عناصر تصویر ذهنی مشتریان از همراه اول و قدرت برند همراه اول در بازار بر راهبردها و اقدامات اصلی وفادارسازی مشتریان و پیامدهای آن، اثر مثبت دارند و ارزشمندی برند، قدرت برند و جایگاه مناسب شرکت در بازار از ارکان اصلی جایگاهیابی برند و تاثیر آن بر وفادارسازی مشتریان میباشد.
جیسون کیو ژان و همکاران(2014) در پژوهشی به بررسی وفاداری مشتری و ارزش طول عمر مشتری، تجربه کالاهای بسته بندی شده مصرفی، پرداخته اند. نتایج پژوهش نشان میدهد که در حوزه کالاهای بسته بندی شده مصرفی، وفاداری مشتری با درآمد مشتری و حفظ مشتری، رابطه مثبتی دارند که هر دو، محرک ارزش طول عمر مشتری هستند. یکی از پیامدهای پژوهش حاضر نیز پیامد های مشهود سازمانی میباشد که به افزایش درآمد و سود شرکت در بلند مدت، افزایش سهم همراه اول از کیف پول مشتری و کاهش هزینه های بازاریابی و جذب مشتریان جدید تأکید میکند.
مرادی(2010) در پژوهشی به طراحی و تبیین مدل وفاداری مشتری در صنعت بیمه پرداخته است. در این پژوهش، مدل وفاداری مشتریان در صنعت بیمه با توجه به رابطه بین کیفیت ارائه خدمات محسوس و نامحسوس و میزان رضایت و وفاداری رفتاری و نگرشی مشتریان، مورد بررسی قرار گرفتهاست. نتایج حاصله نشان از تایید رابطه بین کیفیت ارائه خدمات و وفاداری رفتاری و نگرشی مشتری در گرو میزان رضایت مشتری از ارائه خدمات محسوس و نامحسوس میباشد. در پژوهش حاضر هم مقوله توسعه و بهبود خدمات و شبکه تلفن همراه با مفاهیم اصلی بهبود کیفیت خدمات، توسعه خدمات نوین و بهبود کیفیت شبکه، جزء شرایط علّی وفادارسازی مشتریان میباشد و با پژوهش یاد شده همخوانی دارد و اطلاعات بدست آمده از پرسشنامههای مشتریان، مدل پارادایمی بدست آمده را تایید میکند.
نتایج پژوهش، بیانگر این موضوع است که مشتریان به علت وجود عوامل علّی پژوهش حاضر در سازمان میمانند و از محصولات و از خدمات آن استفاده مینمایند. زمانی که این نقطه تماس مشتری با سازمان شکل گرفت از طریق راهبردهای پژوهش یعنی توسعه راهبردهای وفادارسازی مشتریان، توسعه راهبردهای تعامل با مشتریان، توسعه راهبردهای ارتباط با مشتریان، توسعه راهبردهای حفظ و نگهداشت مشتریان و توسعه راهبردهای خلق ارزش برای مشتریان، رضایت و وفاداری مشتری ارتقاء مییابد. پس لازم است سازمان از این راهبردها نهایت استفاده را نماید. این موضوع نیازمند آموزش دائمی کارکنان و توجه به خواستهها و نیازهای مشتریان و پایش مداوم بازار و رقبا میباشد. مدیران سازمان باید بهبود و ارتقای رضایتمندی مشتری را در دستور کار خود قرار دهند و از روشهای نوین و تجارب کسب و کارهای موفق در این زمینه استفاده نمایند، به نوعی که سازمان باید دائماً در حال یادگیری و پرورش خود باشد تا بتواند در این دنیای سرشار از رقابت به حیات خود ادامه دهد و به موفقیتهای ماندگار دست یابد. بنابراین، میتوان بیان نمود، نتایج پژوهش حاضر برای سازمانها و شرکتها مخصوصا در صنعت تلکام بسیار مفید میباشد. چرا که آنها میتوانند با شناسایی جایگاه و موقعیت فعلی خود در بازار و در نزد مشتریان خود در زمینه ارائه تجربه خوب به مشتریان، راهبردهای مؤثری را به کار گرفته و خود را در مسیر تحولات مثبت و اثرگذار قرار دهند. استفاده از راهبردها به ایجاد پیامدهایی چون پیامدهای مشهود و نا مشهود بازار و سازمان میانجامد که باعث تقویت و بهبود روابط سازمان با مشتری میشود که هم برای مشتری و هم برای سازمان، مفید و مؤثر می باشد. اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رود، پژوهش ﺣﺎﺿﺮ از اﺑﻌﺎد زﯾﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ داﻧﺶ در ﺣﻮزه وفادارسازی مشتریان ﮐﻤﮏ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺮرﺳﯽ اﺑﻌﺎد مدل وفادارسازی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن، ﻣﺴـﺘﻠﺰم ﭘـﺬﯾﺮش ﻣﻮﺟﻮدﯾـﺖ ﭘﻮﯾـﺎي اﯾـﻦ مدل اﺳـﺖ. ﺑﺎ آن ﮐﻪ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ پژوهش، اﺗﺨﺎذ روﯾﮑﺮد ﻓﺮاﯾﻨﺪي و ﺟﺎﻣﻊ را ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺎﻫﯿـﺖ مدل وفادارسازی ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ، اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻢ ﺗﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﯾﺞ پژوهش ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ- ﻣﻘﺎﯾﺴﻪاي. ﺑﻪ ﮐـﺎرﮔﯿﺮي ﻣـﺪل ارزﯾـﺎﺑﯽ ﺗﺎﺋﯿـﺪ ﺷـﺪه اﯾـﻦ پژوهش در سایر صنایع مخابراتی و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ها با نتایج این پژوهش. ﺑﺮرﺳﯽﺗﻌﻤﯿﻢ ﭘﺬﯾﺮي آﻣﺎري اﻟﮕﻮي ﺗﺤﻘﯿﻖ. ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﻣﺪل پژوهش در ﺳﺎﯾﺮ اپراتور های ﻓﻌﺎل در صنعت تلکام در ﺣﻮزه ﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺷﺒﯿﻪ تلفن همراه. ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎي ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺮاي ﻋﻨﺎﺻﺮ اﻟﮕﻮي پژوهش. اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎي ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫـﺎ و اﺑﻌﺎد ﻣﺪل و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪل ﺳﻨﺠﺶ وفادار سازی ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن.
ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻧﻘﺶ اﯾﻦ پژوهش در بررسی تأثیر بکارگیری جایگاهیابی برند و مدیریت تجربه مشتریان در وفادارسازی، از ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻬﺎت ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮ آن وارد اﺳﺖ. ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ به کمبود پژوهشهای انجام شده مرتبط با موضوع مقاله بر میگردد که در پژوهش های قبلی از دو سازه قدرتمند جایگاهیابی برند و مدیریت تجربه مشتریان در وفادار نمودن مشتریان، کمتر استفاده شده است و برخی از محدودیتها نیز به جمع آوری دادهها مربوط میشود که میتوان به این محدودیتها اشاره کرد: استفاده از روش نمونهگیری تصادفی که در برخی موارد شاید نمونه انتخاب شده معرف جامعه نباشد. عدم دسترسی به پاسخ دهندگان(مشتریان همراه اول) به پرسشنامه و مجاب کردن آنها به تکمیل صحیح آنها. تعداد بالای سوالات پرسشنامه که برخی از پاسخدهندگان از تکمیل آنها امتناع میکردند یا پرسشنامه را به صورت کتمال تکمیل نمیکردند.
منابع و مأخذ:
ستوره، فیروزه، سید جوادین، سید رضا، مومنی، منصور.( 1393 ). تبیین مدل چهار مرحله اي خلق وفاداري از طریق متغیرهاي موثر در مدیریت ارتباط با مشتري. پژوهشهاي مدیریت عمومی، 7(23)، 67-53
مرادي، محسن.(1389)." طراحی و تبیین مدل وفاداری مشتری در صنعت بیمه )مورد مطالعه: شرکت بیمه کارآفرین). فصلنامه مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، 5(14)
Asli, D.A., & Tasci, R. (2018). Testing the cross-brand and cross-market validity of a consumer-based brand equity (CBBE) model for destination brands colleg of hospitality management, Journal of Tourism Management, 65(1), 143-159.
Altaf, M., Iqbal, N., Mohd, S., & Sial, M.H. (2017). Managing consumer-based brand equity through brand experience in Islamic banking. Journal of Islamic Marketing, 8(2), doi: 10.1108/ JIMA-07-2015-0048.
Cornelia, P. & Ratneshwar, S. (2015). The use of comparative advertising for brand bositioning: Association versus differentiation, Journal of Consumer Research, 18(2) 16-145.
Danko, T.P., Panova, E.A., Kazaryan, M.A., Kazaryan, A.A., & Sekerin, V.D. (2017). Competitive estimating of value positioning of the intangible assets marke. International Journal of Applied Business and Economic Research, 15(8), 201.
Garas, S. R. R., Mahran, A. F. A., & Mohamed, H. M. H. (2018). Internal corporate branding impact on employees: brand supporting behaviour. Journal of Product & Brand Management, 27(1), 79-95.
Hwang, E., Baloglu, S., & Tanford, S. (2019). Building loyalty through reward programs: The influence of perceptions of fairness and brand attachment. International Journal of Hospitality Management, 76, 19-28.
Izogo, E.E. (2017). Customer loyalty in telecom service sector: the role of service quality and customer commitment. The TQM Journal, 29(1), 19 - 36
Jason, Q., Zhang, A., Ashutosh Dixit, B., & Friedmann, R. (2014). Customer loyalty and lifetime Value: An empirical investigation of consumer packaged goods. Journal of Marketing Theory and Practice, 18(2), 127-140.
Koo, B., Yu, J., & Han. (2020). the role of loyalty programs in boosting hotel guest loyalty: Impact of switching barriers. International Journal of ospitality Management, 84.
Kanakaratne, M.D.S., Bray, J., & Robson, J. (2020). The influence of national culture and industry structure on grocery retail customer loyalty. Journal of Retailing and Consumer Services, 54.
Nalca, A., Boyaci, T., & Ray, S. (2018). Brand positioning and consumer taste information. European Journal of Operational Research, 000, 1-14.
Pan, H., & Ha, H.Y. (2019). When do interest rates matter? Two methodological approaches to loyalty. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, https://doi.org/10.1108/APJML-06-2018-0229.
Scherpen, F., Draghici, A., & Niemann, J. (2018). Customer Experience Management to Leverage Customer Loyalty in the Automotive Industry. Journal Procedia - Social and Behavioral Sciences, 238, 374 – 380.
Zolkiewski, J., Story, V., Burton, J., Chan, P., Gomes, A., Hunter-Jones Lisa, P., O'Malley L., Chris, P., & Robinson, R. (2017). Strategic B2B customer experience management: The importance of outcomes based measures. Journal of Services Marketing, 31(2).
Zephaniah, C.O., Ogba, I.E., & Izogo, E.E. (2020). Examining the effect of customers’ perception of bank marketing communication on customer loyalty. Scientific African, 8, 2468-2276. https://doi.org/10.1016/j.sciaf.2020.e00383.
[1] - Sederland
[2] - Kooa, Yub & Han
[3] - White & Tong
[4] - Jacobi and Keynes
[5] - Hoor
[6] - White & Tong
[7] - Kanakaratne, Bray & Robson
[8] - Nalca, Boyaci & Ray
[9] - Brand
[10] - Story & Hess, 2010
[11] -Pine and Gilmore
[12] - Aoeen
[13] - Hafner
[14] - Scherpen, Draghici, & Niemann
[15] - Boudlaie and hahidi
[16] - Holistic customer value
[17] - Differentiation
[18] - Competitive advantag
[19] - Jain et al
[20] - Hwang, Baloglu & Tanford
[21] - Ernest Amka Izogo
[22] - Lazlo Satos and Henning Chris
[23] - Pol Valentine
[24] - Dick and Basso
[25] - Kurt Matzler
[26] - Jason Q. Jean
[27] - AVE
[28] - Structural Equation Modeling
[29] - SPSS
[30] - Rigdon
[31] - Holland
[32] - R2
[33] - Cronbach
[34] - Nanali
[35] - Worth
[36] - Fornell and Larker
[37] - T-Value
[38] - PLS
[39] - R2
[40] - Tenenhaus et at
[41] - Goodness of fit
[42] - Wetzels et al
[43] - CV- Com
[44] - CV- Red
[45] - Communaluty
[46] - GOF
[47] - BS
[48] - Dick and Basso