بهینه یابی شرایط استخراج عصاره قره قاط (Vaccinium macrocarpon) به روش خیساندن و بررسی اثر ضد باکتریایی آن

محورهای موضوعی : آلودگی میکروبی مواد غذائی

اسماعیل عطای صالحی ¹ (گروه مهندسی علوم و صنایع غذایی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)
امیر خدنگ نیک فرجام ² (گروه مهندسی علوم و صنایع غذایی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/09/04 تاریخ پذیرش : 1396/12/04 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: اثر ضد باکتریایی, بهینه یابی, قره قاط,

چکیده مقاله :

در این تحقیق شرایط استخراج عصاره‌ی الکلی قره قاط به روش خیساندن، با رویه آماری سطح پاسخ بهینه یابی و اثرات ضد باکتریایی عصاره بررسی گردید. جهت استخراج عصاره از شرایط دمایی 5 تا 60 درجه سانتی گراد، زمان 2 تا 10 ساعت، نسبت نمونه به حلال 4 تا 20 درصد و نسبت حلال اتانول به متانول صفر تا 100 درصد استفاده شد. اثرات ضد میکروبی عصاره‌ها با تعیین MIC و MBC علیه باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا مونوسایتوجنز، باسیلوس سرئوس و اشریشیا کلی ارزیابی شد. شرایط عملیاتی بهینه جهت حصول بیشینه‌ی مقدار عصاره‌ی قره قاط در فرآیند استخراج دمای 60 درجه‌ی سانتی‌گراد، زمان 10 ساعت، نسبت نمونه به حلال 43/11درصد و نسبت اتانول به متانول 88/88 درصد تعیین گردید. در این شرایط راندمان استخراج 88/4 درصد اندازه‌گیری شد. راندمان استخراج عصاره قره قاط بر اساس مدل ریاضی 17/5 درصد پیش‌بینی شد. نزدیکی مقدار راندمان استخراج تجربی با مقدار پیش‌گویی شده توسط مدل نشان دهنده‌ی کارایی نسبتا مناسب مدل می‌باشد. عصاره‌ی الکلی قره قاط حاصله دارای اثر ضدباکتریایی بود و بر رشد کلیه باکتری‌های مورد آزمون تاثیر گذاشت. در این بین حساسیت باکتری‌های گرم مثبت نسبت به گرم منفی بیشتر بود. باسیلوس سرئوس و اشریشیا کلی به ترتیب بیشترین و کمترین حساسیت نشان دادند. به‌طوری‌که به ترتیب کمترین و بیشترین مقادیر MIC و MBC را بین باکتری‌ها داشتند.

چکیده انگلیسی:

In this study, optimum conditions for extraction of the alcoholic extract of Vaccinium macrocarpon by soaking method and its antibacterial effects were determined by Response Surface Method. Extraction was carried out at a temperature of 5 to 60 ° C, 2 to 10 hours, and the sample to solvent ratio of 4 to 20%, and an ethanol / methanol solvent ratio of 0 to 100%. The antimicrobial effects of the extracts were evaluated by detection of MIC and MBC against Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Bacillus cereus and Escherichia coli bacteria. The optimum operating conditions to obtain the maximum amount of Cranberry extract were at 60 ° C, 10 hours, and the sample to solvent ratio 11.43% and the ethanol to methanol ratio 88.88%. In these conditions, the extraction yield was 4.88%. Extraction yield of cranberry extract was predicted based on the mathematical model was 5.17%. This value is close to the value predicted by the model indicates a relatively good performance model. Alcoholic extract of Vaccinium macrocarpon resulting antibacterial activity and influence on the growth of all bacteria was tested. Gram-positive bacteria were more sensitive than gram-negative bacteria. Bacillus cereus and E. coli, had the most and the least sensitivity to the alcoholic extract of Vaccinium macrocarpon. So that they had the lowest and the highest values of MIC and MBC among bacteria respectively.