مقایسه مهارت‌های اجتماعی، هوش هیجانی و افسردگی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و عادی در مدارس ابتدائی شهر مراغه

اقدسی, علی‌نقی; شکراله پور, لیلی

doi:10.30495/jinev.2023.1927612.2475

کد مقاله : JINEV-2104-2475 (R4) بازدید : 202 صفحه: 145 - 164

10.30495/jinev.2023.1927612.2475

نوع مقاله: پژوهشی

مقایسه مهارت‌های اجتماعی، هوش هیجانی و افسردگی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و عادی در مدارس ابتدائی شهر مراغه

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

علی‌نقی اقدسی ¹ , لیلی شکراله پور ²

1 - استادیار گروه روانشناسی ، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - دانش‌آموخته کارشناس‌ارشد روان‌شناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1400/02/02 تاریخ پذیرش : 1402/03/20 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: هوش هیجانی, افسردگی, مهارت‌های اجتماعی, اختلال یادگیری,

چکیده مقاله :

مهارت‌های اجتماعی یکی از عوامل مهم بر پیشرفت و موفقیت فرد در طول سال‌های تحصیلی است، زیرا موجب می شودکه فرد بداند که چه می‌گوید، چگونه انتخاب کند و در موقعیت‌های مختلف چگونه رفتار کند. پژوهش حاضر با هدف تعیین مقایسه مهارت‌های اجتماعی، هوش هیجانی و افسردگی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و عادی در مدارس ابتدائی شهر مراغه انجام شد. روش پژوهش حاضر علی مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری مدارس ابتدایی شهر مراغه بود که به صورت هدفمند (دارای اختلال یادگیری) و 40 دانش‌آموز عادی به روش همتاسازی از بین مدارس ابتدائی شهر مراغه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه مهارت‌های اجتماعی گرشام والیوت (1990) و پرسشنامه هوش هیجانی برادبری و گریوز (2005) و افسردگی دوران کودکی لانگ و تیشر (1983) استفاده شد. داده‌های بدست آمده با روش تحلیل واریانس چند متغیره و تی تک گروهی مستقل تحلیل شدند. نتایج نشان داد، بین میزان مهارت‌های اجتماعی (مهارت اجتماعی، همکاری، قاطعیت و خویشتن داری) و هوش هیجانی (خود آگاهی، خود مدیریتی، آگاهی اجتماعی، مدیریت رابطه) دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و عادی در مدارس ابتدائی شهر مراغه تفاوت معناداری وجود دارد (05/0> P). همچنین، تفاوت معنی داری بین افسردگی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و عادی در مدارس ابتدائی شهر مراغه وجود دارد (05/0> P). بر اساس نتایج پیشنهاد می‌شود که در مدارس، برنامه ریزی و هماهنگی لازم جهت استفاده از روشهای آموزش هوش هیجانی و همچنین مداخلاتی در جهت تقویت مهارت‌های اجتماعی برای دانش‌آموزان مدارس ابتدایی دارای اختلال یادگیری انجام گیرد. همچنین از نتایج پژوهش حاضر در طراحی مداخلات درمانی استفاده گردد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to compare the social skills, emotional intelligence and depression of students with learning disabilities and normal in primary schools in Maragheh. The method of the research study was comparative. The statistical population was all primary school students in Maragheh that were purposefully selected (with learning disabilities) and 40 normal students were selected by matching method from primary schools in Maragheh. To collect information Garsham and Eliot (1990) Social Skills Questionnaire, Bradbury and Graves (2005) Emotional Intelligence and Lang and Tisher (1983) childhood depression Questionnaire were used. Data were analyzed by multivariate analysis of variance and group independent t-test. The results showed that there was a significant difference between the level of social skills (social skills, cooperation, assertiveness and self-control) and emotional intelligence (self-awareness, self-management, social awareness, relationship management) of students with learning disabilities and normal in primary schools of Maragheh (P <0.05). Also, there was a significant difference between depression of students with learning disabilities and normal in primary schools in Maragheh (P <0.05). Based on the results, it was suggested that in schools, the necessary planning and coordination to use emotional intelligence training methods as well as interventions to strengthen social skills for primary school students with learning disabilities. Also use the results of the present study in the design of therapeutic interventions.

منابع و مأخذ:

آقاجانی، طهمورث؛ جبارف، رشید و مصطفی یوف، مشفق (1393). تأثیر بازی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان(مورد مطالعه: کودکان مقطع مهد کودک استان تهران). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(3)، 1-10.

امیری، محسن؛ پورحسین، رضا و میرعشقی، شادی (1396). بررسی رفتارهای آشکار (پرخاشگری و قانون شکنی) با رفتارهای ناآشکار(نشانه های افسردگی) در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری. مجله علوم روانشناختی، 16(62)، 165-179.

امیری برمکوهی، علی (1388). آموزش مهارت‌های زندگی برای کاهش افسردگی. فصلنامه روان شناسان ایران، 5(20)، 297- 308

اورک، جهانبخش؛ کوتی، هدی (1399). تأثیر آموزش مهارت خودافشانی بر کاهش افسردگی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول. مجله پیشرفتهای نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرور، 3(26)، 165-175.

برادبری، تراویس؛ گریوز، جین (1384). هوش هیجانی (مهارت‌ها و آزمون‌ها). ترجمه مهدی گنجی. انتشارات ساوالان چاپ اول.

جمشیدی، عفت؛ سیف نراقی، مریم (1384). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا بر نارسایی‌های ویژه یادگیری و دانش‌آموزان عادی 8 تا 12 ساله. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 5(15)، 86-69.

حاجلو، نادر، رضایی شریف، علی (1390). بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه مشکلات یادگیری کلورادو. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 1(1)، 24-43.

رضایی، اکبر؛ حافظی، علیرضا (1390). مقایسه مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان با نارسایی‌های ویژه در یادگیری، کم‌توان‌ذهنی، اوتیسم و عادی مدارس ابتدایی شهر تبریز. فصلنامه کودکان استثنایی، ۱۱ (۴)، ۳۶۳-۳۷۴

سادوک، بنیامین؛ سادوک، ویرجینیا (1384). خلاصه روانپزشکی: علو م رفتاری-روانپزشکی بالینی. ترجمه حسن رفیعی و خسرو سبحانیان. تهران: انشارات ارجمند.

سبزوار، مریم؛ عابدی، احمد؛ و لیاقتدار، محمدجواد (1392 ). مقایسه یادگیری اجتماعی – هیجانی و مهارت‌های اجتماعی مدارس غیردولتی بدون کیف در مدارس دولتی، مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، 6(20)، 188-171.

سلیمانی، اسماعیل؛ زاهد بابلان، عادل؛ فرزانه، جبرائیل و ستوده، محمد باقر (1390). مقایسه نارسایی هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و بهنجار، مجله ناتوانی های یادگیری، 1(1)، 78-93.

شهیم، سیما (1384). هنجاریابی مقیاس روش درجه بندی مهارت‌های اجتماعی برای کودکان پیش دبستانی. مجله اندیشه و رفتار، 41، 176-186.

شهیم، سیما (1382). مقایسه مهارت‌های اجتماعی و مشکلات رفتاری در دو گروه از کودکان عادی و مبتلا به اختلالات یادگیری در خانه و مدرسه. مجله روان شناسی و علوم تربیتی، 33(1)، 121-138.

گنجی، حمزه؛ میرهاشمی، مالک و ثابت، مهرداد (1385) هنجاریابی مقدماتی آموزش هوش هیجانی برادبری- گویوز. فصلنامه اندیشه و رفتار، 2(1)، 23-35.

گیلبرت، پ. (1386) غلبه بر افسردگی. ترجمه سیاوش جمال‌فر. تهران: انتشارات رشد.

نریمانی، محمد؛ رجبی، سوران (1384).بررسی شیوع و علل اختلالات یادگیری در دانش‌آموزان دوره ابتدایی استان اردبیل. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 5(3)، 231-252.

یارویسی، فهیمه، میهن دوست، زینب و مامی، شهرام(1400) اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مؤلفه‌های روانشناختی(استرس، اضطراب، افسردگی) و سبک‌های حل مسئله در دانش‌آموزان دوره متوسطه اول شهرستان سنندج. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 4(1)، 12-22.

Aghajani, T., Jabaref, R., & Mustafa Youf, M. (2013). The effect of play on children's social skills (case study: Kindergarten children in Tehran province). Iranian Social Development Studies, 6(3), 1-10. Agaliotis, I., & Goudiras, D. (2004). A profile of interpersonal conflict resolution of children with learning disabilities. Learning Disabilities. A Contemporary. Journal., 2, 15–29 [In Persian].

Agaliotis, I., & Kalyva, E. (2018). Nonverbal social interaction skills of children with learning disabilities, Research in Developmental Disabilities. 29.1–10

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5 Th Ed). Washington, DC: APA.

Amiri, M., Pourhossein, R., & Mireshghi, Sh. (2016). Investigating overt behaviors (aggression and breaking the law) with unobvious behaviors (symptoms of depression) in students with learning disabilities. Journal of Psychological Science, 16(62), 165-179.Auerbach, J. G., Gross-Tsur, V., Manor, O., & Shalev, R. S. (2008). Emotional and behavioral characteristics over a six-year period in youths with persistent and non-persistent dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 41, 263-273 [In Persian]..

Amiri Barmkohi, A. (2009). Teaching life skills to reduce depression. Iranian Psychologists Quarterly, 5(20), 297-308Bauminger, N., Edelsztein, H. S., & Morash, J. (2005). Social information processing and emotional understanding in children with LD. J. Learn. Disabil., 38, 45–61 [In Persian].

Bauminger, N., Schorr Edelsztein, H., & Morash J. (2015). Social information processing and emotional understanding in children with LD. J learn disable. 38(1): 45-61.

Bernard, S., & Turk J. (2009). Developing mental health services for children and adolescents with learning disabilities: A toolkit for clinicians. London: RCPsych Publications, 48-52.

Bradbury, T., & Graves, J. (2005). Emotional intelligence (skills and tests). Translated by Mehdi Ganji. Savalan Publications, first edition. El-Keshky, M., & Emam, M. (2015). Emotional and behavioral difficulties in children referred for learning disabilities from two Arab countries: A cross-cultural examination of the Strengths and Difficulties Questionnaire. Res dev disabil. 36(1): 459-69 [In Persian].

Elliott, S. N., & Gersham, F. M. (1993). Social skills interventions for children. Behavior Modification, 17, 287-313.

Elmer, T., Mepham, K., & Stadtfeld, C. (2020). Students under lockdown: Comparisons of students’ social networks and mental health before and during the COVID-19 crisis in Switzerland. PLoS One 2020, 15(7): e0236337.

Freilich, R., & Shechtman, Z. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic Adjustment of children with learning disabilities. The Arts in Psychotherapy, 37, 97–105.

Fred, J., Pierre, C., Sheilah, H. J. A., R., Lena w. H., Margreth, G., Irene J., Tobias, S., klara, E., & Eva, S. (2021). Depression, anxiety and stress among Swedish university students before and during six months of the COVID-19 pandemic: A cohort study. Scandinavian Journal of Public Health, 7(14): 1-9.

Ganji, H., Mirhashemi, M., & Sabet, M. (2006). Standardization of Bradbury-Graves' Emotional Intelligence Test, Thought and Behavior in Clinical Psychology (Applied Psychology), 1(2): 23-35 [In Persian].

Gresham, F. M., & Elliott, S. N. (1990). Social Skills Rating system. Circle Pines. MA: American Guidance Services.

Gilbert, P. (2008) Overcoming depression. Translated by Siavash Jamalfar. Tehran: Rushd Publications. [In Persian].

Hajloo, N., & Rezaie Sharif. A. (2012). Psychometric properties of Colorado Learning Difficulties Questionnaire (CLDQ). Journal of Learning Disabilities, 1(1): 24-43 [In Persian].

Hazel, J. S., & Schumaker, J. B. (1988). Social skills and learning disabilities: Current issues and recommendations for future research. In J. F. Kavanagh & T. J. Truss, Jr. (Eds.), Learning disabilities: Proceedings of the national conference (pp. 293-344). Parkton, MD: York Press.

Hen, M., & Goroshit, M. (2014). Academic procrastination, emotional intelligence, academic self-efficacy, and GPA: a comparison between students with and without learning disabilities. J Learn Disabil, 47(2): 116-124.

Huckins, J. F., daSilva. A. W., & Wang, W. (2020). Mental health and behavior of college students during the early phases of the COVID-19 pandemic: Longitudinal smartphone and ecological momentary assessment study. J Med Internet Res, 22(6): e20185.

Ibrahim, Ø., & Snipstad, M. (2021), Concerns regarding the use of the vulnerability concept in research on people with intellectual disability. British Journal of Learning Disabilities, 4(1): 1-8.

Jamshidi, E., & Saif Naraghi, M. (2004). Comparison of social skills of students with special learning disabilities and normal students aged 8 to 12. Research in the field of exceptional children, 5(15), 69-86. Job, J. M., & Klassen, R. M. (2012). Predicting performance on academic and non-academic tasks: A comparison of adolescents with and without learning disabilities. Contempt Edu Psychol, 37(2): 162-9.

Klassen, R. M., & Lynch, S. L. (2007). Self-efficacy from the perspective of adolescents with learning disabilities and their specialist teachers. Journal of Learning Disabilities, 40, 494-507.

La Graca, A. M., & Mesibov, G. (1979). Social skills instruction with learning disabled children selecting skills and implementing training. Journal of clinical child psychology, 8, 234-241.

La Greca, A. M., & Stone, W. L. (1990). Children with learning disabilities: the role of achievement in social, personal and behavioral functioning. In H. L. Swanson & B. K. Keogh (Eds), Learning disabilities: theoretical and research issues. Hillsdale, N. J: Erlbaum, 333-352.

Li, H., & Morris, R. J. (2007). Assessing fears and related anxieties in children and adolescents with learning disabilities or mild mental retardation. Res Dev Disable. 28(5): 445-57.

Mafra, H. (2015). Development of Learning and Social Skills in Children with Learning Disabilities: An Educational Intervention Program. Soc Behav Sci, 209(1): 221-8.

Mammarella, I. C., Ghisi, M., Bomba, M., Bottesi, G., Caviola, S., Broggi, F., & Nacinovich, R. (2016). Anxiety and depression in children with nonverbal learning disabilities, reading disabilities, or typical development. J learn disable, 49(2): 130-9.

Mayer, J. D., & Salovey, P. (1995). Emotional intelligence and Construction and regulation of fellings. Applied and Preventive Psychology, 4, 197-208.

Merrifield, J. (2010). Meeting the needs of people with a learning disability in the emergency department. International emergency nursing. Public health information (CDC).19(3): 46-51.

Narimani, M., Rajabi, S. (2005). Prevalence and causes of learning disabilities in primary school students in Ardabil province, Research on Exceptional Children, 17(.3),231-252 [In Persian].

Orak, J., & Kuti, H. (2019). The effect of teaching self-discipline skills on reducing depression in female students of the first secondary level. Journal of New Developments in Psychology, Educational Sciences and Education, 3(26), 165-175.Palombo, J. (2001). Learning disorders and disorders of the self in children and adolescents. New York: Norton, [In Persian].

Russell, G., Ryder, D., Norwich, B., & Ford, T. (2015). Behavioural Difficulties That Co-occur with Specific Word Reading Difficulties: A UK Population- Based Cohort Study. Dyslexia (Chichester, England), 21(2): 123-41

Ray, C. E., & Elliott, S. N. (2006). Social Adjustment and Academic Achievement: A Predictive Model for Students with Diverse Academic and Behavior Competencies. School Psychology Review, 35(3): 493-501.

Redley, M. (2009). Understanding the social exclusion and stalled welfare of citizens with learning disabilities. Disabil Soc. 24(4): 489-501.

Rezaei, A, Hafezi, A. (2012). Social Skills in Students with Intellectual Disabilities, Autism, Learning Disabilities and Normal Students. JOEC11 (4) :363-374[In Persian].

Rose, C. A., Espelage, D. L., Monda-Amaya, L. E., Shogren, K. A., & Aragon, S. R. (2015). Bullying and middle school students with and without specific learning disabilities: An examination of social-ecological predictors. J learn disabil. 48(3): 239-54.

Russell, G., Ryder, D., Norwich, B., & Ford, T. (2015). Behavioral Difficulties That Co-occur with Specific Word Reading Difficulties: A UK Population-Based Cohort Study. Dyslexia (Chichester, England), 21(2): 123-41

Sabzvari, M., Abedi, A., & Liaghatdar, M. J. (2013). Comparing emotional- social learning and social skills among primary students in private bag at schools and public schools of Isfahan, Ahvaz Shahid Chamran Journal of Educational Sciences, 6(20): 171-188. [In Persian].

Sadok, B., & Sadock, V. (2004). Summary of psychiatry: behavioral psychology-clinical psychiatry. Translated by Hassan Rafiei and Khosro Sobanian. Tehran: Honorable Publications. [In Persian].

Segrin, C., & Flora, J. (2000). Poor social skills are a vulnerability factor in the development of psychosocial problems. Human Communication Research. 26, 489-514.

Segrin, C., & Taylor, M.(2007). Positive interpersonal relationships mediate of association between social skills and psychological well-being. Personality And Individual Differences, 43(4):637-46.

Shahim S. (2005). Standardization of Social Skills Rating System for Preschool Children. IJPCP, 11 (2) :176-186 [In Persian].

Shahim, S. (2003). Comparison of social skills and behavioral problems in two groups of normal children with learning disabilities at home and school, Journal of Psychology and Educational Sciences, 33 (1), 121-138 [In Persian].

Sideridis, G. D. (2006). Understanding low achievement and depression in children with learning disabilities: A goal orientation approach. International Review of Research in Mental Retardation, 31, 163–203.

Smith, S. W., & Travis, P. C. (2001). Conducting Social competence research: Considering conceptual frameworks. Behavioral Disorders, 26 ,360-369.

Soleymani1, E., Zahed Babolan, A., Farzaneh, J., &. Setoudeh, M. B. (2011). A comparison of alexithymia and the social skills in students with and without learning disorders, Journal of Learning Disabilities,1(1), 78-93 [In Persian].

Sadowski, C. (1993). Social problem-solving in suicidal adolescents, Journal of Counseling and Clinical Psychology. 81, 121-125.

Swanson, H. L., & Malone, Sh. (2019). Social Skills and Learning Disabilities: A Meta-Analysis of the Literature, Journal of school psychology review, 21(3): 427-433.

Vaughn, S. H., & Sinagub, J. (1998). Social Competence of students with learningdisabilities: Interventions and issues. In B. Worg (Ed). Learning about learning disabilities (2nd.Ed) 454- 466. San Diego: academic Press.

Vaughn, S., Zaragoza, N. Hogan, A., & Walker, J. (1993). A four-year longitudinal investigation of the social skills and behavior problems of students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 26, 404-412.

Westendorp, M., Hartman, E., Houwen. S., Smith, J., & Visscher, C. (2011). The relationship between gross motor skills and academic achievement in children with learning disabilities. Res Dev Disabil ,32(6): 2773-9.

Wiener, J. (1987). Peer status of learning disabled children and adolescents: A review of the literature. Learning Disabilities Research, 2, 62-79.

Woodcack, S., & Jiang, H. (2012). Attrabution of the educational outcomes of students with learning disabilities in china. International Journal of special education. 27(2): 1-14.

Yaroveisi, F., Mihan Dost, Z., & Mami, Sh. (2021) The effectiveness of education based on acceptance and commitment on psychological components (stress, anxiety, depression) and problem solving styles in first secondary students of Sanandaj city. Education strategies in medical sciences, 4(1), 12-22. Yohannes, A. (2016). Depression in survival following acute infection. Journal of psychosomatic research. 2(9): 86-86. [In Persian].

_||_