مطالعه تطبیقی مبانی نظری، اهداف و شیوه‌های جبران خسارت در مسئولیت مدنی در حقوق موضوعه ایران، فرانسه و انگلستان
محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامیاحمد میرزایی گرمی 1 , علیرضا لطفی دودران 2 , مظفر باشکوه 3
1 - دانشجوی دکتری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد اردبیل، گروه حقوق، رشته حقوق خصوصی. ایمیل: - ahmad.mirzaee1963@gmail.com
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، گروه حقوق، رشته حقوق خصوصی. نویسنده مسئول، ایمیل: - drlotfi1346@yahoo.com
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، گروه حقوق، رشته حقوق خصوصی. ایمیل: - m.bashokouh39@gmail.com
کلید واژه: حقوق ایران, مسئولیت مدنی, جبران خسارت, مطالعه تطبیقی, حقوق فرانسه و انگلستان,
چکیده مقاله :
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺪﻧﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده‌ای و اصل لزوم جبران خسارت، به عنوان یکی از اصول بنیادین حقوق مسئولیت مدنی، در حقوق ایران و از سوی بعضی از حقوقدانان و نظام‌های حقوقی از جمله فرانسه و انگلستان مورد پذیرش واقع شده است؛ اما هر کدام از نظام‌های حقوقی فوق‌الذکر، برای نیل به هدف، شیوه‌های متفاوتی را اتخاذ کرده‌اند و در این زمینه مسئولیت مدنی می‌تواند نقش مهمی در تنبیه وارد کننده زیان و بازداشتن وی از ارتکاب مجدد فعل زیان‌بار در آینده داشته باشد؛ اما عدم تناسب بین میزان خسارت پرداخت شده و بازدارندگی و نوع و درجه تقصیر همچنین وجود مسئولیت‌های نیابتی و محض و مسئولیت شناخته شدن افراد به دلیل اشتباه و حوادث اتفاقی غیر قابل اجتناب نوعی بودن معیار تقصیر و امکان بیمه مسئولیت مدنی جستجوی این هدف را از طریق مسئولیت مدنی با محدودیت‌هایی مواجه ساخته است؛ به همین دلیل عده‌ای معتقدند که از راه‌های دیگر مانند ضمانت اجراهای کیفری یا ایجاد انگیزه مالی و مقررات انتظامی و نظارتی بهتر می‌توان به این هدف دست یافت. این تحقیق به منظور کمک به ایجاد یک سیستم صحیح مسئولیت مدنی و رفع خلأهای قانونی در اجرای صحیح مقررات مربوط به جبران خسارت زیان‌دیده، اﻃﻼع از ﺗﺸـﺎﺑﻬﺎت و ﺗﻔـﺎوتﻫـﺎ را ﻓﺮا راه ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ قرار می‌دهد ﺗﺎ در رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻄﺮوﺣﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دهند. این مقاله، به روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد تطبیقی، در ﺟﻬﺖ ﺗﺒﻴﻴﻦ مبانی نظری، اهداف و شیوه‌های جبران خسارت در مسئولیت مدنی، در حقوق ایران، فرانسه و انگلستان مورد بررسی قرار گرفته است.
The most important purpose of civil liability is compensation, but examining the theoretical underpinnings of compensation is the introduction to the discussion of compensation for loss. However, the principle of bindingness for compensation, as one of the fundamental principles of civil liability law, has been accepted in Iranian law by some jurists and legal systems, including France and the United Kingdom. However, each of the aforementioned legal systems has adopted different approaches to achieving such a goal. On the contrary, the Iranian legislator did not have a clever and systematic view of civil liability and its objectives, and has not established a coherent system, so that neither the conventional theories nor the judicial procedures in Iranian civil liability law are in line with nature of compensation. Therefore, in this article, in a descriptive-analytical and comparative approach, theoretical foundations, goals and methods of compensation are reviewed, to help establishing a proper civil liability system and remedy legal gaps in the proper implementation of the provisions on compensation in Iranian legal system.
_||_