بررسی میزان آلودگیِ دوغهای توزیعی در شهرکرد با فلزات سنگین
محورهای موضوعی : بهداشت مواد غذایی
حدیثه بهارلو
1
,
مریم عباس والی
2
*
,
مجتبی بنیادیان
3
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه بهداشت و كنترل كيفيت مواد غذايي، دانشكده دامپزشكي، دانشگاه شهركرد، ايران
2 - دانشیار گروه بهداشت و كنترل كيفيت مواد غذايي، دانشكده دامپزشكي، دانشگاه شهركرد، ايران
3 - استاد گروه بهداشت و كنترل كيفيت مواد غذايي، دانشكده دامپزشكي، دانشگاه شهركرد، ايران
کلید واژه: دوغ, شهرکرد, فلزات سنگین, پلاسمای زوج شده القایی,
چکیده مقاله :
با توجه به اثرات سوء فلزات سنگین در سلامت مصرف‌کنندگان، این مطالعه در زمستان 1396 و تابستان 1397 باهدف اندازه‌گیری میزان آلودگی دوغهای سنتی تولیدشده در مناطق مختلف شهرکرد و صنعتی توزیعی در شهرکرد و تولیدشده در کارخانه‌های مختلف کشور، با آرسنیک، کادمیوم، سرب و جیوه انجام پذیرفت. جهت انجام اين تحقيق از 40 نمونه دوغ صنعتی بدون گاز و 40 نمونه دوغ سنتی استفاده شد. برای آنالیز عناصر از تکنیک پلاسمای زوج شده القایی– طیفسنجی نشر نوری استفاده شد. فقط یک نمونه (25/1 درصد) آلوده به سرب به مقدار 72/144 میکروگرم در لیتر و یک نمونه (25/1 درصد) آلوده به کادمیوم به میزان 63/400 میکروگرم در لیتر بود. میانگین سطح جیوه در کل نمونهها 20/13 ± 35/6 میکروگرم در لیتر بود. 12 نمونه دوغ صنعتی و 8 نمونه دوغ سنتی آلودگی بیش از 10 میکروگرم در لیتر به جیوه داشتند. میانگین مقدار جیوه در دوغهای صنعتی و سنتی در تابستان به ترتیب 00/6 ± 41/2 و 74/12 ± 83/7 و در زمستان به ترتیب 59/19 ± 69/13 و 46/6 ±47/1 میکروگرم در لیتر بود (05/0p<). تفاوتهای موجود در غلظت عناصر در شیر مصرفی میتواند به دلیل تفاوتهایی در نوع تغذیه دام در زمستان و تابستان، نوع تغذیه دام در دامداریهای سنتی و صنعتی، مراحل مختلف تولید و فرآوری، میزان آلودگی محیطی در مناطق مختلف جغرافیایی و میزان آلودگی آب مصرفی در دامداریها باشد.
Considering the adverse effects of heavy metals on consumer health, this study aimed to quantify the contamination levels of arsenic, cadmium, lead, and mercury in traditional and industrial Doogh sold in Shahrekord retail outlets. Inductively coupled plasma optical emission spectrometry (ICP-OES) was used to measure the concentrations of these metals in 80 Doogh samples (40 industrial and 40 traditional). The results showed that arsenic levels were below the detection limit of the device. Two samples were contaminated: one (1.25%) with 400.63 µg/L of cadmium and one (1.25%) with 144.72 µg/L of lead. The average mercury level in all samples was 6.35 ± 13.20 µg/L. Twelve samples of industrial Doogh and eight samples of traditional Doogh contained mercury levels exceeding 10 µg/L. The average mercury concentrations in industrial and traditional Doogh were 2.41 ± 6.00 µg/L and 7.83 ± 12.74 µg/L in summer, respectively, and 13.69 ± 19.59 µg/L and 1.47 ± 6.46 µg/L in winter, respectively (p<0.05). Potential sources of heavy metals in Doogh include milk, salt, and water. Variations in the concentration of these metals can be attributed to factors such as the type of feed given to animals during different seasons, the type of animals in traditional versus industrial livestock operations, differences in production and processing stages, environmental pollution in various regions, and the quality of drinking water in animal husbandry facilities.