تاثیر استفاده از فناوری واقعیت مجازی (VR) بر عملکرد تحصیلی و پیشترفت تحصیلی درس علوم دانش آموزان

محورهای موضوعی : تعلیم و تربیت

فاطمه بیرمی ¹ , عباس قلتاش ^{2 *}

1 - دانشجوی گروه علوم تربیتی واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

تاریخ دریافت : 1404/01/16 تاریخ پذیرش : 1404/03/26 تاریخ انتشار : 1404/01/01

کلید واژه: واژه¬های کلیدی: واقعیت مجازی, فناوری آموزشی, پیشرفت تحصیلی, انگیزه یادگیری, خودکارآمدی, تحلیل کوواریانس (ANCOVA),

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: امروزه، تکنولوژی‌هایی که توانایی ایجاد حس غوطه‌وری را دارند، مانند واقعیت مجازی، به طور فزاینده‌ای در زندگی روزمره انسان‌ها جای خود را باز کرده‌اند. واقعیت مجازی به دلیل توانایی خود در ایجاد تجربیات جذاب و تعاملی، در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر به‌کارگیری فناوری واقعیت مجازی (Virtual Reality – VR) بر عملکرد و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی در درس علوم در ناحیه ۲ آموزش‌وپرورش شیراز است.

روش شناسی پژوهش: برای دستیابی به هدف پژوهش، از طرح شبه ‌آزمایشی با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی بود که از میان مدارس ابتدایی ناحیه دو شهر شیراز یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و از  آن‌ مدرسه دو کلاس انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند.  ابزارهای گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه استاندارد عملکرد تحصیلی فام-تیلور (EPT) و یک پرسش‌نامه محقق‌ساخته برای سنجش مؤلفه‌های پیشرفت تحصیلی درس علوم بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) در نرم‌افزار SPSS انجام گرفت.

یافته ­ها: یافته‌ها نشان داد که فناوری واقعیت مجازی تأثیر معنادار و مثبتی بر عملکرد تحصیلی، پیشرفت مفهومی، توانایی حل مسئله، خودکارآمدی و انگیزه یادگیری دانش‌آموزان داشته است (P<0.05). نتایج این پژوهش نشان‌دهنده ظرفیت بالای واقعیت مجازی در بهبود کیفیت یادگیری در دوره ابتدایی بوده و تأییدکننده نقش آن به‌عنوان ابزاری مؤثر در طراحی محیط‌های آموزشی نوآورانه است

بحث و نتیجه­ گیری: به‌طور کلی، این نتایج به‌روشنی نشان‌دهنده اثر مثبت فناوری واقعیت مجازی بر توانایی حل مسئله دانش‌آموزان است و تأکید می‌کند که این نوع فناوری می‌تواند به بهبود توانایی‌های فکری و تحلیلی دانش‌آموزان در درس‌های علوم کمک کند.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Nowadays, immersive technologies such as virtual reality (VR) are increasingly becoming integrated into people's daily lives. Due to its ability to create engaging and interactive experiences, virtual reality has attracted significant attention in recent years.

Research Methodology: A quasi-experimental design with a control group was employed to achieve the research objective. The statistical population consisted of fourth-grade male students from elementary schools in District 2 of Shiraz. One school was randomly selected, and two classes from that school were chosen and randomly assigned to experimental and control groups. Data collection tools included the standardized Fam-Taylor Academic Performance Questionnaire (EPT) and a researcher-made questionnaire assessing components of academic achievement in science. Data analysis was conducted using Analysis of Covariance (ANCOVA) in SPSS software.

Findings: The findings revealed that Virtual Reality technology had a significant and positive effect on students' academic performance, conceptual understanding, problem-solving skills, self-efficacy, and learning motivation (P < 0.05). The results of this study highlight the substantial potential of VR in enhancing the quality of learning in elementary education and confirm its role as an effective tool in designing innovative educational environments.

Conclusion: Overall, these results clearly demonstrate the positive effect of virtual reality technology on students' problem-solving abilities and emphasize that this technology can enhance students' cognitive and analytical skills in science education.

منابع و مأخذ:

References:
1. Ali Akbari, M., & Sharifi, S. (2020). Challenges of virtual reality in education: Negative impacts on students. Journal of Educational Technology Challenges, 12(1), 45-60.
2. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W.H. Freeman.
3. Chen, Y., & Tsai, C. (2013). Augmented reality in anatomy education: A systematic review. Journal of Educational Technology & Society, 16(3), 1-15.
4. Dede, C., & Don Levy, S. (2014). Augmented reality in education: A meta-analysis. Educational Technology Research, 62(4), 345-360.
5. Jiang, L. (2017). Health and sustainability issues in VR-based learning. International Journal of Educational Technology, 14(2), 78-92.
6. Kapp, K. (2017). Universal Design for Learning (UDL) in multicultural environments. Educational Technology Research, 25(2), 155-170.
7. Kashani, H., & Hosseini, S. (2021). Investigating the impact of virtual reality on students' self-efficacy. School Psychology Journal, 9(1), 78-95.
8. Khao, T., Nguyen, V., & Lee, S. (2024). Challenges of VR implementation in classrooms. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 19(2), 45-60.
9. Khazali, M., & Nouri, A. (2019). The impact of virtual reality on students' learning motivation. Journal of Educational Technology, 12(3), 45-60.
10. Liu, X., Wang, Y., & Zhang, L. (2020). Virtual reality in science education: A meta-analysis. Computers & Education, 147, 103778. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2019.103778
11. Moradi, R., & Tabeshnia, M. (2022). Self-efficacy and virtual reality-based learning. Educational Studies Quarterly, 15(4), 33-50.
12. Natsis, A., & Micropoulos, P. (2011). Virtual reality in educational environments: A systematic review. Journal of Educational Computing, 44(3), 321-339.
13. Pack, A., Barrett, A., Liang, H.-N., & Monteiro, D. (2020). VR in K-12 education: A review of implementation gaps. Educational Technology & Society, 23(4), 1-15.
14. Rado, M. (2014). Augmented reality in education: A critical review. TechTrends, 58(6), 45-52.
15. Rajabzadeh, A., & Akrami, F. (2021). The role of modern technologies in enhancing learning motivation. New Psychological Research, 8(2), 112-130.
16. Scudero, M. (2023). Inclusive education policies and diversity in schools. Journal of Educational Policy, 18(1), 22-40.
17. Smith, J. (2023). VR and academic performance: Experimental evidence. Journal of Educational Psychology, 115(4), 567-582.
18. Wilson, S., & Sherry, M. (2016). AR and self-efficacy in learning. TechTrends, 60(5), 432-441.