تحلیل همبستگی فضایی آلودگی هوا و بیماری آسم در دوره 1392 تا 1401 (شهر تبریز)

محورهای موضوعی : ارزیابی خطرات آلاینده ها بر روی محیط زیست

مریم السادات حشمتی ¹ (دانش آموخته گروه آموزشی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
محمد ابراهیم رمضانی ² (دانشیار گروه مهندسی محیط زیست، مرکز تحقیقات مدیریت توسعه پایدار حوضه آبریز دریاچه ارومیه و رودخانه ارس، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
زیبا بهشتی ³ (پژوهشگر مرکز تحقیقات مدیریت توسعه پایدار حوضه آبریز دریاچه ارومیه و رودخانه ارس، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/12/12 تاریخ پذیرش : 1403/02/23 تاریخ انتشار : 1403/07/13

کلید واژه: آلودگی هوا, بیماری‌های تنفسی, نرم‌افزار ARC GIS , شاخص استاندارد آلودگی هوا, تبریز,

چکیده مقاله :

مطالعات اپیدمیولوژیک زیادی در سال­های اخیر در نقاط مختلف جهان در جهت مشخص کردن رابطه بین اثرات آلودگی هوا و سلامت انسان‌ها انجام شده است. نتایج بیانگر این است که، افزایش آلودگی هوا بر افزایش عفونت­های دستگاه تنفسی تاثیر  مشخص و قابل ملاحظه‌ای دارد. شهر تبریز به عنوان یکی از شهرهای آلوده کشور محسوب می‌شود، بطوریکه آلودگی هوا به طور جدی سلامتی ساکنین این شهر را تهدید می‌نماید. مطالعه حاضر با هدف مشخص نمودن رابطه عوامل مختلف آلودگی هوا و تأثیر آن بر تعداد بیماران مبتلا به آسم در شهر تبریز انجام شده است. بدین منظور اطلاعات آماری آلاینده‌ها، مربوط به ذرات معلق با قطر کم­تر از 10 میکرون (PM₁₀)، ازن (O₃)، دی‌اکسید گوگرد (SO₂)، دی‌اکسید نیتروژن (NO₂) و مونوکسید کربن (CO) برای کلیه ماه‌های سال‌های 1392 تا 1401، از پنج ایستگاه سنجش آلاینده‌های هوای شهر گردآوری و سپس این اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار ARC GIS در مقایسه با شاخص استاندارد آلودگی هوا (PSI) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که غلظت آلاینده‌ها در مناطق 1، 10 و 4 به ترتیب کم، متوسط ​​و زیاد است. نتایج نشان داد بین غلظت گاز SO₂ و فراوانی بیماران مبتلا به آسم رابطه مکانی مستقیم وجود دارد. نظر به توزیع آلودگی گاز O₃ در سطح شهر تبریز، بیش­ترین غلظت آلودگی این گاز در ضلع غربی و قسمتی از مرکز شهر بوده و در این محدوده‌ها تعداد افراد مبتلا به بیماری آسم بیش­تر بوده است. بنابراین بین فراوانی بیماران مبتلا به آسم و غلظت گاز O₃ در سطح شهر تبریز رابطه مستقیم مکانی دیده شد. توزیع آلودگی ذرات PM₁₀ در سطح شهر تبریز در مرکز شهر بیش‌تر بوده و بیش­ترین فراوانی بیماران مبتلا به آسم در محدوده این مناطق قابل رویت است. بنابراین بین میزان آلایندگی ذرات PM₁₀ با تعداد افراد مبتلا به بیماری آسم نیز رابطه مستقیم مکانی وجود دارد. 

چکیده انگلیسی:

Recent epidemiological studies worldwide have investigated the relationship between air pollution and human health, revealing a significant impact of increased air pollution on respiratory tract infections. Tabriz, one of the most polluted cities in the country, faces serious health threats due to air pollution. The present study aimed to determin the relationship between different factors of air pollution and the incidence of asthma in Tabriz. Statistical data on pollutants (suspended particles with a diameter of less than 10 microns (PM₁₀), ozone (O₃), sulfur dioxide (SO₂), nitrogen dioxide (NO₂), and carbon monoxide (CO)) from 2013 to 2022, were collected from five air pollutant measurement stations. ARC GIS software was used to analyze and compare the collected data with standard air pollution index (PSI). The results of the research indicated that the concentration of pollutants is low, medim and high in the regions 1, 10 and 4, respectively. The results indicated that there is a direct spatial relationship between SO₂ levels and asthma incidence. Additionally, the highest O₃ concentrations were in the western side and part of the city center, correlating with higher number of asthma cases, indicating a direct spatial relationship between O₃ concentration and athma incidence. PM₁₀ pollution was higher in the city center, where the highest frequency of asthma patients was observed, showing a direct spatial relationship between PM₁₀ and asthma prevalence.

منابع و مأخذ:

[1] Khazaei, E., Alesheikh, A., Karimi, M., Vahidnia, M.H., 2013, Comparison of two modeling methods for the prediction of carbon monoxide concentration using neuro-fuzzy system, Journal of Environmental Studies, 38, 29. (in Persian)
[2] Manisalidis, I., Stavropoulou, E., Stavropoulos, A., Bezirtzoglou, E., 2020, Environmental and health impacts of air pollution: A review. Frontiers in Public Health, 8, 14.
[3] Wilson, A.M., Salloway, J.C., Wake, C.P., Kelly, T., 2004, Air pollution and the demand for hospital services: A review. Environment International. 30, 1109.
[4] Lee, Y.G., Lee, P.H., Choi, S.M., An, M.H., Jang, A.S., 2021, Effects of air pollutants on airway diseases, International Journal of Environmental Research and Public Health, 18, 9905.
[5] Yousefi Golboteh, R., Ramezani Moghadam Sahrayi, F., Mohammadi, M., Houshmand, Sh., Mohammadi, M., 2016, Measuring vehicle exhaust emissions from Peugeot 206, Samand and EL Samand in Mashhad, Journal of Environmental Sciences and Technology. 18, 63. (in Persian)
[6] Ghadami, M., Abdollahvand, H., 2018, The Impact of urban spatial structure scenarios on air pollution (A case study of Tehran), Geography and Urban Space Development, 8, 261. (in Persian)
[7] Heidari, M., Heidarinejad, Z., Alipour, V., Dindarloo, K., Rahmanian, O., Goodarzi, B., Mousapour, H., 2018, Evaluation of air quality based on air quality index in Kerman city, 2015, Journal of Research in Environmental Health, 3, 208. (in Persian)
[8] Esmailnejad, M., Eskandari Sani, M., Barzaman, S., 2015, Evaluation and zoning of urban air pollution in Tabriz, Journal of Regional Planning, 5, 173. (in Persian)
[9] Gorbani, R., Hosseinzadeh Delir, K., Shorkri Firoozjah, P., 2012, The study Tabriz city air pollution condition on the basis of principal component analysis (PCA), Journal of Geography and Planning, 39, 89. (in Persian)
[10] Shahriari-Namadi, M., Azizi, K., Moemenbellah-Fard, M.D., Soltani, A., 2019, Epidemiologic study of the factors affecting the incidence of asthma and allergies with emphasis on arthropod allergens in the patients referring to Imam Reza clinic of asthma and allergy in Shiraz, 2016, Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences, 24, 68. (in Persian)
[11] Basu, R., Rau, R., Pearson, D., Malig, B., 2018, Temperature and term low birth weight in California, American Journal of Epidemiology, 187, 2306.
[12] Arbex, M.A., de Souza Conceição, G.M., Cendon, S.P., Arbex, F.F., Lopes, A.C., Moysés, E.P., Santiago, S.L., Saldiva, P.H.N., Pereira, L.A.A., Braga, A.L.F., 2009, Urban air pollution and chronic obstructive pulmonary disease-related emergency department visits. Journal of Epidemiology and Community Health, 63, 777.
[13] Alkurdi, F., Karabet, F., Dimashki, M., 2013, Characterization, concentrations and emission rates of polycyclic aromatic hydrocarbons in the exhaust emissions from in-service vehicles in Damascus, Atmospheric Research, 120, 68.