پیامدهای کلان اقتصادی شوک های عرضه و تقاضای جهانی نفت در منتخب کشورهای صادر کننده نفت: رهیافت PSVAR
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزیعلی حمید شاطی غریری 1 , حسین شریفی رنانی 2 * , مناف مرزه نعمه راضی 3 , سارا قبادی 4
1 - دانشجوی دکتری رشته اقتصاد، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران،
2 - دانشیار اقتصاد، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
3 - دانشیار اقتصاد، دانشگاه قادسیه، دیوانیه، عراق،
4 - استادیار اقتصاد، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
کلید واژه: قیمت جهانی نفت, شوک عرضه نفت, شوک تقاضای نفت, پیامدهای کلان اقتصادی, خودرگرسیون برداری ساختاری پانل (PSVAR),
چکیده مقاله :
تحلیل پیامدهای کلان اقتصادی شوک های قیمت جهانی نفت بر مولفههای اقتصادی کشورها ساده نیست. بر همین اساس در پژوهش حاضر به بررسی پیامدهای کلان اقتصادی شوک های عرضه و تقاضای جهانی نفت پرداخته شده است. نمونه آماری تحقیق حاضر 9 کشور ایران، عربستان، عراق، امارات، کویت، نیجریه، آنگولا، لیبی و عمان که دارای بالاترین رتبه صادرات نفت در بین کشورهای درحال توسعه در سال 2022 بوده اند، طی دوره زمانی 2001 تا 2022 می باشد. به منظور محاسبه شوک های قیمت جهانی نفت از رویکرد کیلیان (2009) و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش خودرگرسیون برداری ساختاری پانل، PSVAR استفاده شده است. به صورت کلی و بر اساس تجزیه و تحلیل های انجام گرفته مشخص شد که شوک های قیمت جهانی نفت، اثرات مثبت و پایدار بر متغیرهای حجم تجارت غیر نفتی، حجم پول و اندازه دولت داشته است در حالی که اثر گذاری منفی و پایدار بر متغیرهای تولید ناخالص داخلی و نرخ ارز حقیقی داشته است. همچنین مشاهده شد میزان اثر گذاری شوک های قیمت جهانی نفت بر متغیرهای مورد بررسی متفاوت بوده به طوری که بیشترین میزان اثر گذاری مربوط به شوک تقاضای نفت و کمترین میزان اثر گذاری مربوط به شوک تقاضای خاص نفت بوده است. بر همین اساس نتیجه گیری می شود در بررسی اثر شوک های قیمتی نفت بر پارامترهای کلان اقتصادی کشورها، باید اثرات شوک ها نفتی با منابع مختلف به صورت مجزی در نظر گرفته شود.
The analysis of macroeconomic consequences the economic impact of global oil price shocks on the economic components of countries is not simple. Based on this, in the current research, the macroeconomic consequences of global oil supply and demand shocks have been investigated. The statistical sample of the present research is 11 countries, Saudi Arabia, Russia, Iraq, UAE, America, Kuwait, Nigeria, Angola, Libya, Iran and Oman, which have the highest oil export ranking in 2022, during the period of 2001 to 2022. In order to calculate global oil price shocks, the approach of Kilian (2009) was used, and the panel structral vector autoregression method (PSVAR) was used to analyze the data. In general and based on the analyzes carried out, it was found that global oil price shocks had positive and stable effects on the variables of non-oil trade volume, money volume and government size, while negative and stable effects on production variables. GDP and real exchange rate. It was also observed that the impact of global oil price shocks on the studied variables was different, so that the highest impact was related to oil demand shock and the lowest impact was related to specific oil demand shock. Based on this, it is concluded that in examining the effect of oil price shocks on macroeconomic parameters of countries, the effects of oil shocks with different sources should be considered separately.