تأثیر رانت منابع طبیعی، نابرابری درآمد بر مرگ و میر نوزادان با تأکید بر دو شاخص کیفیت نهادی دموکراسی و فساد
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی
مصطفی رجبی
1
,
مریم جعفری طادی
2
,
بهار حافظی
3
1 - عضو هیأت علمی
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد سلامت، دانشکده حقوق و اقتصاد، واحد خمینی‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی‌شهر، اصفهان، ایران
3 - عضو هیات علمی
کلید واژه: نابرابری درآمدی, کیفیت نهادی, وابستگی به منابع طبیعی,
چکیده مقاله :
کاهش مرگ و میر نوزادان به عنوان یکی از اهداف توسعه و شاخصی از سلامت شناخته می شود. یکی از عوامل موثر بر سلامت در کشورهای دارای منابع طبیعی مانند نفت وابستگی اقتصادی به منابع طبیعی است. این گونه بیان می‌شود که در ابتدا درآمد حاصل از فروش منابع طبیعی می‌تواند بر سلامت تأثیر مثبت گذارد و با افزایش رانت حاصل از آن وضعیت وضعیت کیفیت نهادی ضعیف شده منجر به افزایش نابرابری درآمدی و کاهش تولید ناخالص داخلی شده و بنابراین بر سلامت تأثیر منفی می‌گذارد. از این رو این مطالعه به بررسی تأثیر رانت نفت بر مرگ و میر نوزادان با استفاده از روش خود‌رگرسیونی با وقفه‌های گسترده (ARDL) به بررسی تأثیر رانت نفت بر مرگ و میر نوزادان با توجه به کیفیت نهادی و شاخص نابرابری درآمدی طی دوره 1363 تا 1400 پرداخته است. نتایج تخمین نشان داد که رانت نفت تأثیری به شکل U بر شاخص مرگ و میر نوزادان در بلندمدت داشته است. اما این رابطه برای کوتاه مدت تأیید نشده است. تأثیر دموکراسی و تولید ناخالص داخلی و شهر نشینی بر مرگ و میر نوزادان در بلندمدت منفی داشته است و تأثیر ضریب جینی بر این شاخص در بلندمدت و کوتاه مدت مثبت بوده است. تأثیر شاخص کنترل فساد بر مرگ و میر نوزادان در کوتاه مدت تأثیر مثبت داشته است که موید نظریه چرب کننده چرخ‌های اقتصادی است.
Reducing infant mortality is known as one of the goals of development and an as the indicator of health. One of the factors affecting health in countries with natural resources such as oil is economic dependence on natural resources. It is stated in this way that at first the income from the sale of natural resources can have a positive effect on health, and with the increase in rent resulting from that, the state of institutional quality has weakened, leading to an increase in income inequality and a decrease in gross domestic product, and therefore has a negative effect on health. . Therefore, this study investigates the effect of oil rent on infant mortality using Autoregressive Distributed Lag approach with (ARDL) to investigate the effect of oil rent on infant mortality according to institutional quality and income inequality index during the period 1984 to 2021. The estimation results showed that the oil rent had a U-shaped effect on the infant mortality index in the long term. But this relationship has not been confirmed for the short term. The effect of democracy, GDP and urbanization on infant mortality has been negative in the long term, and the effect of the Gini coefficient on this indicator has been positive in the long and short term. The effect of the corruption control index on infant mortality has had a positive effect in the short term, which confirms the theory of economic wheel greasers.
_||_