ارزیابی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک لاین ها و ارقام گندم نان

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

پریسا مرادیان ¹ , حمداله کاظمی اربط ² , محمد رضایی مراداعلی ³

1 - دانشجوی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
3 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

تاریخ دریافت : 1392/09/20 تاریخ پذیرش : 1392/12/26 تاریخ انتشار : 1393/02/01

کلید واژه: تجزیه علیت, عملکرد دانه, گندم نان, صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک,

چکیده مقاله :

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مرتبط باعملکرد دانه و اجزای عملکرد در 11 لاین گندم پاییزه (Triticum aestivum L) همراه 4 رقم شاهد ( ,Oroum (C-83-7) ,Zareh (C-83-8) Mihan (C-84-8) و Zarrin) درسال زراعی 1391 - 1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در بین صفات مورد بررسی ارتفاع ساقه، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، وزن میانگره ها، طول سنبله و وزن سنبله در سطح احتمال 1درصد و از نظر عملکرد دانه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود که نشان دهنده وجود اختلاف بین ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر این صفات است. لاین Zrn/Shiroodi با متوسط عملکرد 9422 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. رگرسیون چندگانه به روش نزولی، تعداد سنبله در متر مربع، وزن میانگره ها و طول سنبله با ضریب تبیین 15.5 بیشترین تغییرات مربوط به عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه علیت با افزایش صفاتی مانند طول سنبله (0.749) و تعداد سنبله در مترمربع (0.442) عملکرد دانه نیز افزایش یافت. تجزیه خوشه ای لاین ها به روش Wardآنها را در دو گروه بر اساس صفات مورد نظر گروه بندی کرد. بنابراین، می‌توان صفات مورد نظر را در برنامه های گزینش ژنوتیپ‌های امیــد بخش گنـدم های زمستانه مورد استفاده قرار داد.

چکیده انگلیسی:

This research was conducted to study the relation of some of physiological and morphological traits to grain yield and yield components in 11 lines and 4 cultivars (Oroum (C-83-7), Zareh (C-83-8), Mihan (C-84-8) and Zarrin) of Triticum aestivum in a randomized completely black design with three replications at Research Station of Miyandoab during 2010-2011. The results of variance analysis indicated that there were among the lines and cultivars under study for plant height, the number of spikelet per spike, the number of grain per spike, the weight of grain per spike, weight of internode, spike length and the weight of spike at 1% probability level and for grain yield at 5% in probability. This shows that there was genetic variability among the genotypes for traits under study. The line of Zrn/shiroodi was found to be highest producer (9422 kg/ha). Results of back Ward regression method indicated that the number of spike per squared meter, the weight of other internodes and spikelet height accounted 15.5 of variations for grain yield. Results due to path analysis indicated that the grain yield was increased by increasing spike length (0.749) and the number of spike in squared meter (0.442). Cluster analysis using Ward method, based on the traits under study divided the genotypes into two groups. Thus it can be concluded that traits under study can be used in breeding programs to select promising and high yielding wheat genotypes.