تاثیر کود فسفر و نوع و شیوه مصرف کودهای نیتروژنی بر عملکرد دانه و کارایی زراعی فسفر و مصرف آب ذرت
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی
محمد کرمیان
1
,
محمد علی ابوطالبیان
2
*
1 - دانشجوي سابق کارشناسي ارشد اکولوژي گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزي، دانشگاه بوعلي سينا، همدان، ایران.
2 - دانشيار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزي، دانشگاه بوعلي سينا، همدان، ایران
کلید واژه: ردیف دانه در بلال, سرعت رشد محصول, شاخص سطح برگ, عملکرد دانه, نیتروژنت,
چکیده مقاله :
نوع و چگونگی کاربرد کودهای نیتروژنی می‌تواند در بهبود جذب فسفر خاک، رشد و عملکرد گیاه موثر باشد. بنابراین پژوهشی به¬صورت فاکتوريل سه عاملي بر پايه طرح بلوکهاي کامل تصادفي با سه تکرار در بهار و تابستان 1398 در مزرعه آموزشي پژوهشي دانشگاه بوعلي سينا اجرا شد. عامل اول نوع کود نيتروژني با سه سطح اوره، سولفات آمونيوم و نيترات آمونيوم، عامل دوم شيوه مصرف کود نيتروژني با دو سطح مصرف نواري و مصرف پخش و عامل سوم نيز کود فسفات در دو سطح مصرف و عدم مصرف بود. نتايج نشان داد در شرایط نبود فسفر، مصرف نواری نیترات آمونیوم نسبت به مصرف پخش آن بیشینه شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه و کارایی مصرف آب را به¬ترتیب 8/26، 29 و 3/31 درصد افزایش داد. بیشینه سرعت رشد محصول با مصرف نواری دو کود سولفات آمونیوم و اوره حدود 15 درصد نسبت به نیترات آمونیوم افزایش یافت. در نبود فسفر مصرف نواری سولفات آمونیوم در مقایسه با دو کود دیگر تعداد ردیف دانه در بلال، عملکرد زیستی و عملکرد دانه را افزایش داد. در این پژوهش شاخص برداشت تنها تحت تأثیر شیوه مصرف نیترات آمونیوم قرار گرفت. دو کود اوره و سولفات آمونیوم کارایی زراعی فسفر را حدود 35 درصد نسبت به نیترات آمونیوم بالاتر بردند و کاربرد نواری هر سه کود، کارایی زراعی فسفر را نسبت به مصرف پخش آن‌ها حدود 25 درصد افزایش داد. به¬طورکلی توصیه میشود در زراعت ذرت، بخشی از کودهای نیتروژنی بهویژه سولفات آمونیوم به¬صورت نواری در زمان مصرف کود فسفر استفاده شود.
The type and application method of nitrogen fertilizers can be effective in improving soil phosphorus uptake, plant growth and yield. Therefore, a three-factor factorial study was conducted based on a randomized complete block design with three replications in the spring and summer of 2019 in the research and educational farm of Bu-Ali Sina University. The first factor was the type of nitrogen fertilizer with three levels of urea, ammonium sulfate, and ammonium nitrate. The second factor was the method of nitrogen fertilizer application with two levels of banding and broadcasting application and the third factor was phosphate fertilizer in two levels of application and non-application. The results showed that in the absence of phosphorus, banding application of ammonium nitrate increased the maximum leaf area index, 1000-grain weight and water use efficiency by 26.8, 29, and 31.3%, respectively. The maximum crop growth rate was increased by 15% with the application of ammonium sulfate and urea compared to ammonium nitrate. In the absence of phosphorus fertilizer, the banding application of ammonium sulfate increased the number of grain rows per ear, biological yield and grain yield. In this study, the harvest index was only affected by the method of ammonium nitrate application. Two fertilizers of urea and ammonium sulfate increased the phosphorus agronomic efficiency by 35% compared to ammonium nitrate, and, banding application of all three nitrogen fertilizers increased the phosphorus agronomic efficiency by 25%. In general, it is recommended in corn cultivation, to band some nitrogen fertilizers especially ammonium sulfate with phosphorus fertilizer.
• Amanullah, J., M. Zakirullah, M. Tariq, K. Nawab, A.Z. Khan, S. Farhatullah, Z. Shah, S.K. Khalil, M. Sajid, Z. Hussain, and H. Hydayat-Ur-Rahman. 2010. Levels and time of phosphorus application influence growth, dry matter partitioning and harvest index in maize. Pakistan Journal of Botany. 42(6): 4051-4061.
• Anonymus. 2020. Food and Agriculture Organization of the United Nations. FAOSTAT statistical database. http://www.fao.org/faostat.
• Cabenzas, W.A.R.L., and P.A. Couto. 2007. Nitrogen immobilization of urea and ammonium sulphate applied to maize before planting or top-dressing in a no-till system. Revista Brasileira de Ciencia do Solo. 31(4): 739-52.
• Cerozi, B. da Silva, and K. Fitzsimmons. 2016. The effect of pH on phosphorus availability and speciation in an aquaponics nutrient solution. Bioresource Technology. 219: 778-781.
• Chatterjee, A. 2020. Extent and variation of nitrogen losses from non-legume field crops of conterminous United States. Nitrogen. 1(1): 34-51.
• Cochran, V.L., and S.F. Schlentner. 1992. Fertilizer placement for conventional and no-tillage barley in the subarctic. Soil Science Society of America Journal. 56: 1973-1978.
• Dev, G. 1964. Influence of nitrogen on the availability of fertilizer phosphorus. Nature. 203: 899.
• Fageria, N.K., A.B. dos Santos, and M. Morraes. 2010. Influence of urea and ammonium sulfate on soil acidity indices in lowland rice production. Communications in Soil Science and Plant Analysis. 41(13): 1565-1575Fageria, N.K., A. Moreira, and A.B. dos Santos. 2013. Phosphorus uptake and use efficiency in field crops. Journal of Plant Nutrition. 36(13): 2013-2022.
• .Haag, L.A., J.D. Holman, J. Ranson, T. Roberts, S. Maxwell, M.E. Zarnstorff, and L. Murray. 2017. Compensation of corn yield components to late-season stand reductions in the central and northern Great Plains. Agronomy Journal. 109: 524–531.
• Kumari, S. 2017. Effect of nitrogen and phosphorus level on dry matter yield at different growth stages of popcorn in south Saurashtra region of Gujarat, India. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 6(8): 547-553.
• Mazaheri, D., and N. Majnoonhoseini. 2009. Fundamental of agronomy. University of Tehran Publication, Tehran, Iran. 320 pages. (In Farsi).
• Mehdizadeh, A., M.A. Aboutalebian, J. Hamzei, and G. Ahmadvand. 2012. Effect of on-farm seed priming and weed control on emergence properties, some of growth indices, biological yield and grain yield of hybrid corn SC301 in Hamedan. Cereal Research. 2(1): 57-70. (In Persian).
• Mirza Shahi, K. 2011. Effect of phosphorus fertilizer application on yield and P uptake in the northern Khozestan. Journal of Crop Physiology. 4(13): 99-114. (In Persian)
• Moll, R.H., and E.J. Kamparth. 1977. Effect of population density upon agronomic traits associated with genetic increases in yield of Zea mays L. Agronomy Journal. 69(1): 81-84.
• Monte, J.A., D.F. Carvalho, L.O. Medici, L.D. B. da Silva, and C. Pimentel. 2013. Growth analysis and yield of tomato crop under different irrigation depths. Revista Brasileira de Engenharia Agrícola e Ambiental. 17(9): 926-931.
• Naab, J.B., G.Y. Mahama, J. Koo, J.W. Jones, and K.J. Boote. 2015. Nitrogen and phosphorus fertilization with crop residue retention enhances crop productivity, soil organic carbon, and total soil nitrogen concentrations in sandy-loam soils in Ghana. Nutrient Cycling in Agroecosystems. 102: 33-43.
• Plenet, D., S. Etchebest, A. Mollier, and S. Pellerin. 2000. Growth analysis of maize field crops under phosphorus deficiency. Plant and Soil. 223: 119–132.
• Rahmani, M., and M.A. Aboutalebian. 2021. Response of tuber yield and some physiological growth indices of potato to phosphate and mycorrhizae under moisture stress. Journal of Crop Production and Processing. 11(3): 35-49. (In Persian).
• Sadeghi, F., and M.A. Aboutalebian. 2019. Response of seed and oil yields and phosphorus agronomic efficiency of soybean to simultaneous placement of nitrogen with phosphorus under drought stress. Journal of Crop Production and Processing. 9: 191-204.
• Sanchez, M.G.B., G.A.R. Yzquierdo, and M.G.A. Escobar. 2019. Effect of nitrogen-sulfur fertilization on yield and quality of three corn genotypes differing in endosperm texture. Ciencia y Tecnología Agropecuaria. 20(3): 565-577.
• Song, C.J., K.M. Ma, L.Y. Qu, Y. Liu, X.L. Xu, B.J. Fu., and J.F. Zhong. 2010. Interactive effects of water, nitrogen and phosphorus on the growth, biomass partitioning and water-use efficiency of Bauhinia faberi seedlings. Journal of Arid Environments. 74: 1003-1012.
• Wu, B., Y.H. Gao, Y. Li, B. Yan, Z.J. Cui, Z.K. Zhang, and J.Y. Niu. 2016. Oil flax phosphorous transformation, distribution and utilization under nitrogen phosphorous combination on dry land. Chinese Journal of Oil Crop Sciences. 38(5): 619-625.