شناسایی موانع صادرات محصولات کشاورزی در استان هرمزگان با استفاده از نظریه مبنایی

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

جعفر یعقوبی ¹ , محمد بهروزی ² , حیدر قلی زاده ³

1 - استاد گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته ترویج و آموزش روستایی ، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان
3 - دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران

تاریخ دریافت : 1402/02/16 تاریخ پذیرش : 1402/05/08 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: موانع صادرات, سیاست‌گذاری, هرمزگان, کشاورزی, گمرک,

چکیده مقاله :

بخش کشاورزی به‌عنوان یک بخش تجاری دارای مزیت‌های مهم می‌تواند به‌عنوان یک بخش اقتصادی مهم جهت توسعه صادرات غیرنفتی کمک کند. این بخش علی‌رغم داشتن مزیت نسبی در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی، متأسفانه سهم قابل‌توجهی در صادرات و ارزآوری کشور ندارد. با توجه به مسئله فوق، هدف کلی پژوهش کاربردی و میدانی حاضر شناسایی موانع صادرات محصولات کشاورزی بود. در این تحقیق از رویکرد کیفی و روش نظریه مبنایی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق صادرکنندگان محصولات کشاورزی در سال 1401 و کارشناسان اداره گمرک در استان هرمزگان بودند. در تحقیق کیفی داده بنیان حاضر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی نمونه ها انتخاب شدند. حجم نمونه با استفاده از اشباع داده تعیین شد و درنهایت 17 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تأیید پایایی داده‌ها از یادداشت‌برداری دقیق در طی گردآوری داده‌ها استفاده شد. تکرار مطالب و مفاهیم توسط کارشناسان نشان‌دهنده پایایی مناسب داده‌های جمع‌آوری‌شده بود. نتایج نشان داد که در طی فرایند تحلیل داده‌ها 100 مفهوم در مرحله کدگذاری باز شناسایی شد که در مرحله کدگذاری محوری، مفاهیم فوق در 22 مقوله محوری دسته‌بندی شدند. بر اساس نتایج کدگذاری انتخابی، موانع صادرات محصولات کشاورزی در شش مقوله کلی شامل نارسایی‌های مرحله تولید محصولات، موانع سیاست‌گذاری و قانونی، زیرساخت و کاغذبازی ناکارآمد، ناکارآمدی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سامانه گمرک، نارسایی و هزینه بالای سامانه حمل‌ونقل دریایی و مشکلات مدیریت فروش و انتقال ارز صادرات حاصل از تحریم دسته‌بندی شدند.

چکیده انگلیسی:

The agricultural sector as a commercial sector in Iran has important advantages can help as an important economic sector for the development of non-oil exports. Despite having a relative advantage in the production of some agricultural products, this sector unfortunately does not have a significant contribution to the country's exports and foreign exchange earnings. According to the above problem, the purpose of this study was to identify the obstacles to the export of agricultural products. The approach of this study was qualitative and grounded theory methodology was used in this study. Data in this study were collected by using semi-structured interviews with 17 exporters of agricultural products in Hormozgan province. By analyzing the content of the interviews, 100 conceptual propositions related to the purpose of the research were extracted during open coding. These concepts were categorized into 22 subcategories during axial coding and then into 6 general categories during selective coding. According to this category, the most important obstacles to the export of agricultural products include Inefficiencies in the production stage of products, policy and legal obstacles, inefficient infrastructure and bureaucracy, hardware and software inefficiency of the customs system, insufficiency and high cost of the sea transportation system, and problems of sales management and transfer of export currency resulting from the restriction.