اندازه گیری رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی و ارزیابی نقش آن بر رشد ارزش افزوده و صادرات این بخش با استفاده از تکنیک هم انباشتگی جوهانسون

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

مسعود محمدی ¹ , زینب پورصفر ² , عباس آزادی ³

1 - کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی
2 - کارشناس ارشد علوم اقتصادی
3 - دانشجوی دکترای علوم اقتصادی دانشگاه رازی

تاریخ دریافت : 1394/09/22 تاریخ پذیرش : 1394/12/28 تاریخ انتشار : 1394/11/01

کلید واژه: بهره‌وری کل عوامل تولید, ارزش افزوده بخش کشاورزی, صادرات, VECM,

چکیده مقاله :

در مقاله حاضر تاثیر رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی ایران بر رشد ارزش افزوده و صادرات این بخش در دوره زمانی 1355- 1393 با استفاده از تکنیک هم انباشتگی جوهانسون و الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) بررسی شده است. به منظور برآورد بهره وری مذکور روش حداقل مربعات معمولی و برای بررسی روابط بلند مدت، با توجه به یکسان بودن درجه هم انباشتگی متغیر‌ها، روش جوهانسون مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه از طریق توابع واکنش آنی، اثرات شوک وارده از طرف سایر متغیرها بر متغیر وابسته بررسی و مدل تصحیح خطای برداری برآورد شده است. یافته ها نشان می دهند که در بلندمدت تمامی متغیرهای الگو اعم از ارزش افزوده و صادرات بخش کشاورزی دارای تأثیری معنی دار و مطابق با انتظارات تئوریک می‌باشند. به علاوه، نتایج حاصل از تحلیل توابع واکنش آنی نشان می دهد که شوک ناشی از بهره‌وری کل عوامل تولید و آزاد سازی تجاری بر صادرات و ارزش افزوده بخش کشاورزی دارای اثرات مثبت می باشد. ضریب تصحیح خطای برآورد شده نیز معنادار و علامت آن طبق انتظار منفی است.

منابع و مأخذ:

آذربایجانی، کریم, راکی مولود, رنجبر همایون. (1390). تاثیر متنوع‌ سازی صادرات بر بهره ‌وری کل عوامل تولید و رشد اقتصادی (رویکرد داده ‌های تابلویی در کشورهای گروه دی هشت). پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی :   تابستان 1390 , دوره  1 , شماره  3 ; از صفحه 165 تا صفحه 201 .

اسدی اسدآبادی، مرضیه. (1389). پیش بینی صادرات بخش کشاورزی با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اقتصادی و حسابداری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

اله وردی زاده، سهیلا.(1385) . بررسی نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی در توسعه صادرات غیر نفتی در اقتصاد ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده اقتصاد،دانشگاه تربیت مدرس.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. سال‌های مختلف. گزارش اقتصادی و تراز نامه بانک مرکزی.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. آمار‌های سری زمانی اقتصادی.

پورصفر، زینب.(1393). بررسی رابطه رشد، اشتغال و صادرات در بخش کشاورزی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه محدث نوری(ره).

تهامی پور، مرتضی و شاهمرادی، منوچهر.1386 . اندازه گیری رشد بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی و بررسی سهم آن از رشد ارزش افزوده بخش.مجموعه مقالات ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران.دانشگاه فردوسی مشهد.

خالدی، کوهسار، مریم اردستانی و ماندانا طوسی، 1386، بررسی رابطه رشد اقتصادی، اشتغال و صادرات در بخش کشاورزی ایران با تاکید بر سیاست‌های ارزی و تجاری)، مجموعه مقالات ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.

زراء نژاد، منصور و سعادت مهر، مسعود.1386 . عرضه پول در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهش نامه بازرگانی، شماره 45، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.

سامعی, قاسم و نفیسی راد، شبنم. ۱۳۹۴. تأثیر نااطمینانی نرخ ارز بر بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی در ایران. کنفرانس بین المللی مدیریت، فرهنگ و توسعه اقتصادی، مشهد، موسسه تحقیقاتی رایمند پژوه.

گمرک جمهوری اسلامی ایران. سال‌های مختلف. سال نامه آمار بازرگانی خارجی.

مجاوریان، مجتبی و طهرانچیان، امیرمنصور و پورصفر، زینب. 1393. بررسی رابطه رشد، اشتغال و صادرات در بخش کشاورزی ایران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی، دوره 3 شماره 8.

حسن نژادکشکی, اکرم و پایتختی اسکوئی،علی ۱۳۹۴. یک مطالعه هم انباشتگی پانلی از بهره‌وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب عضوسازمان کنفرانس اسلامی. سومین کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تبریز، سازمان مدیریت صنعتی نمایندگی آذربایجان شرقی

Dickey, D.A. and Fuller, W.A. (1981)  Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unitroot, Econometrica, 49, pp .1057-72.

Edwards, S .) 1998(" Openness Outward-Orientation , Trade Liberalization  and Economic Performance  in Developing Countries" , NBER  Working  Paper , 2908.

Johansen, S., and Juselius. K. (1992) "Testing structural hypothesis in a multivariate cointegration analysis of the PPP andUIP for UK". Journal of Econometrics, 53. 211 –244.

Komijani, A & Memarnejad.(2004) significate of human resource quality and R&D in Iran economic growth. Iranian journal of trade studies,8(32), PP 1-32.

Rahman, S. and Salim, R. (2013); “Six decades of total factor productivity change and sources of growth in bangladesh agriculture (1948–2008)”, Journal of Agricultural Economics, 64( 2): 275–294.

Dhehibi, B., Telleria, R. and Aw-Hassan, A. (2013); “Impacts of public, private, and R&D investments on total factor productivity growth in Tunisian agriculture”, African Association of Agricultural Economists, Fourth International Conference, September 22- 25, 2013, Hammamet, Tunisia.

Tuncay Serdaroğlu, (2015). Financial Openness and Total Factor Productivity in Turkey. Procedia Economics and Finance. Volume 30, 2015, Pages 848-862.