اثرات رژیم‌های آبیاری، کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژنه بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک دو رقم هاشمی و گیلانه برنج

محورهای موضوعی : ژنتیک

مجید عاشوری ¹ (هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان)
اردلان بالابندیان ² (زراعت دانشگاه آزاد اسلامی)
حمیدرضا درودیان ³ (استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.)
سید مصطفی صادقی ⁴ (4- دانشیار،گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.)
مجتبی رضایی ⁵ (استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت. ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/04/29 تاریخ پذیرش : 1400/07/10 تاریخ انتشار : 1403/04/29

کلید واژه: مدیریت آبیاری, پرولین, برنج, نیتروژن, کود زیستی,

چکیده مقاله :

به‌منظور ارزیابی اثرات رژیم‌های آبیاری و کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن بر عملکرد دانه (شلتوک) و برخی صفات فیزیولوژیک، آزمایشی به صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های‌ کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های1396 و 1397 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل رژیم آبیاری در سه سطح بدون تنش (غرقاب دائم) و فواصل آبیاری 10 روز و 15 روز یکبار به عنوان عامل اصلی، کود در سه سطح تلقیح ریشه نشاء با کود زیستی، تلقیح ریشه نشاء با کود زیستی + 50 درصد کود شیمیایی تأمین کننده نیتروژن مورد نیاز گیاه (تیمار ترکیبی) و 100 درصد کود شیمیایی تأمین کننده نیتروژن مورد نیاز گیاه به‌عنوان عامل فرعی و رقم برنج در دو سطح هاشمی و گیلانه به‌عنوان عامل فرعی فرعی بودند. بیش‌ترین عملکرد دانه در سال اول (14/4 تن در هکتار) و دوم (99/3 تن در هکتار) در تیمار 100 درصد کود شیمیایی تأمین کننده نیتروژن مورد نیاز گیاه، شرایط غرقاب و رقم گیلانه ثبت شد که با تیمار تلقیح ریشه نشاء با کود زیستی + 50 درصد کود شیمیایی تأمین کننده نیتروژن مورد نیاز گیاه (تیمار ترکیبی) در سال اول (93/3 تن در هکتار) و دوم (85/3 تن در هکتار) در یک گروه آماری قرار داشتند. مصرف کود زیستی در کنار کودهای شیمیایی نیتروژن، توانست علاوه بر تولید محصول کافی و بهبود کارایی جذب نیتروژن، مصرف کود شیمیایی نیتروژن را به میزان 50 درصد کاهش دهد.

چکیده انگلیسی:

In order to evaluate the effects of irrigation regims and nitrogen biological and chemical fertilizers on grain yield (paddy) and some physiological traits, an experiment was conducted in the form of split split plots in a randomized complete block design with three replications in two years ( 2017 and 2018). It was carried out in a research farm of the National Rice Research Institute of I. R. Iran in Rasht. Experimental factors include irrigation regime at three levels without stress (permanent flooding) and irrigation intervals of 10 days and 15 days as the main factor, fertilizer at three levels including inoculation of seedlings with biofertilizer, inoculation of seedlings with biofertilizer + 50% fertilizer Chemical nitrogen required by the plant and 100% chemical nitrogen fertilizer required by the plant) as a secondary agent and rice cultivar at two levels including Hashemi and Gilaneh as a secondary agent. The highest grain yield in the first year (4.14 t/ha) and the second (3.99 t/ha) was recorded in the treatment of 100% of the chemical fertilizer supplying the plant with nitrogen requirements, flooding conditions and Gilaneh cultivar, which was treated with inoculation Transplant roots with biofertilizer + 50% of chemical fertilizer supplying nitrogen required by the plant (combined treatment) in the first year (3.93 t/ha) and the second (3.85 t/ha) were in a statistical group. Consumption of biofertilizer along with chemical nitrogen fertilizers, in addition to producing sufficient yield and improving the efficiency of nitrogen uptake, was able to reduce the use of nitrogen chemical fertilizers by 50%.