تاثیرات مثبت و منفی دو نوع کود آهن دار بر رشد، محتوای کلروفیلی، پروتئین، فسفر و برخی عناصر فلزی در گیاه زینتی-دارویی افوربیا تیروکالیEuphorbia tirucalli L. در شرایط کشت گلدانی

فاطمه باقری ¹ ( گروه زیست‌شناسی، واحد گرگان، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران )
آرین ساطعی ² ( گروه زیست‌شناسی، واحد گرگان، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران )
مازیار احمدی گلسفیدی ³ ( گروه زیست‌شناسی، واحد گرگان، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران )
مهدی عبادی ⁴ ( گروه زیست‌شناسی، واحد گرگان، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران )

تاریخ ارسال : 1400/06/01 تاریخ تایید : 1400/10/19

کلید واژه: پروتئین, رشد, کلروفیل, پتاسیم, فسفر, منیزیم, منگنز, افوربیا تیروکالی, سمیت روی, کود آهن,

چکیده مقاله :

افوربیا تیروکالی گیاهی زینتی-دارویی با خواص درمانی فراوان است. مطالعه حاضر به بررسی اثر دو نوع کود آهن دار (HUM یا Excel) در دو غلظت ۲/۰ و ۴/۰ گرم در ۸۰ سانتیمتر مربع خاک، با یا بدون NPK(20 20 20) با غلظت ۳ گرم در لیتر بر رشد و مقدار عناصر پتاسیم، فسفر، آهن، روی، منگنز و منیزیم در ریشه و اندام هوایی گیاه می پردازد. در مجموع ۹ تیمار و شاهد در چهار تکرار مورد کشت گلدانی در بلوکهای کامل تصادفی به مدت ۱۱ ماه قرار گرفتند. پارامترهای رشد مورد بررسی شامل وزن خشک و تر گیاه، ریشه و اندام هوایی و نسبت وزن تر و خشک ریشه به کل گیاه بود. نتایج نشان داد که اثرات کلی کودهای آهن بر وزن خشک گیاه، ریشه و اندام هوایی، نسبت وزن‌تر و خشک ریشه به گیاه و محتوای پروتئین اندام هوایی و فسفر ریشه معنی دار نمی‌باشد. افزودن کود Excel+NPK(20 20 20) در غلظت ۴/۰ گرم در هر ۸۰ سانتیمتر مربع خاک باعث کاهش معنی‌دار وزن تر گیاه و اندام هوایی شد. تیمار HUM+ NPK(20 20 20) در غلظت ۴/۰ گرم در ۸۰ سانتیمتر مربع خاک باعث افزایش معنی‌دار در محتوای کلروفیل گیاه نسبت به نمونه شاهد گردید ولی اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای دیگر با نمونه شاهد از لحاظ محتوای کلروفیل مشاهده نشد. همچنین، تیمار HUM+ NPK(20 20 20) باعث افزایش معنی‌دار در میزان برخی از عناصر فلزی در ریشه یا اندام هوایی گیاه نسبت به نمونه شاهد گردید. نکته برجسته دیگر در پژوهش حاضر، همبستگی منفی پارامترهای رشد و همبستگی برخی پارامترهای دیگر با محتوای روی گیاه است. همبستگی مثبتی نیز بین مقادیر کلروفیل و آهن دیده شد. از دیگر جنبه‌های استفاده از کود آهن دار، تغییر در الگوی جذب و پراکنش عناصر بین ریشه و اندام هوایی این گیاه بوده است.

چکیده انگلیسی :

Euphorbia tirucalli L. is an ornamental-medicinal plant. The present study investigates the effect of two types of iron fertilizers (HUM or Excel) in two concentrations of 0.2 and 0.4 g per 80 cm2 of soil, with or without NPK (20 20 20) with a concentration of 3 g / l on growth and the amount of potassium, phosphorus, iron, zinc, manganese and magnesium in the roots and shoots. A total of 9 treatments and control in four replications were made in randomized complete blocks for 11 months. Growth parameters included dry and fresh weight of plant,, root and shoot, and ratio of fresh and dry weight of root to whole plant. In this study, general effects of iron fertilizers on the dry weight of plants, roots and shoots,, ratio of fresh and dry weight of roots to plants, shoot protein content, and root phosphorus were not significant. Addition of Excel + NPK(20 20 20) at higher concentration, reduced the fresh weight of plants and shoots significantly. HUM + NPK(20 20 20) at higher concentration caused a significant increase in chlorophyll content of the plant compared to the control samples, but no significant difference was observed between other treatments and the control sample in terms of chlorophyll content. Also, HUM + NPK (20-20 20) caused a significant increase in the amount of some metal elements in the roots or shoots of the plant compared to the control samples.Another highlight in this study is the negative correlation of growth parameters and the correlation of some other parameters with the plant zinc content. There is also a positive correlation between chlorophyll and iron levels. Another aspect of using iron fertilizer has been the change in the pattern of absorption and distribution of the elements between the roots and shoots of this plant.