تاثیر سطوح کود نیتروژن و گوگرد بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی کلزا (Brassica napus L.)

محورهای موضوعی : اکولوژی محیطی

حسین ابراهیمی ¹ (گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران)
ابولفضل فرجی ² (بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی ومنابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران،)
مرتضی سام دلیری ³ (گروه زراعت، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران،)
امیر عباس موسوی ⁴ (گروه زراعت، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران،)

تاریخ دریافت : 1401/02/04 تاریخ پذیرش : 1401/03/27 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: عملکرد دانه, نیتروژن, درصد روغن, گوگرد, ارقام کلزا,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر نیتروژن و گوگرد بر عملکرد کمی و کیفی کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شصت کلاته گرگان در سال 1397 انجام شد. فاکتور اول شامل چهار مقدار کود نیتروژن 25، 50، 75 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار (از منبع اوره)، فاکتور دوم شامل دو مقدار کود گوگرد به مقادیر صفر (شاهد) و 200 کیلوگرم در هکتار و فاکتور سوم شامل دو رقم هیبرید کلزای بهاره هایولا 50 و آرجی‌اس 003 بودند. نتایج بررسی نشان داد که عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد خورجین در مترمربع، تعداد دانه در خورجین، درصد پروتئین و درصد روغن تحت تأثیر رقم، نیتروژن و گوگرد قرار گرفت. مقایسه میانگین اثرات متقابل نیتروژن و رقم نشان داد که عملکرد بیولوژیک (8360 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (6/275 گرم در مترمربع)، وزن هزار دانه (1/4 گرم)، تعداد خورجین در مترمربع (43/5232)، تعداد دانه در خورجین (64/31)، پروتئین دانه (32/24 درصد)، قند محلول (35/33 میکرومول بر گرم) و کلروفیل کل (38/1 میلی گرم بر گرم) در سطح 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و رقم هیبرید هایولا 50 و بیش‌ترین روغن دانه (65/41 درصد) در سطح 75 کیلوگرم نیتروژن و رقم هیبرید هایولا 50 مشاهده شد. هم-چنین مقایسه میانگین حاصل از اثر متقابل گوگرد و رقم نشان داد که بیش‌ترین میزان تعداد شاخه جانبی (8/6)، تعداد خورجین در مترمربع (63/4345)، تعداد دانه در خورجین (43/30)یلی گرم بر گرم) در تیمار 200 کیلوگرم گوگرد و رقم هیبرید هایولا 50 بدست آمد. به نظر می‌رسد که رقم هیبرید هایولا 50 توانایی جذب و انتقال نیتروژن و گوگرد بهتری داشته و به همین دلیل عملکرد بیش-تری تولید نمود.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect of nitrogen and sulfur on quantitative and qualitative yield of rapeseed, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in Research Field of Shastklateh Forest of Gorgan in 2018. Four amounts of nitrogen fertilizer 25, 50, 75 and 100 kg of pure nitrogen per hectare (from urea source) as the first factor, two amounts of sulfur fertilizer to zero (control) and 200 kg / ha as the second factor and two spring rapeseed genotypes Hyola 50 hybrid and ARGS 003 were selected as the third factor. The results showed that biological yield, grain yield, 1000-grain weight, number of pods per square meter, number of seeds per pod, protein percentage and oil percentage were affected by cultivar, nitrogen and sulfur. Comparison of the average interactions of nitrogen and cultivar showed that biological yield (8360 kg/ha), grain yield (275.6 g/m2), 1000-grain weight (4.1 g), number of pods per square meter (5323.53), Number of seeds per pod (31.64) and grain protein (24.32%), Soluble sugar (33.35 μmol/g) and total chlorophyll (1.38 mg/g) at the level of 100 kg N/ha and Hyola 50 hybrid cultivars and the highest grain oil (41.65%) at the level of 75 kg N and hybrid cultivars Monsters 50 were observed. Also, the comparison of the mean of the interaction of sulfur and cultivar showed that the highest number of latere better ability to absorb and transfer nitrogen and sulfur and therefore produce more yield.