پاسخ عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی بادام زمینی (Arachis hypogaea L.) به برهمکنش سطوح مختلف گوگرد و روی

محورهای موضوعی : اکولوژی محیطی

زیبا شکری ¹ (گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران)
مجید عاشوری ² (گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران)
حمیدرضا دورودیان ³ (گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.)
ناصر محمدیان روشن ⁴ (گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران)
سید مصطفی صادقی ⁵ (گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/09/27 تاریخ پذیرش : 1400/11/29 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: "پروتئین", "روغن", "عملکرد دانه", " عملکرد غلاف", "محلول‌پاشی روی",

چکیده مقاله :

بادام‌زمینی یکی از مهمترین گیاهان خانواده حبوبات و غنی از روغن و پروتئین است. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود گوگرد (S) و محلول‌پاشی روی (Zn) بر عملکرد و غلظت روغن و پروتئین بادام‌زمینی آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1398 و 1399) در اراضی اطراف شهرستان آستانه‌اشرفیه، استان گیلان، اجرا شد. عامل‌های مورد بررسی شامل کود گوگرد (از منبع گچ) در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 60 کیلوگرم در هکتار) و محلول‌پاشی کود ‌روی (از منبع کلات روی) در سه سطح (صفر، 1 و 2 در هزار) بود. نتایج نشان داد اثر برهمکنش کود گوگرد و روی اثر معنی‌دار بر عملکرد غلاف، عملکرد دانه، تعداد دانه و غلاف، غلظت پروتئین و روغن داشتند. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نیز نشان بیشترین عملکرد غلاف (1/156 گرم در بوته) و عملکرد دانه (3/92 گرم در متر مربع) در تیمار گوگرد 60 کیلوگرم + روی یک در هزار، به‌دست آمد. بیشترین وزن هزار دانه‌ (‌6/1283 گرم)‌ متعلق به تیمار عدم استفاده از گوگرد + روی یک در هزار، بود. بالاترین غلظت پروتئین (‌94/17 درصد) از تیمار محلول‌پاشی روی دو در هزار + عدم استفاده از کود گوگرد، و غلظت روغن (09/46 درصد) در تیمار کود گوگرد 60 کیلوگرم در هکتار + محلول‌پاشی روی یک در هزار، مشاهده شد. بر اساس نتا‌یج این آزمایش می‌توان اظهار داشت که مصرف هم‌زمان کود گوگرد و محلول‌پاشی روی به‌طور چشمگیری باعث افز-ایش عملکرد دانه و بهبود صفات مرتبط با عملکرد در گیاه بادام‌زمینی می‌شود و می‌تواند برای شرایط اقلیمی گیلان قابل توصیه باشد.

چکیده انگلیسی:

Peanut is one of the most important plants in the legume family and are rich in oil and protein. In order to investigate the effect of different levels of sulfur fertilizer (S) and foliar application of zinc (Zn) on the yield and concentration of oil and protein, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications for two year (2019 and 2020) at Astana-Ashrafieh city, Gilan province. The studied factors were included S fertilizer (from gypsum source) at four levels (0, 20, 40 and 60 kg ha-1) and Zn fertilizer (from zinc chelate source) at three levels (0, 1000 and 2000 ppm). The results showed that the interaction of S and Zn fertilizers had a significant effect on pod yield, grain yield, number of grains and pods, protein and oil concentration. Mean comparison of the studied traits also showed the highest pod yield (156 g plant-1) in the treatment of 40 kg S + 1000 ppm Zn, while the highest grain yield (92.3 g plant-1) in the treatment of 60 kg S + 2000 ppm Zn was obtained. The highest weight of 100 grains (1283.6 g) belonged to the treatment of non-using of S + 1000 ppm Zn. The highest protein concentration (17.94%) was observed from treatment of non-using of S + 2000 ppm Zn, and oil concentration (46.09%) in sulfur fertilizer treatment of 60 kg S + 1000 ppm Zn. Based on the results of this experiment, it can be stated that the simultaneous application of sulfur fertilizer and zinc foliar application significantly increases grain yield and improves yield-related traits in the peanut and it can be recommended for the climatic conditions of Gilan.