مسائل و مطالبات مردم طهران در اسناد عرایض عهد ناصری (1301-1303 هـ .ق)
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
مریم نیل قاز
1
,
سینا فروزش
2
,
رضا شعبانی صمغ آبادی
3
1 - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2 - گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات
3 - استاد گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
کلید واژه: ناصرالدینشاه, عریضه, طهران, مسائل, مطالبات اجتماعی,
چکیده مقاله :
چکیدهبررسی ساختارهای اجتماعی ایران در هر دوره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این بین دسترسی به اسناد یکی از مؤثرترین روش‌های پژوهش، جهت دستیابی به واقعیت های هر زمان شناخته شده است و اسناد عرایض به عنوان گروهی از اسناد تاریخی که از امور زندگی، روابط میان مردم و جامعه و حکومت سخن می‌گوید و هر سطر از آن به زندگی اجتماعی مردم می‌پردازد، برای پژوهشگران از امتیاز خاصی برخوردار است.هدف پژوهش حاضر شناخت مشکلات و مسائل اجتماعی مردم طهران طی نزدیک به سه سال از سلطنت ناصرالدینشاه قاجار است که در اسناد عرایض مورد بررسی، منعکس گردیده است؛ این اسناد، شامل عرایض مردم طهران بین سال‌های1301 تا 1303 هجری قمری می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش، انجام کار تصحیح مجموعه خطی بر اساس علم نسخه‌شناسی (Codicology) و تحریر مقاله بر اساس روش تاریخی(استقرائی) و شیوه تدوین و نگارش آن به صورت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. استخراج اطلاعات و داده‌ها نیز به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است. بررسی این اسناد نشان می‌دهد رعیت، آزادانه و با کمترین ترسی، مطالبات و مسائل خود را با شخص اول مملکت مطرح می‌کرده است. داده‌های عرایض نشان می‌دهد که گروه‌های مختلف اجتماعی، عموما، از آزادی بیان و آزادی‌های مذهبی برخوردار بودند و در این زمینه دغدغه یا نگرانی وجود نداشته است. حفظ امنیت و برپایی عدالت، همچون گذشته تاریخ ایران، حلقه مفقوده عصر ناصری بوده است؛ با این تفاوت که شخص شاه، شخصا و رأسا، درصدد حل مسائل و مشکلات گروه‌ها و طبقات اجتماعی ممالک محروسه ایران برآمد.
Studying of every period of social structures in Iran has a graet importance.Meanwhile, one of the most affective of research methos is, in general, to have access to documents, so that the realities and truths for every historical period of time are recognized; the petition documents as a group of historical documents, represent life issues and mutual relations among people. Society and the state, and also every line of them deals with social distinction for researchers.The purpose of this researchers to recognize the social problems of Tehran inhabitants during nearly three years of the reign of Nassar al-Din Shah Qajar, which were refleceted in the examined documents the documents include petitions for Tehran inhabitants from 1301 to 1303 AH. The method for inquiring of this research is to correct a corpus of manuscripts based on codicology, and to write this article on a historical(conductive) method. The style of writing is descriptive_analytical. All data were collected in a desk_study manner. Studing of the documents show that subjects freely with no fear, set forth their demands for the king. Petition data show that varios social groups, in general,enjoyed free speech and freedom of religion with no fear.Maintaining security and justice was missing link in Nassari reign, as usual through Iranian history.
_||_