ارزیابی راﺑﻄﻪی عوامل ژئومورفولوژی با اشکال فرسایش با استفاده از طرح LADA و آزمون آماری کروسکال والیس : مطالعه موردی آبخیز مارگون در استان فارس
محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي
بهروز سعدین
1
(مربی گروه جغرافیا واحد لارستان ،دانشگاه آزاد اسلامی لارستان، ایران)
محمد ابراهیم عفیفی
2
(استاد یار گروه جغرافیا واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی لارستان، ایران)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
آﺑﺨﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻲﺷﺪه ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﻄﻘﻪﻫﺎی ﻣﺴﺘﻌﺪ دامﭘﺮوری در اﺳﺘﺎن فارس اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮی ﺑﻴﺶازﺣﺪ و ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ از زﻣﻴﻦ ، در ﺧﻄﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ آﺑﻲ می باشد . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ آﺑﻲ در آنﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻣﻬﺎرﻛﺮدن آنﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ راﺑﻄﻪی ﻋﺎﻣﻞﻫﺎی ﻣﻬﻢ زﻣﻴﻦرﻳﺨﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ آﺑﻲ ﺳﻄﺤﻲ، ﺷﻴﺎری، ﺧﻨﺪﻗﻲ و زﻣﻴﻦ (ﺑﺪﻟﻨﺪ) در ﺑﺨﺸﻲ از آﺑﺨﻴﺰ مارگون ﺑﻪدﺳﺖ آورده ﺷﺪ. ﻃﺒﻘﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻨﺲ ﺳﻨﮓ، ﺷﻴﺐ، ﺟﻬﺖ و ارﺗﻔﺎع ﺑﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﻜﻞﻫﺎی ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ارﺗﺒﺎط داده ﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﺪن اﻧﻮاع آنﻫﺎ و ﺷﻜﻞ ﻓﺮﺳﺎﻳﺸﻲ ﻏﺎﻟﺐ در ﻃﺒﻘﻪﻫﺎی ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ گردد . ﺑﺎ ﻛﻤﻚﮔﺮﻓﺘﻦ از ﭘﮋوﻫﺶ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﺨﺮﻳﺐ زﻣﻴﻦ در ﻣﻨﻄﻘﻪﻫﺎی ﺧﺸﻚ (LADA ) ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺷﺪت و ﺿﻌﻒ آنﻫﺎ رﺗﺒﻪ داده ﺷﺪ ، و ﺑﺮﭘﺎﻳﻪی ﻣﺎﻫﻴﺖ دادهﻫﺎ و ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺑﺮرﺳﻲﺷﺪه آزﻣﻮن آﻣﺎری ﻛﺮوﺳﻜﺎل واﻟﻴﺲ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﺪ. ﻧﺘﻴﺠﻪﻫﺎی ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪی ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ آﺑﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺧﻨﺪﻗﻲ و ﺑﺪلند ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی آﻫﻚرس و ﺳﻨﮓ ﮔﭻ و ﻧﻤﻚ (٤/٨ % و ٨ /١٥ %) ، ﺑﻠﻨﺪیﻫﺎی ١٠٠٠-١٢٠٠ ﻣﺘﺮ (٧/٦ % و ٣/٢١ %) ، ﺷﻴﺐﻫﺎی ١٠-٢٠ % (٧/٨ % و ١٥ %) ، و ﺟﻬﺖ داﻣﻨﻪی ﺟﻨﻮﺑﻲ (٧/٥ % و ٥/٩ %) اﺳﺖ. ﻧﺘﻴﺠﻪی آزﻣﻮن آﻣﺎری ﺑﺮای ﺟﻨﺲ ﺳﻨﮓ، ﺷﻴﺐ و ﺟﻬﺖ داﻣﻨﻪ در ﺗﺮاز ٠١ /٠ و ﺑﺮای ارﺗﻔﺎع در ﺗﺮاز ٠٥/٠ ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ ، ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ آﺑﻲ در ﻃﺒﻘﻪی ﻋﺎﻣﻞﻫﺎی ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه ﺗﻔﺎوت ﻣﺸﺨﺼﻲ دارد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎی ژئومورفولوژی را ﺑﺮای ارزﻳﺎﺑﻲﻛﺮدن ﺷﻜﻞﻫﺎی ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ آﺑﻲ و ﺷﺪت آن در ﻣﻨﻄﻘﻪﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮد.