تحلیل عوامل اثربخشی اشتغال به سوزن دوزی زنان روستایی بخش ایرندگان شهرستان خاش
محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي
راضیه هاشمی
1
(دانشگاه زابل)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
صنایع دستی در روستاهای ایران از زمان های بسیار دور رونق داشته است و همواره به عنوان یکی از منابع درآمدی روستاییان شناخته می¬شده است. امروزه باوجود خشکسالی های پی در پی، صنایع دستی می تواند جایگزین مطمنی برای کشاورزی در روستاهایی که از کشاورزی مناسبی برخوردار نیستند باشد؛ از این رو هدف این پژوهش تحلیل عوامل اثربخشی اشتغال به سوزن دوزی زنان روستایی در بخش ایرندگان شهرستان خاش است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را تمام زنان سوزن دوز بخش ایرندگان تشکیل می¬دهد که براساس آخرین سرشماری تعداد 911 نفر زن عضو تعاونی مربوط به صنایع دستی بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 270 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شده اند. همچنین برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است که میزان آلفای بدست آمده برابر 81/0 است که نشان می دهد عددی مطلوب است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که عامل پشتیبانی- نهادی با ضریب بتای 504/0 بیشترین تاثیرگذاری و عامل زیرساختی با ضریب بتای 213/0 کمترین تاثیر گذاری را بر فعالیت سوزن دوزی زنان بخش ایرندگان شهرستان خاش داشته است. همچنین نتایج نشان داد در بین عوامل زیرساختی بازار باضریب بتای 379/0، در بین عوامل محیطی ارتباطات با ضریب بتای 331/0، در بین عوامل زمینه درآمد خانوار باضریب بتای 315/0 و در بین عوامل نهادی- پشتیبانی خانواده برضریب بتای 437/0 بیشترین اثر گذاری را بر سوزن دوزی زنان بخش ایرندگان داشته اند. پرداختن به هنر سوزن¬دوزی در قالب شرکت¬های تعاونی و گروه¬های خودیار محلی باعث افزایش میزان مشارکت زنان در تأمین اقتصاد خانواده می¬شود. همچنین، باعث بهبود سطح رفاه و کیفیت زندگی خانوارهای آنها می¬گردد.
• امیدی، ن،(1392)، مدیریت بازاریابی صنایع دستی و هنرهای سنتی. تهران: دفترپژوهشگاه های فرهنگی.
• امینی، ع. حسین طاهری، ع، (1395)، تحلیلی بر نقش پذیري زنان روستایی در فعالیتهاي اقتصادي و عوامل مؤثر برآن: مورد مطالعه مناطق روستایی بخش سیمکان در شهرستان جهرم، علوم ترویج و آموزش کشاورزي ایران، جلد 12، شماره 2، صص 49- 37.
• بایگان، م، (1386)، بررسی مردم شناختی بازار زنجان، (طرح تحقیقاتی) صدا و سیمای مرکز زنجان.
• پاپلی یزدی، م؛ ابراهیمی، م؛ (1394)، نظریه های توسعه روستایی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، انتشارات سمت: تهران.
• پایدار، ابوذر، (1395)، شناسایی و اولویت بندی عوامل رکود صنایع دستی بلوچ (مطالعة موردی: نواحی روستایی شهرستان قصرقند) ، مجلّة پژوهش و برنامه¬ریزی روستایی، شماره3، صص 229- 216.
• جعفری، ر. ابراهیمی سالاری، ت. بهنامه، م. و صالح نیا، ن، (1395)، تعیین عوامل موثر بر اشتغال در ایران با تاکید بر زیر ساختها، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد با محوریت اقتصاد مقاومتی، دانشگاه فرهنگیان شهید مفتح، صص 31- 1.
• حسین زاده، ع؛ شهریاری، م؛ فرجی بهبهانی زاده، م، (1395)، زنان و بهره وری اقتصادی در خانواده بر اساس سیری در سیرۀ رضوی، زن در توسعه و سیاست، ش 3، صص 396- 379.
• خطیبی¬فرد، ح و نوری، علیرضا، (1400)، بررسی تاثیر توسعه صنایع دستی بر رشد اقتصادی روستا با میانجیگری جذب گردشگر روستایی (مطالعه موردی: گردشگران شهرستان طرقبه - شاندیز)، مجله پژوهش¬های گردشگری و توسعه پایدار، سال 4، شماره 3 ، صص 21 -32.
• سپهوند، فرخنده؛ غلامرضایی، س؛ رحیمیان، م. و ملکشاهی، ی، (1395)، نقش مشاغل خانگی و اهمیت آن در توانمندسازی زنان روستایی، ماهنامه شباک (شبکه اطلاعات کنفرانس های کشور)، سال دوم، شماره1: صص30- 27.
• سواری، م. مخلص آبادی فراهانی، م. میرکزاده، ع، (1392)، راهکارهای توسعۀ کارآفرینی در تعاونی های صنایع دستی، تعاون و کشاورزی، سال دوم، شماره 8، صص 148- 125.
• شریفی، ر. ایروانی، ه. عامری، ژ، (1394)، تحلیل عوامل پیش برنده و بازدارنده توسعه اشتغال زنان روستایی شهرستان نجف آباد، فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، سال ششم، شماره اول، صص 20- 1.
• شمشاد، م. ملک محمدی، ا. و حسینی نیا، غ، (1391)، شناسايي و تحليل مؤلّفه هاي مؤثر بر اشتغال زايي در تعاوني هاي منابع طبيعي استان گلستان، پژوهش ¬های جغرافیای انسانی، شماره 79، صص 156- 141.
• شهیدی، نفیسه؛ هاشمی، غلامرضا و طغرایی، محمدتقی، (1400)، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر صادرات صنایع‌دستی، مجله هنر، جلد11، شماره23، صص1-15.
• طغرایی، م؛ رضوانی، م؛ مبارکی، م؛ ایداللهی فارسی، ج. و میرزایی، ز (1395)، عوامل محیطی مؤثر برکارآفرینی فرهنگی درصنایع دستی عشایری. فصلنانه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال پنجم، شماره 3: صص 36-19.
• علیائی، محمدصادق، (1382)، بررسی ویژگی های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی زنان روستایی و رابطه آن با سهم آنان در درآمد خانوار شهرستان دیواندره، پایان نامۀ کارشناسی ارشد رشته مهندسی کشاورزی- توسعۀ روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
• فرمانداری شهرستاتان خاش، (1402)، واحد آمار و اطلاعات.
• قنبری، سیروس. دهقان، م. میرکی اناری، ح، (1396)، تبیین و ارزیابی نقش کارآفرینی در توسعۀ روستایی با تأکید بر صنایع دستی )مطالعۀ موردی: روستاهای بخش مرکزی در شهرستان انار(،مجلّة پژوهش و برنامه¬ریزی روستایی، سال6، شماره 1، صص 132- 119.
• کلانتری، خ.، سرو امینی، ش. و اسدی، ع، ( 1389)، بررسی اثرات شهرک اشتهارد برتوسعه روستاهای همجوار. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی( علوم و صنایع کشاورزی) شماره 2: صص 227- 238.
• لهسایی زاده،ع. جهانگیری، ج. خواجه، ن، (1384)، بررسی مشارکت اقتصادی زنان روستایی استان فارس»، مجلۀ جامعه شناسی ایران، دورۀ ششم، شماره3، صص 145- 124.
• نظری، امیر؛ زکریای کرمانی، ا. و شفیعی سرارودی، م، (1393)، مطالعه تطبیقی نقوش سفالینه ها¬ی کلپورگان با نقوش سوزن دوزی بلوچ، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات تطبیقی هنر، شماره 8 صص 48- 31.
• یاسینی، ر، (1396)، مطالعة فرهنگي و جامع هشناختي پوشاك سنتي زنان كنارة درياي جنوب ايران (بوشهر، هرمزگان و خوزستان)، زن در فرهنگ و هنر، دورة 9، شمارة2، صص 270- 185.
• یاوری، ح. و نورماه، ف، (1384)، نگرشی بر تحولات صنایع دستی در جهان،پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، ج. مؤسسه آموزش عالی سوره. انتشارات سوره مهر.
• Cumningham, G., Doherty, A. and Gregg, M. (2022). Using social cognitive career theory to understand head coaching intentions among assistant. Coaches of women᾽s teams, sex Roles (56): 356- 372.
• Cicek, D. Zencir, E. and kozak, N.( 2017). Women in Turkish tourism" , Journal of Hospitality and Tourism Management,Vol. 31 ,pp. 228-234.
• Kabir, M.S. and Xuexi, H. (2011). Advancement of Rural Poor Women through Small Entrepreneurship Development: The Case of Bangladesh, International Journal of Business and Management, Vol. 6, PP.134- 140.
• Mehrotra, S. and Parida, J. K. (2017). Why is the Labour Force Participation of Women Declining in India, PP. 1- 21.
• Sheuermann, T.S., David, M.T and Rosali, J.H. (2014). An investigation of African- American women᾽s prestige domain interests and choice goals using social cognitive career theory. Vocational Behavior,Vol. 84, PP. 273- 282.
• Ianchovichina, E., Antonio, E., Foucart, R., Garsous, G. & Yepes, T. (2113). Job Creation through Infrastructure Investment in the Middle East and North Africa. World Development, 43, 213-222.
• Jung, K. Dalton, B. Willis, J. (2018). From patriarchal socialism to grassroots capitalism: The role of femaleentrepreneurs in the transition of North Korea, Women's Studies International Forum:68 pp 19- 27.