• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی آسیب پذیری آبخوان دشت کهریز با استفاده از مدل دراستیک در محیط GIS
        یوسف محبی اصغر اصغری مقدم
        ارزیابی آسیب پذیری آبخوان برای توسعه، مدیریت و تصمیمات کاربری اراضی، نحوه پایش کیفی منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی این آب ها بسیار مفید است. در این پژوهش آسیب پذیری آبخوان دشت کهریز در برابر آلودگی، به کمک مدل دراستیک و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) ارزیابی شد. د چکیده کامل
        ارزیابی آسیب پذیری آبخوان برای توسعه، مدیریت و تصمیمات کاربری اراضی، نحوه پایش کیفی منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی این آب ها بسیار مفید است. در این پژوهش آسیب پذیری آبخوان دشت کهریز در برابر آلودگی، به کمک مدل دراستیک و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) ارزیابی شد. در این روش، هفت عامل هیدرولوژیکی مؤثر بر آلودگی آب های زیرزمینی ترکیب شدند. این هفت عامل عبارتند از: عمق سطح ایستابی، تغذیه خالص آبخوان، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، منطقه غیر اشباع و هدایت هیدرولیکی. نقشه پهنه بندی آسیب پذیری، برگرفته از نتایج بدست آمده، دو پهنه عمده ی آسیب پذیری کم و متوسط را نشان می دهد. گسترش پهنه ی با آسیب پذیری متوسط، حدود78 درصد و گسترش پهنه با آسیب پذیری کم، حدود22 درصد است. صحت سنجی مدل با استفاده از پراکندگی یون نیترات در محدوده آبخوان انجام گردید. که تقریباً تمامی نقاطی که دارای نیترات بالا هستند، در محدوده ی با استعداد متوسط قرار گرفته اند. با تحلیل حساسیت به روش حذف متغیر و نیز تحلیل حساسیت به روش تک متغیری، میزان تأثیر گذاری هر کدام از متغیرها در آلوده سازی آبخوان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج هر دو تحلیل نشان می دهند که مهم ترین متغیر تأثیر گذار بر شاخص آسیب پذیری، اثر منطقه غیر اشباع است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی عوامل موثر بر آزادسازی کادمیوم از پسماندهای الکترونیکی در محیط‌های خاکی
        هومن بهمن پور
        پسماندهای الکترونیکی و الکتریکی انواعی از پسماندهای ویژه می‌باشند که قطعات اصلی آن‌ها شامل خازن، ترانزیستور، آی.‌سی، مدارات الکترونیکی، قطعات کاتدی و آندی بوده و دارای خاصیت سمیت، بیماری‌زایی و پایایی در محیط پیرامون و حتی در پیکره جانداران، خورندگی تاسیسات و تجهیزات و چکیده کامل
        پسماندهای الکترونیکی و الکتریکی انواعی از پسماندهای ویژه می‌باشند که قطعات اصلی آن‌ها شامل خازن، ترانزیستور، آی.‌سی، مدارات الکترونیکی، قطعات کاتدی و آندی بوده و دارای خاصیت سمیت، بیماری‌زایی و پایایی در محیط پیرامون و حتی در پیکره جانداران، خورندگی تاسیسات و تجهیزات و مشابه آن می‌باشند. بر این اساس، هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی عوامل موثر در آزادسازی این فلزات و اختصاصاً عنصر کادمیوم در محیط پیرامون می‌باشد. جهت بررسی این موضوع تاثیر عوامل مختلف مانند دما، pH، ترکیبات هامیک و زمان بر روی آزادسازی عنصر کادمیوم از اینگونه پسماندها به محیط‌های خاکی مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور قطعات انتخابی آنالیز گردیده و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن بوده است که در محیط خاکی،‌ میزان نفوذ کادمیوم در pH بسیار اسیدی و بسیار قلیایی میزان آزادسازی افزایش می‌یابد. همچنین؛ در محیط خاکی، افزایش دما سبب افزایش میزان نفوذ عنصر کادمیوم در محیط می‌گردد و رابطه مستقیم بین افزایش دما و افزایش میزان نفوذ عنصر کادمیوم در هر سه محدوده اسیدی، خنثی و بازی وجود دارد. افزایش دما باعث افزایش تحرک مولکول‌ها شده و در نتیجه میزان آزادسازی عنصر بالا می‌رود. هر چه محیط اسیدی‌تر شود، آنیون اسید راحت‌تر با عناصر موجود تشکیل کمپلکس داده و میزان آزادسازی عنصر افزایش می‌یابد و اثر متغیر زمان تماس نیز متناسب با تغییرات pH متغیر می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - نقش گسل چاهشک بر کیفیت چاه های آب شرب شمال غرب دشت مشهد
        عباس کنگی محمد رضا ارجمند
        دشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای فع چکیده کامل
        دشت مشهد در یک موقعیت ساختاری ویژه و تحت تاثیر عملکرد مجموعه ای از گسل های فعال حاشیه شمالی رشته کوه بینالود، حاشیه جنوبی رشته کوه کپه داغ و پهنه بخاردن قوچان در غرب قرار گرفته است. فعالیت این گسل ها مورفولوژی پله کانی سنگ کف دشت را شکل داده اند. همچنین عملکرد گسلهای فعال در دوره کواترنری ضخامت و گسترش رسوبات آبرفتی دارای پتانسیل بالای آبدهی را تحت تاثیر قرار داده است. گسل چاهشک به عنوان یکی از شاخه های فرعی پهنه گسل شاندیز در بخش مرکزی دشت مشهد، نقش مهمی در کنترل رفتار هیدرولیکی منابع آب زیرزمینی این دشت ایفا می کند. این گسل بر اساس تلفیق پروفیل های ژئوالکتریک و نتایج حفاریهای دستگاهی برای نخستین بار در این پژوهش شناسایی شده است. چاه های حفاری شده در شمال گسل چاهشک با آبدهی خوب غالبا در عمق بیش از 250 متر به سنگ کف رسی و کنگلومرای نئوژن برخورد نموده اند. اما چاه های حفاری شده در جنوب گسل با آبدهی بسیار کم و یا فاقد آبدهی عموما در عمق 100 تا 140 متری به سنگ کف متامورفیک برخورد کرده اند. بالا آمدگی سنگ کف در جنوب گسل چاهشک سبب ایجاد مورفولوژی پله کانی در پی سنگ متاموفیک بخش جنوبی دشت مشهد گردیده است. این بالا آمدگی متامورفیک بصورت یک ساختمان گل مانند مثبت، تحت تاثیر سیستم گسلش امتداد لغز راست گرد، با مکانیسم ترنس تنشن ایجاد شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی و شناسایی منابع و متغیرهای آلاینده آب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر
        مریم خدابخشی فرح ناز کریم زاده بهنوش خوش منش افشار ضیاء ظریفی
        این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گرد چکیده کامل
        این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گردیده است. جهت انجام آزمایشات و تعیین متغیرها ، مراحل نمونه برداری در اسفند ماه در5 ایستگاه در طول مسیر رودخانه انجام گرفت چون سایر ایستگاهها فاقد آب بودند .تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت . میانگین PH در نمونه های آب سطحی 55/7 است که نشان دهنده ی ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه کرج ناشی از فعالیتهای کشاورزی و صنعتی می باشد. بالا بودن TDS با فراوانی نیترات آب مرتبط است. روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه کرج به صورت منیزیم > کلسیم > سدیم>پتاسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت سولفات > کلر است. در نمودار پایپر ، تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کربنات و بی کربنات و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم – پتاسیم و در رخساره منیزیک و کلسیک قرار دارد. براساس نتایج بدست آمده از ضرایب همبستگی بین عناصر فلزی نیکل با کروم ، مس با روی همچنین کروم با روی می توان وجود منشأ مشترک خاکزاد و زمین زاد )فعالیتهای انسانی( را برای تأمین آنها در آب رودخانه احتمال دارد. ضمن این که همبستگی های مثبتی نیز ما بین آنیون های سولفات و برخی عناصر فلزی و نیز یون کلر مشاهده می شود که می تواند حمل شدگی عناصر در فاز سولفیدی را بیان کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی مقایسه ای متغیرهای فیزیکو شیمیایی منابع آب های زیرزمینی در روستاهای شهرستان ملارد به کمک شاخص GWQI و مطالعه روند تغییرات آنها در سامانه GIS
        پریسا محمودپور متشکر امیرحسام حسنی علی ترابیان رضا پوررجب
        عواملی همچون کاهش نزولات جوی، روشهای ناکارآمد در کشاورزی، تهدید منابع آبی با آلاینده ها و غیره، سبب شده است که مسئله تأمین آب با دو چالش کمی و کیفی مخصوصاً در مورد سفره های آب زیرزمینی مواجه شود. در شهرستان ملارد نیز آب های زیرزمینی منبع عمده تأمین آب می باشند. اطلاعات چکیده کامل
        عواملی همچون کاهش نزولات جوی، روشهای ناکارآمد در کشاورزی، تهدید منابع آبی با آلاینده ها و غیره، سبب شده است که مسئله تأمین آب با دو چالش کمی و کیفی مخصوصاً در مورد سفره های آب زیرزمینی مواجه شود. در شهرستان ملارد نیز آب های زیرزمینی منبع عمده تأمین آب می باشند. اطلاعات مربوط به متغیرهای فیزیکو شیمیایی آب 9 چاه از شهرستان ملارد، طی دو دوره خشکسالی و ترسالی 1396 انتخاب شد. هدف از این تحقیق، مدلسازی کیفی آبهای زیرزمینی و همچنین محاسبه شاخص GWQI در سامانۀ GIS و مقایسه آنها می باشد.یافته ها نشان داد که کیفیت آبهای زیرزمینی از شرق به غرب و از شمال شرقی به جنوب غربی، با افزایش متغیرهای فیزیکو شیمیایی، بدلیل وضیعت عمقچاه ها، فقر منابع آب زیرزمینی و کاهش خودپالایی زمین و بالا آمدگی سنگ کف به عنوان عوامل زمین شناختی و هیدرولوژیکی و همچنین عوامل انسانی ورودی به سفره ها همراه است. و این موضوع در روستاهای دهک قشلاق و شریف آباد ملموس تر است. میتوان روستای خوشنام را با توجه به شرایط خودپالایی مناسب به عنوان منطقه ایمن قابل معرفی دانست و برای حفر چاههای جدید پیشنهاد داد. همچنین یک رابطه معنادار و بین نتایج حاصل از نقشه های GIS و نتایج GWQI بدست آمد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی عوامل موثر بر فرسایش‌پذیری حوزه وارک و پهنه‌بندی خطر آن با استفاده از روش EMP
        سیامک بهاروند سلمان سوری
        فرسایش خاک از جمله نگرانی‌های عمده محیط‌زیستی قرن حاضر می‌باشد. آمارها نشان می‌دهد فرسایش خاک در ایران چند برابر متوسط جهانی می باشد، به طوری که این موضوع به معضلی اساسی برای محیط زیست و منابع طبیعی تبدیل شده است. این تحقیق با هدف بررسی عوامل موثر بر فرسایش‌پذیری حوزه و چکیده کامل
        فرسایش خاک از جمله نگرانی‌های عمده محیط‌زیستی قرن حاضر می‌باشد. آمارها نشان می‌دهد فرسایش خاک در ایران چند برابر متوسط جهانی می باشد، به طوری که این موضوع به معضلی اساسی برای محیط زیست و منابع طبیعی تبدیل شده است. این تحقیق با هدف بررسی عوامل موثر بر فرسایش‌پذیری حوزه وارک و پهنه‌بندی خطر آن با استفاده از روش EPM انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا با بازدید‌های میدانی و مطالعه تصاویر ماهواره‌ای به بررسی فرسایش پرداخته شد. سپس لایه‌های اطلاعاتی شیب متوسط حوزه، حساسیت سنگ و خاک به فرسایش، کاربری اراضی و فرسایش مشاهده‌ای تهیه و در نهایت با وزن‌دهی به لایه‌های اطلاعاتی، نقشه حساسیت خطر فرسایش منطقه تهیه گردید. نتایج پهنه‌بندی خطر فرسایش نشان داد که به ترتیب 3/6، 2/55، 0/26، 1/3 و 4/9 درصد از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی کم، کم، متوسط، شدید و خیلی شدید قرار دارد. نقشه پهنه‌بندی نشان می دهد که مناطق حساس به فرسایش در قسمت‌های جنوب غرب، شمال غرب و بخشی از شمال منطقه، منطبق بر بخش‌های فسیل‌دار و درز و شکاف‌دار آهک آسماری با شیب نسبتاً زیاد، تمرکز دارد. با توجه به بازدیدهای میدانی، بررسی دقت‌سنجی روش استفاده شده در تهیه نقشه پتانسیل خطر فرسایش در سطح حوزه وارک نشان می‌دهد که روش EPM از دقت نسبتاَ بالایی برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ژئوشیمی رسوبات آبراهه‌ای و معرفی کانی های سنگین‌منطقه کرگان، شمال غرب بستان آباد
        فاضل خالقی آرش محمدی کاردوست
        منطقه کرگان در استان آذربایجان شرقی، جنوب شرق تبریز و شمال غرب شهرستان بستان‌آباد واقع شده است. بر اساس تقسیم بندی زون‌های ساختاری ایران، بخشی از زون البرز-آذربایجان محسوب می شود. از مهمترین واحدهای زمین‌شناسی موجود در محدوده مورد مطالعه می توان به شیل، مارن و آهک به سن چکیده کامل
        منطقه کرگان در استان آذربایجان شرقی، جنوب شرق تبریز و شمال غرب شهرستان بستان‌آباد واقع شده است. بر اساس تقسیم بندی زون‌های ساختاری ایران، بخشی از زون البرز-آذربایجان محسوب می شود. از مهمترین واحدهای زمین‌شناسی موجود در محدوده مورد مطالعه می توان به شیل، مارن و آهک به سن کرتاسه، فرآورده‌های آتشفشانی سهند به سن پلیوسن-پلئیستوسن، توده‌های‌ نفوذی گرانیت، گابرودیوریت و مونزوگرانیت به سن ترشیری و رسوبات کواترنری اشاره نمود. با توجه به وسعت منطقه، تعداد 29 نمونه ژئوشیمیایی و 29 نمونه کانی سنگین از منطقه برداشت گردید. پس از آماده سازی و آنالیز رسوبات آبراهه‌ای، داده‌ها به وسیله نرم افزارهای آماری و گرافیکی تحلیل شده و نقشه‌های مربوط به ناهنجاری‌ها ترسیم گردید. ناهنجاری عناصر آرسنیک،باریم، مس، سرب و روی در منطقه در نوع توزیع آماری آنها نمود دارد. مهمترین کانیهای سنگین با منشأ سنگ زایی شامل زیرکن، آمفیبول و پیروکسن بوده و کانیهای سنگین پیریت، مگنتیت و هماتیت منتسب به هاله های کانی سازی می باشند. مطالعه کانی سنگین نشان دهنده‌ی وجود کانی سازی مس به صورت مالاکیت و کالکوپیریت در منطقه می‌باشد. وجود عیار غیرعادی عناصر در رسوبات آبراهه‌ای با تمرکز کانی‌های سنگین همخوانی دارد. با توجه به ناهنجاری‌های مشاهده شده در رسوبات آبراهه‌ای و کانی‌های سنگین ادامه اکتشافات در منطقه توصیه می شود. پرونده مقاله