بومی‌سازی الگوهای ارزیابی ریسک سیستماتیک برپایه متغیر های مالی و غیر‌مالی

محورهای موضوعی : مهندسی مالی

علیرضا اسلام پور ¹ , رویا دارابی ²

1 - دانشجوی دکتری حسابداری، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/01/27 تاریخ پذیرش : 1398/03/08 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: شبکه های عصبی, ریسک سیستماتیک, G35, M41, متغیرهای مالی و غیرمالی طبقه بندی موضوعی: G14,

چکیده مقاله :

تصمیم‌گیری در مسائل مالی و اقتصادی به دلیل عدم اطمینان آتی، همواره با ریسک همراه است. بنابراین یکی از راه های کمک به سرمایه‌گذاران، ارائه الگوهای پیش‌بینی ریسک سرمایه‌گذاری می‌باشد. هر چه این پیش‌بینی‌ها به واقعیت نزدیکتر باشند، تصمیم‌گیری‌هایی که بر اساس چنین پیش‌بینی‌هایی اتخاذ می‌شوند، صحیح‌تر خواهد بود. هدف اصلی پژوهش تجربی حاضر پیش‌بینی ریسک سیستماتیک با تاکید بر متغیرهای مالی و غیرمالی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار تهران است. داده‌های مورد مطالعه این پژوهش شامل 552 سال- شرکت از سال‌های 1392 تا 1397 می‌باشد. برای آزمون فرضیه ها از رویکرد شبکه های عصبی مصنوعی و الگوریتم های کرم شب، درخت تصمیم و رگرسیون ماشین بردار پشتیبان استفاده شده است. نتایج حاصل شده از آزمون فرضیه‌های تحقیق نشان داد که هر سه الگوریتم، قدرت تبیین ریسک سیستماتیک را دارا می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

Financial and economic decisions are always at risk due to future uncertainties. Therefore, one way to help investors is to provide investment risk forecasting models. But as these projections are closer to reality, decisions that are based on such predictions will be more correct. The main purpose of the present experimental study is to predict systematic risk with emphasis on financial and non-financial variables. The statistical population of this research is the companies accepted in Tehran Stock Exchange. The data of the study consist of 552 Firm-year from 2012 to 2017. To test the hypotheses, the artificial neural networks approach and night worm algorithms, decision tree and regressor of backup vector machine have been used. The results of this study showed that the results obtained from the hypothesis test showed that all three of the algorithms have the power to explain systematic risk.

منابع و مأخذ:

• احمد پور کاسگری، احمد، نمازی، محمد. (1377). تاثیر اهرم عملیاتی ، مالی و اندازه شرکت روی ریسک سیستماتیک (شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ). مدرس علوم انسانی، (6)، 101-74


• احمد پورکاسگری، احمد، غلامی جمکرانی ،رضا. (1384). بررسی رابطه اطلاعات حسابداری و ریسک سیستماتیک (شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران). مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 22(2)، 30-18


• باقرزاده، سعید. (1384). عوامل موثر بر بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، (19)، 64-25


• جهان خانی، علی.، یزدانی، ناصر.( 1374). بررسی تاثیر نوع صنعت ،اندازه ، ریسک تجاری و درجه اهرم عملیاتی شرکت­ها بر میزان بکارگیری اهرم مالی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات مدیریت بهبود و تحول، (17و18)، 186-169


• حاجیها زهره ؛ فاطمه صفری 1397 " بررسی ارتباط ریسک سیستماتیک سهام وچولگی بازده سهام" مدیریت دارایی و تامین مالی مقاله1،دوره 6، شماره1 - شماره پیاپی20، بهار1397،صفحه1-10


• حمیدیان محسن ؛ سید حسام وقفی ؛ حجت سلیمانی؛ علی فیاض 1396 " بررسی رابطه بین همزمانی قیمت سهام با توزیع ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بازده سهام" سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی مقاله 5، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 16، پاییز 1396، صفحه 91-108


• خانی، عبدا...، ملایی، مهنام. (1388).رابطه بین سود حسابداری و جریان وجوه نقد عملیاتی با ریسک سیستماتیک : بورس اوراق بهادار تهران (1378-1384). تحقیقات حسابداری، (1)، 212-186


• حسن زاده مرتضی 1390 " پیش‌بینی ارزش افزوده اقتصادی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه­های عصبی مصنوعی" پایان نامهع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد


• سینایی، حسنعلی، خرم، اسماعیل. (1383). بررسی رابطه اهرم مالی با ریسک سیستماتیک سهام عادی شرکت­های سهامی عام در ایران. تحقیقات مالی، (18)، 121-107


• شفیع زاده . (1375) . ارتباط بین ریسک سیستماتیک (بتا) و بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار .پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران .


• دارابی، رویا.، سعیدی، عطیه. (1388). ارزیابی رابطه ی بین اهرم عملیاتی با ریسک سیستماتیک و بازده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.


• زنجیردار، مجید.، معتمد، اشرف، سجادی، مصطفی. (1389). ارزیابی کفایت متغیرهای ریسک سیستماتیک، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، اندازه شرکت، نسبت قیمت به درآمد، نسبت درآمد به قیمت، بازده بازار، بازده بدون ریسک و صرف ریسک بازار در تبیین بازده واقعی سهام در بازار ایران. فصلنامه مدیریت صنعتی، 5(11)، 151-137


• سعیدی، علی.، رامشه، منیژه. (1390). عوامل تعیین کننده ریسک سیستماتیک سهام در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­های حسابداری مالی، 3(7)، 142-125


• شمسی نسیم 1391 " مقایسه کارایی شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون برای پیش‌بینی ارزش افزوده نقدی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد


• طیبی راد محمد1390 "پیش‌بینی نسبت­های مالی با استفاده از شبکه­های عصبی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری


• قالیباف اصل، حسن. (1373). بررسی تاثیر ساختار سرمایه بر روی ریسک سیستماتیک.پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری ، دانشگاه تهران.


• قربانی ، غلامعلی . (1378). بررسی تاثیر اهرم مالی بر ریسک کل و سیستماتیک سهام عادی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران . پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشکده علوم اداری ، دانشگاه شهید بهشتی.


• مشایخی نظام آبادی الناز ، 1390 " مقایسه شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون در پیش‌بینی ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران" پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد


• ملایی، مهنام. (1390). محتوای اطلاعاتی معیارهای ریسک حسابداری در پیش‌بینی ریسک سیستماتیک. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، 3(9) ، 177-155


• مهدوی، غلام حسین، گودرزی، کاظم. (1390). ارائه یک شبکه عصبی مصنوعی جهت پیش‌بینی ریسک سیسنماتیک با استفاده از متغیرهای کلان اقتصادی (مطالعه موردی : شرکت سایپا). پژوهشنامه اقتصادی ، 11(4)، 237-219


• مهرآور، مهدی. (1385). بررسی سودمندی اطلاعات حسابداری در ارزیابی ریسک سیستماتیک برای شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری ، دانشگاه شهید بهشتی .


• نمازی، محمد، خواجوی ،شکرا...(1383). سودمندی متغیرهای حسابداری در پیش‌بینی ریسک سیستماتیک شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی­های حسابداری و حسابررسی،( 38)، 116-94


• نمازی، محمد، زارع، بهروز. (1383) . کاربرد تئوری اطلاعات در تعیین ریسک سیستماتیک مطالعه موردی : شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی حسابداری و حسابرسی، 10(35)، 100-79


• نوروش، ایرج، وفادار، عباس. (1378).بررسی سودمندی اطلاعات حسابداری در ارزیابی ریسک بازار شرکت­ها در ایران. حسابدار، (135)، 28-16

• Abdelghany, KH, E. (2005).Disclosure of market risk or accounting measures of risk : an empirical study. The Managerial Auditing , 25, 867-875


• Almisher, M.Kish.R,J.(2000). Accounting Betas –An Ex Anti Proxy for Risk Within the IPO Market . Journal of Financial and Strategic Decisions , 23-34


• Arndt Claußena, , Sebastian Löhra, Daniel Röschb, Harald Scheule 2016 "Valuation of systematic risk in the cross-section of credit default swap spreads " The Quarterly Review of Economics and Finance , http://dx.doi.org/10.1016/ j.qref.2016.06.007


• Barberies, N. C., Thaler R.H., (2003), “A Survey of Behavioral Finance”, In G. Constantinides, Handbook of The Economics of Finance. PP. 1050–1121.


• Beaver, W., Kettler, P., Scholes, M. (1970). The association between market determined and accounting determined risk measures. The Accounting Review, 45, 654-682


• Beaver, W., Manegold, J. (1975).The association between market determined and accounting determined measures of systematic risk: some futher evidence . Journal of Financial and Quantitative Analysis, 10, 231-284


• Beaver, W. (2002).Perspective on Recent Capital Market Research. Acccounting Review, 68-96


• Bildersee, J.S. (1975).The association Between Market-Determined Measure of Risk .The Accounting Review, 81-89


• Bloomfield, R., (2001), “How and Why Markets Are Inefficient and Why It Matters.”Cornell University.


• Brimble, M . Andrew. (2003 ). The relevance of accounting information for valuation and risk , www.gu.edu.au:8080/adt-root/u ploads/


• Dase, R.K., Pawar, D.D. (2010). Application of artificial neural network for stok market predictions:A review of literature .International journal of machine intelligence,2, 14-17


• Dichev, I., (1997), “Measuring Value Relevance in Accounting – Based Variables without Reference to Market Prices.” Journal of Accounting Research, 37(2), PP. 319-352


• Edward Furman, Alexey Kuznetsov, and Riˇcardas Zitikis 2017 "Weighted risk capital allocations in the presence of systematic risk"Insurance: Mathematics and Economics ,https://doi.org/10.1016/j.insmatheco.2017.12.010


• Fama, E.F., (1970), “Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work.” Journal of Finance, 25(2), PP. 283-417


• Galai, D. and R. Masulis (1976). The Option Pricing Model and the Risk Factor of Stock. The Journal of Financial Economics, Vol. 3 No. (1-2). pp 53-81.


• Gallizo, J.L., Salvador, M., (2006), “Share Prices and Accounting Variables: A Hierarchical Bayesian Analysis.” Review of Accounting and Finance, 5(3), PP. 268-278.


• Hamada, R.S. (1972).The Effect of the Firm,s Capital Stracture on the Systematic Risk of Common Stocks. Journal of Finance , 24, 435-452


• Hong, G., Sarkar, S. (2007). Equity Systematic Risk (Beta) and Its Determinants. Contemporary Accounting Research, 24(2), 423-466.


• ILONA BABENKO, OLIVER BOGUTH, and YURI TSERLUKEVICH 2016 " Idiosyncratic Cash Flows and Systematic Risk" THE JOURNAL OF FINANCE • VOL. LXXI, NO. 1 • FEBRUARY 2016


• Jensen, M.C., (1978), “Some Anomalous Evidence Regarding Market Efficiency.” Journal of Finance Economics, 6(2/3), PP.95-101.


• Kothary, S.P. (2001). Capital Market Research in Accounting . Journal of Accounting and Economics, (31), 105-231


• Lee, J.S., Jang, S.C. (2006). The Systematic Risk Determinants of the US Airhines Industry. Tourism Management , 28, 434-442


• Lintner, J., (1965), “The Valuation of Risk Assets and Selection of Risky Investments in Stock Portfolios and Capital Budgets.” Review of Economics and Statistics. Vol.47, PP. 13-37


• Mandelker,G., Rhee, S. (1984). the impact of the degrees of operating and financial leverage on systematic risk of common stock. Journal of financial and Quantitative Analysis, 45-57


• Markowitz, Harry, (1959), “Portfolio Selection: Efficient Diversification of Investments.”Cowles Foundation Monograph. No. 16, New York: John Wiley & Sons Inc.


• Matoussi, H. (2009). Using A Neural Network-Based Methodology for Credit–Risk Evaluation of A Tunisian Bank, http://www .erf.org.eg /CMS/getFile.phpWittkemper,H.,Steiner,M. (1996). Using neural networks to forecast the systematic risk of stocks.European journal of operational research, 90, 577-588


• Mayer, E.R., Brilly, F., (2003), “Risk, Uncertainly and Divergence of Opinion.” Journal of Finance, 32(4), PP.115-1168


• Miles, J. A. (1986). Growth Options and the Real Determinants of Systematic Risk, Journal of Business Finance and Accounting, Vol. 13 No. 1. pp. 95–105.


• Nekrasov, A., Sherof, P.K., (2009), “Fundamentals-Based Risk Measurement in Valuation.” The Accounting Review, 84(6), PP. 1983–2011


• Ohlson, J., (1995), “Earnings, Book Values, and Dividends in Security Valuation.” Contemporary Accounting Research, 11(2), PP. 661–687.


• Ross, S.A., (1976), “The Arbitrage Theory of Capital Asset Pricing.” Journal of Economic Theory. Vol. 13, PP. 341-360.


• Roberto A. De Santis 2018 "Unobservable Systematic Risk, Economic Activity and Stock Market"Journal of Banking and Finance (2018), doi:https://doi.org/10.1016/j.jbankÞn .2018.09.014


• Sharpe, W.F., (1964), “Capital Asset Prices: A Theory of Market Equilibrium Under Conditions of Risk” Journal of Finance, 19(3), PP. 425-442.


• Stout, L.A., (1990), “Are Takeover Premiums Really Premium Market Price. Fair Value and Corporate Law.” Yale law journal, 99(6), PP.1235-1296


• You, L., Chang, C.H ., Parhizgar, A.M., Prakash, A.J. (2007). Global Stocks and Contemporaneous Marker Risk . Internaqtional Journal of Business, 12(3), 385-397