جایگاه زبان عربی در میان کردها

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

عبدالله رسول نژاد ¹ , حسن سرباز ²

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان

تاریخ دریافت : 1393/03/20 تاریخ پذیرش : 1393/05/30 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: نحو, زبان عربی, بلاغت, صرف, Morphology, Syntax, Arabic language, rhetoric, علمای کرد, Kurd scholars,

چکیده مقاله :

زبان عربی با ظهور اسلام ونزول قرآن کریم از صورت یک زبان قومی و محلی خارج وبه زبان فرهنگ وتمدن اسلامی تبدیل شد واز اواخر قرن اول هجری مرزهای جزیرة العرب را در نوردید وتا سواحل مدیترانه، آسیای صغیر، ایران وماوراء النهر گسترش پیدا کرد وبه زبان علمی وادبی ملل مسلمان اعم از عرب وغیر عرب تبدیل گردید. زبان عربی، چه به لحاظ دینی که زبان قرآن و اسلام است و چه به لحاظ علمی که نقش مهمی در حفظ میراث عقلانی چندین‌قرنه‌‌ی بشریت داشته است، همواره در میان همه‌ی ملل از مقام والایی برخوردار بوده است کردها هم که به عنوان بخشی از جامعه ی اسلامی با آگاهی وآغوش باز اسلام را پذیرفتند، چنان شیفته ی قرآن کریم ورسالت جاویدان پیامبر گرامی اسلام (ص) شدندکه ضمن محافظت بر زبان مادری خود، زبان عربی را هم به عنوان زبان علمی وادبی خود بر گزیدند و نه تنها علما و دانشمندان کرد بیشترآثار خود را در زمینه های مختلف دینی، علمی، فلسفی، ادبی و... به زبان عربی نوشتند و خدمت به آن را موهبتی الهی و در راستای مصالح ملت خود دیدند، بلکه عامه ی مردم نیز آشنایی با این زبان و لو در حدّ برخی ادعیه و اصطلاحات مربوط به مراسمات دینی را مایه ی تشخص و مباهات می دانستند. علمای کرد در حوزه ی زبان عربی خدمات ارزنده ای را انجام داده و آثار ارزشمندی را در زمینه های صرف، نحو، بلاغت و..از خود بر جای گذاشتهاند. در این پژوهش تلاش می شود با استفاده از روش توصیفی و شیوه ی تحلیل محتوا آثار برجسته ترین علما و ادبای کرد در حوزه ی زبان عربی از جمله صرف، نحو، علوم بلاغی و... مورد بررسی قرار گیرد، تا جایگاه این زبان در میان کردها روشن شود.

چکیده انگلیسی:

With  the  advent  of  Islam  and  descendant  of  Holy  Quran,  Arabic language moved from a local ethnic language to a language of Islamic culture  and  civilization.  From  the  early  first  century  of  AD,  it  swept through the Arab island boundaries and spread to Mediterranean coast, Asia Minor, Iran, and Transoxiana (Mawarannahr). Therefore, it became the scientific and literary language of Islamic nations including Arab and non-Arabs. Arabic language, whether being religiously the language of Quran and Islam or scientifically having had significant role in keeping multi-century intellectual heritage of humanity, has always possessed a lofty position among all nations. Also, Kurds as a part of Islamic society, who consciously accepted Islam with open arms became so enamored of Holy Quran and eternal mission of prophet of Islam that, preserving their mother tongue, they selected  Arabic  as  their  scientific  and  literary  language.  Accordingly, Kurd scholars and scientists wrote most of their religious, scientific, philosophical, and literary works in Arabic. Public honored that they were capable of getting familiar with Arabic even at the level of some prayers and religious ritual terms. Providing   worthwhile   achievements   for   Arabic   language,   Kurd scholars have inherited valuable works regarding morphology, syntax, rhetoric, etc. This research, using descriptive and content analysis methods, tries to investigate the works of the most outstanding Kurd scientists and men of letters in the area of Arabic language including morphology, syntax, and rhetoric to clarify the position of Arabic among Kurds.