شیوه‌های نقد زن سالارانه و کارکرد آن در آثار ادبی، با تکیه بر حماسه‌های اسطوره‌ای

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

بهروز آتونی ¹

1 - گروه ادبیات فارسی

تاریخ دریافت : 1389/12/03 تاریخ پذیرش : 1390/03/25 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: فمینیسم, نقد فمینیستی, حماسه‌های اسطوره‌ای, اسطوره‌ی آفرینش ایرانی,

چکیده مقاله :

این جستار، بر آن است که شیوه‌های نقد زن سالارانه را در پهنه‌ی ادب ، به دست دهد؛ از همین روی پس از یاد کرد تاریخچه‌ای از فمینیسم، نشان می‌دهد که یک منتقد، در دبستانِ(= مکتب) نقد زن سالارانه بایستی با یک اثر ادبی به چه شیوه و هنجاری برخورد کند. نیز، برای بهتر نشان دادن روش نقد زن سالارانه (= فمینیستی) با کند و کاو در سه اثر حماسی: شاهنامه، گرشاسب‌نامه و بهمن نامه، به بررسی زنان در این سه شاهکارِ بی‌چون می‌پردازد؛ به سخنی دیگر، زنانِ این سه اثر را به دبستان نقد زن سالارانه برده و می‌گزارد. در پایان نیز ، برای نشان دادن آسیب شناسی زن سالارانه، چونان درآمدی بر نقد زن سالارانه، به نشان دادن فرودستی زنان در اسطوره‌ی آفرینش ایرانی می‌پردازد.

چکیده انگلیسی:

This work intend considering approaches feminism criticism; therefore, after to mention of history of feminism , show that a criticizer, in the school of feminism criticism , how face with literary work; also, after better showing method of feminism criticism , this work, consider Shah-nameh, Garshasb-nameh, and Bahman-nameh.  In conclusion, in this work, as introduction of feminism , has been showed inferiority of females, in Iranian mythology of creation.

منابع و مأخذ:

        1-        آقازاده، محرم و دبیری فرد، عذرا، (1380)، اندیشه‌های نوین در آموزش و پرورش، انتشارات آیین.

        2-        آموزگار،‌ ژاله، (1374)، تاریخ اساطیری ایران، انتشارات سمت.

        3-        اسدی طوسی، (1354)، گرشاسب‌نامه، به اهتمام حبیب یغمایی، انتشارات طهوری.

        4-        ایرانشاه بن ابی‌الخیر، (1370)، بهمن‌نامه، انتشارات علمی و فرهنگی.

        5-        ایرج میرزا، (1349)، کلیات، انتشارات کتابفروشی مظفری.

        6-        بووار، سیمون دو، (1385)، جنس دوم، قاسم صنعوی، انتشارات توس.

        7-        بهار، مهرداد، (1386)، پژوهشی در اساطیر ایران،‌ انتشارات اساطیر.

        8-        بیسلی،‌ کریس، (1385)، چیستی فمینیسم، محمدرضا زمرّدی،‌ انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

        9-        پورداود،‌ ابراهیم، (1377)، یشتها،‌ انتشارات اساطیر.

      10-      -رضایی، مهدی، (1383)، آفرینش و  مرگ در اساطیر، انتشارات اساطیر.

      11-      -سعدی، مصلح‌الدین، (1372)، گلستان، به کوشش خلیل خطیب رهبر، انتشارات صفی علیشاه.

      12-      فردوسی، ابوالقاسم، (1374)، شاهنامه، به تصحیح ژول مُل، یک جلدی، نشر عطار.

      13-      فرنبغ، دادگی، (1380)، بندهش، گزارنده مهرداد بهار، انتشارات توس.

      14-      فریدمن، جین، (1386)، فمینیسم، فیروزه مهاجر، انتشارات آستان.

      15-      قائم مقامی، عالمتاج، (1374)، دیوان، انتشارات ما.

      16-      گرین، کیت، و لبیهان، جیل، (1383)، درسنامة نظریه و نقد ادبی، لیلا بهرانی محمدی و دیگران، نشر روزنگار.

      17-      لاهیجی، شهلا و کار، مهرانگیز، (1371)، شناخت هویّت زن ایرانی، انتشارات روشنگران.

      18-      مولوی، جلال‌الدین محمدبن محمد، (1380)، مثنوی معنوی، یک جلدی، انتشارات افکار.

      19-      مهذب، زهرا، (1374)، داستانهای زنان شاهنامه، نشر قبله.

      20-      مهستی، ( 1382) رباعیات، انتشارات توس.

      21-      نولدکه، تئودور، (1384)، حماسة ملّی ایران، بزرگ علوی، انتشارات نگاه.

      22-      واتکینز، سوزان آلیس، (1384)،فمینیسم : قدم اول، زیبا جلالی نائینی، نشر شیرازه.

      23-      هام، مگی، (1382)، فرهنگ نظریه‌های فمینیستی، فیروزه مهاجر، و دیگران، نشر توسعه.

      24-      هدایت، صادق، (1348)، بوف کور، کتابهای پرستو، انتشارات امیرکبیر.