طبیعت در اندیشۀ سعدی

Subject Areas : Persian Language and Literature

Halale  Amini ¹ (PhD Candidate in Persian Language and literature Islamic Azad University, Hamedan Branch)
Sara  Mahmoudi ² (M. A. in Persian Language and literature University of Kurdistan)

Received: 2016-02-04 Accepted : 2016-06-01 Published : 2016-08-22

Keywords: تشبیه, metaphor, عناصر طبیعت, اندیشه سعدی, elements of nature, the idea Saadi,

Abstract :

سعدی را به حق شاعر طبیعت بهاری نامیده اند. تا جائی‌که بسامد عناصر طبیعت درآثار او به صورت یک خصیصۀ سبکی درآمده است. طبیعت گرایی سعدی را غالبا ناشی از طبع خوش‌باشی و روح جوان و پرشور و وی دانسته‌اند. اما از این نکته غفلت کرده‌اند که سعدی عناصر طبیعت را به عنوان ابزاری جهت بیان اندیشه‌های والای خود به خدمت گرفته است تا بدین شیوه در ذهن مخاطبانش ماندگار شود. در این مقاله تشبیهات برگرفته از طبیعت استخراج شده و مورد بررسی قرار گرفت. و نتایج حاصل از آن نشان داد که هدف سعدی از کاربرد این عناصر نه فقط القاء روح شادباشی و جوانی در مخاطب بلکه جاودان کردن نام خود تا ابد است. مهم‌ترین اندیشه‌هایی که سعدی با کمک عناصر طبیعت در کلیات آثارش در پی تبیین آنهاست عبارتند از: عشق، پند و اندرز و خودستایی.آنچه در این پژوهش، تازه تر می نماید بیان این اندیشه‌ها در قالب تشبیه است که احتمالاً آگاهانه صورت گرفته است.

References:

1-      پیشوایی، محسن.(1379).«طبیعت در معلقۀ امریء القیس»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شمارۀ 155، ص152.

2-      سمیعی گیلانی، احمد.(1375).«وصف طبیعت در شعر غنائی فارسی»، نامۀ فرهنگستان، شمارۀ 8، ص118.

3-      شیرازی، مصلح الدین سعدی.(1386)، کلیات سعدی، تصحیح محمد علی فروغی و به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، چاپ پنجم، انتشارات دوستان.

4-      شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370) ، صورخیال در شعر فارسی(تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریه بلاغت در اسلام وایران )،چاپ چهارم، تهران: انتشارات آگاه.

5-      ماسه، هانری (1369) ، تحقیق دربارة سعدی، ترجمه غلامحسین یوسفی و محمد حسن مهدوی اردبیلی، چاپ دوم، تهران: انتشارات توس.

6-      ممتاز، فریده (1383) ، «معرفی طبقه از دیدگاه بوردیو»، پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شماره42-41، صص160-149.

7-      وحیدا، فریدون (1376) ،«گامی در قلمرو جامعه شناسی در ادبیات» ، نامۀ انجمن جامعه شناسی ایران.: مجموعه مقالات(2)،صص: 46-33

8-      طالبیان. نیک پناه. (1381). «مقایسه صور خیال در شعر بیدل و نیما». مجله علوم اجتماعی و انسانی شیراز. دوره 17. شماره 2