جزئی نگری معتدل از منظر اخلاقی سعدی در قیاس با اخلاق مراقبت

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

فتانه سمسار خیابانیان ¹ ( گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران. ایران )
کامران پاشایی فخری ² ( گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران )

تاریخ دریافت : 1400/06/14 تاریخ پذیرش : 1402/02/10 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: اخلاق مراقبت, جزئی نگری سعدی, جزئی نگری معتدل, اخلاق سعدی,

چکیده مقاله :

زبان یکی از اساسی ترین و مهم ترین عوامل به وجود آورنده فرهنگ هر جامعه به حساب می آید.اوج اعجاز زبان وقتی متجلی می شود، که مبانی عمیق اخلاقی و روان شناسی در قالب تعابیر آهنگین، ملکه ذهن انسان می گردد.قوانین اخـلاقی از آنجا که اعتباری نهفته در ذات دارند، همواره از ضمانت اجرایی برخوردارند که این اعـتبار جـزمی باعث و بانی برقراری اخلاقیات‌ در سـطح و مـنزلتی ورای حرکات و تطوّرات تاریخی یک قوم است. در حیطه و محدوده این اصول اخلاقی، هر فـرهنگی خـود را تعریف و هر جامعه‌ای خود را تـثبیت مـی‌کند. بی شک، رمز بالندگی فرهنگ هـر ملّت‌ در اصل لایـزال ایـن مکارم اخلاقی قرار دارد.سعدی نیز با شناخت توام انسان و اخلاق، علاوه بر وجوب حضور و اجرای اخلاق در جوامع، معتقد است که روح انسان لطافتی دارد که برای باروری سجایای اخلاقی در بستر آن، چاره ای باید اندیشید تا از گزند نگاه کلی به اخلاق در امان بماند.حاصل پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده، تبیین این مقوله است که چنین دیدگاهی به معنی شمول اخلاق بر توده ای خاص در جامعه نیست بلکه، عبارت از آن است که مکارم اخلاق با توجه به شرایط هر توده طوری بیان گردد که ضمانت اجرایی فرامکانی و فرازمانی داشته باشد و این مقوله ماهیتا نظیر بحثی است که تحت عنوان اخلاق مراقبت از سوی روان شناسان قرن نوزده و بیست مطرح می شود با این تفاوت که از افراطی گری های آن بری است.

چکیده انگلیسی:

Language is one of the major constructs for establishing culture. Generally speaking, progress of the components of culture such as economic, architecture, art, and music, religious and national rituals is achieved in the context of the language. No literature, religion, art and science can be developed without culture. The miracle of language is represented by manifestations of ethical and psychological principles via harmonic interpretations.Since ethical codes are rooted in the human nature, they are enforceable in the context of culture and this dogmatic credit establishes moralities in the position beyond the historical evolution of a nation. In the scope of these ethical principles, cultures are defined and communities are established according to cultures. Undoubtedly, the mystery of development of a nation relies in its ethical principles.By concurrent identification of human nature and ethics besides necessity of enforcement of moral rules in the communities, Saadi suggests that the human soul has subtleties that learning skills seems essential for improving ethical codes in that context. One of the essential skills is to learn to avoid holistic view on ethics. However, this view does not dictate to include ethics in a specific group, it means to enforce ethical principles and rules in accordance to the conditions of groups beyond time and place and this category has naturally considered under the title of the ethics of care by nineteenth and twentieth centuries psychologists by this difference that it is free from going to extremities.

منابع و مأخذ:

منابع

- اسلامی، سیدحسن، (1387)، جنسیت و اخلاق مراقبت، مطالعات راهبردی زنان، فصلنامه شورای اجتماعی زنان،  سال یازدهم.

- ------------، اسلامی، سید حسن، (1387)، «اخلاق و جنسیت در حدیث خصال النساء»، علوم حدیث، شماره49 ،

-خزائلی، محمد، (1354)، شرح بوستان، تهران: جاویدان.

-خطیب رهبر، خلیل، (1378)، گلستان سعدی، تهران: صفی علیشاه، چاپ بیست و یکم. 

-زرین کوب، عبدالحسین، (1387)، حدیث خوش سعدی، تهران: سخن.

-فراستخواه، مقصود، (1394)، ما ایرانیان، تهران: نشر نی.

-کانت، ایمانوئل (1375)، بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق: گفتاری در حکمت کردار،ترجمه حمید عنایت و علی قیصری، تهران: خوارزمی.
- ---------(1380)، مابعدالطبیعه اخلاق: مبانی مابعدالطبیعی تعلیم فضیلت (فلسفه فضیلت)، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: نقش و نگار.

-کمیسیون‌ملی‌یونسکو-ایران، (1374)، ذکر جمیل سعدی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.

-ماسه، هنری، (1364)، تحقیق درباره سعدی، ترجمه محمدحسن مهدوی اردبیلی و غلامحسین یوسفی، تهران: توس.

-معنوی، زهرا، (1385)، جامعه شناسی در آثار سعدی، تهران: تیرگان.

-هدفیلد، ژ.آ،‌ (1374)، روانشناسی و اخلاق، ترجمه دکتر علی پریور، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1351.

-هولمز، ماری، (1387)، جنسیت در زندگی روزمره، ترجمه محمدمهدی لبیبی، تهران: نشر افکار.

- Curzer, Howard J.(1999), Ethical Theory and Moral Problems, Belmont: Wadsworth Publishing Company

- Friedman, Marilyn (1998), Impartiality, in A Companion to Feminist Philosophy, edited by Allison M. Jaggar and Iris Marion Young, Massachusetts: Blackwell Publishing

- Mill, J. S. (1998), Utilitarianism, edited by Roger Crisp, Oxford: Oxford University Press

refrences

-Curzer, Howard J.(1999), Ethical Theory and Moral Problems, Belmont: Wadsworth Publishing Company

-Farasatkhah, M.(2015). The Iranians (Ma Iraniyan), Tehran: Nei publication

-Friedman, Marilyn (1998), Impartiality, in A Companion to Feminist Philosophy, edited by Allison M. Jaggar and Iris Marion Young, Massachusetts: Blackwell Publishing

-Hadfield, Z.(1995). Psychology and Ethics, translated by Dr. Ali Parivar, Tehran: Institute of Translation and Publication

-Holmes, M.(2008). Gender in daily life, translated by Mohammad Mahdi Labiei, Tehran: Afkar publication

-Islami, S.(2008). Gender and ethics of care, women strategic studies, Quarterly of Women Social Council, year 11^th

-Islami, S.(2008). Ethics and gender in the narrative of the women trait, Journal of Hadith Sciences, no. 49

-Kant, I.(1976).  Metaphysics of Morals: Doctrine of right, translated by Hamid Enayat and Ali Qysari, Tehran:Kharazmi

-Kant, I.( 2001). Metaphysics of Morals: Doctrine of virtue, translated by Manuchehr Sanei Dorbidi, Tehran: Nagsh Negar

-Khatib Rahbar, Kh.(1999). Gulestan Saadi, Tehran: Safi Alishah, 21st publication

-Khazaeli, M.(1975). Explanation of Boostan, Tehran: Javidan

-Masse, H.(1985).  Research on Saadi, translated by Mohammad Hussein Mahdavi and Golam Hussein Yusefi, Terhan: Tus

-Manavi, Z.(2006). Sociology in the works of Saadi, Tehran: Tirgan

-Mill, J. S. (1998), Utilitarianism, edited by Roger Crisp, Oxford: Oxford University Press

-UNESCO, Iran (1995). Saadi speech, Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance, Printing and Publication Organization

-Zarrinkob, A.(2008). Hadith Khosheh Saadi, Tehran: Sokhan