الزامات و بسترهای مدیریت راهبردی منابع انسانی در سازمان: مورد مطالعه دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی
محورهای موضوعی : مدیریت منابع انسانیمحمد جامی 1 , مسعود طاهری لاری 2 * , حسینعلی بهرام زاده 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، گروه آموزشی مدیریت، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
2 - استادیارمدیریت دولتی، گروه مدیریت، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیارمدیریت دولتی، گروه مدیریت، موسسه آموزش عالی حکیمان بجنورد، بجنورد، ایران.
کلید واژه: مدیریت راهبردی منابع انسانی, سازمان, الزامات و بسترها,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر، بررسی الزامات و بسترهای مدیریت راهبردی منابع انسانی در سازمان بود. به این منظور از رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون استفاده گردید. مشارکت‌کنندگان در پژوهش، مدیران سازمان، متخصصان حوزه مدیریت منابع انسانی و کارکنان سازمان‌های مختلف بودند که بر اساس نمونه‌گیری هدفمند با ملاک قرار دادن سابقه کاری و حیطه تخصصی انتخاب شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از مصاحبه‌های فردی نیمه ساختاریافته جمع‌آوری گردید. داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری در قالب مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش بیانگر چهار محور کلی، شامل مؤلفه‌های برنامه‌ای (تمرکززدایی در برنامه‌های مدیریت منابع انسانی، بهینه‌سازی عملکرد راهبردی سازمان، شبکه‌سازی حرفه‌ای مدیران، مدیریت دانش سازمانی)؛ مؤلفه‌های سازمانی (مشتمل بر توجه به برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری سازمانی، درونی سازی فرهنگ‌سازمانی کارآمد، تخصصی سازی توسعه حرفه¬ای منابع انسانی، تقویت حافظه سازمانی)؛ مؤلفه‌های راهبرد محور (مشتمل بر توجه به سازنده گرایی در برنامه‌های سازمانی، توجه به اخلاق راهبردی در مدیریت، ارائه بازخورد و راهکار مؤثر نظارتی، تلفیق نظریه و عمل در سازمان)؛ مؤلفه‌های زمینه‌ای (مشتمل بر تناسب ساختار سازمانی، واسپاری مسئولیت و تفویض اختیار، تجهیز و بهسازی زیرساخت‌های فناورانه مدیریت منابع انسانی، جذب و ساخت زنجیره تأمین استعداد) عنوان گردید. امید است نتایج این پژوهش بتواند در بهره‌وری سرمایه انسانی و کارامدسازی مدیریت منابع انسانی مؤثر واقع شود.
The purpose of the present study was to examine the requirements and contexts of strategic human resource management in organizations. For this purpose, a qualitative approach and thematic analysis method were used. The participants in the study were organizational managers, human resource management specialists, and employees of various organizations who were selected based on purposive sampling based on work experience and area of expertise. Research data were collected using semi-structured individual interviews. Data were analyzed using coding in the form of basic, organizing, and comprehensive themes. The research findings reflect four general axes, including program components (decentralization in human resource management programs, optimization of organizational strategic performance, professional networking of managers, organizational knowledge management); organizational components (including attention to organizational planning and goal setting, internalization of efficient organizational culture, specialization of human resource professional development, strengthening organizational memory); Strategy-oriented components (including attention to constructivism in organizational programs, attention to strategic ethics in management, providing feedback and effective supervisory solutions, integrating theory and practice in the organization); contextual components (including the appropriateness of the organizational structure, delegation of responsibility and authority, equipping and improving technological infrastructures for human resource management, attracting and building a talent supply chain) were mentioned. It is hoped that the results of this research can be effective in human capital productivity and improving the efficiency of human resource management.
سعادت طلب، آیت؛ فتحی واجارگاه, کورش؛ فراستخواه, مقصود و خراسانی, اباصلت (1393). بررسی موانع آموزش و بهسازی اعضای هیأت علمی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران (مطالعه کیفی). مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 4(6)، 29-56.
یزدانی، حمید رضا؛ زارع، حمید و حدپور سراج، مرضیه. (1400). ارائه چارچوبی برای مدیریت برون‌سپاری فرایندهای منابع انسانی: پژوهش فراترکیب. مطالعات منابع انسانی، 11(1)، 26-53. doi: 10.22034/jhrs.2021.257003.1537
فدایی کیوانی، رضا؛ سادات اشکور، سیده زلیخا. (۱۳۹۶). جایگاه آموزش در توسعه منابع انسانی سازمان‌های عصر حاضر، نشریه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، ۲ (۵)، 1-21.
صمیمی، سمیه؛ ایمانی، محمدنقی و دلخوش کسمایی، ابوالقاسم (1397). مدل مدیریت ریسک مبتنی بر سطوح بلوغ، قابلیت‌های منابع انسانی و کیفیت آموزش (مورد مطالعه: مجتمع گاز پارس جنوبی)، نشریه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 9(3)، 221-245. magiran.com/p1938409
زرجو, شبنم و پورعزت، علی اصغر. (1403). واکاوی نقش مولفه‌های سرمایه اجتماعی بر تبیین بدبینی سازمانی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 17(63)، 33-64. doi: 10.22111/jmr.2024.42159.5776
واعظی، سمیرا؛ تقی زاده هرات، علی؛ محمدی الیاسی، قنبر؛ شیخ ابراهیم (1397). تعامل مدیریت منابع انسانی شرکت مادر تخصصی با شرکت‌های تابعه مبتنی بر دیدگاه بلوغ. فرایند مدیریت و توسعه، ۳۱ (۱)، ۵۶-۲۷.
حسنوند مفرد، مهدی؛ محمدی، جهان و عباسی، رضا (1399). بررسی ارتباط یادگیری سازمانی و عملکرد شرکت با نقش میانجی مدیریت راهبردی منابع انسانی (مطالعه موردی: دفتر رسیدگی به اسناد پزشکی تأمین اجتماعی البرز). نشریه پژوهش‌های پیشرفت: سیستم ها و راهبردها، 1(3)، 129-152.
وهابی، سید عباس؛ سلیمانی، مجید و افکار، عادل (1400). اثر مدیریت راهبردی منابع انسانی بر عملکرد و چابکی سازمانی با نقش میانجی سرمایه فکری در کارکنان دانشکده های تربیت بدنی شهر تهران. نشریه علوم ورزش، 13(42)، 198-212.
تقوی، زهره؛ قهرمان تبریزی، کوروش و شریفیان، اسماعیل (1399). بررسی بلوغ منابع انسانی دانشگاه نای دولتی تربیت‌بدنی با تأکید بر شناسایی مؤلفه‌ها و آینده‌پژوهی، مجله پژوهش نای کاربردی در مدیریت ورزشی، 9(35)، 99-108.
مندعلی، مسعود؛ سلیمانی، مریم؛ باقری، ابوالقاسم و ستوده ارانی، حسین (1398). ارزیابی میزان بلوغ مدیریت منابع انسانی الکترونیک و تأثیر آن بر بهینه‌سازی سرمایه‌های فکری در سازمان (مورد مطالعه:شرکت مخابرات شهر تهران). فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 9(6)، 69-87.
مهدوی، مریم؛ شیخ‌الاسلامی، نادر؛ حسن مرادی, نرگس و شکری، نرجس (1400). طراحی الگوی بلوغ قابلیت منابع انسانی در میان اعضای هیأت علمی بر مبنای نظریه داده بنیاد( مورد مطالعه :دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس). دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 12(6)، 167-152.
Gilal, F. G., Ashraf, Z., Gilal, N. G., Gilal, R. G., & Channa, N. A. (2019). Promoting environmental performance through green human resource management practices in higher education institutions: A moderated mediation model. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26(6), 1579-1590.
Magnani, F., Carbone, V., & Moatti, V. (2019, April). The human dimension of lean: a literature review. In Supply Chain Forum: An International Journal (Vol. 20, No. 2, pp. 132-144). Taylor & Francis.
Papa, A., Dezi, L., Gregori, G. L., Mueller, J., & Miglietta, N. (2018). Improving innovation performance through knowledge acquisition: the moderating role of employee retention and human resource management practices. Journal of Knowledge Management.
Solgi, Z., Vahdati, H., Mousavi, S., & Nazarpoori, A. H. (2021). Designing a model of lean human resource excellence; Basis for measuring the lean degree of human resources in the public sector. Management Research in Iran, 25(1), 74-93.
Bastos, P. P. Z. (2017). Ascensão e crise do governo Dilma Rousseff e o golpe de 2016: poder estrutural, contradição e ideologia. Revista de Economia Contemporânea, 21.
Krishnaswamy, J. & Mostafiz, I. (2019). Challenges of Human Resource Leaders: A conceptualized research model. Researchgate, https://www.researchgate.net/publication /331431851.