طراحی مدل جامع ارزشیابی از عملکرد مدیران مدارس توحید هرات مبتنی بر رویکرد کارت امتیازی متوازن
محورهای موضوعی : علوم تربیتیمحمود رضایی 1 * , الهام فریبرزی 2 , نازیا سادات ناصری 3
1 - گروه علوم تربیتی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2 - گروه علوم تربیتی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران(نویسنده مسئول)
3 - استادیارگروه علوم تربیتی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
کلید واژه: ارزشیابی, عملکرد, ارزشیابی عملکرد مدیران, کارت امتیازی متوازن,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل جامع ارزشیابی عملکرد مدیران مدارس توحید هرات، مبتنی بر رویکرد کارت امتیازی متوازن (BSC)، انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش‌شناسی، ترکیبی (کیفی–کمی) است. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل خبرگان، اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان آموزش و پرورش هرات و دانشگاه هرات بود که از طریق نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز جامعه آماری شامل کلیه مدیران، معاونان و کارشناسان ارشد مؤسسات تعلیمی و مدارس توحید بود که با استفاده از جدول مورگان، ۱۰۳ نفر به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی روش دلفی، مطالعات اسنادی، کتابخانه‌ای و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق‌ساخته بود که سؤالات آن براساس یافته‌های بخش کیفی تدوین گردید. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری مناسب تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش منجر به شناسایی و استخراج مؤلفه‌ها و شاخص‌های متعددی در چهار منظر اصلی کارت امتیازی متوازن شد. در حیطه رشد و یادگیری، چهار مؤلفه و ۳۸ شاخص؛ در فرآیندهای داخلی، چهار مؤلفه و ۶۹ شاخص؛ در حوزه مالی، دو مؤلفه و ۲۹ شاخص؛ و در حیطه ذی‌نفعان، چهار مؤلفه و ۵۹ شاخص به‌دست آمد. در نهایت، مدل مفهومی ارزشیابی عملکرد مدیران بر مبنای این شاخص‌ها ارائه گردید.
The present study aimed to design a comprehensive performance evaluation model for the principals of Tohid schools in Herat based on the Balanced Scorecard (BSC) approach. Methodologically, the research is applied in terms of purpose and employs a mixed-methods design (qualitative–quantitative). In the qualitative phase, the statistical population included experts, university faculty members, and senior managers and specialists from the Herat Department of Education and Herat University, selected through purposive sampling. In the quantitative phase, the population consisted of all principals, vice-principals, and senior experts working in Tohid educational institutions and schools. Based on Morgan's table, a sample of 103 individuals was selected through random sampling. Data collection tools included the Delphi technique, document analysis, library research, and semi-structured interviews in the qualitative phase, and a researcher-made questionnaire in the quantitative phase. The questionnaire items were derived from the qualitative data. The findings led to the identification of several components and indicators across the four perspectives of the BSC framework. Specifically, four components and 38 indicators were identified in the learning and growth perspective; four components and 69 indicators in internal processes; two components and 29 indicators in the financial perspective; and four components and 59 indicators related to stakeholders. Ultimately, a conceptual model for evaluating managerial performance was developed based on these findings.
احمدی، فرشید. (1390). اجرای کارت امتیازی متوازن. ماهنامه تدبیر، شماره 132.
بهروزی، محمد و صمیمی، سمیه. (1395). نقش کارت امتیازی متوازن در ارزیابی عملکرد مدیران. فصلنامه پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال هفتم، شماره 2، تابستان، 95.
رحمانی، ا. (1392). ارزیابی عملکرد مدرسه‌ها با مدل ترکیبی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده‌ها. در کنفرانس بین‌المللی مدیریت، چالش‌ها و راهکارها (صص 1–8)، شیراز.
زارعی متین، حسن. (1393). مدیریت منابع انسانی. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
مهاجران، ب.، قلعه‌ای، علیرضا و رحمانی، ع. (1394). مدل جامع ارزیابی عملکرد مدرسه‌ها با الگوی تلفیقی کارت امتیازی متوازن. در سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت.
قاسمی، ا.ر. و احمدی، ح. (1392). ارزیابی مؤسسات آموزش عالی با کمک کارت امتیازی متوازن و روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره گروهی. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی.
عباسپور، عباس؛ خورسندی طاسکوه، علی؛ خسروی، محبوبه و تقوی‌فرد، محمدتقی. (1399). طراحی الگوی شایستگی مدیران مدارس متوسطه. فصلنامه علمی مدیریت مدرسه، دوره هشتم، شماره دوم، تابستان، صص 246–279.
علی‌احمدی، علیرضا؛ مهربان‌هلان، محمدمهدی و ملکوتی‌خواه، سروش. (1400). توسعه مدل ارزیابی مدارس جمهوری اسلامی ایران براساس الگوی کارت امتیازی متوازن (مطالعه موردی مدارس پروژه ایماوا). مجله مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام آموزشی، دوره 14، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 113–136.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس. (1391). روش‌های تحقیق در علوم تربیتی و روان‌شناسی (ترجمه دکتر نصر و همکاران). تهران: انتشارات سمت.
هوشیار، فاطمه و شیربگی، ناصر. (1396). ارزیابی عملکرد مدیران مدرسه‌ها از دیدگاه معلمان براساس رویکرد کارت امتیازی متوازن (مطالعه موردی: مدرسه‌های شهر مریوان). مجله نوآوری‌های مدیریت آموزشی، سال دوازدهم، شماره 2، بهار، صص 67–86.
Alolah, T., Stewart, R. A., Panuwanich, K., & Mohamed, S. (2014). Determining the causal relationship among balanced scorecard perspectives on school safety performance. Accident Analysis and Prevention, 68, 57–74.
Amaratunga, D., & Baldry, D. (2000). Assessment of facilities management performance in higher education properties. Facilities, 18(7/8), 293–301.
Anastacio, S. E. L. (2016). Balanced scorecard model for Paulinian educational institutions. International Journal of Curriculum and Instruction, 8 (1), 69–89.
Atashpor, H., & Noorbakhsh, M. (2008). The performance evaluation using balanced pattern scores. Folad Journal, 16–18.
Blackmon, V. Y. (2008). Strategic planning and organizational performance: An investigation using the balanced scorecard in non-profit organizations (Publication No. AAT 3311386) [Doctoral dissertation, Capella University]. ProQuest Dissertations Publishing.
Bushman, J., Goodman, G., Brown, S. H., & Drone, S. H. (2001). How principals choose priorities. Educational Leadership, 58(8), 19–24.
Chen, S.-H., Yang, C.-C., & Shiau, J.-Y. (2006). The application of the balanced scorecard in performance evaluation of higher education. The TQM Magazine, 18(2), 190–205.
Cheng, M. I., & Dainty, A. R. J. (2007). Strategic performance measurement systems in public sector schools: An exploratory study. Journal of Education Policy, 22(2), 149–168.
Creelman, J., & Makhijani, N. (2008). How leading organizations successfully implement corporate strategy with the balanced scorecard. The OTI Thought Leadership Series, 1, 1–16.
Donaldson, M., Mavrogordato, M., Youngs, P., & Dougherty, S. (2020). Appraising principal evaluation and development: Current research and future directions. In P. Youngs, J. Kim, & M. Mavrogordato (Eds.), Exploring principal development and teacher outcomes: How principals can strengthen instruction, teacher retention, and student achievement (pp. 56–68). Routledge
Donley, J., Detrich, R., States, J., & Keyworth, R. (2021). Principal evaluation. Oakland, CA: The Wing Institute. https://www.winginstitute.org/quality-leadership-principal-evaluation
Emery, D. (2014). 5 key indicators of school performance. Flippen Group. https://flippengroup.com/5-key-indicators-school-performance-2/
Fooladvand, M., Yar Mahmoodian, M. H., & Shahtalebi, S. (2015). The applications of strategic planning and balanced scorecard modeling in higher education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 186, 950–954.
Gibbons, R., & Kaplan, R. S. (2015). Formal measures in informal management: Can a balanced scorecard change a culture? American Economic Review, 105(5), 447–451.
Gündüzalp, S., & Arabacı, I. B. (2017). Applicability of the balanced scorecard system in primary schools according to the opinions of education inspectors, managers, and teachers. European Journal of Education Studies, 3(4), 161–180.
Jackson, C., Wilson, V., McCance, T., & Alomari, A. (2021). Flourishing people, families, and communities. In K. Manley, V. Wilson, & C. Øye (Eds.), International practice development in health and social care (2nd ed., pp. 237–250). Wiley-Blackwell.
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (1996). The balanced scorecard: Translating strategy into action. Harvard Business School Press.
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2001). The strategy-focused organization: How balanced scorecard companies thrive in the new business environment. Harvard Business Press.
King, N., & Horrocks, C. (2010). An introduction to interview data analysis. In Interviews in qualitative research (pp. 142–174).
Klychova, G. S., Zakirova, A. R., Mukhamedzyanov, K. Z., Sadrieva, E. R., & Klychova, A. S. (2017). Development of audit system for operations with fixed assets as a tool for efficiency improvement of social activity of the enterprise. Journal of Engineering and Applied Sciences, 12, 4966–4973.
Lee, N. (2006). Measuring the performance of public sector organisations: A case study on public schools in Malaysia. Measuring Business Excellence, 10(4), 50–64.
Madaus, G. F., Scriven, M., & Stufflebeam, D. L. (Eds.). (1983). Evaluation models: Viewpoints on educational and human services evaluation. Kluwer-Nijhoff Publishing.
Modarresi, G., Arasteh, H., & Fathi Vajargah, K. (2014). Designing a balanced scorecard model for schools in Iran. Educational Innovations, 13 (4), 35–52.
Niven, P. R. (2003). Balanced scorecard step-by-step for government and nonprofit agencies. John Wiley & Sons.
Papenhausen, C., & Einstein, W. (2006). Implementing the balanced scorecard at a college of business. Measuring Business Excellence, 10(3), 15–22.
Pelayo, R., Capili, C. K. P., & Aguinaldo, E. B. (2021). Assessing the relevance and adequacy of the performance indicators to the school strategic goals and evaluation: Report in a K–12 school. Academy of Educational Leadership Journal, 25(S4), 1–17.
Rompho, N. (2020). The balanced scorecard for school management: Case study of Thai public schools. Measuring Business Excellence, 24(3), 285–300.
Shokri Noshnagh, M. (2007). Balanced scorecard approach to performance evaluation. Monthly Quality Control, 28.
Sutherland, T. (2000). Designing and implementing an academic scorecard. Accounting Education News, 15, 11–15.
Wu, H. Y. (2012). Constructing a strategy map for banking institutions with key performance indicators of the balanced scorecard. Evaluation and Program Planning, 35 (3), 303–320.
Yüksel, H., & Coşkun, A. (2013). Strategy focused schools: An implementation of the balanced scorecard in provision of educational services. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 106, 2450–2459.