بررسی رفتار گله‌ای براساس اندازه و نقدشوندگی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
یحیی ابراهیم پور
1
*
,
الهام نوبهار
2
*
,
پرویز محمدزاده
3
1 - کارشناس ارشد گروه توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 - دانشیار گروه توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 - استاد گروه توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
کلید واژه: رفتار گله ای, ارزش بازاری, نقدشوندگی, انحراف مطلق مقطعی, بورس اوراق بهادار تهران.,
چکیده مقاله :
یکی از عوامل دور شدن قیمت بازاری سهام شرکتها از ارزش ذاتی آنها بروز رفتار گله‌ای است. رفتار گله‌ای موجب کاهش کارایی بازارهای مالی میگردد. بنابراین شناسایی دقیق رفتار گله‌ای و بررسی ابعاد مختلف آن از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این پژوهش به بررسی رفتار گله‌ای در بورس اوراق بهادار تهران به تفکیک اندازه (ارزش بازاری) و میزان نقدشوندگی شرکتها پرداخته شده است.برای این منظور با استفاده از روش چانگ و همکاران(2000)، رفتارگله‌ای در دو گروه از شرکتها با ارزش بازاری بزرگ و کوچک و دو گروه از شرکتها با نقدشوندگی بالا و پایین طی دوره 1394 تا 1402 مورد بررسی قرار گرفته است.همچنین بررسی ها با استفاده از دو شاخص کل و هم وزن به صورت جداگانه و در بازه های زمانی روزانه و هفتگی انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که در گروه شرکتها با ارزش بازاری بزرگ در مقایسه با شرکتها با ارزش بازاری کوچک، رفتار گله‌ای کمتری وجود دارد.وجود سهامدارن حقوقی و حجم بالای معاملات در شرکتها با ارزش بازاری بزرگ می‌تواند از عوامل کاهش رفتار گله‌ای در این گروه باشد. همچنین مطابق نتایج، در گروه شرکتها با نقدشوندگی پایین نسبت به شرکتها با نقدشوندگی بالا در بروز رفتار گله‌ای تفاوت چندانی وجود ندارد. در مقایسه رفتار گله‌ای با استفاده از دو شاخص کل و شاخص هم وزن، نتایج نشان می‌دهد که با استفاده از شاخص کل، رفتار گله‌ای بیشتری در شرکتها با ارزش بازاری بزرگ و نقد شوندگی بالا مشاهده می‌شود که می‌تواند به علت تاثیرپذیری زیاد شاخص کل از شرکت‌های بزرگ باشد.
One of the factors causing the market price of companies to deviate from their real value is the occurrence of Herd behavior. Herd behavior leads to reduced efficiency in financial markets. Therefore, accurately identifying Herd behavior and examining its various aspects is of significant importance. This study examines Herd behavior in the Tehran Stock Exchange, by considering the size (market value) and liquidity of the companies. To achieve this, we used the method proposed by Chang et al. (2000) to analyze herd behavior in two groups of companies: those with large and small market caps, and those with high and low liquidity, over the period from 2015 to 2023. The analysis was conducted separately using two indices, the market total index and the equal-weighted index, across daily and weekly time frames. The results indicate that in the group of companies with large market caps, there is less herd behavior compared to companies with small market caps. The presence of institutional investors and high trading volumes in companies with large market caps could be factors reducing herd behavior in this group. Additionally, according to the results, there is not much difference in herd behavior between companies with low liquidity and those with high liquidity. Comparing herd behavior using the two indices, the results show that using the total index reveals more herd behavior in companies with large market cap and high liquidity, which could be due to the market total index's greater sensitivity to large companies.
اسلامی بیدگلی، غلامرضا و شهریاری، سارا (1386). بررسی و آزمون رفتار توده‌وار سرمایه‌گذاران با استفاده از انحرافات بازده سهام از بازده کل بازار در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1380 تا 1384، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 49، 44-25.
اسماعیلی، معصومه و جنانی، محمد حسن و ستایش، محمدرضا(1400). سوگیری‌های رفتاری و تصمیمات سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی مبتنی بر اطلاعات تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد مالی، 5، 233-258.
ایزدی نیا، ناصر و حاجیان نژاد، امین (1388). بررسی و آزمون رفتار توده‌وار در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران، نشریه بورس اوراق بهادار،7، 132-105.
پورزمانی، زهرا (1391). بررسی رفتار توده‌وار سرمایه‌گذاران نهادی با استفاده از مدل كریستی و هوانگ در بورس اوراق بهادار تهران ، دانش سرمایه‌گذاری،3 ، 160-147.
جهانگیری¬راد، مصطفی و سلیمی، محمد جواد (1393). بررسی رفتار گروهی سرمایه¬گذاران در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات تجربی حسابداری مالی،42 ، 139-156.
رحمانی، علی و مرشیدی، فاطمه (1396). بررسی رابطه برخی از شاخصه های جمعیتی سرمایه‌گذاران با رفتار توده‌وار در بورس اوراق بهادار تهران، دانش سرمایه‌گذاری، 24، 214-203.
زارع بهنمیری، محمد جواد و کشیری، لادن (1397). هم‌زمانی قیمت سهام و رفتار توده‌وار سهامداران با تاکید بر نقش میانجی نقد شوندگی، فصلنامه حسابداری مالی، 38، 45-22.
سعیدی، علی و فرهانیان، محمد جواد (1401). مبانی اقتصاد و مالی رفتاری، چاپ چهارم. تهران: انتشارات بورس.
سعادت زاده حصار، بهزاد و عبدی، رسول و محمدزاده سالطه، حیدر و نریمانی، محمد(1400). بررسی ارتباط سوگیری شناختی در رفتار سرمایه گذاران با واسطه نوسانات قیمت سهام. اقتصاد مالی، 56، 303-320.
فرخی استاد، مجتبی و علی¬صوفی، مهدیه (1395). ارزیابی اثر حمایت مجازی در ایجاد رفتار توده‌وار در بورس اوراق بهادار تهران، بورس اوراق بهادار، 33، 24-5.
فرهادی، حمیدرضا، ندیری، محمد، سارنج، علیرضا و تهرانی، رضا (1401) بررسی اثر رفتار گله¬ای در اقتصاد ایران بر معیار کارایی مدل قیمت گذاری دارایی ها، نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامي، 11(۳۸)، ۱۱۳-۱۳۶.
قیصری، روح اله و صالحی، اله کرم و قبادی، صغری (1400). بررسی نقش دانش مالی سرمایه‌گذاران بر رفتار مالی در بازار سرمایه ایران. اقتصاد مالی، 54(15)، 325-355.
Andersson, M. (2009). Social Influence in Stock Markets, Doctoral Dissertation, Psychology Göteborgs University.
Banerjee, A. (1992). A simple Model of Herd Behavior. The Quartely Journal of Economics, (107)3, 797-817.
Barber, B., & Odean, T. (1999). The courage of Misguided Convictions. Financial Analyst Journal, (55)6, 41-55.
Barberis, N. (2002). A Survey of Behavioral Finance. Working papers series.
Batmunkh, M. U., Choijil, E., Vieito, J. P., Espinosa-Méndez, C., & Wong, W. K. (2020). Does herding behavior exist in the Mongolian stock market?. Pacific-Basin Finance Journal, 62, 101352.
Bikhchandani, S., & Sharma, S. (2001). Herd Behavior in Financial Markets: A Review. IMF Working Paper, International Monetary Fund.
Caporale, M., Economou, F., & Philippas, N. (2008). Herd behavior Behavior in extreme market conditions: the case of the Athens Stock Exchange. Economics Bulletin, (7)17, 1-13.
Chang, C. H., & Su, F. J. (2017). Stock characteristics and herding formation: evidence from the United States equity market. International Journal of Economics and Management Engineering, 11(11), 2692-2696.
Chang, E., Cheng, J., & Khorana, A. (2000). An Examination of Herd Behavior in Equity Markets: An International Perspective. Journal of Banking & Finance, (24)10, 1651-1679.
Chauhan, Y., Ahmad, N., Aggarwal, V., & Chandra, A. (2020). Herd behaviour and asset pricing in the Indian stock market. IIMB Management Review, 32(2), 143-152.
Christie, W. G., & Huang, R. D. (1995). Following the pied piper: Do individual returns herd around the market?. Financial Analysts Journal, 51(4), 31-37.
David S Scharfstein, J. S. (1990). Herd Behavior and Investment. American Economic Review, 465-79.
Devenowa, A., & Welch, I. (1996). Rational Herd behavior in Financial Economics. Euro-pean Economic Review, 40, 603-615.
Indārs, E. R., Savin, A., & Lublóy, Á. (2019). Herding behaviour in an emerging market: Evidence from the Moscow Exchange. Emerging Markets Review, 38, 468-487.
Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets: A review of theory and empirical work. The journal of Finance, 25(2), 383-417.
Granovetter, M. (1978). Threshold Models of Collective Behavior. American Journal of Sociology, 142-1443.
Henker, J., Henker, T., & Mitsios, A. (2006). Do investors herd intraday in Australian equi-ties, International Journal of Managerial Finance, (2)3, 196-219.
Hirshleifer, D., & Teoh, S. H. (2003). Limited attention, information disclosure, and financial reporting. Journal of accounting and economics, 36, 337-386.
Hwang, S., & Salmon, M. (2004). Market Stress and Herd behavior, Journal of Empirical Finance, (11), 585–616.
Hyman, H. H. (1968). Readings in reference group theory and research. Free Press.
Jiang, R., Wen, C., Zhang, R., & Cui, Y. (2022). Investor's herding behavior in Asian equity markets during COVID-19 period. Pacific-Basin Finance Journal, 73, 101771.
Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk. Econometrica, 47(2),263–291.
Kahneman, D., & Tversky, A. (2013). Prospect theory: An analysis of decision under risk. In Handbook of the fundamentals of financial decision making: Part I (pp. 99-127).
Kallinterakis, V. (2007). Herd behavior and the Thin Trading Bias in a Start-up Market: Evidence from Vietnam, The Icfai University Journal of Behavioral Finance, (6) 2, 7-27.
Leibenstein, H. (1950). Bandwagon, Snob, and Veblen Effects in the Theory of Consumers' Demand. The Quarterly Journal of Economics, 183-207.
Lindhe, E. (2012). Herd behavior in stock markets: A Nordic study.
Newcomb, T. M. (1948). Readings in Social Psychology. Holt.
Nicholas Barberis, A. S. (2003). Style Investing. NYU Working Paper.
Paulo, V. J. & Gama, S. (2019). Herding behavior and contagion in the cryptocurrency market. Journal of Behavioral and Experimental Finance, (22), 41-50.
Raafat, R. M., Chater, N., & Frith, C. (2009). Herding in humans. Trends in cognitive sciences, 13(10), 420-428.
Saastamoinen, J. (2008). Quantile regression analysis of dispersion of stock returns-evidence of herding. Keskustelualoitteita, 57, 1-19.
Sherif, M. (1936). The Psychology of Social Norms. Harper & brothers.
Shiller, R.J. (1984). Stock Prices and Social Dynamics, Brookings Papers on Economic Activity, (2), 457-510.
Shleifer, A. (2000). Inefficient Markets – an Introduction to Behavioral Finance, Oxford University Press.
Veblen, T. (1899). Conspicuous Consumption. Penguin.
Vo, X. V., & Phan, D. B. A. (2017). Further evidence on the herd behavior in Vietnam stock market. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 13, 33-41.
Vo, X. V., & Phan, D. B. A. (2019). Herd behavior and idiosyncratic volatility in a frontier market. Pacific-Basin Finance Journal, 53, 321-330.
Wiberg, D. A. N. I. E. L. (2008). Institutional Ownership–The Anonymous Capital. JIBS Dissertation Series, 48.