اثر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمدی در کشورهای منتخب در حال توسعه؛ رویکرد پانل دینامیک

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

علی حسنوند ¹ (گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، ایران)
محمد شریف کریمی ² (گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران،)
علی فلاحتی ³ (گروه اقتصاد-دانشکده علوم اجتماعی-دانشگاه رازی-کرمانشاه)
آزاد خانزادی ⁴ (گروه اقتصاد،دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/10/27 تاریخ پذیرش : 1400/12/28 تاریخ انتشار : 1401/02/01

کلید واژه: O10, کشورهای در حال توسعه, E25, واژه‌های کلیدی: پیچیدگی اقتصادی, روش گشتاورهای تعمیمیافته, نابرابری درآمدی طبقه بندی JEL : O43, F02,

چکیده مقاله :

چکیدهپیچیدگی اقتصادی مفهومی است که میزان توانایی کشورها در تولید کالاهای پیچیده و کاربری کردن دانش در فرایند تولید از رهگذر بهبود ساختار مولد را نشان میدهد. پیچیدگی اقتصادی از کانال دانش باعث صرفهجویی در منابع و بهبود کیفیت نهادهای تولیدی و شکلگیری ساختارهای مولد تولیدی میشود که تنوع در کالاها و صرفهجویی در هزینههای تولیدی و کسب درآمد بیشتر و تأثیر بر توزیع درآمد و رفاه اجتماعی را به همراه دارد. باتوجه به اهمیت توزیع درآمد در اقتصاد، این پژوهش با بکارگیری رویکرد پیچیدگی اقتصادی و استفاده از روشهای گشتاور تعمیمیافته پویا، حداقل مربعات کاملا اصلاح شده و حداقل مربعات پویا به بررسی اثر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمدی در منتخبی از کشورهای در حال توسعه طی دوره زمانی 2020-1995 پرداخته است.مطابق نتایج بدست آمده، افزایش پیچیدگی اقتصادی در هر سه مدل، در کشورهای در حال توسعه موجب نابرابری و ناعادلانهتر شدن توزیع درآمد شده است. نامتعادل شدن توزیع درآمد در این کشورها به دلیل وجود تمرکز داراییها، سرمایه و فعالیتهای تولید در دست گروه خاصی و همچنین وجود نابرابریهای فرهنگی، اجتماعی، جنسیتی و غیره و رانتهای ایجاد شده ناشی از این نابرابری است. باتوجه به بالا بودن ضریب جینی و نامتعادل بودن توزیع درآمد در کشورهای در حال توسعه به منظور اثرگذاری پیچیدگی اقتصاد بر نابرابری درآمد در این کشورها، پیشنهاد میشود که از سیاستهای بازتوزیع درآمد در جهت کاهش نابرابری درآمد و جلوگیری از عدم تمرکز دارایی و سرمایه در دست قشر خاصی استفاده شود.

چکیده انگلیسی:

Abstract Economic complexity is a concept that shows the ability of countries to produce complex goods and use knowledge in the production process by improving the productive structure. The economic complexity of the knowledge channel leads to the saving of resources and the improvement of the quality of productive institutions and the formation of productive production structures that diversify goods and save on production costs and earn more income and affect income distribution and welfare. Brings with it social. Given the importance of income distribution in the economy, this study uses the approach of economic complexity and dynamic Generalized Method of Moments, method to investigate the effect of economic complexity on income inequality in a selection of developing countries during the period 1995-2020. According to the results, with increasing economic complexity in developing countries, income distribution has become more unfair. The imbalance of income distribution in these countries is due to the concentration of assets, capital and production activities in the hands of a particular group, as well as the existence of cultural, social, gender, etc. inequalities and rents created as a result of this inequality.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
احمدیان دیوکتی، محمدمهدی؛ آقاجانی، حسنعلی؛ شیرخدایی، میثم و طهرانچیان، امیرمنصور (1397)، راهبردهای موثر در تحقق پیچیدگی اقتصادی: کاربرد الگوسازی ساختاری تفسیر، فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، 9(4)، 121-146.
پژم، مهدی و سلیمیفر، مصطفی (1393)، بررسی تاثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی در 42 کشور برتر در تولید علم، مجله اقتصاد و توسعه منطقهای، 2(10)، 16-38.
تقوی، مهدی و حسنپور کارسالاری، یوسف (1395)، پیچیدگی صادرات غیرنفتی و سرمایهگذاری مستقیم خارجی (مطالعه موردی کشورهای در حال توسعه با تاکید بر ایران) ، فصلنامه اقتصاد مالی، 36(10)، 1-15.
چشمی، علی؛ ملک ساداتی، سعید و رضوی، مهسا (1393)، ارزیابی رتبه جهانی ایران در شاخص پیچیدگی اقتصادی، دفتر مطالعات اقتصادی، مرکز پژوهشهای مجلس.
شاهآبادی، ابوالفضل و ارغند، هانیه (1397)، تاثیر پیچیدگی اقتصادی بر رفاه اجتماعی در کشورهای منتخب در حال توسعه، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 89، 89-122.
کاظمی، سعید (1393)، شاخص پیچیدگی اقتصادی و ارتباط آن با رشد اقتصادی، ماهنامه اقتصاد آسیا، 21(525)، 1-3.
موتمنی، مانی، زیبری، هدی و شیرازی، مجتبی (1399)، اثر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمد، فصلنامه راهبرد توسعه، 16(4)، 253-235.
الهی، ناصر؛ حیدری، حسن؛ کیاالحسینی، سیدضیاالدین، و ابوالحسنی، محمدامین (1398)، پیچیدگی اقتصادی و عوامل نهادی (مقایسه میان کشورهای توسعهیافته، نو ظهور و در حال توسعه)، فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی، 3(10)، 11-37.
Adam, A., Garas, A., & Lapatinas, A. (2019). Economic complexity and jobs: an empirical analysis. MPRA Paper No. 92401. Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/92401/
APEC Economic Committee. (2002). Towards Knowledge- Based Economies in APEC.
Bahar, D., Hausmann, R., & Hidalgo, C. A. (2014). Neighbors and the evolution of the comparative advantage of nations: Evidence of international knowledge diffusion? Journal of International Economics, 92(1), 111-123.
Chu, L.K., and Hoang. D.P., (2020). How does economic complexity influence income inequality? New evidence from international data. Economic Analysis and Policy, 68 (2020) 44–57.
Collier, P. (2007). The bottom billion: Why the poorest countries are failing and what can be done about it. New York: Oxford Univ. Press.
Ferraz, D., Moralles, H. F., Campoli, J. S., Oliveira, F. C. R. D., & Rebelatto, D. A. D. N. (2018). Economic Complexity and Human Development: DEA performance measurement in Asia and Latin America. Gesto & Produço, 25(4), 839-853.
Hartmann, D. (2014). Economic complexity and human development: How economic diversification and social networks affect human agency and welfare. New York: Routledge.
Hartmann, D., Guevara, M., Figueroa, C., Aristaran, M. & Hidalgo, C. (2017). Linking economic complexity, institutions, and income inequality. World Development, 93, 75-93.
Hausmann, R. & Hidalgo, C. A., (2007). The building blocks of economic complexity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(26), 10570-10575.
Hausmann, R., & Hidalgo, C. A. (2011). The network structure of economic output. Journal of Economic Growth, 16(4), 309-342. 
Hausmann, R., Hidalgo, C., Bustos, S., Coscia, M., Chung, S., Jimenez, J., Simoes, A. & Yildirim, M. ( 2011). The Atlas of Economic Complexity, Puritan Press.
Hidalgo, C. (2015). Why information grows: The evolution of order, from atoms to economies. New York: Penguin Press.
Hidalgo, C. A., Klinger, B., Barabsi, A. L., & Hausmann, R. (2007). The product space conditions the development of nations. Science, 317(5837), 482-487. http://atlas.cid.harvard.edu/
Hidalgo, C., & Hausmann, R. (2009). The Building Blocks Of Economic Complexity. Proceedings Of The National Academy of Sciences of The United States of America, 106(26),570-575.
Hirschman, A. O. (1958). The strategy of economic development .New Haven: Yale Univ. Press.
Milanovic, B. (2012). Global income inequality by the numbers: In history and now –An overview. The World Bank, Retrieved from http://elibrary.worldbank.org/doi/abs/10.1596/1813-9450-6259.
Mishra, Saurabh, Susanna Lundstrom, and Rahul Anand. (2011).Service Export  Sophistication and Economic Growth. Policy Research Working Paper 5606,World Bank,Washington, DC, 5(3),1-39.
Rosenstein-Rodan, P. N. (1943). Problems of industrialisation of eastern and south-eastern Europe. The Economic Journal, 53(210/211), 202– 211.
Singer, H. W. (1950). The distribution of gains between investing and borrowing countries. The American Economic Review, 40(2), 473–485.
Zhu, S., & Li, R. (2016). Economic complexity, human capital and economic growth: Empirical research based on cross-country panel data. Applied Economics, 49(38), 3815-3828.