بررسی و تحلیل نقش دلاله در داستان زال و رودابه از شاهنامۀ فردوسی با رویکرد به مؤلفه های مددکاری فردی
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسیفرخ رو شهابی 1 , رضا اشرف زاده 2 , بتول فخر اسلام 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.
کلید واژه: دلاله, مددکاری فردی, زال و رودابه, شاهنامۀ فردوسی, سیندخت, میانجی گری,
چکیده مقاله :
در متون حماسی، دلاله یا میانجی زنی است که شخصیت های اصلی را در برابر مشکلات راهنمایی می کند و موجب رشد و تعالی آن ها در ابعاد جسمانی و روانی می شود. در دنیای امروز، این نقش برای مددکاران در زندگی روزمره تعریف شده است. وجه اصلی شباهت دلاله و مددکار، یاری رسانی به افراد نیازمند است. در این تحقیق که با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی پرداخته شده، نقش دلاله در داستان زال و رودابه از شاهنامۀ فردوسی، با رویکرد به شخصیت سیندخت و مبانی نظری مددکاری فردی کاویده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اصلی ترین رسالت سیندخت در داستان، تضمین پیوند میان زال و رودابه و فراهم آوردن بسترهای لازم برای زاده شدن رستم و جهت دهی به مسیر حماسه است. همچنین، او با شخصیت شناسی دقیق و آسیب شناسی مشکل و بحران پیش آمده، مانع از شکل گیری نبردی خونین میان ایرانیان و حکومت کابل شده است. در این داستان، بازخوانی خویشکاری های سیندخت، مبین حضور چشم گیر زنان در عرصه های سیاسی- اجتماعی (نقش فراجنسیتی و ورای هنجارهای موجود) و نیز، نقش آفرینی در مسائل عاشقانه (نقش سنتی) است. سیندخت نمایندۀ زنی پویا و تأثیرگذار در بهبود مناسبات بینا فردی و اجتماعی است. افزون بر سیندخت، زن نامه رسان هم در آغاز داستان، زال و رودابه را به هم نزدیک کرده و دل آن ها را به هم پیوند زده است.
In rich and epic texts, there is a broker or mediator who guides the main characters in the face of difficulties and promotes their growth in physical and psychological dimensions. In today's world, this role is intended for helpers in their daily lives. The key to resembling brokers and helpers is helping people in need. This study, which uses library resources and a descriptive-analytic approach, explores the role of Zale and Roodabeh in Ferdowsi's Shahnameh, with an approach to Sindhokht's personality and the theoretical foundations of individual assistance. The results of the research show that the main mission of Sindhokht in the story is to ensure the connection between Zal and Roodabeh and to provide the necessary background for the birth of Rustam and the direction of the epic path. He has also prevented the formation of a bloody battle between the Iranians and the Kabulis, with a detailed personality and the pathology of the problem and crisis. In this story, the reinterpretation of the Siddiqui relatives illustrates the significant presence of women in transgender and social currents. Sindhokht represents a dynamic and influential woman in organizing interpersonal and social relationships. In addition to Sindhokht, another woman at the beginning of the story brings Zal and Rudaba together and ties them together.
کتاب‌ها
آقابخشی، حبیب (1393) قضازدایی (نقش میانجی مددکار اجتماعی در حل اختلاف غیر دادگاهی)، تهران: جامعه‌شناسان.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1349) زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، تهران: توس.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1381) چهار سخن‌گوی وجدان ایران؛ فردوسی، مولوی، حافظ و سعدی، تهران: قطره.
پرلمن، هلن هریس (1353) مددکاری اجتماعی، ترجمۀ پریوش منتخب، تهران: انقلاب اسلامی.
پیکارد، بتی.جی (1373) مقدمه‌ای بر مددکاری اجتماعی؛ مبانی اولیه، ترجمۀ منیرالسادات میربها و اکبر بخشی‌نیا، رودهن: دانشگاه آزاد اسلامی رودهن.
دابلیومافت، مری و بی‌اشفورد، خوزه (1393) اصول و مبانی مددکاری اجتماعی، ترجمۀ خدیجه‌السادات غنی‌آبادی، تهران: آوای نور.
دانش‌نامۀ جهان اسلام (1393) به کوشش غلامعلی حداد‌عادل، تهران: بنیاد دائره‌المعارف اسلامی.
زاهدی‌اصل، محمد (1390) مبانی مددکاری اجتماعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
سام‌آرام، عزت‌الله (1373) مددکاری گروهی (کار با گروه)، تهران: علم.
فردوسی، ابوالقاسم (1366) شاهنامه، به تصحیح جلال خالقی‌مطلق، نیویورک: Bibliotheba Persica.
مهذب، زهرا (1374) داستان‌های زنان شاهنامه، تهران: قبله.
مقالات
آقابخشی، حبیب و نوبخت، ناهید. (1384). نظریۀ نقش میانجی در مددکاری اجتماعی. نشریۀ مددکاری اجتماعی، 5(22)، 9-5.
ابن‌الدین، محمدرضا (1391) مشکلات و روش تشخیص مشکل در مددکاری فردی. مجلۀ دانشکدۀ علوم انسانی، 14(59)، 98-79.
تشکری، منوچهر، قاسمی‌پور، قدرت، محمدحسنی صغیری، زهرا. (1396). شخصیت دایه و دلاله در داستان‌های شفاهی و رسمی. دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 5 (16)، 136-109.
مباشری، محبوبه. (1389). بررسی سیمای عجوزه در ادب فارسی. مجلۀ مطالعات زنان، 8(25)، 86-59.
محمدی، هاشم. (1380). نقش دایه‌ها در داستان‌های عاشقانۀ ایرانی. مجلۀ کیهان فرهنگی، (181)، 64-62.
محمودی، مریم و خادمی، احمد. (1396). بررسی تطبیقی- تحلیلی اسطورۀ زال و رودابه با اسطوره‌های ایرانی و مصری. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 9(34)، 85-59.
منابع لاتین
Casimir, A & Ejiofor, S. (2013). The philosophical exposition of the mind of the social worker: Issues and questions on the African environment. open journal of social science, 6(1), 73-80.
Payne, M, (2005) modern social work theory, London: publishing London.
Walsh, K & Gordon, J. (2008). Creating an Individual Work Identity. scholarship.sha.cornell.edu/articles, 316-285.
Yueh-Ching Ch. (2003). social workers involvement in Taiwan's 1999 earthquake disaster aid. journal of social work and society, 1(1), 124-143.
_||_Books
Aghabakhshi, Habib (2014) Decriminalization (the mediating role of social workers in non-judicial dispute resolution), Tehran: Sociologists.
Encyclopaedia of Islamic World (2013) by Gholam Ali Haddad-Adel, Tehran: Islamic Encyclopaedia Foundation.
Eslami Nadushan, Mohammad Ali (1970) Life and Death of Pahlavans in Shahnameh, Tehran: Tus.
Eslami Nadushan, Mohammad Ali (2002) four spokesmen of Iran's conscience; Ferdowsi, Molavi, Hafez and Saadi, Tehran: Qatr.
Ferdowsi, Abulqasem (1987) Shahnameh, edited by Jalal Khaleghi-Mutalaq, New York: Bibliotheba Persica.
Mehzeb, Zahra (1995) Shahnameh women's stories, Tehran: Qibla.
Perlman, Helen Harris (1974) Social work, translated by Periyush Muntab, Tehran: Islamic Revolution.
Pickard, B.J. (2013) An introduction to social work; Basic Basics, translated by Munir Alsadat Mirbha and Akbar Bakhshnia, Roudhen: Islamic Azad University of Roudhen.
Sam-Aram, Ezzat-Allah (1994) Group assistance (working with groups), Tehran: Alam.
W. Moft, Mary and B. Ashford, Jose (2013) Principles and Basics of Social Work, translated by Khadija Al-Sadat Ghani-Abadi, Tehran: Avai Noor.
Zahedi Asal, Mohammad (2018) Basics of social work, 6th edition, Tehran: Allameh Tabatabai University.
Articles
Aghabakshi, Habib and Nobakht, Nahid. (2005). The theory of mediator role in social work. Journal of social work, 5(22), 5-9.
Ibn Al-Din, Mohammad Reza (2012) Problems and method of problem diagnosis in individual assistance. Journal of Faculty of Human Sciences, 14(59), 98-79.
Mahmoudi, Maryam and Khademi, Ahmed. (2016). A comparative-analytical study of Zal and Rudaba myth with Iranian and Egyptian myths. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 9(34), 85-59.
Mohammadi, Hashem. (2001). The role of nannies in Iranian love stories. Cultural cosmos magazine, (181), 62-64.
Steward, beloved. (2010). Studying the image of Ajouzeh in Persian literature. Journal of Women's Studies, 8(25), 59-86.
Takshari, Manouchehr, Ghasemi-pour, Ghadrat, Mohammad Hosni Saghiri, Zahra. (2016). Nanny and broker character in oral and official stories. Bimonthly Journal of Popular Culture and Literature, 5 (16), 109-136.
Latin References
Casimir, A & Ejiofor, S. (2013). The philosophical exposition of the mind of the social worker: Issues and questions on the African environment. open journal of social science, 6(1), 73-80.
Payne, M, (2005) modern social work theory, London: publishing London.
Walsh, K & Gordon, J. (2008). Creating an Individual Work Identity. scholarship.sha.cornell.edu/articles, 316-285.
Yueh-Ching Ch. (2003). social workers involvement in Taiwan's 1999 earthquake disaster aid. journal of social work and society, 1(1), 124-143.