بررسی اثر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و خاکبرگ بر برخی ویژگی های شمعدانی تحت تنش خشکی

محورهای موضوعی : گیاهان زینتی

الهام مطلبی ¹ (استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران)
لیلا حبیبی ² (گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/10/25 تاریخ پذیرش : 1400/12/07 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: تنش خشکی, خاکبرگ, گل شمعدانی, ورمی کمپوست,

چکیده مقاله :

امروزه بدلیل کاهش سطح سفره های آب زیرزمینی و معضل کم آبی یکی از مهمترین اقدامات در کشاورزی، تولید گیاهان زینتی مقاوم به خشکی و شناسایی مهمترین ترکیب بسترهای کاشت جهت افزایش مقاومت به خشکی در گیاهان مختلف می‌باشد. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در غالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با 14 تیمار به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی در حضور بسترهای آلی در کاشت شمعدانی تحت شرایط کنترل شده در گلخانه انجام شد. تیمار‌های مورد استفاده شامل تیمار 100% خاک لوم شنی بعنوان شاهد، 3 سطح (25 ،50، 75 درصد) ورمی‌کمپوست و 3 سطح (25 ،50، 75 درصد) خاکبرگ به همراه خاک لوم بدون تنش و نیز دارای تنش خشکی بودند. تنش خشکی در نیمی از گلدان ها به صورت 10 روز یکبار آبیاری اعمال گردید. در نهایت به منظور بررسی اثر تنش خشکی در حضور بستر کشت آلی بر گیاه شمعدانی صفاتی مانند آنتوسیانین گلبرگ، کاتالاز، تعداد برگ، طول اندام هوایی، قطر گل و ماندگاری گل مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش معنی دار تمامی صفات به جز میزان کاتالاز گردید. از سوی دیگر بستر 50% ورمی کمپوست+ 50% خاک لوم اثر خشکی بر رشد و نمو شمعدانی را تا حدود زیادی تعدیل کرده و می توان آنرا به عنوان بستر کشت مناسب در شرایط کم آبی معرفی نمود.

منابع و مأخذ:

 

• احمدیان، ا.،امیر سالاری، ام.، موسوی، ز و. ک، حامد. 1397. تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و کود ورمی کمپوست بر عملکرد، اجزای عملکرد و آلیسین گیاه سیر. نشریه پژوهش های حفاظت آب و خاک. 25(1): 227-215.


• پالش، ح. و. ب، عبدالهی مندولکانی. 1399. بررسی اثر تنش خشکی بر بیان ژن‌های دخیل در بیوسنتز مونوترپن و سزکوئی‌ترپن‌ها و ترکیبات اسانس در ریحان. فصلنامه گیاهان دارویی. 19(75):۲۱۲-۲۰۴.


• تصدیقی، ح ر.، صالحی، ا.، موحدی دهنوی، م و. ی، بهزادی. 1394. بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و میزان اسانس بابونه آلمانی با کاربرد ورمی‌کمپوست و سطوح آبیاری مختلف. دانش کشاورزی و تولید پایدار (دانش کشاورزی). 25(3): 61-78.


• چوپان، ی.، خاشعی سیوکی، ع و. ع، شهیدی. 1396. تاثیر آبیاری با پساب کارخانه قند و تنش خشکی بر ارتفاع گیاه، طول ریشه و پروتئین دانه جو رقم یوسف. فصلنامه علوم آّب و خاک. 21(4): 99-109.


• حسن زاده، ا و. د، میرزاباقری. 1394. بررسی تأثیر تنش خشکی و کود ورمی‌کمپوست بر ویژگی های گیاه دارویی اسفرزه. دومین همایش یافته های نوین در محیط زیست و اکوسیستم های کشاورزی. تهران.


• حکمت‌شعار، ح. 1372. فیزیولوژی گیاهان درشرایط دشوار (ترجمه). انتشارات نیکنام تبریز.251 صفحه.


• حیدری، ز و. م ج، نظری دلجو. 1391. مدیریت تنش خشکی و افزایش راندمان مصرف آب در پرورش گل باغچه ای آهار با استفاده از قارچ مایکوریز اGlomousmossea. اولین همایش ملی توسعه پایدار کشاورزی و محیط زیست سالم. همدان.


• دهباشی، ص. 1391. تاثیر سوپر جاذبه بر کاهش آبیاری و تنش خشکی گل جعفری. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.


• رشتبری، م و. ح ع، علیخانی. 1391. تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی‌کمپوست بر روی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد کلزا در شرایط تنش خشکی. دانش کشاورزی و تولید پایدار (دانش کشاورزی). 22(2): 127-113.


• رمضان، غ و. ب، عباس زاده. 1394. اثر تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی گیاهNepeta pogonosperma Jamzad et Assadi در تراکم های مختلف. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 31(6): 1071-1085.


• سماوات، س.، پازکی، س.، لادن‌مقدم، ع و. س، سماوات. 1387. اصول کاربردی موادآلی در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار. 78 صفحه.


• شرفی، ق ا.، چنگیزی، م.، رفیعی، م.، گماریان، مو. ش، خاقانی. 1400. اثر تنش خشکی و کود زیستی ورمی‌کمپوست بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک آویشن باغی .(Thymus vulgaris ) مجله فرآیند و کارکرد گیاهی. 10(44): 147-160


• شمس، ج.، اعتمادی، ن ا.، نجفی، پ و. ع م، رضایی. 1389. بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات مورفولوژیک سه رقم گل اطلسی. پنجمین همایش ملی ایده های نو در کشاورزی. اصفهان.


• عامریان، م.، زبرجدی، ع و. ج س، محرابی. 1400. تأثیر تنش خشکی و سلنیوم بر خصوصیات مورفوفیزیولوژی گیاه بالنگوی شهری.فیزیولوژی محیطی گیاهی. 16(64).


• فلاحی، ج.، عبادی، م ت و. ر، قربانی. 1388. اثر تنش های اسمزی و شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی مریم گلی کبیر .تنش‌های محیطی در علوم زراعی. 1(1): 57-67.


• فیض‌آبادی، ا.، نورمحمدی، ق و. ف، فاتحی. 1399. مطالعه برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی چند رقم کلزا با کاربرد کود ورمی‌کمپوست در شرایط تنش خشکی. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 12(48): 133-153.


• کافی، م.، برزویی، ا.، صالحی، ک.، کمندی، ع.، معصومی، ع و. ج، نباتی. 1388. فیزیولوژی تنش‌های محیطی در گیاهان. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. چاپ اول.


• محسن‌زاده، س.، حسینخانی‌هزاوه، م و. ح، زمانپور شاه‌منصوری. 1399. برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) در پاسخ به تنش خشکی و کود کمپوست و ورمی‌کمپوست. پژوهش‌های تولید گیاهی. 22(3): 149-162.


• مقیمی‌بنادکوکی، ع.، دهستانی‌اردکانی، م.، شیرمردی، م و. ع، مومن‌پور. 1399. اثر کود دامی و ورمی‌کمپوست بر کاهش اثر تنش شوری در درخت‌پر .(Cotinus coggygria Scop.) مجله فرآیند و کارکرد گیاهی. 9(35): 179-192.


• موسوی دهموردی، ز.، غلامی، م و. ب، بانی‌نسب. 1397. اثر کود ورمی‌کمپوست بر رشد و تحمل به تنش خشکی نهال‌های زیتون رقم زرد. مجله فرآیند و کارکرد گیاهی. 7(23): ۱-۱۸.


• موسوی، ز.، احمدیان، ا.، کاوه، ح و. ا، سالاری.1397. تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی و کود ورمی‌کمپوست بر عملکرد، اجزای عملکرد و آلیسین گیاه سیر. پژوهش‌های حفاظت آب و خاک (علوم کشاورزی و منابع طبیعی). 25(1): 227-215.


• ناصری‌مقدم، ع.، بیات، ح.، امینی‌فرد، م ح و. ف، مرادی‌نژاد. 1399. اثر تنش های خشکی و شوری بر کیفیت گل، تغییرات زیست شیمیایی و غلظت یون‌ها در گل نرگس شهلا .پژوهش‌های تولید گیاهی (علوم کشاورزی و منابع طبیعی). 27(1): 207-221.


• Aslani, Z., Hassani, A., Sedghiani, M., Sefidkan, F., Brin, M. and Qeibi, S. 2009. Effect of symbiosis with mycorrhiza fungi on some physiological characteristics of basil (Osimum basilicum) under drought stress. Journal of Environmental Stresses in Agricultural Sciences, 2: 109-117.


• Ben Ahmed, C., Ben Rouinab, B., Sensoyc, S., Boukhrisa, M and. F, Ben Abdallah. 2009. ̍Changes in gas exchange, proline accumulation and ntioxidative enzyme activities in three olive cultivars under contrasting water availability regimes. ̍ Environmental and Experimental Botany, 67: 345-352.


• Luck, H. 1974. In: Methods in Enzymatic Analysis. Academic press.New York, 885 pp.


• Salehi, A., Ghalavand, A., Sefidkon, F., Asgharzade, A. and K, Saeedi. 2016. Effects of zeolite, bio and organic fertilizers application on the growth, yield and yield components of German chamomile (Matricaria chamomilla) in organic cultivation. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 32(2): 203-215.


• Sharma, P. and Dubey, R. S. 2005. Drought induces oxidative stress and enhances the activities of antioxidant enzymes in growing rice seedlings. Plant Growth Regulation, 46: 209-221.


• Wagner, GJ. 1979. Content and vacuole/extra vacuole distribution of neutral sugars, free amino acids and anthocyanins in protoplast. Plant Physiol, 64: 88-93.