ارزیابی تاثیر اسید سیتریک و اسانس نعناع فلفلی بر عمر پس از برداشت گل شاخه بریده مریم (Polianthes tuberosa)

محورهای موضوعی : گیاهان زینتی

حمیده حسینی ¹ (مرکز آموزش تحقیقات زاهدان.)
محمدرضا حسندخت ² (دانشیار دانشگاه تهران)
محمد امیر مهری ³ (دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد زاهدان)
الهام شهرکی ⁴ (دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد زاهدان)

تاریخ دریافت : 1401/03/30 تاریخ پذیرش : 1401/04/22 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: درصد پژمردگی, اسانس, قطر گلچه, طول عمر,

چکیده مقاله :

افزایش عمر گل در گل های شاخه بریده که محصولاتی فسادپذیر و دارای عمر کوتاهی هستند، بسیار اهمیت دارد. با استفاده از ترکیبات و مواد مختلف می توان طول عمر گل های شاخه بریده را افزایش داد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در چهار تکرار شامل 64 گلدان در مشهد اجرا شد. اسانس نعناع فلفلی عامل اول در چهار سطح (0، 100، 200 و 300 پی پی ام) و اسید سیتریک عامل دوم در چهار سطح (0، 100، 200 و 300 پی پی ام) بود. برای ارزیابی ماندگاری گل های بریده بر اساس روز فاصله زمانی از هنگام برداشت تا زمانی که تعداد گلچه های پژمرده بیشتر از گلچه های باز شده بودند به عنوان پایان عمر گلجایی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اسانس نعناع فلفلی بر طول عمر گل معنی دار بود. اثر اسید سیتریک نیز بر تعداد گلچه های بازشده، ریزش گلچه ها، قطر گلچه، درصد پژمردگی، وزن تر ساقه و طول عمر گل معنی دار بود. بالاترین میزان تعداد گلچه های بازشده، قطر گلچه، وزن تر، طول عمر گل مربوط به تیمار 300 پی پی ام اسانس نعناع فلفلی و200 پی پی ام اسید سیتریک بود. در مجموع استفاده از اسانس نعناع فلفلی و اسید سیتریک در غلظت های مختلف نسبت به شاهد باعث افزایش طول عمر گل، وزن تر، تعداد گلچه های باز شده و قطر گلچه ها همچنین کاهش ریزش گلچه ها و درصد پژمردگی گل مریم شد.

منابع و مأخذ:

• ابتهاج، ف.، مستوفی، ی.، نادری، ر. و س، کلاته‌جاری. 1391. تأثیر تیمارهای شیمیایی و مراحل برداشت بر دوره گلدهی گل‌های شاخه بریده مریم رقم مروارید. مجله علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی)، 26:1. 25-34.


• امامی، ح.، حاتم‌زاده، ع. و د، بخشی. 1389. بررسی اثر اسید سیتریک، سولفات آلومینیوم و اسید جیبرلیک بر ویژگی‌های پس از برداشت گل شاخه بریده رز. ششمین کنگره علوم باغبانی ایران، 1169-1171.


• جوکار، م. و ح، صالحی. 1385. تأثیر محلول‌های مختلف نگهدارنده بر ماندگاری گل مریم گلی بریده، مجله علوم و فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، 10: 3. 209-308.


• حاجی رضا، م.، هادوی، ع.، زینلو، ع. و م، میزاپور. 1392. بررسی تأثیر سطوح مختلف اسید سیتریک و اسید سالیسیلیک در مرحله قبل از برداشت بر ماندگاری گل‌های شاخه بریده. مجله علم و فناوری محصولات گلخانه‌ای، 4:16. 99-108.


• حدادی، گ.، ربیعی، و. و م، طاهری. 1388. بررسی تأثیر محلول های مختلف نگهدارنده بر طول عمر و کیفیت گل های داوودی بریده شده. ششمین کنگره علوم باغبانی ایران، 982-984.


• حسن‌پور اصیل، م. و م، حسنی. 1391. اثرات کاربرد ترکیبات شیمیایی مختلف در افزایش ماندگاری Gladiolus grandflorum رقم رز سوپرم. ج علوم باغبانی، 26(2): 132-140.


• حسن‌پور اصیل، م.، حاتم‌زاده، ع. و ف، نخعی. 1383. تأثیر محلول‌های مختلف نگهدارنده بر ماندگاری گل مریم گلی بریده. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 1(4): 128-121.


• حسن‌زاده نعیمی، م. 1387. تولید گل شاخه بریده سل (نشر شماره 46). تهران: وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران. اداره تولیدات نباتی.


• حسینی درویشانی، س. و ع، چمنی. 1392. بررسی امکان بهبود ماندگاری گل‌های شاخه بریده رقم Red Old با استفاده از برخی تیمارهای ارگانیک و تیوسولفات نقره. مجله علوم باغبانی ایران، 1(44): 41-31.


• زمانی، س. 1389. ارزیابی اثرات اسید مالیک، اسید سالیسیلیک، اسید سیتریک و ساکارز بر طول عمر و کیفیت پس از برداشت گل داوودی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، 98 ص.


• عیدیان، ع. 1388. بررسی اثرات تغذیه گل مریم گلی با نیتروژن، سولفات آهن و اسید سیتریک در طول عمر گلهای شاخه بریده. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، 85 ص.


• قاضی جهانی، ن.، هادئی، ا. و ب، ریونگ جونگ. 1395. بررسی اثر محلول پاشی اسید سیتریک و اسید سالیسیلیک بر جذب ترکیبات معدنی از ریشه در گیاه ریحان. نوزدهمین کنگره ملی و هفتمین کنگره بین المللی زیست شناسی ایران، دانشگاه تبریز.


• قلمبران، م. ر.، عبدالهی، ف، کریستین برنارد. 1399. طول عمر گلهای بریده ژربرا تحت تاثیر اسانس آویشن و سالیسیلیک اسید. مجله پژوهش‌های سلولی و مولکولی (مجله زیست‌شناسی ایران)، 33 (3): 16-1.


• کاظمی، م. 1389. بررسی اثرات اسید مالیک، اسید سالیسیلیک، اسید سیتریک و ساکارز بر طول عمر و کیفیت پس از برداشت گل شاخه بریده میخک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، 87 ص.


• کاووسی، ب.، موسوی، س. و م، حسینی‌فهی. 1392. ارزیابی تیمارهای اسانس اکالیپتوس بر ویژگی‌های زندگی پس از برداشت گیاهPolianthes tuberose. اولین همایش مباحث نوین در علوم باغبانی، 206-210.


• محمدخانی، ع. و و، روحی. 1387. تأثیر ساکارز، سولفات اسید سیتریک آلومینیوم بر عمر پس از برداشت گل شاخه بریده رز. ششمین کنگره علوم باغبانی ایران، رشت، دانشگاه گیلان.


• مرتضوی، س. و س، طالبی. 1389. بررسی تأثیر اسید سیتریک و ساکارز بر طول عمر گل داوودی (رقم زرد). ششمین کنگره علوم باغبانی ایران، 1001-1003.


• مرتضوی، س.، انگورابی، ح. و س، طالبی. 1390. بررسی تأثیر اسانس گیاهان دارویی و ساکارز بر کیفیت و ماندگاری گل شاخه بریده رز. دومین همایش ملی فیزیولوژی گیاهی ایران، 38-41.


• نبی گل، ع.، نادری، ر.، بابالار، م. و کافی، م. 1385. تأثیر برخی از تیمارهای شیمیایی و نگهداری سرد بر ماندگاری گل داوودی (Chrysanthemum morifolium). مجله علوم کشاورزی ایران، 4(37): 809-801.


• هاشم آبادی، د.، حاجیوند، ش.، زرچینی، م.، امامی‌کلده، ن.، قادری، ع.، حاجیان، غ.، و س، زرچینی. 1391. اثر روغن درمنه بر عمر گلدان، شاخص باز شدن گل و کاهش وزن تازه گل داودی بریده شده. سالنامه تحقیقات بیولوژیکی، 3(11): 5402-5399.


• Anjum, M.A., Naveed, F., Shakeel, F. and Sh, Amin. 2001. Effect of some chemicals on keeping quality and vase life on tuberose (Polianthes tuberose L.) cut flowers. J of Research (Science), Bahauddin Zakariya University, Multan, Pakistan, 12(1): 1-7.


• Benschop, M. 1993. Polianthes. In: A.A. De Hertogh. and M, Le Nard (Eds.). The Physiology of Flower Bulbs. Netherland, Amsterdam: Elsevier Science Publishers, 589- 601.


• Bhattacharjee, S.K. and L.C, De. 2005. Postharvest technology of flowers and ornamental plants. Pub, Aavishkar, 8: 306.


• Damunupola, J.W., Qian, T., Muusers, R., Joyce, D.C., Irving, D.E. and U, VanMeeteren. 2010. Effect of S-carvone on vase life parameters of selected cut flower and foliage species. Postharvest Biology and Technology, 55: 66-69.


• Eidyan, B., Hadavi, E. and N, Moalemi. 2014. Pre harvest foliar application of iron sulfate and citric acid combined with urea fertigation effects growth and vase life of tuberose” Por- Par”. Horticulture, Environment, and Biotechnology, 55: 9-13.


• Hegazi, M.A., and G, El-kot. 2009. Influences of some essential oils on vase- life of Gladiolus hybrid, Spikes. International J for Agro veterinary and medical sciences, 3: 19-24.


• Kanani, M. and M, Nazari Deljou. 2016. The Effect of Pre-harvest Foliar Application of Salicylic Acid and a-Aminooxi-b-Phenyl Propionic Acid as Promoter and Specific Inhibitor of Phenylalanine Ammonia lyase Enzyme on Shelf Life and Aroma on Tuberose. Crops Improvement, 18(4): 765-774.


• Karimi, L., Abotalebi, A. and M, Jafarpour. 2011. The effect of essential oils of medicinal plants on the flowering life of Dolsvita cultivar, 6th National Conference on New Ideas in Agriculture, Isfahan, Islamic Azad University of Khorasgan, 1058-1061.


• Karimian Fariman, Z. and A, Tehranifar. 2011. Effect of essential oils, ethanol and methanol to extent the vase-life of carnation (Dianthus caryophyllus L.) flowers. J. Biol. Environ. Sci. 5(14): 91-94.


• Loub, M. and W.G, Van Doorn. 2004. Wound-induced and bacteria-induced xylem blockage in Roses, Astible and Viburmum, Hort Science. 32. 281-288.


• Mortazavi SN, Naderi R, Khalighi A, Babalar M and Allizadeh H. 2007. The effect of Cytokinin and Calcium on cut flower quality in Rose (Rosa hybrida cv. Illona) J. Food, Agric. and Environ. (JFAE ), 5(4): 1459-0263.


• Mortazavi, S., Angoraiy, H. and S, Talebi. 2011. Investigation of the effect of essential oils of medicinal plants and sucrose on the quality and durability of cut rose flowers. Yazd University. The Second National Conference on Plant Physiology of Iran,. 38-40.


• Nowak, J., and Rudnick, R. M. 1990. Postharvest handling and storage of cut flowers, florist greens, and potted plants. Timber Press, Portland, Oregan. USA. 210P.


• Pirpour, S., Behroznam, B., Zakerin, A. and A, Aboutalebi. 2013. Study on the lifespan and quality of cut Lilium santander through the use of thyme and peppermint essential oil. Annals of Biological Research. 4(6): 124-128.


• Reid, M. 1996. Postharvest handling recommendation for cut tuberose, perishables handling, news letter issue, 88: 21-22.


• Rio, O., Nararro, P., Matoes, M. and M, Pel. 1989. Effect of pretreatment and storage condition on cut rose. Acta Horticulture, 246: 319-395.


• Saghazadeh, F., Khodadadi, M. and H.R, Mobasser. 2014. Effects of different concentrations of plant chemicals on vase life of rose varieties utopia. Intl J Farm, 3(2): 152-154.


• Shanan, TN., Emara, K.S. and So, Barakat. 2010. Prolonging vase life of carnation flowers using natural essential oils and its impact on microbial profile of vase solutions. Australian J of Basic and Applied Sciences, 4(8): 3559-3574.


• Solgi , M., Kafi, M., Taghavi, T.S. and R, Naderi .2009. Essential oil and silver nano particles (SNP) as novel agent to extend vase-life of gerbera(Gerbera Jamesonii cv.Dune) flowers, Postharvest Biology and Technology, 53: 155-158.


• Thomas, H., Ougham, H. J., Wagstaff, C. and A. D, Stead. 2003. Defining senescence and death. J. Exp. Bot, 54(385):1127-1132.

Waithaka, K., Dodge, L.L. and M.S, Raid. 2001. Cold storage and flower keeping quality of cut tuberose (Polianthes tuberose L.). Hort. Sci. Biotechnol, 76(3): 

• 271-275.