روانشناسی تحلیلی یونگ ابزار معرفی تازه ای جهت فهم معانی و دریافت پیام هایی نو از منابع هنری و ادبی به شمارمی رود. براساس این نظریه، کهن الگوها(آرکی تایپ)، بن مایه ها و تصاویر نمادینی هستند که در اساطیر و فرهنگ ها، مفاهیمی مشترک و مشابهی را در ناخودآگاه بشر به جای گذاشته اند. در میان آثار معماری، آرامگاه های عارفان دوره ایلخانی به عنوان فضاهایی عرفانی، یکی از بهترین زمینه های ظهور این صُور ازلی را دارا می باشند. یکی از کهن الگوهای مهم و محوری که در روانشناسی تحلیلی یونگ مطرح است، کهن الگوی رُشد(فرآیند تفرّد) می باشد که درباره پرسش های معنوی در مورد معنای زندگی و هدف هستی مطرح می شود. یونگ معتقد است که این کهن الگو را فقط می توان با اسرار توصیف ناپذیر وحدت عرفانی قیاس کرد. براساس هدف پژوهش حاضر، که شناخت مفاهیم معنایی آرکی تایپ می باشد، ضمن بهره گیری از روش محتوای کیفی از رویکردهای مطرح در ادراک نشانه ها استفاده شده است. این تحقیق با مطالعه بر روی این لایه های نشانه ای سعی دارد تا کیفیت و نحوه ارتباط میان تفکر عرفانی، کهن الگوها و ساختار معماری فضاها را روشن سازد. با این فرض که توجه به سیر از جهان دنیوی به جهان اخروی همواره در ادبیات و عرفان موردتوجه بوده است، به نظرمی رسد این کهن الگو در ساختار معماری آرامگاه های موردنظر بازتاب یافته باشد. پرونده مقاله

با رشد و گسترش فعالیت های میان رشته ای، رویکردها و گونه های متعدد و مختلفی از آن مطرح شده اند. یکی از این رویکرد ها، رویکرد نقد آرکی تایپی می باشد که در سالهای اخیر مورد توجه پژوهشگران حوزه معماری قرار گرفته است.ساختارهای معماری به عنوان نخستین گونه های هنری، علاوه بر ویژگیهای فرهنگی، مشتمل بر اطلاعات، دانش و حتی خاطرات مربوط به نسل های پیشین است و بخشی از کارکرد آنها، انتقال داده ها و انباشت درونیات خود به نسل های آتی است. در پژوهش حاضر، بر پایه دانش میان رشته ای بین معماری و روانشناسی، آرکی تایپ ها از زوایایی متنوع، ژرف و درونی مورد بازخوانی قرار می گیرند. هدف اصلی از این تحقیق کاربست نظریات مهم روان شناختی و بینش کهن الگویی بوسیله شاخص سازی نمادهای آرکی تایپی در جهت تحلیل، پردازش و نقد اجزای معماری می باشد. بر اساس ماهیت پژوهش تحقیق، این پژوهش از نوع مروری و به روش کیفی و با استفاده از منابع مکتوب نگاشته شده است. این تحقیق با مطالعه زیربنایی بر روی آرکی تایپ ها، سعی در کشف رد پای آنها در معماری دارد و رویکردهایی را که امکان بسط و گسترش دارند، شناسایی و معرفی می کند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که معماری با در دست داشتن دو آستانه؛ نخست واقعیت ساختمانی، صنعتی و مادی و دیگر بعد انتزاعی، معنایی، ذهنی و روحانی، عرصه مناسبی برای بازتاب نمادین آرکی تایپ هاست. رویکرد میان دانشی، با هدف دستیابی به مفاهیم بنیادی در معماری، با خوانشی روانکاوانه جنبه های جدیدی ورای منظر کلی پژوهش هایی که تا کنون انجام شده است را فراهم می آورد. پرونده مقاله