فهرست مقالات محمدرضا رحیمی بشر


  • مقاله

    1 - ارزیابی وضعیت تغذیه گرایی تالاب عینک رشت با استفاده از شاخص کارلسون
    تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده , شماره 36 , سال 12 , پاییز-زمستان 1400
    تغذیه گرایی یا غنی شدن، یک مساله مهم در تمامی بوم سازگان های آبی جهان بوده و تالاب ها یکی از حساس ترین زیستگاه ها نسبت به این معضل هستند و ارزیابی وضعیت تروفی یک تالاب، اولین گام در ارزیابی کیفیت آن است. مطالعه حاضر با هدف بررسی خصوصیات کیفی آب و وضعیت تغذیه گرای چکیده کامل
    تغذیه گرایی یا غنی شدن، یک مساله مهم در تمامی بوم سازگان های آبی جهان بوده و تالاب ها یکی از حساس ترین زیستگاه ها نسبت به این معضل هستند و ارزیابی وضعیت تروفی یک تالاب، اولین گام در ارزیابی کیفیت آن است. مطالعه حاضر با هدف بررسی خصوصیات کیفی آب و وضعیت تغذیه گرایی تالاب عینک رشت با استفاده از شاخص تروفی کارلسون انجام گرفته است. مساحت این پهنه آبی 36/5 هکتار و منبع تامین آب آن نزولات جوی و هرزآب های شهری و رودخانه سفیدرود می باشد. این تالاب در غرب کلان شهر رشت واقع و از چهار بخش مختلف تشکیل گردیده است. جهت تعیین فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب در هر بخش یک ایستگاه انتخاب و نمونه برداری ها از پاییز 1396 تا تابستان 1397 به صورت فصلی در طول یک سال در آنها انجام و میانگین سالانه فاکتورها نشان داد دمای آب برابر 18/3 درجه سانتی‌گراد، pH معادل 7/21، اکسیژن محلول آب 2/75 میلی گرم بر لیتر، BOD5 10/9میلی گرم بر لیتر، COD 24/42 میلی گرم بر لیتر، TDS 733/25 میلی گرم بر لیتر، نیتروژن کل 21/5 میلی گرم بر لیتر، کلروفیل آ 0/062 میلی گرم بر لیتر، فسفات کل 0/95 میلی گرم بر لیتر و عمق دیدسشی دیسک 0/35 متر بوده است. میانگین سالانه شاخص تروفی کارلسون این تالاب بر اساس عمق دیدسشی دیسک 76/78، فسفات کل 99/80 و کلروفیل آ 74/69 تعیین شد. بر اساس شاخص TSI تالاب عینک رشت در محدوده پرغذایی شدید قرار داشته و از دیدگاه مدیریتی نیاز به اقدام اساسی به جهت بهبود شرایط تغذیه گرایی دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - ارزیابی تغییرات پارامترهای فیزیکوشیمیایی و وضعیت تروفی تالاب بین المللی انزلی بر اساس شاخص کارلسون (TSI )
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 10 , سال 23 , زمستان 1400
    زمینه و هدف: تالاب بین المللی انزلی مهمترین تالاب حوضه جنوبی دریای کاسپین است و عواملی مانند حجم زیاد ازت و فسفر ورودی، آن را به سمت پرغذایی سوق داده است، هدف اصلی در این مقاله بررسی روند پرغذایی تالاب انزلی و بررسی تغییرات سطح تروفی در فصول و بخشهای مختلف تالاب می باشد چکیده کامل
    زمینه و هدف: تالاب بین المللی انزلی مهمترین تالاب حوضه جنوبی دریای کاسپین است و عواملی مانند حجم زیاد ازت و فسفر ورودی، آن را به سمت پرغذایی سوق داده است، هدف اصلی در این مقاله بررسی روند پرغذایی تالاب انزلی و بررسی تغییرات سطح تروفی در فصول و بخشهای مختلف تالاب می باشد .روش بررسی: در این تحقیق طی سال 1397 در 5 ایستگاه به طور فصلی فاکتورهای نیتروژن کل، فسفر کل، عمق دید سکشی و کلروفیل a نمونه برداری و اندازه‌‌گیری شد و با استفاده از شاخص تروفی کارلسون ،سطح تروفی بخشهای مختلف تالاب محاسبه گردید.یافته ها: بر اساس آزمون ANOVA یکطرفه و توکی، میانگین داده های pH از نظر مکانی و فاکتورTN از نظر زمانی دارای تفاوت معنی دار می باشند (05/0 >p). فاکتورTP از نظر زمانی و مکانی، تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد. با توجه به نتایج حاصل تمامی بخشهای تالاب انزلی در حالت یوتروف است و بیشترین مقادیر TSI (TN/TP) در بخش مرکزی 49/70 تالاب گزارش شده است که بر اساس شاخص کارلسون و استانداردOECD در مرحله هایپرتروف قرار دارد، با توجه به شاخص تروفی کارلسـون بر اسـاس فسـفر کل(TP) تمامی بخشهای تالاب، در شرایط هایپرتروف قرار گرفته اند که بالاترین مقدار آن در بخش شرقی تالاب 36/93 به ثبت رسیده است و بیشترین مقدار 18 /19 = TN/TP در کل تالاب در فصل تابستان گزارش شده است.بحث و نتیجه گیری : روند پرغذایی تالاب انزلی در سال 1397 مانند گذشته روند رو به رشدی را داشته و در بسیاری از بخشهای تالاب در مرحله نهایی ( هایپرتروف ) قرار دارند. نظارت بر بار ورودی رودخانه ها، ترویج کشاورزی پایدار، جلوگیری از تغییر کاربری زمینها، میتواند از این روند رو به رشد جلوگیری کند. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - تغییرات زمانی و مکانی عوامل غیر زیستی، کلروفیل-a و تولید اولیه پلاژیک در مصب رودخانه سفیدرود
    پژوهش های علوم و فنون دریایی , شماره 1 , سال 4 , بهار 1388
    مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی چکیده کامل
    مصب رودخانه سفیدرود بعنوان بزرگترین زیستگاه مصبی حوضه جنوبی دریای خزر در مطالعه حاضر مورد ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی، کلروفیل a و تولید اولیه قرار گرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده محدوده آن از دهانه رودخانه حدود 5 کیلومتر تعیین و تمامی این بررسی ها از بالادست این محدوده تا دریا در طول یک سال (آبان 82 تا مهر 83) بصورت ماهانه در 5 ایستگاه انجام گرفته است. میانگین سالانه و انحراف معیار عوامل فیزیکی و شیمیایی، نشان دهنده میزان، درجه حرارت آب C˚6/8±2/17، شوری سطح آب 32/1±77/1 و شوری عمق 27/3±79/2 قسمت در هزار، کدورت 18/345±86/311 FTU ، عمق دید سکشی دیسک 33/25±5/36 سانتی متر، اکسیژن محلول 88/2±69/8 میلی گرم بر لیتر، آمونیوم 66/0±512/0 میلی گرم بر لیتر، سیلیکات 91/1±68/5 میلی گرم بر لیتر، فسفات کل 103/0±136/0 میلی گرم بر لیتر و کربن آلی کل 9/9±3/10 میلی گرم بر لیتر می باشد. میزان متوسط کلروفیل a نیز 45/7±44/4 میکروگرم بر لیتر تعیین شده که در ماههای تیر و مهر میزان آن قابل سنجش نبوده و بیشترین میزان آن 5/2±85/22 میکروگرم بر لیتر مربوط به ماه شهریور بوده و از نظر مکانی نیز بیشترین میزان آن در دهانه (ایستگاه 4) به میزان 65/10 ± 5/7 میکروگرم بر لیتر تعیین گردیده است. تولید اولیه این مصب در همین ایستگاه و به کمک روش بطریهای تاریک و روشن انجام گرفته و دارای متوسط سالانه تولید اولیه ناخالص 12/34±27/38 میلی گرم کربن بر متر مربع در ساعت و تولید اولیه خالص 9/289±6/201 میلی گرم کربن بر متر مربع در روز بوده که بیشترین میزان تولیدات اولیه در شهریور ماه و حداقل میزان آن نیز در مهرماه تعیین شده که دلیل اصلی این کاهش شدید، کدورت بالا آب تحت تأثیر خروجیهای سد منجیل بوده است. بر اساس آزمون آنالیز خوشه ای مهمترین عامل اثرگذار بر روی میزان کلروفیل a نیز دمای آب تعیین شده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - بررسی اثرات صیدپره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه ‌‌‌‌ی جنوبی خزر
    پژوهش های علوم و فنون دریایی , شماره 2 , سال 12 , تابستان 1396
    هدف از این تحقیق بررسی اثر صید پره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه جنوبی خزرمی باشد. در تحقیق حاضر از موجودات کفزی در سواحل جنوبی دریای خزر(استان گیلان)در دو زمان فعالیت پره(ماه های مهر تا فروردین) و تعطیلی پره(ماه های خرداد، مرداد و شهریور)سال های 1393 تا 1394 از چکیده کامل
    هدف از این تحقیق بررسی اثر صید پره بر تغییرات جوامع ماکروزئوبنتوزی حوضه جنوبی خزرمی باشد. در تحقیق حاضر از موجودات کفزی در سواحل جنوبی دریای خزر(استان گیلان)در دو زمان فعالیت پره(ماه های مهر تا فروردین) و تعطیلی پره(ماه های خرداد، مرداد و شهریور)سال های 1393 تا 1394 از محدوده پره شهدای انزلی وپره شیرین محله با 4 ایستگاه و رودخانه پلرود با 3 ایستگاه نمونه برداری شده است. در ابتدا نرمال بودن داده ها با آزمون(کلموگروف - اسمیرنوف) تست و برای بررسی مقدار همبستگی متغیرها نسبت به هم از آزمون پیرسون، برای مقایسه میانگین هر یک از متغیرها بین ایستگاه ها از آزمون تجزیه واریانس یک طرفه (One-way ANOVA) و برای جداسازی گروه های همگن در ایستگاه ها از آزمون توکی درسطح معنی داری 5 درصد استفاده شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد که تعداد و زیتوده گونه ها در قبل از زمان صید و فصل صیداز اختلاف معنی داری برخوردار می باشند (05/0 > P). ولی تنوع گونه ها در قبل و زمان صید اختلاف معنی داری نداشت(05/0 ≤P). پرونده مقاله