رشد شتابان جمعیت و توسعه فیزیکی مناطق، همواره توزیع بهینه خدمات عمومی را با مشکل مواجه ساخته است. این امر منجر به عدم تعادل فضایی مناطق در گذر زمان شده است. هدف پژوهش حاضر «سنجش میزان توسعه‌یافتگی شهرستان­های استان کرمان» در دو برهه زمانی کاملاً متفاوت (1390 و 1394) می­باشد. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی و تحلیلی است و ماهیت آن می­تواند کاربردی باشد. بدین منظور داده‌های آماری موردنظر، از سازمان‌های مربوط اخذ و جهت سنجش داده‌ها از پرسشنامه‌ای در قالب نظرات خبرگان و صاحب‌نظران امر استفاده‌شده است. در این پژوهش شهرستان­های استان بر اساس 48 مؤلفه در قالب هشت شاخص کلی (بهداشتی، آموزشی، فرهنگی، جمعیتی، اشتغال، زیربنایی، خدمات شهری و کشاورزی و دامداری) که با استفاده از مدل­ تصمیم­گیری چندمعیاره تاپسیس صورت پذیرفت. جهت وزن دهی ترکیبی شاخص­های پژوهش، از مدل­های ویکور وAHPF استفاده شد. در نهایت جهت ترکیب مدل­های فوق از روش ادغام استفاده گردید. همچنین مقایسه وضعیت شهرستان­های استان کرمان از سال 1390 تا 1394 به لحاظ وضعیت توسعه­یافتگی بیانگر آن است که تمامی شهرستان­ها تغییرات محسوسی نداشته و در همان سطح باقی‌مانده است به‌جز شهرستان زرند که در سال 1390 که براساس وزن به دست آمده در دو مدل فازی برابر با (0.045) و ویکور (0.811) در سطح نامطلوب قرار داشته که در سال 1394 به رده نسبتاً مطلوب و با وزن فازی (0.042) و وزن ویکور (0.799/) ارتقا یافته است. در انتها جهت از بین رفتن اختلاف رتبه‌ها در مدل­های مذکور و با ترکیب روش­های وزن دهی از مدل ادغام استفاده شده است. نتایج این مدل نشان می­دهد: شهرستان­های استان کرمان در سطوح مختلف برخورداری قرار گرفته‌اند. به طوری­که شهرستان­های کرمان، جیرفت و رفسنجان به ترتیب رتبه­های اول تا سوم و بدون تغییر در هر دو دوره زمانی در سطح بالای برخورداری قرار گرفته و شهرستان های فهرج، نرماشیر، ریگان و قلعه گنج محروم‌ترین مناطق شناخته‌ می شوند. پرونده مقاله

  تحلیل نظام شهری جنوب­شرق کشور به دلیل اهمیت استراتژیک این منطقه و با هدف شناخت و فراهم­سازی بسترهای توسعه متوازن، توزیع مناسب جمعیت و استفاده از توان­های محیطی ضروری است. بنابراین شناخت پتانسیل‌ها و قابلیت­های محیطی، اجتماعی و اقتصادی مختلف شهرهای بالای ده هزار نفر جمعیت در سه استان واقع در جنوب­شرق ایران (کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) با رویکرد توسعه منطقه­ای، در راستای رسیدن به توسعه متوازن از دلایل نگارش این پژوهش است. هدف پژوهش حاضر این است که در ابتدا، نظام شهری مناطق جنوب شرق را مورد بررسی و کنکاش قرار داده و در ادامه با توجه به ارزیابی­های وضع موجود نظام سلسله­مراتب جمعیت شهری به تأثیر آن بر آینده شاخص­های توسعه منطقه­ای بپردازد. نتایج نشان داد؛ عدم تعادل سلسله‌مراتب شهری یکی از مشخصه­های اصلی و بارز نظام شهری در منطقه جنوب­شرق می­باشد که سبب عدم برخورداری شهرهای کوچک از امکانات و زیرساخت‌های لازم شده است. همچنین نتایج حاصل از مدل آینده­پژوهی نشان داد؛ با توجه به اهمیت شاخص­های جمعیتی و تأثیر آن بر آینده شاخص­های توسعه منطقه­ای و دخیل بودن عناصر متعدد، به وضوح می­توان از مواردی همچون؛ متغیرهای شیوه­های مدیریت شهری (36) و وضعیت توسعه شاخص­های انسانی (35) نام برد که به ترتیب بالاترین ارزش ستونی محاسبه شده را دارا می­باشند. به عبارتی، مهم­ترین ویژگی این متغیرها، تأثیرپذیری پایین و تأثیرگذاری بالاست و از آن­ها به عنوان عوامل استراتژیک نام برده می­شود که تقویت آن­ها سبب رونق توسعه در این منطقه شده و تاثیر مثبتی بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می­گذارد. پرونده مقاله