قصه‌ها، لالایی‌ها و ضرب‌المثل‌های یک منطقه، خالص‌ترین و عمیق‌ترین احساسات، ظریف‌ترین افکار و اندیشه‌ها و واقعیات یک جامعه را منعکس می‌سازند. یکی از ویژگی‌های ضرب‌المثل‌ها، کاربرد کلمات معمول و مأنوس همچون اسامی حیوانات، گیاهان، میوه‌ها، اعضای بدن و رنگ‌ها در مفاهیم ارجاعی و نیز غیرارجاعی و استعاری است که اغلب با هدف برجسته‌ساختن یک مختصۀ معنایی مثبت یا منفی در آن‌ها و جلب نظر مخاطب به اهمیت موضوع است. هدف این پژوهش، بررسی مولکول‌های معنایی نام حیوانات پربسامد در ضرب‌المثل‌های گویش سیرجانی براساس چارچوب معنی‌شناسی شناختی است. بدین منظور، پس از گردآوری مجموعه‌ای شامل 950 ضرب‌المثل گویش سیرجانی، تعداد 405 ضرب‌المثل، حاوی نام انواع حیوانات، استخراج و از این تعداد به بررسی ضرب‌المثل‌های حیوانات پربسامد در گویش سیرجانی با رویکردی معنایی-‌شناختی پرداخته شد و از نام هر حیوان چند ضرب‌المثل ذکر گردید. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که سه حیوان اهلی و بومی شهرستان سیرجان به ترتیب خر، سگ و شتر پربسامدتر و پرکاربردتر از بقیّۀ حیوانات اهلی و وحشی در ضرب‌المثل‌ها هستند. از لحاظ دلالت و کارکرد موضوعی نیز موضوعات اجتماعی، بیشتر از بقیّۀ موضوعات به کار رفته است. پرونده مقاله