داستان شاه‌اسماعیل و گلزار از مجموعۀ داستان‌های عاشیقلار و متأثّر از داستان شاه اسماعیل صفوی و یکی از مشهورترین داستان‌های آذربایجان است. قهرمان و اسبش قمردایی با سیب اسطوره‌ای و دعای درویش متولد می‌شوند. قهرمان به دور از آفتاب و مهتاب در دنیای تاریکی پرورش می‌یابد، امّا در سن نوجوانی، با قدم گذاشتن به دنیای روشنی به جهت استعداد فردیّت یافتن، به فردانیّت فراخوانده می‌شود.این داستان از جهت کهن‌الگویی و بن‌مایه‌های اساطیری بسیار غنی است و از این‌رو از یک سو با تمام مراحل سفر قهرمان ، جز امتناع از بازگشت مطابقت دارد، و از سوی دیگر با توجه به این ‌که ادبیات عامه، تجلّی‌گاه کهن‌‌الگوهاست، پنج کهن‌الگوی کلیدی روانشناسی تحلیلی یونگ؛ یعنی خود، آنیما، آنیموس، سایه و نقاب در آن کاملاً نمود دارد. این مقاله ضمن رده‌بندی عناصر داستان به شیوۀ آرنه -تومپسون به روش توصیفی- تحلیلی به نقد اسطوره‌ای و روانکاوی می‌پردازد. پرونده مقاله

اسطوره، بیانی پر رمز و راز است که در تمامی ادوار تاریخ بشری در پیوند با انسان به وجود می‌آید، می‌بالد، تغییر و تحوّل می‌یابد و با تنوّع و گونه‌های مختلف دیده می‌شود. اسطوره‌ها با دربرگرفتن مضامین فرازمانی و فرامکانی، انواع مختلف و متنوعی دارند که از آن میان می‌توان به اسطوره‌های تولّد، قهرمان، خلقت، عشق و ازدواج، مرگ، حرص و آز، نیکی و همچنین اسطوره‌های طبیعت اشاره کرد. اسطورۀ قهرمان یکی از مهم‌ترین اسطوره‌هاست که در بین ملل مختلف و در زمان‌های مختلف نمود یافته است. داستان سلوک قهرمانانی که غرور خویش را در هم شکسته و با گذر از عشق مجازی، عشق حقیقی را دریافت کرده‌اند، از مضمون مایه‌های مشترک آثار ادبی جهان است که در قالب اسطوره روی می نماید. این امر در روایت‌های مختلف داستان اصلی و کرم، نمود برجسته‌ای دارد. قهرمانان داستان همچون ققنوس در آتش می‌سوزند تا با فنای خویش، بقا را تجربه کنند. این مقاله بر مبنای مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی که با نگرش فرامرزی، وجوه مشترک برآمده از روح مشترک بشری را در آثار ادبی مورد بررسی قرار می دهد، مضامین عرفانی در داستان اصلی و کرم را بر اساس روایت‌های ایران و ترکیه، تبیین می کند تا ضمن مشخص کردن روابط ادبی ایران و ترکیه، نمود عرفان در داستان‌های عاشیقلار را روشن سازد. براساس دستاوردهای این تحقیق، عناصر درویش یاریگر، بوتا، عشق، دختر ترسا، پیر خرد، سفر، سختی راه عشق، گذر از عشق مجازی، فنا و دست‌یابی به حقیقت اصیل، صرف نظر از تفاوت‌های جزئی، مضامین مشترک این روایت‌هاست که بخشی به خاطر کهن الگو‌هاست و بخشی از تأثیر و تأثّر ناشی می‌شود. پرونده مقاله

داستان‌های حماسی بازتاب عواطف، احساسات و نحوة تفکر انسان‌ها در دوره‌ای از تاریخ هستند. اگرچه زبان متون حماسی و غنایی با هم تفاوت دارد، یکی از بن‌مایه‌های داستان‌های حماسی عشق است. در شاهنامة فردوسی و داستان کوراوغلو مضمون‌های حماسی و غنایی در کنار یکدیگر دیده می‌شوند و ارتباطی تنگاتنگ با هم دارند. داستان‌های زال و رودابه، تهمینه و رستم، و بیژن و منیژه از جمله بهترین داستان‌های غنایی فارسی به شمار می‌روند.‌ در داستان حماسی کوراوغلو نیز موضوع عشق که اغلب از سوی زنان ابراز می‌شود، در بیشتر مجلس‌ها در میان داستان یا در پایان آن، دیده می‌شود. این مقاله با آگاهی به این نکته که روح حاکم بر شاهنامه و داستان کوراوغلو حماسه، تاریخ، ملیّت، داد و معنویت است و داستان‌های حماسی چون برگرفته از زندگی هستند، خالی از عشق نتوانند بود، به بررسی تطبیقی خاستگاه عشق و ویژگی‌های آن، صفات معشوق، کیفیت ظهور عشق و پیامدهای آن در این دو اثر حماسی می‌پردازد. پرونده مقاله