زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و نیاز به توسعه تولیدات کشاورزی باعث افزایش کاربرد آفت کش ها و در نتیجه آلودگی منابع آب به عنوان یکی از معضلات محیط‌زیستی شده است. از این‌رو، این پژوهش با هدف تعیین غلظت باقی مانده آفت کش دیازینون در آب رودخانه عباس آباد همدان در سال 1393 انجام یافت.روش بررسی: پس از بازدید میدانی و انتخاب چهار ایستگاه در طول رودخانه به‌روش تصادفی سیستماتیک، نمونه برداری از آب در اواخر اردیبهشت‌ماه و اواخر تیرماه انجام یافت. نمونه ها با استفاده از روش استخراج فاز مایع آماده و غلظت باقی مانده سم به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر‎ خوانده شد. برای پردازش آماری داده ها نیز از نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته ها: بیشینه میانگین غلظت باقی مانده سم دیازینون در نمونه های فصول بهار و تابستان ( میکروگرم در لیتر) با 2/10 ± 0/97 و 7/13 ± 202 به ترتیب مربوط به ایستگاه ‌های 3 و 2 بود. نتایج مقایسه میانگین غلظت باقی مانده سم دیازینون در نمونه های فصول بهار و تابستان با رهنمودهای WHO و EPA نیز نشان داد که میانگین غلظت باقی مانده سم در هر دو فصل از بیشینه رواداری این سازمان ها بیش تر بوده است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به تجاوز میانگین غلظت باقی مانده سم در نمونه های آب مورد ارزیابی، توجه به مواردی از جمله آموزش باغ داران به منظور استفاده صحیح و اصولی از سموم آفت کش ضروری است. هم چنین به منظور استفاده از آب این رودخانه برای شرب و یا پرورش ماهیان سردآبی باید تمهیداتی اندیشیده شود. پرونده مقاله

زمینه و هدف: توسعه پایدار تعادل بین ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که هدف آن بهبود شرایط کیفی زندگی انسان می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی مناطق شش گانه شهر کرمانشاه بر پایه شاخص های توسعه پایدار شهری می باشد. روش بررسی: نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. در این مطالعه سطح توسعه یافتگی مناطق مختلف شهرکرمانشاه با استفاده از سه روش SAW، ELECTRE و TOPSIS در تلفیق با روشShannon's entropy و با بهره گیری از 44 شاخص موثر در توسعه پایدار شهری و در نرم افزارهای Electre, Topsis, Excel, Shannon's entropy, Spss در سال 1396 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که در هر سه روش به کار برده شده، مناطق 4 و 1 از پایداری بالاتری برخوردار بوده اند. در حالی که مناطق 3 و 2 پایداری متوسط و مناطق 5 و 6 پایداری کمتری را نشان داده اند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان می دهد که در رتبه بندی مناطق شهری، تفاوت معنی داری بین سه مدل به کار برده شده وجود ندارد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، میزان برخورداری مناطق مختلف از خدمات و امکانات شهری به صورت یکسان نمی باشد. بنابراین برقراری ارتباط هماهنگ بین شش منطقه شهر کرمانشاه برای نیل به توسعه پایدار ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله

زمینه و هدف: ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ برای تصفیه فاضلاب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺎﻳﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ. ﺭﻭﺵ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﺁﺏﻫﺎﻱ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺷـﻬﺮﻱ در تالاب مصنوعی حاوی نی، ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺭﺍﻫﺒﺮﻱ ﺳﺎﺩﻩ، نیاز به ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ساده ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻛﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﭘﺎﻻﻳﺶ، ﺭﻭﺷﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺬﻑ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺛﺮ ﺍﺳﺖ. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی کارایی حذف و یا کاهش برخی پیراسنجه های شیمیایی فاضلاب شهرک صنعتی بوعلی همدان به وسیله گیاه نی در تالاب مصنوعی سطحی انجام یافته است. روش بررسی: سه راکتور به صورت پایلوت به روش تالاب مصنوعی سطحی با زمان ماند دو روز ساخته شد. نمونه ها با استفاده از ظروف مخصوص نمونه برداری از ورودی و خروجی رآکتور برداشت و مطابق با روش های استاندارد آنالیز شد و در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد پردازش قرار گرفتند. یافته ها: نتایج بیانگر آن بود که کارایی حذف اکسیژن خواهی شیمیایی و کل جامدات معلق به ترتیب برابر با %75 و %80 بود. بحث و نتیجه گیری: اگرچه کارایی حذف پیراسنجه های مورد ارزیابی در تالاب مصنوعی سطحی حاوی گیاه نیطی زمان ماند دو روز قابل توجه می باشد، اما با توجه به بالابودن غلظت پیراسنجه ها در خروجی تالاب، فاضلاب تصفیه شده شهرک صنعتی بوعلی از شرایط استاندارد برای استفاده در سایر کاربری ها به ویژه کشاورزی برخوردار نیست. پرونده مقاله

زمینه و هدف: بررسی توزیع مکانی آلاینده ها به منظور پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط‌زیست امری ضروری است. لذا این پژوهش با هدفتعیین تجمع کروم و نیکل و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در خاک‌ اطراف شهرک صنعتی شماره 3 اراک در سال 1392 انجام شده است. روش بررسی: بدین منظور، پس از انتخاب 10 ایستگاه در شعاع 5 کیلومتری شهرک، در مجموع 20 نمونه خاک سطحی و عمقی برداشت شد. پس از تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نسبت به هضم اسیدی نمونه‌ها و قرائت غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمی اقدام شد. پردازش آماری داده‌ها و تهیه نقشه پهنه بندی عناصر نیز به‌ترتیب توسط نرم‌افزارهای SPSS و ArcGIS انجام یافت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت کروم در نمونه‌های خاک سطحی و عمقی (میلی‌گرم در کیلوگرم) با 97/1±50/15 و 65/1±00/13 به‌ترتیب مربوط به ایستگاه 2 و بیشینه میانگین غلظت نیکل در خاک سطحی و عمقی (میلی‌گرم در کیلوگرم) با 90/1±25/19 و 02/2±50/18 به‌ترتیب مربوط به ایستگاه‌های 9 و 2 بوده است. نتایج مقایسه میانگین غلظت تجمع‌یافته کروم و نیکل در نمونه های خاک سطحی و عمقی با رهنمود WHO نشان داد که میانگین غلظت هر دو عنصر در نمونه ها کوچک‌تر از بیشینه رواداری WHO بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: عدم تجاوز میانگین غلظت عناصر کروم و نیکل در نمونه ها از بیشینه رواداری WHO را می‌توان با عواملی همچون اعمال مدیریت محیط‌زیستی در واحدهای مستقر در شهرک، جهت وزش باد غالب که عمدتاً به سمت اراضی بایر سمت غرب منطقه است، وسعت اندک اختصاص یافته به کاربری کشت آبی و به‌تبع آن عدم استفاده بیش از حد از نهاده‌های کشاورزی مرتبط دانست. پرونده مقاله

زمینه و هدف: بدون شک یکی از مهم ترین مسایل محیط زیستی تهدیدکننده سلامت افراد در کلان شهرهای ایران ، مشکل آلودگی هوا است. نزولات جوی مؤثرترین راه زدایش آلاینده ها از اتمسفر است و فلزات سنگین موجود در آن می تواند به خوبی نمایان‌گر وضعیت آلودگی محیطی در نواحی مختلف شهری باشد . لذا، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر آهن، سرب و کادمیوم در نزولات جوی مناطق پر ترافیک شهر همدان در فصل زمستان سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: 24 نمونه نزولات جوی از 8 ایستگاه پرتردد مستقر در سطح شهر همدان برداشت و به بطری های پلی اتیلنی منتقل شد. به هر بطری چند قطره اسید نیتریک به منظور رساندن pH نمونه ها به 2 افزوده شد. بعد از طی مراحل آماده سازی آزمایشگاهی، غلظت عناصر در نمونه ها به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی (ICP-OES) خوانده شد. پردازش آماری داده ها توسط نرم افزار SPSS انجام یافت. یافته ها: میانگین غلظت عناصر آهن، سرب و کادمیوم در نمونه ها (میکرو گرم در لیتر) به ترتیب برابر با 62/142±50/69، 94/8±25/10 و 29/ 0 ±61/17 و در مورد عنصر کادمیوم بیش تر از رهنمود سازمان بهداشت جهانی برای تخلیه به منابع آب سطحی بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میانگین غلظت عناصر سرب و به‌ویژه کادمیوم در نزولات جوی و به‌تبع آن در رواناب حاصل به‌واسطه حجم بالای ترافیک شهری و آلاینده های منتشرشده ناشی از آن بالا بوده است. از این‌رو، برای جلوگیری از تهدید منابع پذیرنده آب سطحی و زیرزمینی و حفظ سلامت مصرف کنندگان، اندیشیدن تمهیداتی برای جمع آوری و تصفیه رواناب ناشی از نزولات جوی توصیه می‌شود. پرونده مقاله

زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه برداری به‌روش تصادفی سیستماتیک، از خاک سطحی و همچنین از عمق 30 سانتی متری در مجموع 54 نمونه خاک برداشت شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده‌سازی آزمایشگاهی، به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد. برای تهیه نقشه پهنه بندی عناصر و پردازش آماری داده ها به‌ترتیب از نرم افزارهای ArcGIS وSPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در نمونه های خاک سطحی و عمق 30 سانتی متری (میکرو‌گرم در کیلوگرم) به‌ترتیب برابر با 577 ± 10255 و 415 ± 8416؛ 0/29 ± 304 و 0/34 ± 303؛ و 431 ± 11839 و 501 ± 10473 است. نتایج مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد ارزیابی در نمونه ها با رهنمود WHO نشان داد که فقط میانگین غلظت عنصر مس بزرگ تر از بیشینه رواداری بوده است. بحث و نتیجه گیری: علی‌رغم آن‌که نتایج نشان داد خاک های اطراف نیروگاه حرارتی شازند به عناصر سمی سرب و کادمیم آلوده نبودند، ولی، به منظور حفظ سلامت محیط و زیستمندان نسبت به اعمال مدیریت محیط‌زیستی صنایع مستقر در منطقه مورد مطالعه از جمله نیروگاه و پتروشیمی شازند توصیه می شود. پرونده مقاله

با توجه به افزایش روزافزون ورود آلاینده‌ها به منابع آب، خاک و هوا و به‌تبع آن آلودگی مواد غذایی، بررسی توجه به ایمنی غذایی از اهمیتی بسزا برخوردار است. لذا، این پژوهش با هدف تعیین شاخص مخاطره سلامت عناصر روی، سرب، کادمیوم و مس در انواع نان مصرفی شهر همدان در سال 1393 انجام یافت. پس از نمونه‌برداری از چهار مرکز پخت نان‌ لواش، بربری، سنگک و باگت در سطح شهر همدان مطابق روش استاندارد و انجام مراحل آماده‌سازی نمونه‌ها به‌روش هضم اسیدی، غلظت عناصر در نمونه‌ها توسط دستگاه نشر اتمی خوانده شد و در نهایت شاخص مخاطره سلامت برای همه عنصر محاسبه شد. پردازش آماری داده‌ها نیز توسط نرم‌افزار SPSS انجام یافت. نتایج نشان داد که در بین نمونه‌های نان مورد مطالعه، غلظت روی در دامنه 07/3 تا 84/8 میلی‌گرم در کیلوگرم، غلظت سرب در دامنه 04/0 تا 12/0 میلی‌گرم در کیلوگرم ، غلظت کادمیوم در دامنه 42/0 تا 26/1 میلی‌گرم در کیلوگرم و غلظت مس در دامنه 43/1 تا 71/1 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. از طرفی نتایج نشان داد که به‌جز در مورد فلز سرب، شاخص مخاطره سلامت عناصر روی، کادمیوم و مس برای مصرف‌کنندگان از سطح ایمن (1 < HI) بزرگ‌تر بود. لذا، با توجه به عوارض نامطلوب فلزات سنگین بر سلامتی، نسبت به پایش دوره‌ای و منظم محتوی فلزات سنگین در مواد غذایی پرمصرف به‌ویژه گندم و نان توصیه می‌شود. پرونده مقاله