یقظه و انتباه ریشه و اساس تمام منازل عرفانی است. بیداری درون یا انتباه پیامدهایی چون احساس شیرینی و حلاوت هنگام طاعات و عبادات، آسان شدن سختی‌ها، توبه، طلب، خلاصی از نفس و رسیدن به مراحل بالاتر عرفانی را به همراه دارد؛ تعالیم عرفانی هرچه بیشتر در امور فردی و اجتماعی راه یابد انسان به خدا نزدیک‌تر می‌شود. بنابراین می‌توان با استفاده از نظریات عرفانی، مفاهیم روانشناختی را استخراج و در زندگی افراد، مورد استفاده قرار داد.کاربرد نظریات عرفانی در تبیین‌های روانشناختی گامی مهم در نظریه‌پردازی فراهم خواهد ساخت. این تأثیرات بر روان انسان سبب بالا رفتن کیفیت زندگی و به تبع آن ایجاد شادی می‌شود و روان شناسان نیز به دنبال همین هستند. هدف از این پژوهش بررسی یقظه و انتباه در متون منثور عرفانی تا قرن هفتم،کاربرد آن در روانشناسی با به کارگیری رویکردهای شناخت، رفتار و هیجان، و بررسی تفاوت‌های جمعیت شناختی(سنی، جنسی، میزان درآمد و گرایش به عرفان) در یقظه و انتباه است. ۱۸۰ شرکت کننده به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند که در سه گروه حوزوی، افراد علاقه مند به مشی عرفانی و افراد معمولی به پرسش نامه تحول و بیداری درون پاسخ دادند. افراد شامل مردان و زنان با درآمدهای مختلف بودند. نتایج پرسش نامه نیز بر اساس بنیادهای نظری مورد بحث قرار گرفته است. این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گردیده است کوشش شده با تبیین مبانی نظری یقظه و انتباه در عرفان اسلامی زمینه ی کاربردی ساختن آن را در روان شناسی فراهم سازد. پرونده مقاله

در این پژوهش به بررسی تحولی اختلال تضادورزی در گروههای مختلف منزلت اجتماعی پرداخته شده است. به این منظور از مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر اصفهان تعداد 16 مدرسه و 24 کلاس در سه مقطع سوم ابتدایی، پنجم ابتدایی و دوم راهنمایی براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. تعداد کل دانش آموزان 826 نفر بود که پس از اجرای روش جامعه سنجی و تهیه جامعه نگار، 288 نفر در چهار گروه (طردشده، پذیرفته شده، متوسط و به خود رها شده) قرار گرفتند. میزان تضادورزی با استفاده از بخش A مقیاس بازنگری شده سلامت کودک اُنتاریو (فرم مطابقت داده شده با DSM-IV)، براساس ارزیابی والدین (مادران)، تعیین شد. تحلیل داده ها معناداری تفاوت بین گروههای طردشده و سایر گروهها را نشان داد و تضادورزی بیشتر کودکان طردشده را برجسته کرد. نتیجه اینکه کودکان واجد منزلت اجتماعی منفی در بین همگنان، بالاخص زمانی که طردشدگی آنان با اختلالهای رفتاری توأم شده باشد، می توانند به عنوان کودکان در معرض خطر در نظر گرفته شوند و این نکته ضرورت توجه به مسأله پیشگیری را در این گروه از کودکان مطرح می کند. پرونده مقاله

به منظور بررسی رابطه بین زمان واکنش، هوش و سطح اضطراب، 36 دانشجـوی زن و 29 دانشجوی مرد دانشگاه تهـران به آزمون زمان واکنش (داندرز، 1968)، مقیاس اضطراب کتل و آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که بین زمان واکنش سـاده و هوش (002/0 = P و 373/0- = r) و بیـن هوش و اضطراب آشکار (038/0 = P و 257/0- = r) و اضطراب کل (022/0 = P و 284/0- = r) رابطه منفی وجود دارد. بررسی زمان واکنش انتخابی نشان داد که نتایج مردان به طور معناداری از زنان برتر بود. با این وجود، بین هوش و سطح اضطراب در دو جنس تفاوت معنادار وجود نداشت. همچنین، همبستگی بین زمان واکنش و اضطراب معنادار نبود. پرونده مقاله

هدف این پژوهش، شناخت روند تحول تفکر فرا انتزاعی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی در شهر اصفهان بود. 345 شرکت‌کننده در چهار گروه سنی 15 تا 18 سال (108 نفر)، 19 تا 29 سال (104 نفر)، 30 تا 45 سال (44 نفر) و 46 سال به بالا (51 نفر) به روش نمونه‌برداری خوشه‎ای انتخاب شدند و به سیاهه باورهای پارادایم اجتماعی (SPBI؛ کرامر، کالباف و گلدستون، 1992) پاسخ دادند. یافته‌های حاصل از تحلیل واریانس نشان دادند اثر گروه بر نمره‎های سیاهه باورهای پارادایم اجتماعی معنادار نیست. مقایسه‌‌های زوجی فقط بین گرو‌ه‌های سنی 15 تا 18 سال و 19 تا 29 سال در مرحله تفکر مطلق‌گرا تفاوت معنادار نشان دادند. به طور کلی در مرحله مطلق‌گرای سیاهه باورهای پارادایم اجتماعی روند کاهشی و در دو مرحله نسبی‌گرا و دیالکتیک روندی یکنواخت حاکم بود. نتایج این پژوهش بر پایه نظریه‌های تحول شناختی در دوره بزرگسالی مورد بحث قرار گرفت. پرونده مقاله

در ایـن پژوهش، اثربخـشی درمانگری شناختی‌ـ‌رفتاری بر نشانه‌هـای وسـواس‌ـ‌بی‌اختیاری مادر و اضطراب کودک بررسی شد. 217 مـادر دانش‌‌آموزان دبستانی، پرسشنامه‌های وسواس‌ـ‌بی‌اختیاری مادزلی (رچمن و هاجسـون، 1980)، وسـواس‌ـ‌بی‌اختیـاری نیلی‌پور (نیلی‌پـور، 1379) و مقیاس سلامت کودک اُنتاریو (بویل و دیگران، 1993) را تکمیل کردند. براساس بالاترین نمره‌ها در دو فهرست وسواس ـ بی‌اختیاری و مصاحبه تشخیصی DSM-IV (1994)، 32 مـادر به طور تصادفی در دو گـروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایشی در 8 جلسه 90 دقیـقه‌ای در معرض درمانگری شناختی‌ـ‌رفتاری قرار گرفت. نتایـج تحلیل کوواریانس چند متغیری کاهش معناداری را در نمره‌های وسواس مادران گروه آزمایشی در پس‌آزمون، نشان دادند. به‌رغم آنکه وسواس مـادران با اضطراب کودکـان همبستگی داشـت، درمان مادران، سطـح اضطراب کودکان را بهبود بخشید. پیگیری، پس از یک ماه حاکی از عدم تغییر نمره‌های وسواس‌ـ‌بی‌اختیاری مادران و اضطراب کودک بود. پرونده مقاله

هـدف پژوهش حاضر بررسی روند تحوّلی حافظة کاذب کودکـان 7 تا 12 ساله بود. 117 دانش‌آموز پایه¬های اول، سوم و پنجم دورة ابتدایی بـا روش نمونـه‌برداری تصادفی خوشه¬ای چندمرحله¬ای انتـخاب شدند. شرکت‌کنندگان با استفاده از فهرستهای اصلی و فهرستهای متناسب با سن برنامة دیـس ـ رودیـگر ـ مک¬درمت (رودیگر و مک درمت، 1995) مورد سنجش قرار گرفتند. داده‌ها با بهره¬گیری از روش تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شدند. نتایج نشـان دادند کـه با افزایش سن، یادآوری و بازشناسی صحیح و بازشنـاسی کاذب فهرستهای اصلی و یادآوری صحیح، یادآوری و بازشناسی کاذب فهرستهای متـناسب با سن، افزایش می‌یابند. همچنـین، نتایج حاکـی از آن بودندکه فهرستهای متناسب با سن نسبت به فهرستهای اصـلی برنامة دیس ـ رودیگـر ـ مک‌درمت ابزار مناسب‌تری برای بررسی تحولی حافظه کاذب‌اند. پرونده مقاله