فهرست مقالات حمید نیکنهاد

  • مقاله

    1 - نقش بوم سازگان جنگلی در تنظیم آب جاری(مطالعه موردی: حوزه آبخیز نوژیان خرم‌آباد)
    10.30495/jest.2019.39573.4458
    امیر مدبری علی مهدوی حمید امیرنژاد
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 10 , سال 23 , زمستان 1400
    زمینه و هدف: اکوسیستم های طبیعی از طریق کارکردهای متعدد خود، خدمات و کالاهای بسیاری را در اختیار جوامع بشری قرار می دهند. یکی از جنبه های مهم خدمات اکوسیستم ها تأثیر آن ها در تنظیم چرخه ی هیدرولوژیک و کمک به نفوذ و نگهداشت آب در خاک و پیشگیری از جریان آن بر سطح خاک و آث چکیده کامل
    زمینه و هدف: اکوسیستم های طبیعی از طریق کارکردهای متعدد خود، خدمات و کالاهای بسیاری را در اختیار جوامع بشری قرار می دهند. یکی از جنبه های مهم خدمات اکوسیستم ها تأثیر آن ها در تنظیم چرخه ی هیدرولوژیک و کمک به نفوذ و نگهداشت آب در خاک و پیشگیری از جریان آن بر سطح خاک و آثار آن از جمله فرسایش خاک و بروز سیل است. کمی کردن خدمات اکوسیستمی و برآورد ارزش اقتصادی آن ها تأثیر زیادی بر تنظیم روند بهره برداری از این منابع دارد. هدف از پژوهش حاضر برآورد نقش و سهم جنگل در تنظیم آب جاری، نگه داشت آب در هر یک از زیرحوزه های آبخیز نوژیان و برآورد ارزش اقتصادی این عملکرد به عنوان یکی از مهم ترین کارکردهای اکوسیستم جنگلی است.روش بررسی: به این منظور با استفاده از مدل تجربی جاستین و با در نظر گرفتن سناریو حذف پوشش درختی به صورت قطع یکسره، اثر این تغییرات بر مقدار رواناب ناشی از بارش سالانه بررسی شد. در ادامه ارزش اقتصادی این کارکرد با استفاده از روش هزینه جایگزین برآورد شد. لازم به ذکر است که این پژوهش در سال 1398 انجام شده است.یافته ها: براساس نتایج، ارزش اقتصادی سالانه ی کارکرد هر هکتار از جنگل های منطقه در تنظیم آب جاری 1416473ریال برآورد شد.بحث و نتیجه گیری: برآورد ارزش این خدمت اکوسیستمی در جنگل‌های زاگرس ایران حاکی از نقش بسیار مؤثر اکوسیستم‌های جنگلی در تنظیم آب است. پرونده مقاله
  • مقاله

    2 - مقایسه‌ی روش‌های ارزشگذاری مشروط و هزینه سفر در برآورد ارزش تفرجی کارکردهای تفریحی، گردشگری و زیبائی‌شناختی پارک ملی بمو
    10.22034/jest.2021.2652.1211
    حمید امیرنژاد کمال عطایی سلوط اردوان زرندیان
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 9 , سال 22 , پاییز 1399
    زمینه و هدف: ارزش‌گذاری اقتصادی کارکردها و خدمات غیر بازاری محیط زیست به دلایل زیادی از جمله شناخت و فهم منافع محیط زیستی و اکولوژیکی توسط انسان‌ها، ارایه مسایل محیطی کشور به تصمیم گیرندگان و برنامه‌ریزان، فراهم آوردن ارتباط میان سیاست های اقتصادی و درآمدهای طبیعی، سنجش چکیده کامل
    زمینه و هدف: ارزش‌گذاری اقتصادی کارکردها و خدمات غیر بازاری محیط زیست به دلایل زیادی از جمله شناخت و فهم منافع محیط زیستی و اکولوژیکی توسط انسان‌ها، ارایه مسایل محیطی کشور به تصمیم گیرندگان و برنامه‌ریزان، فراهم آوردن ارتباط میان سیاست های اقتصادی و درآمدهای طبیعی، سنجش نقش و اهمیت منابع محیط زیستی در حمایت از رفاه انسانی و توسعه پایدار مهم است. روش بررسی: در این مطالعه، ارزش کارکردهای تفریحی، گردشگری و زیبایی‌شناختی پارک ملی بمو واقع در استان فارس ایران از دو روش ارزش‌گذاری مشروط و هزینه سفر با تکمیل کردن 315 عدد پرسش‌نامه به صورت میدانی از میان بازدیدکنندگان این پارک جهت استخراج داده‌های مورد نیاز برآورد شده است. یافته ها: بر اساس نتایج برآوردهای صورت‌گرفته، متغیرهای بومی بودن، فاصله تا پارک، بازدید برای اولین بار، تعداد دفعات بازدید، اخلاق‌گرایی، سطح تحصیلات، هزینه سفر، درآمد بازدیدکنندگان، وجود موزه و نیز وجود گونه‌های جانوری شامل آهو، گرگ، قوچ وحشی و دال سیاه از متغیرهای تأثیرگذار بر تمایل به پرداخت (WTP) بازدیدکنندگان از پارک ملی بمو در سال 1390 بوده‌ است. نتایج بیان‌گر آن است که WTP انتظاری ماهانه بازدیدکنندگان پیامدگرا و اخلاق‌گرا برای بازدید از پارک ملی بمو، به ترتیب 51397 و 61028 ریال برآورد شده است. در نهایت، ارزش تفرجی این پارک، به روش ارزش‌گذاری مشروط و هزینه سفر به ترتیب معادل 085/1 و 975/1 میلیارد ریال در سال 1390 برآورد شده است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به این که روش هزینه سفر از اطلاعات قیمت بازار و تمایل به پرداخت آشکارشده، بهره می‌برد و نیز 7/90 % از بازدیدکنندگان پارک بومی منطقه بوده‌اند و تابع هزینه سفر به لحاظ نظری اقتصادسنجی ایده‌آل بوده، استفاده از روش هزینه سفر به جای روش ارزش‌گذاری مشروط در ارزش‌گذاری پارک ملی بمو در سال 1390 ترجیح داده شده است. پرونده مقاله
  • مقاله

    3 - بررسی و تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت صنایع کوچک جهت کاهش آلودگی محیط زیست (مطالعه موردی شهرستان ساری)
    حمید امیرنژاد حامد رفیعی
    علوم و تکنولوژی محیط زیست , شماره 7 , سال 13 , پاییز 1390
    به دلیل اعمال نظارت کم تر بر صنایع کوچک، معمولاً استانداردهای زیست محیطی در این صنایع کم تر رعایت می شود و این امر به آلوده شدن بیش از پیش محیط زیست خواهد انجامید. به این منظور 32 صنعت کوچک در شهرستان ساری به روش نمونه گیری طبقه بندی خوشه ای و روش ارزش گذاری مشروط بررس چکیده کامل
    به دلیل اعمال نظارت کم تر بر صنایع کوچک، معمولاً استانداردهای زیست محیطی در این صنایع کم تر رعایت می شود و این امر به آلوده شدن بیش از پیش محیط زیست خواهد انجامید. به این منظور 32 صنعت کوچک در شهرستان ساری به روش نمونه گیری طبقه بندی خوشه ای و روش ارزش گذاری مشروط بررسی شده و با استفاده از مدل رگرسیونی لوجیت، عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت صنایع کوچک این شهرستان جهت کاهش آلودگی محیط زیست شناسایی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین اثر در پذیرش مبالغ پیشنهادی برای کاهش آلودگی محیط زیست، مربوط به درآمد ماهیانه صنایع بوده است. با افزایش یک درصد به درآمد ماهیانه صنایع، احتمال پذیرش مبالغ پیشنهادی جهت حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی، 4124/0 درصد افزایش می یابد. متغیرهای میزان آلودگی صنعت، اطلاعات زیست محیطی مدیر، سطح تحصیلات و بومی بودن مدیریت، درآمد ماهیانه صنعت، اثر مثبت و معنی داری بر پذیرش مبالغ داشته و متغیرهای سرمایه ثابت و تعداد کارگران صنعت، میزان مبالغ پیشنهادی و میانگین دستمزدهای پرداختی، رابطه منفی و معنی داری داشته اند. با استفاده از برآورد مدل ارزش گذاری مشروط، میزان پرداخت ماهیانه و سالیانه هر صنعت جهت کاهش آلودگی و حفاظت محیط زیست به ترتیب، 55/180842 و 60/2170110 ریال برآورد گردید. این مبالغ را می توان در راهبردهای سیاستی مالیاتی و تشویقی جهت کاهش میزان آلودگی محیط زیست مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله
  • مقاله

    4 - شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره آنتروپی و تاپسیس در حوزه آبخیز دارابکلا
    مریم پیری کیا اصغر فلاح حمید امیرنژاد جهانگیر محمدی
    اکوسیستم های طبیعی ایران , شماره 4 , سال 9 , پاییز 1397
    شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌ها نقش مهمی در ارزیابی خدمات اکوسیستمی دارد. در پژوهش حاضر از پرسشنامه دلفی به منظور شناسایی معیارها و شاخص‌های حایز اهمیت خدمات تولیدی‌(تولید آب و تولید چوب) و خدمات تنظیمی‌(حفاظت خاک و ذخیره و ترسیب کربن) و از تکنیک آنتروپی شانون ب چکیده کامل
    شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌ها نقش مهمی در ارزیابی خدمات اکوسیستمی دارد. در پژوهش حاضر از پرسشنامه دلفی به منظور شناسایی معیارها و شاخص‌های حایز اهمیت خدمات تولیدی‌(تولید آب و تولید چوب) و خدمات تنظیمی‌(حفاظت خاک و ذخیره و ترسیب کربن) و از تکنیک آنتروپی شانون به منظور محاسبه وزن آنها استفاده شده است و در ادامه از تکنیک تاپسیس برای اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی استفاده گردید. ابتدا شاخص‌های مهم و تاثیر‌گذار از طریق پرسشنامه دلفی به وسیله کارشناسان مربوطه نمرده‌دهی شدند که از میان آن‌ها 19 شاخص برای تولید آب، 23 شاخص برای تولید چوب، 25 شاخص برای حفاظت از خاک و 22 شاخص برای ذخیره و ترسیب کربن در خاک جهت ارزیابی خدمات چندگانه اکوسیستمی بومی‌سازی شد. نتایج اولویت‌بندی شاخص‌ها و معیارها از طریق تکنیک تاپسیس نشان داد که شاخص‌های بارندگی و ماندگاری برف و معیارهای خاک و اقلیم برای تولید آب، شاخص‌های تیپ گونه های درختی و درصد جنگل و معیارهای منابع جنگلی و اقلیم برای تولید چوب، شاخص‌های پوشش گیاهی و درصد تاج پوشش و معیارهای پوشش گیاهی و خاک برای حفاظت از خاک، شاخص‌های کاربری زمین و پوشش گیاهی و معیارهای پوشش گیاهی و اقلیم برای ذخیره و ترسیب کربن در خاک به ترتیب بالاترین اولویت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین اولویت-بندی خدمات اکوسیستم در حوزه آبخیز دارابکلا به ترتیب شامل خدمت تولید چوب، ذخیره و ترسیب کربن، تولید آب و حفاظت از خاک می‌باشد. پرونده مقاله
  • مقاله

    5 - اولویت بندی معیارها و شاخص‌های ارزیابی پارک‌های ملی با استفاده از طیف لیکرت و تکنیک انتروپی
    ساره حسینی جعفر اولادی حمید امیرنژاد
    اکوسیستم های طبیعی ایران , شماره 4 , سال 7 , پاییز 1395
    در این پژوهش به منظور اولویت بندی معیارها و شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ارزیابی پارک های ملی از دو دیدگاه علمی (اعضای هیأت علمی دانشگاه ها) و عملی (متخصصان محیط زیستی در سازمان ها)، از تکنیک انتروپی و طیف لیکرت با طراحی پرسشنامه دلفی استفاده گردید. تجزیه و تح چکیده کامل
    در این پژوهش به منظور اولویت بندی معیارها و شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ارزیابی پارک های ملی از دو دیدگاه علمی (اعضای هیأت علمی دانشگاه ها) و عملی (متخصصان محیط زیستی در سازمان ها)، از تکنیک انتروپی و طیف لیکرت با طراحی پرسشنامه دلفی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل یافته های حاصل از پاسخ دهندگان به پرسشنامه دلفی بر اساس طیف لیکرت نشان داد که از دیدگاه علمی، شاخص های ارزش زیباشناختی با وزن (62/4)، ارزش تفرج با وزن (5/4) و سطح جنگل های بکر با وزن (29/4) و از دیدگاه عملی، شاخص های ارزش زیباشناختی با وزن (38/4) و سطح جنگل های بکر و ارزش تفرج هر دو با وزن (16/4) به ترتیب به عنوان مهمترین و مؤثرترین شاخص ها در ارزیابی پارک های ملی می باشند. بر اساس تکنیک انتروپی از هر دو دیدگاه علمی و عملی سه شاخص مؤثر برای ارزیابی پارک های ملی به ترتیب وزن شامل سطح و درصد جنگل ها و دیگر اراضی چوب ده از قبیل جنگلکاری ها، آگروفارستری و کمربندهای سبز به همراه تغییراتشان، وسعت توده های آمیخته، زون بندی و تعیین زون ضربه گیر می باشد. اولویت بندی معیار ها نیز با استفاده طیف لیکرت از دیدگاه های علمی و عملی نشان داد که معیارهای حفاظت از تنوع زیستی، گستره منابع جنگلی و عملکردهای زیست محیطی و حمایتی با رتبه مبتنی بر میانگین وزنی بیشتر، اهمیت و نقش این معیارها را در مقوله ارزیابی پارک های ملی بیش از بیش روشن تر می سازد. همچنین نتایج حاصل از اولویت بندی معیار ها بر اساس تکنیک انتروپی در این مطالعه از دیدگاه های مختلف نشان داد که معیارهای عملکردهای زیست محیطی و حمایتی، حفاظت از تنوع زیستی، حفظ، توسعه عملکرد شرایط اجتماعی به ترتیب حائز رتبه های برتر شدند. پرونده مقاله
  • مقاله

    6 - Estimating the Cost of Water and the Economic Value of Water in the Farmlands Covered by Man-Made Ponds: A Case Study of the Alborz Project Area in Iran
    مجتبی نبی زاده ذوالپیرانی حمید امیرنژاد علی شاهنظری
    International Journal of Agricultural Management and Development , شماره 1 , سال 8 , زمستان 2018
    Water pricing is considered as one of the most important management tools of water resources, which can result in optimized allocation in the agricultural sector. In this regard, this study estimated the cost of water and the value of water in the farmlands covered by t چکیده کامل
    Water pricing is considered as one of the most important management tools of water resources, which can result in optimized allocation in the agricultural sector. In this regard, this study estimated the cost of water and the value of water in the farmlands covered by the selected manmade ponds (MMPs) within the Alborz project area in Mazandaran Province using the engineering economics methods and production function calculation. The required data were collected via a survey conducted in 2013-2014 growing season. Sample size was estimated to be 198 people. After studying various production functions, transcendental production function was chosen as the best functional form. Next, the economic value of water for rice in the basin covered by the selected MMPs was calculated to be 19,065 IRR per m3 using an estimation of the production function. In addition, the cost of water per m3 in the selected MMPs was obtained as to be 868 IRR at the interest rate of 22% and 394 IRR at the interest rate of 12%. Comparing the cost of water with the economic value of water demonstrated that the economic value of water is higher than the cost of water in the selected MMPs, and that both of them had great difference with the price paid by farmers. The implication is that the existing gap between the real price and the price paid by farmers should be filled by the economical pricing of water. پرونده مقاله
  • مقاله

    7 - مقایسه رهیافت‌های استخراج داده‌ها (دوگانه دو بعدی و دوگانه یک و نیم بعدی) در ارزش‌گذاری منابع تفرجی (مطالعه موردی؛ تپه کنار صندل جیرفت)
    20.1001.1.20086407.1396.9.34.8.5
    حمید امیرنژاد سپیده امیرتیموری
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 2 , سال 9 , تابستان 1396
        امروزه کشورهایی که بیش‌تر به توسعه اقتصادی خود می‏اندیشند، به طبیعت‏گردی یا اکوتوریسم توجه جدی می‏کنند. لذا در این مطالعه، ارزش تفرجی تپه کنار صندل جیرفت در استان کرمان با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و بکارگیری دو الگوی استخراج داده‌ها چکیده کامل
        امروزه کشورهایی که بیش‌تر به توسعه اقتصادی خود می‏اندیشند، به طبیعت‏گردی یا اکوتوریسم توجه جدی می‏کنند. لذا در این مطالعه، ارزش تفرجی تپه کنار صندل جیرفت در استان کرمان با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط و بکارگیری دو الگوی استخراج داده‌ها شامل دوگانه دو بعدی و دوگانه یک و‏نیم بعدی در سال 1392 تعیین شد. برای دست‌یابی به این هدف، داده­های مورد نیاز از راه تکمیل پرسش‌نامه و مصاحبه حضوری با 115 بازدیدکننده از منطقه یاد شده براساس روش نمونه­گیری تصادفی گرد­آوری شد. در مقایسه دو رهیافت استفاده شده، از آن‌جایی که در رهیافت دوگانه یک و نیم بعدی تعداد متغیرهای توضیحی معنی­دار شده بیش‌تر است و هم‌چنین، قدر‏مطلق لگاریتم راست‌نمایی و بیش‌ترین راست‌نمایی در این فرمت، بیش‌تر از رهیافت دوگانه دو بعدی است، این رهیافت به عنوان رهیافت مناسب انتخاب شده است. هم‌چنین، متوسط تمایل به پرداخت با استفاده از فرمت دوگانه یک و‏نیم بعدی 4500 ریال برای هر بازدید، برآورد شد. لذا استفاده از رهیافت دوگانه یک و‏نیم بعدی در مطالعات، می­تواند کمترین انحراف را از تمایل به پرداخت واقعی داشته باشد. پرونده مقاله
  • مقاله

    8 - تعیین ارزش اقتصادی آب در تولید برنج مرغوب و پرمحصول (مطالعه موردی دشت بهشهر استان مازندران)
    20.1001.1.20086407.1397.10.39.11.5
    حمید امیرنژاد سکینه فاضلیان سید علی حسینی یکانی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 4 , سال 10 , پاییز 1397
        مسئله اصلی مدیریت منابع آب در کشور، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می­باشد و در برقراری این تعادل، قیمت یا ارزش آب نقش تعیین­کننده­ای دارد. در این راستا این مطالعه، به تعیین ارزش اقتصادی آب زیرزمینی برای دو رقم برنج دانه­بلند مرغوب و چکیده کامل
        مسئله اصلی مدیریت منابع آب در کشور، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می­باشد و در برقراری این تعادل، قیمت یا ارزش آب نقش تعیین­کننده­ای دارد. در این راستا این مطالعه، به تعیین ارزش اقتصادی آب زیرزمینی برای دو رقم برنج دانه­بلند مرغوب و دانه­بلند پرمحصول می‌پردازد. داده‌های لازم به ­روش نمونه­گیری تصادفی از تعداد 205 کشاورز برنجکار دشت بهشهر استان مازندران که برای آبیاری محصول خود تنها از آب استحصال شده از چاه استفاده می­کنند، در سال زراعی 94-1393 گرد­آوری شده است. در تعیین قیمت سایه‌ای آب برای این دو رقم برنج در روش برنامه­ریزی ریاضی اثباتی (PMP)، با توجه به سطح آب در دسترس، کشاورزان مورد مطالعه به چهار گروه تقسیم شدند. نتایج نشان دادند در سناریوهای کاهش 5 تا 40 درصدی مقدار آب، قیمت آب به­ترتیب در گروه نخست (بیش‌ترین آب در دسترس) تا چهارم (کم‌ترین مقدار آب در دسترس) برابر با 1810، 4370، 4770 و 4370 ریال برآورد شده که به­طور میانگین، قیمت آب برآوردشده 3830 ریال بدست آمده است. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می­شود با توجه به این­که مهم­ترین هدف در راستای توسعه اقتصادی بخش کشاورزی استفاده بهینه و صرفه­جویی در مصرف آب است، قیمت­گذاری و دریافت آب­بها در سطح معادل با ارزش اقتصادی ضروری می­باشد.
     
    طبقه­بندی JEL: Q1, Q11,Q12, Q25 پرونده مقاله
  • مقاله

    9 - بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تولید گندم ایران
    20.1001.1.20086407.1396.9.35.9.8
    حمید امیرنژاد مریم اسدپور کردی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 4 , سال 9 , پاییز 1396
      تغییرات آب و هوایی که از دوره­های گذشته نیز وجود داشته، در چند دهه اخیر به­دلیل شدت گرفتن آن در نتیجه فعالیت­های بشری نگرانی­هایی را در سطح جهانی بوجود آورده و تأثیرات فراوانی بر تولیدات کشاورزی در سراسر جهان داشته است. متغیرهای اقلیمی در این پژوه چکیده کامل
      تغییرات آب و هوایی که از دوره­های گذشته نیز وجود داشته، در چند دهه اخیر به­دلیل شدت گرفتن آن در نتیجه فعالیت­های بشری نگرانی­هایی را در سطح جهانی بوجود آورده و تأثیرات فراوانی بر تولیدات کشاورزی در سراسر جهان داشته است. متغیرهای اقلیمی در این پژوهش انتشار سالانه CO2 و مجموع بارش سالانه ایران می­باشد و متغیرهای سطح زیرکشت و مقدار بذر مصرفی به­همراه سرمایه ثابت در ماشین­آلات به­عنوان شاخصی از فناوری، انتخاب شده است. داده­ها به صورت سالانه و برای یک دوره 50 ساله است که با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفه توزیعی برآورد شده است. نتایج نشان دادند که هم درکوتاه­مدت و هم در بلندمدت متغیرهای اقلیمی به همراه سطح زیر کشت رابطه‎ای مثبت و معنی­دار با تولید گندم داشته و متغیرهای بذر و سرمایه ثابت در ماشین­آلات معنی­دار نشده است. هم‌چنین، ضریب متغیرهای اقلیمی CO2 و بارش در بلندمدت، 38/0 و 21/0 و در کوتاه­مدت، 22/0 و 12/0 بدست آمده بدین معنی که در بلندمدت با افزایش یک درصد در متغیرهای اقلیمی با فرض ثابت بودن سایر شرایط، کم‌تر از یک درصد به ترتیب 38/0 و 21/0 درصد بر مقدار تولید گندم افزوده می­شود که در کوتاه­مدت نیز دارای تفسیری مشابه می­باشد. پرونده مقاله
  • مقاله

    10 - پیامدهای تغییر اقلیم در کشاورزی و ارتباط آن با رانت شالیکاران (مطالعه موردی استان مازندران)
    20.1001.1.20086407.1398.11.41.7.2
    حمید امیرنژاد عاطفه عمویی سید مجتبی مجاوریان
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 1 , سال 11 , بهار 1398
    تغییر اقلیم همه بخش­های اقتصادی را تا اندازه­ای تحت تأثیر قرار می­دهد، اما بخش کشاورزی شاید حساس­ترین و آسیب­پذیرترین بخش باشد چراکه محصولات کشاورزی وابستگی زیادی به منابع اقلیمی دارند. در این مطالعه سعی شده است تا با تبیین تئوریک و طراحی یک مدل در چ چکیده کامل
    تغییر اقلیم همه بخش­های اقتصادی را تا اندازه­ای تحت تأثیر قرار می­دهد، اما بخش کشاورزی شاید حساس­ترین و آسیب­پذیرترین بخش باشد چراکه محصولات کشاورزی وابستگی زیادی به منابع اقلیمی دارند. در این مطالعه سعی شده است تا با تبیین تئوریک و طراحی یک مدل در چارچوب رهیافت ریکاردین و با استفاده از تکنیک داده­های پانل پویا مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم­یافته، اثر تغییر اقلیم (تغییرات دما، بارندگی و رطوبت) بر تولید برنج و سود به­عنوان معیاری از رانت شالیکاران شهرستان­های استان مازندران در دوره 1390-1379 مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان دادند متغیرهای اقلیمی اثرات معنی­دار و غیرخطی بر تولید هر هکتار و رانت شالیکاران دارد به­گونه‌ای که در شهرستان­ ساری بیش‌ترین رانت منفی (5108220- ریال در هکتار) و در شهرستان نوشهر کم‌ترین رانت منفی (1601270- ریال در هکتار) بدست آمد. افزایش دمای فصل بهار و تابستان اثری مثبت بر رانت داشته و هرگاه از کم‌ترین مقدار بحرانی کم‌تر شود، رانت منفی می­شود. با توجه به دمای فصل تابستان، بیش‌ترین رانت بدست آمده مربوط به شهرستان ساری، 154372 ریال در هکتار و کم‌ترین آن مربوط به شهرستان نوشهر، 6084 ریال در هکتار می­باشد. با توجه به نتایج بدست آمده و هم‌چنین، ادامه روند افزایش دما و کاهش بارندگی پیشنهاد می­شود اتخاذ سیاست­های حمایتی دولت برای افزایش انگیزه زارعین در استفاده بهینه از منابع آب مورد توجه سیاست­گزاران و برنامه­ریزان قرار گیرد. طبقه‌بندی JEL: Q1, Q5, Q54 پرونده مقاله
  • مقاله

    11 - بررسی ترجیحات مصرف‌کنندگان برنج با استفاده از رویکرد مدل‌سازی انتخاب با تأکید بر تولید داخلی: مطالعه موردی شهر گرگان
    20.1001.1.20086407.1398.11.43.14.3
    حمید امیرنژاد شهرزاد میرکریمی پروا تنکبار نازی حیدری
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1398
    اهمیت تحقق امنیت غذایی، لزوم حمایت از تولید داخلی و افزایش فضای رقابت‌پذیری که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی منعکس است، بررسی پایداری تولید محصولات استراتژیک را ملزم ساخته است. با توجه به اهمیت برنج در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی، این مطالعه با بهره‌گیری از رهیافت آزمون ان چکیده کامل
    اهمیت تحقق امنیت غذایی، لزوم حمایت از تولید داخلی و افزایش فضای رقابت‌پذیری که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی منعکس است، بررسی پایداری تولید محصولات استراتژیک را ملزم ساخته است. با توجه به اهمیت برنج در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی، این مطالعه با بهره‌گیری از رهیافت آزمون انتخاب به ارزیابی ترجیحات مصرف‌کنندگان این محصول با تأکید بر تولید داخلی می‌پردازد. اطلاعات موردنیاز با پرسش‌گری میدانی از مصرف‌کنندگان شهر گرگان در سال 1395 به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده گردآوری شده است و تعداد 165 نمونه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج ینشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان برای بهبود ویژگی‌های برنج تمایل به پرداخت قابل‌توجهی دارند که در این میان با ثابت بودن سایر شرایط، بیشترین تمایل به پرداخت را برای بهبود ویژگی کشور تولید‌کننده دارند. همچنین، ویژگی‌های طعم، سلامت غذایی، بهبود سایز برنج به دانه بلند و بسته‌بندی فله‌ای در درجات بعدی اهمیت قرار دارند که افراد حاضرند برای بهبود هر یک به ترتیب 4800، 3900، 1500 و 750 تومان برای هر کیلوگرم با ثابت بودن سایر شرایط بپردازند. پرونده مقاله
  • مقاله

    12 - بررسی عوامل مؤثر بر ردپای اکولوژیکی کشورهای منتخب آسیا و اروپا
    20.1001.1.20086407.1400.13.2.8.9
    حدیثه پارساشریف حمید امیرنژاد مهسا تسلیمی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 2 , سال 13 , تابستان 1400
    یکی از مسائلی که امروزه به­شدت مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و به بررسی تأثیر فعالیت­های انسان بر محیط­زیست و زمین تکیه دارد، ردپای اکولوژیکی می­باشد. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بلندمدت و کوتاه­مدت بین ردپای اکولوژیکی سرانه و متغیرهای تولید ناخال چکیده کامل
    یکی از مسائلی که امروزه به­شدت مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و به بررسی تأثیر فعالیت­های انسان بر محیط­زیست و زمین تکیه دارد، ردپای اکولوژیکی می­باشد. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بلندمدت و کوتاه­مدت بین ردپای اکولوژیکی سرانه و متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، مصرف انرژی، درجه بازبودن تجارت و توسعه مالی از راه روش پانل خودتوضیح برداری با وقفه­های گسترده، در بازه زمانی 2013-1992، با استفاده از داده­های پانل کشورهای منتخب عضو آسیا و اروپا بود. نتایج نشان دادند بین ردپای اکولوژیکی سرانه و متغیرهای مصرف انرژی، توسعه مالی و تولید ناخالص داخلی سرانه رابطه مثبت و بین ردپای اکولوژیکی و متغیرهای تجارت باز و توان دوم تولید ناخالص داخلی سرانه رابطه منفی برقرار است که بیانگر تأیید منحنی محیط­زیستی کوزنتس می­باشد. هم‌چنین، نتایج نشان داد فرضیه محیط­زیستی کوزنتس در این رابطه به­صورت U معکوس می­باشد. هر دوره 22 ساله، 56 درصد از عدم تعادل تعدیل شده و به­سمت روند بلندمدت خود نزدیک می­شود. پرونده مقاله
  • مقاله

    13 - بررسی اثرات رشد اقتصادی بخش کشاورزی بر بیابان زایی در ایران
    20.1001.1.20086407.1399.12.46.9.1
    فرزانه گرگانی حمید امیرنژاد مهسا تسلیمی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 2 , سال 12 , تابستان 1399
    چکیده:
    بیابان‌زایی به روند تخریب اکوسیستم‌های شکننده و ناپایداری گفته می‌شود که در اثر تغییرکاربری یا فشار بر روی اراضی توسط دخالت‌های انسانی گسترش می‌یابد و در نهایت منجر به کاهش تولید بیولوژیک می‌گردد. در بعضی از نقاط زمین با گسترش بیابان‌ها، تولید مواد غذایی کا چکیده کامل
    چکیده:
    بیابان‌زایی به روند تخریب اکوسیستم‌های شکننده و ناپایداری گفته می‌شود که در اثر تغییرکاربری یا فشار بر روی اراضی توسط دخالت‌های انسانی گسترش می‌یابد و در نهایت منجر به کاهش تولید بیولوژیک می‌گردد. در بعضی از نقاط زمین با گسترش بیابان‌ها، تولید مواد غذایی کاهش و منابع آب خشک می‌شوند، در نتیجه جمعیت‌ها به سمت مناطق دیگر حرکت می‌کنند. این مهاجرت‌ها با توجه به ظرفیت محدود شهرها برای ارائه امکانات و خدمات مشکلات جدی اجتماعی اقتصادی در پی خواهد داشت. در این پژوهش رابطه بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرهای بیابان-زایی، تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی، مساحت جنگل، متوسط بارش سالانه، سرمایه‌گذاری انجام شده برای مقابله با بیابان‌زایی در قالب فرضیه محیط‌زیستی کوزنتس و با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی داده‌های پانل (ARDL PANEL) در سال‌های 1394- 1365 برای استان‌های هم‌جوار با بیابان‌های ایران از جمله (تهران، خراسان، کرمان، یزد، اصفهان، سیستان و بلوچستان و سمنان) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که شکل U معکوس فرضیه محیط‌زیستی کوزنتس در استان‌های مورد مطالعه در بلند‌مدت تأیید می‌شود. پرونده مقاله
  • مقاله

    14 - اولویت بندی و بررسی ابعاد اقتصادی- محیط زیستی بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی
    10.30495/jae.2022.22990.2079
    مهسا تسلیمی حمید امیرنژاد سید مجتبی مجاوریان حسین آزادی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 4 , سال 14 , پاییز 1401
    بخش کشاورزی به منظور پاسخگویی به نیاز روزافزون غذا، به میزان زیادی به مصرف انرژی وابسته می‌باشد. یکی از چالش‌های کشاورزی پایدار اینست که هنوز اکثریت کشاورزان از انرژی فسیلی استفاده می‌نمایند. انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در ایران خسارتی برابر با 277/26 میلیارد دلار بر کشور و چکیده کامل
    بخش کشاورزی به منظور پاسخگویی به نیاز روزافزون غذا، به میزان زیادی به مصرف انرژی وابسته می‌باشد. یکی از چالش‌های کشاورزی پایدار اینست که هنوز اکثریت کشاورزان از انرژی فسیلی استفاده می‌نمایند. انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در ایران خسارتی برابر با 277/26 میلیارد دلار بر کشور وارد کرده است که از این میزان 57/1 میلیارد دلار، سهم بخش کشاورزی می‌باشد. سرانه مصرف نهایی انرژی در بخش کشاورزی ایران 3/3 برابر متوسط جهانی می‌باشد. بنابراین، بکارگیری انرژی‌های در کشور اهمیت زیادی پیدا می‌کند. این مطالعه به اولویت‌بندی انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی شمال ایران (گلستان، مازندران و گیلان) با استفاده از تکنیک وزن‌دهی آنتروپی و روش تاپسیس پرداخته است. اطلاعات موردنیاز این مطالعه، با استفاده از روش دلفی از 39 متخصص و خبره جمع‌آوری شده و پنج نوع انرژی تجدیدپذیر و پنج معیار مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد اولویت‌بندی انرژی‌ها به ترتیب انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی زیست‌توده، انرژی برق‌آبی و انرژی زمین‌گرمایی می‌باشد و معیارهای محیط‌زیستی، سیاسی، اجتماعی، فنی و اقتصادی به ترتیب اهمیت در رتبه اول تا پنجم قرار دارند. پرونده مقاله
  • مقاله

    15 - بررسی رفتار و ترجیح مصرف‌کنندگان محصولات لبنی شهرستان ساری بر اساس ساختار آشیانه‌ای
    20.1001.1.20086407.1399.12.48.6.2
    سید مجتبی مجاوریان حمید امیرنژاد سینا احمدی کلیجی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 5 , سال 12 , زمستان 1399
    با توجه به اهمیت تولید و مصرف شیر و فرآورده‌های آن، این مطالعه با هدف بررسی تمایل و ترجیحات مصرف انواع محصولات لبنی و عوامل موثر بر آن در قالب ساختار مدل لاجیت آشیانه‌ای در شهرستان ساری در سال 1396 انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب چکیده کامل
    با توجه به اهمیت تولید و مصرف شیر و فرآورده‌های آن، این مطالعه با هدف بررسی تمایل و ترجیحات مصرف انواع محصولات لبنی و عوامل موثر بر آن در قالب ساختار مدل لاجیت آشیانه‌ای در شهرستان ساری در سال 1396 انجام شده است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و 275 تعیین شد. نتایج ترجیحات و میزان مصرف هریک از محصولات لبنی نشان داد که ماست، شیر و پنیر بیشترین ترجیح را در میان محصولات لبنی داشته و مصرف‌کنندگان تمایل بیشتری به محصولات کم‌چرب نسبت به محصولات پرچرب دارند. نتایج بررسی عوامل موثر بر ترجیحات افراد نشان داد که متغیر قیمت و هزینه خانوار احتمال انتخاب محصولات لبنی را کاهش می‌دهد و متغیرهای سن، تحصیلات و اهمیت به ورزش احتمال آن را افزایش می‌دهد. متغیرهای آمیخته بازاریابی (p4) نیز به عنوان عوامل تاثیر گذار بر انتخاب انواع محصولات لبنی بوده است. مدیران بازاریابی به خصوص در بخش لبنیات با استفاده از این نتایج می‌توانند محصولات خود را بر اساس گرایش و ترجیحات مصرف‌کنندگان بهبود دهند. پرونده مقاله
  • مقاله

    16 - الگوی گردشگری ساحلی دریای مازندران مبتنی بر پرداخت برای خدمات اکوسیستم
    احمدرضا شاهپوری حمید امیرنژاد محمد قربانی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 1 , سال 13 , بهار 1400
    با توجه به پتانسیل سواحل جنوبی دریای مازندران، هدف مطالعه حاضر ارائه الگوی درآمدزای گردشگری ساحلی و دریایی به صورت موردی در شهر نوشهر به کمک مدلسازی انتخاب گردشگران و الگوهای رگرسیونی گسسته اقتصادسنجی است. به همین سبب با 161 گردشگر در ساحل سیترای نوشهر در بهار و تابستان چکیده کامل
    با توجه به پتانسیل سواحل جنوبی دریای مازندران، هدف مطالعه حاضر ارائه الگوی درآمدزای گردشگری ساحلی و دریایی به صورت موردی در شهر نوشهر به کمک مدلسازی انتخاب گردشگران و الگوهای رگرسیونی گسسته اقتصادسنجی است. به همین سبب با 161 گردشگر در ساحل سیترای نوشهر در بهار و تابستان 1397 مصاحبه میدانی انجام شد و رگرسیون لاجیت شرطی برآورد گردید. نتایج نشان داد مجموع تمایل به پرداخت نهایی هر گردشگر برای تفریح روزانه ساحلی و دریایی در ساحل سیترای نوشهر، 293.184 ریال بدست آمد که نزدیک به 30.000 ریال بیشتر از سطح هزینه فعلی گردشگری در ساحل سیترا به ازای هر نفر است. این تفاوت قیمت را می‌توان با سرمایه‌گذاری اصولی در جهت بهبود امکانات گردشگری برای ایجاد درآمد از طریق جلب بیشتر گردشگر بکار گرفت. همچنین الگوی 50 درصد بهبود ویژگی‌های چشم انداز ساحل، ایمنی و امنیت ساحل و دریا و امکانات بهداشتی-رفاهی و البته افزایش 40 درصدی هزینه‌ها نسبت به وضعیت فعلی، به عنوان الگویی قابل دسترس برای سرمایه‌گذاران جهت ایجاد درآمد و مطلوب برای گردشگران پیشنهاد شد. پرونده مقاله
  • مقاله

    17 - اثر بهبود کارایی بر آلودگی حاصل از مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی در کشت برنج استان گیلان
    10.30495/jae.2022.24090.2134
    سیده صدیقه احمدزاده حمید امیرنژاد علی حسینی یکانی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 2 , سال 14 , تابستان 1401
    مقدمه و هدف: هدف این مطالعه مقایسه نتایج تجربی حاصل از تخمین کارایی فنی و کارایی سود شالی‌کاران استان گیلان و تعیین تأثیر بهبود کارایی بر مقدار آلودگی حاصل از مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی در سال زراعی 97-1396 می­باشد. مواد و روش­هاچکیده کامل
    مقدمه و هدف: هدف این مطالعه مقایسه نتایج تجربی حاصل از تخمین کارایی فنی و کارایی سود شالی‌کاران استان گیلان و تعیین تأثیر بهبود کارایی بر مقدار آلودگی حاصل از مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی در سال زراعی 97-1396 می­باشد. مواد و روش­ها: در تحلیل کارایی فنی و سود از تابع فاصله جهت­دار استفاده شد. مزارع از لحاظ منطقه در سه گروه دسته­بندی شدند (شرق، مرکز و غرب). هم‌چنین، مزارع بر اساس ارقام برنج (رقم هاشمی، رقم علی کاظمی، رقم شیرودی، رقم جمشیدی و رقم خزر) نیز به 5 گروه تقسیم شدند. در این مطالعه از نرم‌افزارهایR ، GAMS و Excel استفاده شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که بهبود کارایی فنی باعث کاهش تخلیه مازاد مواد مغذی به محیط زیست شده اما بهبود کارایی سود، در بیش‌تر موارد تخلیه مازاد مواد مغذی به محیط را افزایش می‌دهد. بر اساس نتایج، بهبود کارایی فنی مقدار تخلیه مازاد مواد مغذی به محیط زیست را در رقم هاشمی به مقدار 5/3 تا 8/38 درصد، رقم علی­کاظمی 4/0 تا 3/23 درصد، رقم جمشیدی 6/7 تا 42 درصد، رقم خزر 9/2 تا 7/20 درصد و رقم شیرودی 18 تا 6/48 درصد در هر هکتار کاهش می‌دهد. بحث و نتیجه ­گیری: اگر شالی‌کاران استان گیلان از نظر فنی کارا شوند این امر منجر به کاهش آلودگی در تمام مناطق خواهد شد. با توجه به اینکه استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی منجر به تخلیه مازاد مواد مغذی به محیط زیست می‌شود، ترغیب شالی‌کاران به انجام آزمون خاک و استفاده بهینه از کودهای شیمیایی می‌تواند مقدمات کاهش آلودگی و افزایش کارایی فنی را فراهم آورد. پرونده مقاله
  • مقاله

    18 - تدوین الگوی کشت سازگار با محیط‌زیست با رویکرد برنامه‌ریزی چندهدفه در شهرستان ساری
    10.30495/jae.2023.28625.2277
    قاسم لیانی عبداله درزی علی متولی مصطفی باقریان مهدی کیخا مهدی نادی علی‌اصغر فیروزجاییان حمید امیرنژاد همت اله پیردشتی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 1 , سال 15 , بهار 1402
    مقدمه و هدف: به دلیل اثرات سوء فعالیت­های تولیدی بخش کشاورزی بر محیط­زیست به‌ویژه آلودگی آب‌وخاک، یکی از مهم‌ترین تصمیمات در بخش کشاورزی تخصیص بهینه منابع است. این تصمیم باید به‌نحوی باشد ‌که ضمن حداکثر سازی سود زارعین، اثرات زیست‌محیطی کمتری را چکیده کامل
    مقدمه و هدف: به دلیل اثرات سوء فعالیت­های تولیدی بخش کشاورزی بر محیط­زیست به‌ویژه آلودگی آب‌وخاک، یکی از مهم‌ترین تصمیمات در بخش کشاورزی تخصیص بهینه منابع است. این تصمیم باید به‌نحوی باشد ‌که ضمن حداکثر سازی سود زارعین، اثرات زیست‌محیطی کمتری را نیز در پی داشته باشد. این عمل اغلب از طریق تعیین الگوی بهینه کشت صورت می­گیرد. در این تحقیق با کمی سازی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، الگوی کشت سازگار با منابع کشاورزی با استفاده از مدل برنامه‌ریزی چندهدفه ارایه شد. مواد و روش­ها: اثرات اجتماعی محصولات مختلف زراعی با استفاده از شاخص­هایی همبستگی اجتماعی، امنیت اجتماعی، مشارکت و کیفیت زندگی از طریق مصاحبه با زارعین محاسبه شد. اثرات زیست‌محیطی و کارایی اقتصادی سیستم کشت نیز به ترتیب از طریق مفهوم ارزیابی چرخه حیات (LCA) و بازده ناخالص در هر هکتار ارزیابی شد. در ادامه با محاسبه شاخص­های اقتصادی-اجتماعی و زیست‌محیطی،  الگوی کشت بهینه با توسعه یک تابع چندهدفه مبتنی بر حداکثر کردن سود، کاهش مصرف آب و کود، کاهش آثار منفی زیست‌محیطی تولید و بهبود شاخص‌های اجتماعی تدوین شد. به‌منظور حل مدل برنامه‌ریزی چندهدفه از روش معیارهای وزنی استفاده شد. اطلاعات موردنیاز در این مطالعه شامل اطلاعات الگوی تولید، مصرف نهاده­ها، قیمت و عملکرد محصولات عمده زراعی شهرستان ساری بود. یافته ها: نتایج نشان داد که با ملاحظه شاخص­های اجتماعی، کمترین توجه کشاورزان مربوط به ذرت و پیاز بوده و پنج محصول اولویت‌دار ازنظر آن‌ها به ترتیب گندم، پنبه، عدس، برنج و کلزا شناسایی شدند. نتایج LCA نیز نشان داد کشت محصولاتی نظیر تنباکو، کلزا و ذرت در این شهرستان بیشترین اثرات منفی زیست‌محیطی را داشتند. در الگوی کشت بهینه با تلفیق اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، یونجه، پنبه و ذرت از الگوی کشت منطقه خارج و سطح زیر کشت خیار، شبدر افزایش یافت. همچنین، تمامی محصولات گروه غلات با کاهش سطح زیر کشت روبرو  بوده و در این ‌بین تغییرات سطح زیر کشت جو بیش از گندم و شلتوک پیش‌بینی شد. مجموع سطح زیر کشت با کاهش 15 درصدی همراه بوده به‌گونه‌ای که می­تواند به‌صرفه‌جویی 91/12 درصدی مصرف آب و 46/14 درصد مصرف کود کمک نماید. علاوه بر این، بازده برنامه­ای در منطقه مورد مطالعه  97/12 درصد کاهش یافت. بحث و نتیجه­ گیری: توسعه اهداف زیست‌محیطی در اجرای برنامه­های الگوی کشت، مستلزم آن است که سیاستگذاران مشوق­های اقتصادی مناسبی برای زارعین در نظر بگیرند. لذا سیاست‌گذاران باید راه‌حل‌های مناسبی برای متمایل کردن زارعین به الگوی پیشنهادی پیدا کنند. پرونده مقاله
  • مقاله

    19 - بررسی عوامل موثر بر تمایل کشاورزان جهت تغییر کاربری اراضی در استان مازندران
    20.1001.1.20086407.1392.5.20.5.6
    حمید امیرنژاد
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 5 , سال 5 , زمستان 1392
    اطلاع از نسبت کاربری‌ها و نحوه­ی تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم­ترین موارد در برنامه‌ریزی‌ها می‌باشد. با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری‌ می‌توان تغییرات آتی را پیش‌بینی نموده و اقدامات مقتضی را انجام داد. در همین راستا این مطالعه به بررسی و تعیین عوامل موثر بر چکیده کامل
    اطلاع از نسبت کاربری‌ها و نحوه­ی تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم­ترین موارد در برنامه‌ریزی‌ها می‌باشد. با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری‌ می‌توان تغییرات آتی را پیش‌بینی نموده و اقدامات مقتضی را انجام داد. در همین راستا این مطالعه به بررسی و تعیین عوامل موثر بر تمایل کشاورزان به تغییرات کاربری اراضی در استان مازندران در سال 1391 می­پردازد. بدین منظور شهرستان­های تنکابن، چالوس، نوشهر، محمودآباد و ساری که بیشترین کاربری اراضی را در استان مازندران داشته­اند، انتخاب گردیده و داده­های مورد نیاز از طریق تکمیل 150 پرسشنامه در روستاهای شهرستان­های مذکور جمع­آوری شد و با برآورد الگوی رگرسیونی لوجیت، اثر هر یک از عوامل بر تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی این استان تعیین گردید. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که بیشترین میزان تمایل به­منظور تغییر کاربری مربوط به ساخت مسکن بوده است که به­علت نیاز به مسکن و افزایش قیمت زمین در سال­های اخیر و در پی آن تغییر کاربری توسط کشاورزان برای رسیدن به سطح درآمدی مطلوب می­باشد. همچنین افزایش در متغیرهای سن، داشتن شغل غیر کشاورزی، هزینه­ی کل تولیدات زراعی- باغی و خسارات وارد شده، باعث افزایش تغییر کاربری و نیز افزایش در متغیرهای سابقه­ی کشاورزی، مساحت اراضی، میزان اجاره­بها و درآمد کشاورزی، باعث کاهش تغییر کاربری اراضی خواهد شد. در این راستا اجرای سیاست­هایی نظیر کاهش  هزینه­ی نهاده‌های کشاورزی، تنظیم قیمت برنج در بازار با در نظر گرفتن نرخ تورم، توزیع عادلانه­ی ثروت و اعطای تسهیلات مالی کم بهره و بلندمدت به کشاورزان کم درآمد و نیز برنامه­ریزی­هایی در جهت یکپارچه­سازی اراضی توصیه می­گردد. طبقه­ بندیJEL: پرونده مقاله
  • مقاله

    20 - تعیین قیمت اراضی کشاورزی و بررسی عوامل موثر برآن در شهرستان قائم‌شهر: به کارگیری الگوی هدانیک
    20.1001.1.20086407.1393.6.24.6.2
    حمید امیرنژاد فاطمه مجتهدی
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 5 , سال 6 , زمستان 1393
    زمین یک منبع طبیعی و عمده­ترین عامل تولید است. استفاده یا عدم استفاده، ارائه یا عدم ارائه و همچنین نوع و میزان استفاده از زمین، از طریق مفاهیمی چون تابع عرضه و تقاضای زمین، قیمت زمین و مقوله­هایی شبیه به آن توضیح داده می­شود. زمین کالایی است که هم از لحاظ مک چکیده کامل
    زمین یک منبع طبیعی و عمده­ترین عامل تولید است. استفاده یا عدم استفاده، ارائه یا عدم ارائه و همچنین نوع و میزان استفاده از زمین، از طریق مفاهیمی چون تابع عرضه و تقاضای زمین، قیمت زمین و مقوله­هایی شبیه به آن توضیح داده می­شود. زمین کالایی است که هم از لحاظ مکانی و هم از لحاظ کیفیت، ناهمگن است. زمین به عنوان طبیعت، عامل تولید، کالای مصرفی، موقعیت جغرافیایی، فضا، حقوق دارایی و سرمایه نیز نام برده می­شود. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر ارزش زمین­های کشاورزی در شهرستان قائم­شهر با استفاده از روش هدانیک انجام شده­است و داده­های لازم جهت برآورد مدل از طریق تکمیل 70 پرسشنامه در سال 1392 جمع­آوری شده­است. طبق نتایج حاصل از تخمین، متغیرهای مساحت زمین، کیفیت زمین و فاصله تا راه­آهن برقیمت زمین اثر مستقیم دارند و متغیر فاصله تا جنگل، فاصله تا مرکز شهر قائم­شهر و فاصله تا نزدیکترین جاده اصلی بر ارزش زمین­های کشاورزی در شهرستان قائم­شهر دارای اثر معکوس می­باشند. همچنین، طبق محاسبات انجام شده متوسط قیمت زمین در شهرستان قائم­شهر برای هر 1000 متر می­تواند تقریبا 436 میلیون ریال باشد. در نهایت، پیشنهاد می‌گردد که جاده­های ارتباطی بهبود یافته تا  از این طریق قیمت زمین­های دورتر افزایش یابد و همچنین با توجه به این موضوع ک در ارتباط با زمین‌های نزدیک به مناطق شهری این امکان وجود دارد که به صورت مسکونی مورد استفاده قرار گیرند، می­توان با ایجاد محدودیت در تغییر کاربری اراضی از افزایش قیمت آن جلوگیری کرد.
     
    طبقه ­بندی JEL: Q1, Q11, Q15, Q24 پرونده مقاله
  • مقاله

    21 - تلفیق هدف‌های زیست محیطی و اقتصادی بهره‌برداران کشاورزی در تعیین الگوی بهینه‌ی کشت؛ مطالعه‌ی موردی: دشت بیضاء استان فارس
    حمید امیرنژاد صفیه بهمن‌پوری
    فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی , شماره 2 , سال 5 , تابستان 1392
    امروزه کشاورزی یک فعالیت اقتصادی است که سهم بسیار مهمی در تولید ناخالص داخلی هر کشور به‌وسیله تأمین امنیت غذایی مردم آن ایفا می‌کند. از سوی دیگر فعالیت کشاورزی می‌تواند تأثیرات جانبی زیست‌محیطی به همراه داشته باشد. بسیاری از تحلیل‌های اقتصادی تنها بر روی افزایش رفاه اقت چکیده کامل
    امروزه کشاورزی یک فعالیت اقتصادی است که سهم بسیار مهمی در تولید ناخالص داخلی هر کشور به‌وسیله تأمین امنیت غذایی مردم آن ایفا می‌کند. از سوی دیگر فعالیت کشاورزی می‌تواند تأثیرات جانبی زیست‌محیطی به همراه داشته باشد. بسیاری از تحلیل‌های اقتصادی تنها بر روی افزایش رفاه اقتصادی کشاوران تأکید می‌کنند بدون اینکه به مسایل زیست‌محیطی توجهی داشته باشند. لذا در این مطالعه، با استفاده از مدل برنامه‌ریزی آرمانی الگوی بهینه‌ی کشت برای در نظر گرفتن اهداف اقتصادی و زیست محیطی دشت بیضاء استان فارس تعیین شد. اطلاعات آماری مورد نیاز از 100 بهره‌بردار نماینده منطقه، در سال زراعی 91-1390 که به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌بودند و همچنین سازمان جهاد کشاورزی شهرستان سپیدان جمع‌آوری گردید. نتایج نشان داد که در مدل برنامه‌ریزی آرمانی،محصولات گوجه فرنگی و لوبیا چیتی از الگو حذف، و محصولات پیازو ذرت دانه‌ای وارد الگو شدند. برنج با 1/11940 هکتار بیشترین سطح زیرکشت را به خود اختصاص داد. افزون بر آن، میزان مصرف آب، کود شیمیایی و سم در مقایسه با شرایط فعلی کاهش نشان داد. با توجه به یافته‌ها امکان افزایش سود و بهره‌وری منابع نسبت به شرایط فعلی با توجه به اهداف زیست محیطی نیز وجود دارد.
    طبقه­ بندی JEL:Q1,Q15,Q50,C6 پرونده مقاله

سکوی نشر دانش

سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]